5 hơnăm hdrối nah, ngoh Phan Hữu Trung, ối a thôn Dha Mi, cheăm Ƀa, tơring kong ngo Đông Giang, kong pơlê Quảng Nam ối tung rơpŏng kơtiê xahpá, ôh ta ai cheăng pêi tơniăn. Klêi kơ’nâi ai khu ngế ki lo lăm pêi cheăng a kong têa ê, ngoh Phan Hữu Trung hiăng châ khu kăn hnê ngăn cheăng tŏng gum pro hlá mơ-eá chêh mung 200 rơtuh liăn ing Hngêi rak liăn gum mơngế kơtiê pơlê pơla vâ lo lăm pêi cheăng a kong têa ê. Klêi kơ’nâi 3 hơnăm pêi cheăng a kong têa Nhuk, ngoh hiăng pêi kơhnâ khât, ngoh hiăng tơbroăng dêi liăn chía hên. Drêng hiăng ai liăn ngân, ngoh Phan Hữu Trung vêh dêi ngi pơlê mơ’no liăn vâ pơto chơ kế tơmeăm, châ pêi lo liăn chía tơniăn. Ngoh Phan Hữu Trung tối ăm ‘nâi:

“Hdrối nah, rơpŏng hngêi á trâm hên xahpá, la kơnôm ai khu kăn pơkuâ hnê ngăn hnê tối, mơnhôk thế, tŏng gum hnê tơdroăng tăng cheăng pêi a kong têa Nhuk. Rêm khế á pêi châ 32 rơtuh liăn. Nôkố, tơdroăng rêh ối ôh ta xahpá môi tiah hdrối nah. Dế nôkố, a pơlê cheăm kố ai hên pú hmâ lo lăm pêi cheăng hên a kong têa vâi ê”.

Pêi pro tiô Tơdroăng tơkêa bro kơxô̆ 3 “Mơnhông hnê hriâm ‘na tơdroăng cheăng ƀă tăng cheăng pêi ăm mơngế pêi cheăng a pơlê cheăm dêi hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế ƀă kong ngo”, tơring Đông Giang hiăng gum ăm kuăn pơlê châ lối 3 rơtal liăn. Tơring kố, hiăng ngăn khât, tŏng gum ăm vâi droh rơtăm lo lăm pêi cheăng a kong têa ê. Tiah mê, mơngế pêi cheăng châ gum ‘na liăn mơhriâm, hriâm nâl kong ê, hriâm cheăng pêi, khăm pơlât ivá ƀă mâu tơdroăng cheăng ki chêh bro hlá mơ-éa vâ lăm pêi cheăng a kong têa vâi ê, châ gum kơxô̆ liăn, cho tơdroăng ki ăm mung ing Hngêi rak liăn pơlê pơla. Châ pêi cheăng tung tơnêi têa, mơngế hdroâng kuăn ngo ta xê to châ pêi lo liăn tơniăn, châ hluăn kơtiê mê ối châ hriâm nhên mâu túa cheăng, tơdroăng ki hloh hlê rơkê plĕng vâ vêh dêi a pơlê ah châ mơjiâng tơdroăng cheăng pêi.

Ing hơnăm 2022 troh nôkố, tơring Đông Giang hiăng mơ’no dêi lối 150 ngế pêi cheăng lăm pêi cheăng a kong têa ê. Pôa Đỗ Hữu Tùng - Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan tơring kong ngo Đông Giang, kong pơlê Quảng Nam tối ăm ‘nâi, lâp tơring Đông Giang ai 15.000 ngế tro hơnăm ki pêi cheăng, la kơxô̆ mơngế ki châ lăm pêi cheăng a kong têa ê ta hâi teăm hên:

“Tơdroăng tơkêa bro ‘na mơnhông hnê hriâm tơdroăng cheăng ƀă tăng cheăng pêi ăm mơngế pêi cheăng pơlê cheăm hdroâng kuăn ngo ƀă kong ngo” ối tung Hnoăng cheăng xiâm dêi Tơnêi têa tung mơnhông pêi cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla kơpong hdroâng kuăn  ngo ƀă kong ngo. Tiô á ngăn kố, cho tơdroăng tơkêa bro ki kal kân khât ƀă ai pơxúa. Vâi krâ-nhŏng o hiăng hlê plĕng nhên ‘na tơdroăng ki lăm pêi cheăng a kong tê ê pêi lo liăn tơniăn, tơdroăng rêh kâ ối xuân chía hmiân. Kố cho tơdroăng ki ‘ló hâk mơnâ. La ngiâ kố ah, tơring Đông Giang kô thăm mơdêk tơdroăng hnê tối, tơkŭm po tơdroăng tơrŭm cheăng pêi a mâu tíu kơchơ tung tơnêi têa pin bă kong têa ê châ lo lăm pê cheăng a kong têa vâi ê”.

Pơla hdrối kố nah, mâu tơring kong ngo kong pơlê Quảng Nam hiăng hnê tối ƀă tơkŭm po hên lâm hnê mơjiâng cheăng pêi ƀă gum ăm mơngế châ lăm pêi cheăng a kong têa ê. Ing hơnăm 2022 troh nôkố, kong pơlê Quảng Nam hiăng mơ’no lối 4 rơpâu ngế lăm pêi cheăng a kong têa ê, ki hên cho a kong têa Hàn Quốc, Nhuk, Lếo ƀă Đài Loan. Vâ gum ăm mơngế pêi cheăng châ tơ’lêi hlâu toh chôu pêi cheăng, mâu khu râ, kơvâ cheăng dêi kong pơlê Quảng Nam hiăng tơkŭm hên tíu ki ai cheăng pêi, séa mơnhên ngăn hnoăng kal vâ dêi mơngế pêi cheăng, vâ hnê tối, pơkâ troăng prôk ăm mơngế pêi cheăng.

Kong pơlê Quảng Nam vêh mơnhên tơdroăng ki ăm mơngế lăm pêi cheăng a kong vâi cho troăng hơlâ ki pơxúa khât tung mơjiâng tăng cheăng pêi, mơnhông pêi lo liăn ngân. Xua ti mê, rêm hơnăm, mâu khu râ, kơvâ cheăng hiăng kơhnâ khât tung tơdroăng hnê tối, tơbleăng khĕn ‘na troăng tơdjâ, troăng pơkâ dêi Tơnêi têa ‘na mơ’no mơngế lăm pêi cheăng a kong têa ê. Kong pơlê kố xuân mơjiâng tơdroăng pơkâ ‘na seá mơnhên ngăn, chêh tối inâi mâu ngế ối tung hơnăm pêi cheăng, tí tăng hlê plĕng ‘na hiâm mơno pói rơhêng vâ, tơdroăng ki lăm pêi cheăng a kong têa vâi. Ing mê, tơrŭm cheăng ƀă mâu khu mơdró kâ, khu ki ngăn ‘na teăng mơngế pêi cheăng, tơkŭm djâ mơngế pêi cheăng lăm pêi cheăng a kong têa ê tơtro ƀă ivá cheăng dêi mơngế pêi cheăng. Pôa Nguyễn Qui Qúy-Kăn phŏ ngăn ‘na Cheăng pêi-Mô đô̆i rong ƀă Rêh ối pơlê pơla dêi kong pơlê Quảng Nam tối ăm ‘nâi:

“ ‘Na tơdroăng ăm mơngế lăm pêi cheăng a kong têa ê, pơla hdrối kố nah, kơnôm châ khu kăn pơkuâ ngăn kong pơlê Quảng Nam tŏng gum, ngăn khât. Kố cho hnoăng cheăng ki kal ăm hnoăng kơdroh kơklêa, xăm kơtiê, mơ-eăm mơnhông cheăng kâm tơtêk kro mơdrŏng ăm mâu rơpŏng hngêi kuăn pơlê ki xahpá, ki má lối cho a mâu tơring kong ngo. Tơdroăng ăm gum ăm vâi droh rơtăm châ lăm pêi cheăng a kong têa ê tro tiô kĭ tơkêa ga ai hên troăng hơlâ ki pơxúa kân khât ƀă kal châ po rơdâ, kơxô̆ mơngế ki lo lăm pêi cheăng a kong têa ê rế hiá têk hên, tơdroăng rêh kâ ối vâi ƀă  rơpŏng hngêi châ mơnhông hên ‘nâng, tơdrêng amê, pơhlêh ‘na tơdroăng cheăng rế tơniăn ƀă châ po rơdâ lân troh hên tíu ê”.

Xuân chiâng tối, kơnôm ing hnoăng cheăng gum tăng cheăng pêi ăm vâi droh rơtăm lo lăm pêi cheăng a kong têa ê hiăng tŏng veăng hên kuăn pơlê a kong pơlê Quảng Nam pêi châ lo liăn hên, pêi lo liăn tơniăn, veăng gum mơdêk tơdroăng ki rơkê dêi mơngế cheăng, kơdroh kơtiê rĕng, krá tơniăn ton.