Um meăn Pôa Hồ ƀă mâu hdroâng kuăn ngo Tây Nguyên, um mơhno tơrŭm môi tuăn
Thứ hai, 06:00, 02/09/2024 Nguyễn Thảo/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên Nguyễn Thảo/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Pôa Hồ Chí Minh - Kăn xiâm hnê ngăn tơnêi têa tá hâi châ môi hdroh lăm troh a Tây Nguyên, la tung hiâm mơno, tuăn tơmiât dêi Pôa, Kơpong Peqăng Hdroh tối tơdjuôm, Tây Nguyên tối krê đi đo tung plâi nuih Pôa. Ƀă mâu hdroâng mơngế kuăn ngo a Tây Nguyên, Pôa đi đo cho kăn xiâm ki koh nhuô̆m kân khât, cho on bâ eăng séa mơhno troăng prôk, pơchốu djâ troăng, chông mơngế Tây Nguyên rơtế ƀă mâu kong têa tung lâp tơnêi têa tơkâ luâ hên tơdroăng ki pá puih, vâ khoh châ ai tơdroăng rêh ối phâi tơtô, hơniâp ro, niân nok.

Tơkêa kô pêi pro tiô hiâm mơno dêi mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên, Khu xiâm ngăn ‘na cheăng kal kí, Khu hnê mơhno cheăng Đảng hiăng ăm phep mơjiâng Um meăn Pôa Hồ ƀă mâu hdroâng kuăn ngo Tây Nguyên a Plông kân Đại Đoàn Kết, pơlê kong kơdrâm Plei Ku, kong pơlê Gia Lai. Kố cho tơmeăm khoăng túa lĕm tro ki ai pơxúa kân khât, mơhno tối hiâm mơno dêi Pôa Hồ ƀă mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên ƀă mâu hdroâng kuăn ngo Tây Nguyên ƀă Pôa Hồ.

A rêm kơxê, Plông kân Đại Đoàn Kết, pơlê kong kơdrâm Plei Ku, kong pơlê Gia Lai, kơdrâm mơngế phiu ro troh xah hêi, pơtâp ivá ƀă lăm ngăn. Mâu jâ pôa djâ dêi pó prôk chêng, hrik hyôh lĕm. Rêm khu droh rơtăm kơhnâ djâ dêi pó kơtâu, vâi hdrêng ối kŭn djâ dêi pó xah hêi, tâng to rơkong tó ro rih. To lâi khu droh rơtăm rơxông ối nếo tơkŭm dêi pó rêi kơđơn rơhdruê, kơđơn chuât ro tơniâ ƀă rơkong rơhdruê hleăng lĕm tung tíu xâp rơngiâp ing mâu loăng rơtâ tá Um meăn Pôa Hồ.

Ngoh Siu Thưm, ối a pơlê Ku Roh, pơlê kong kơdrâm Plei Ku tối ăm ‘nâi, plông kân ôh tá xê to tíu xah hêi pa gong rêm hâi, mê ối cho tíu tơkŭm mơhno khôi túa lĕm tro, tíu tơkŭm po mâu tơdroăng ki kân dêi kong pơlê:

“Sap ing Plông kân Đại Đoàn Kết châ mơjiâng, hên tơdroăng kal mơhno khôi túa lĕm ngê̆ thuât châ tơkŭm po, kheăn kơdeăn Pôa Hồ ƀă pơ-ô pơ-eăng khôi túa lĕm tro dêi mâu hdroâng kuăn ngo Jarai, Bơhnéa, Rơteăng. Pơlê Plei Ku Roh thăm veăng mơđah tơbleăng ƀă mâu tơdroăng tôu chêng koăng, rơhdruê xuăng, mơđah tơbleăng khôi túa lĕm tro tiô khôi vâi krâ nah troh pú hmâ achê hơngế. Mâu tơdroăng kố ôh tá xê to gum hnê khôi túa lĕm tro ăm rơxông nếo mê ối mơhnhôk mâu vâi o mơ-eăm hriâm rơkê ƀă rak tơmeăm kơnía khôi túa lĕm tro dêi jâ pôa nah’’.

 

Ối a tíu ki a’ngêi má môi ƀă kân krip má môi dêi plông kân cho Um meăn Pôa Hồ kơ’veh kŏng koh. Um xŏn 10,8 met, châ pro ƀă meăm hlái tâi tâng, pro a pêng hmốu xŏn 4,5 met. Jâ Rơ Chăm H’Déo – cho Kăn hnê ngăn Vi ƀan Măt trâ̆n Tơnêi têa Việt Nam kong pơlê Gia La – vêh pâ drêng a hơnăm 2012, kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo tơdah um mê ngah môi tiah tơdah Pôa vêh ƀă pơlê:

“Drêng mê nah, drêng um Pôa Hồ châ djâ vêh a văng An Khê, kuăn pơlê pin ối tâng péa pâ troăng kân tôu chêng koăng ƀă hên ngế krếo têi : ‘’Pôa hiăng vêh ƀă pơlê! Pôa hiăng vêh ƀă kuăn pơlê pin!’’ Drêng um Pôa mơdâng a plông kân, kuăn pơlê tơkŭm tôu chêng, rơtâ tá Um Pôa Hồ. Ƀă ing mê, Pôa Hồ hiăng păng ‘nâng vêh ƀă kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo Jarai, vêh ƀă mơngế Tây Nguyên. Ai um Pôa Hồ, kuăn pơlê thăm rế hmiân tuăn loi tung tơdroăng rêh ối, khŏm mơjiâng tơdroăng rêh ối nếo, rŭm môi tuăn mâu hdroâng kuăn ngo, gum dêi pó mơ-eăm xông tơtêk, vâ mơjiâng pơlê xiâm rế hía rế mơnhông tâ’’.

 

A Plông kân Đại Đoàn Kết, rơtế ƀă um meăn ối ai hên tơmeăm ki pro ƀă um Pôa Hồ. Ki má môi cho um meăn pro ƀă hmốu, ƀă um Pôa Hồ xup um ƀă mâu kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo Tây Nguyên dế tung hâi leh, a rơnó pêt mơjiâng tơmeăm... Ƀă kơthô Pôa Hồ pơtroh Hneăng hôp mâu hdroâng kuăn ngo peăng Hdroh hơnăm 1946 châ pong rơgi pro a hmốu, mơnhên tơdroăng roh ton nah mơnhông mơdêk ‘na tơdroăng tơmâng dêi Pôa Hồ ƀă Chin phuh ƀă kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo.

Pakĭng mê, Tíu chôu ‘măn tơmeăm khoăng ton nah Hồ Chí Minh tíu pêi cheăng a Gia Lai – Kon Tum mơđah tơbleăng hên tơmeăm kơnía ‘na tơdroăng rêh ối, tơdroăng pêi cheăng dêi Pôa Hồ. Ngế chêh kơthô Pôa Hồ a plông kân cho tíu kuăn pơlê Gia Lai chôu nhang tơbâ, tơbleăng hnoăng pleăng Pôa rêm roh leh kân krip. Pôa Hà Sơn Nhin – Kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng kong pơlê Gia Lai rơrêk tung hiâm mơno drêng tối ‘na Um meăn Pôa Hồ a Plông kân Đại Đoàn Kết:

“Pôa tối hdroâng kuăn ngo ki lâi mơhé Mường, Mán, Jarai, Rơđế, Bơhnéa, Rơteăng pơrá cho kuăn cháu môi hngêi. Chin phuh tơmâng tŏng gum hên, xua mê hdroâng kuăn ngo Tây Nguyên đi đo pâ Pôa, đi đo tơmâng rơkong Pôa. Pơlê kong kơdrâm Plei Ku ƀă mâu kơvâ cheăng dêi kong pơlê ai leh tơbleăng, tơdroăng kân pơrá tơkŭm po a kố, tá festival, tơdroăng kal ôm hyô; mâu khu lêng ai tơdroăng cheăng kân xuân troh vâ tơbleăng hnoăng ƀă Pôa, mơhno hiâm mơno pâ mơnê, tơkêa pơtối mơ-eăm pêi pro hnoăng cheăng tŭm tâi tâng tâ, veăng gum mơjiâng tơnêi têa rế hía rế kân lĕm tâ, tơtro tâ’’.

Um meăn Pôa Hồ ƀă mâu hdroâng kuăn ngo Tây Nguyên a pơlê kong kơdrâm Plei Ku, kong pơlê Gia Lai cho tơmeăm khôi túa lĕm tro ki kơnâ kân. Kố cho kơxuô tơmeăm ki Đảng, Tơnêi têa diâp ăm Đảng ƀô̆ ƀă kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo Gia Lai, mâu kong pơlê Tây Nguyên mơhno tuăn pâ dêi Đảng, dêi Pôa Hồ ƀă kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo Tây Nguyên ƀă xuân cho hiâm mơno dêi kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo Tây Nguyên ƀă Đảng, ƀă Pôa Hồ. Ƀai tâi tâng tuăn pâ dêi tơná ƀă Pôa Hồ nhuô̆m pâ, mơni Um meăm tung hiâm mơno rêm ngế kuăn Tây Nguyên kô gum chiâng tung tơdroăng mơjiâng pro Um meăn Pôa Hồ nôkố, rêh ton tung tơdroăng mơnhông mơdêk – khôi túa lĕm tro dêi Tây Nguyên.

 

Nguyễn Thảo/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC