Nếo achê pơla kố, a kong pơlê Dak Nông hiăng tơkŭm po Hneăng hôp tơpui tơno tơdjêp ƀă tê tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, veăng amê ai lối 30 khu tê mơdró troh ing pơlê kong kân Hồ Chí Minh rơtế vâ chê 200 kăn teăng mâ mâu khu tê mơdró, khu tơrŭm cheăng, kuăn pơlê pêi chiâk deăng dêi kong pơlê Dak Nông. A hneăng hôp tơpui tơno, mâu khu tê mơdró troh ing Pơlê kong kân Hồ Chí Minh rơtế ƀă mâu khu tê mơdró, khu tơrŭm cheăng, kuăn pơlê pêi chiâk deăng a kong pơlê Dak Nông hiăng tơpui tơno tơdrăng mâu tơdroăng tơrŭm cheăng, tơdjêp tê tơmeăm ƀă pói vâ ing rêm pâ. Pôa Nguyễn Văn Mười, Kăn pơkuâ kơ koan peăng Hdroh ối tung Khu pêi chiâk deăng Việt Nam tối ăm ‘nâi:
‘’Tơdjâk troh mâu tơdroăng kal vâ ki nhên dêi rêm khu tê mơdró mê ngin hiăng tơkŭm pơtroh Khu pơkuâ kuăn pơlê pêi chiâk deăng kong pơlê ƀă kô pơtroh mâu troăng tơrŭm cheăng. ‘Na peăng mâu khu tơrŭm cheăng mê ngin xuân pơkâ thế hneăng hôp kuăn pơlê pêi chiâk deăng tơkŭm tâi tâng ing mâu khu tơrŭm cheăng ‘na ivá dêi tơná, mê cho tơrŭm cheăng ai mâu tơdroăng ki klâi ƀă pin kal tơdroăng tơrŭm môi tiah lâi’’.
Xông tơpui a hneăng hôp tơpui tơno, pôa Hồ Văn Mười, Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Dak Nông, mơnhên, pêi chiâk deăng xúa kŏng ngê̆ rơxông nếo cho môi tung 3 tơdroăng ki xiâm mơnhông cheăng kâ dêi kong pơlê. Ƀă mâu tơdroăng ki ai tơ’lêi hlâu ‘na tơnêi tơníu, têa, hyôh kong prâi ƀă hía hé, kong pơlê ai tơmeăm kân mơnhông pêi chiâk deăng ƀă ôm hyô pơtê. Kong pơlê krếo ƀă hbrâ pro tơ’lêi hlâu vâ mâu khu tê mơdró ƀă kong pơlê Dak Nông:
“Xo vế túa ki rơkê tơdro ing hneăng hôp tơpui tơno kố mê hơnăm kơ’nâi pin kô pêi kân rơdâ tâ, kân tâ mê á tơmiât tơdroăng châ tơƀrê kô hên. Laga ing hneăng hôp tơpui tơno kố á pói tơngah kô ai tơdroăng ki troh lâp lu ‘na tơdroăng kuăn pơlê pêi chiâk deăng dêi Tây Nguyên tối tơdjuôm ƀă Dak Nông tối krê troh ƀă mơngế rôe xúa, pro ti lâi vâ kuăn pơlê pêi chiâk deăng troh tro tíu, tro tơdroăng ki dâi lĕm ƀă yă tơtro, ki rơhêng vâ tối cho kum ăm kuăn pơlê pêi chiâk deăng ai roh tơ’lêi vâ pơtối mơdêk kuăn pơlê pêi chiâk deăng dêi tơná; pro ti lâi pôi tá ai tơdroăng pêi lo châ hên yă rơpâ ƀă tơrôu, pôi tá la lâi thế ai tơdroăng tŏng kum’’.
Tung pơla kố nah, kơvâ kơmăi kơmok tê mơdró đi đo tơkŭm mơdêk mâu tơdroăng mơhnhôk tê mơdró vâ tơdjêp pêt mơjiâng ƀă tơdroăng kal vâ tê tơmeăm ăm kuăn pơlê, tung mê, ai kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo kơpong hơngế hơngo. Khu xiâm pơkuâ kơmăi hiăng rơtế mâu kong pơlê mơ-eăm vâ tơmeăm châ tơbleăng lâp lu mâu kơchơ tê mơdró ƀă châ hên khu tơrŭm ti tăng troh.
Bình Phước cho tiú ai tơnêi tơníu tơtro, ai tơnêi kong kế tơ’lêi hlâu vâ pêt loăng plâi hôt ƀă châ ngăn cho tíu pêt hên plâi hôt drêng châ 50% ƀăng deăng ƀă lối 54% plâi hôt dêi lâp tơnêi têa. Jâ Thân Thị Xiâm, Kăn pơkuâ Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó môi khu An Thuận Phát tối ăm ‘nâi:
“Ngin hiăng rơtế ƀă kuăn pơlê dêi kong pơlê Bình Phước, ing kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo troh kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo Stiêng, mê ngin hiăng pêi hên hơnăm cho tơkêa ƀă kuăn pơlê drêng rơnó mêi troh, mâu tơdroăng pá puât dêi kuăn pơlê mê ngin kum ƀă drêng krí plâi mê ngin rơtế kuăn pơlê pôu râng hnoăng cheăng kố, vâ djâ plâi hôt troh a hngêi kơmăi, cho plâi hôt dêi kong pơlê Bình Phước vâ tăng cheăng pêi ăm kuăn pơlê klêi kơ’nâi mâu hâi kong mêi ƀă mâu hâi krí plâi, xua kuăn pơlê tơnêi Bình Phước bu ai plâi hôt cho tíu pêi lo liăn ki xiâm’’.
Pêi pro tơdroăng tơkêa tơrŭm pêt mơjiâng, uâ pơliê mơdiê kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, Lâm Đồng hiăng mơjiâng ƀă bro chê lối hrĭng tíu tơrŭm, vâ chê 16 rơpâu rơpŏng pêt kế tơmeăm ƀă dâng 2 rơpâu 500 rơpŏng păn mơnăn mơnoâ. Mâu tíu tơrŭm pêt kế tơmeăm kố châ pro ƀă túa pơkâ lối 30 rơpâu ha hdrê loăng pêt ƀă mâu khu í peâp dâng 850 rơpâu to. Pôa Nguyễn Văn Châu, kăn phŏ ngăn chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê kong pơlê Lâm Đồng ăm ‘nâi, tơdroăng pơkâ kố ai tâi tâng kơxô̆ liăn ‘no dâng 270 rơtal.
Ki xiâm pơkâ mơ’no cho troh mơ’nui hơnăm 2023, lâp kong pơlê ai 200 tíu tơrŭm cheăng pêt ƀă tê kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, ƀă 30% kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng ki xiâm kô châ tê ing tơdroăng tơkêa.
“Mâu kế tơmeăm pêt mơjiâng tiô tơdroăng ki tơrŭm châ tơniăn ‘na tíu tê, mơdêk ki kơnía, rak vế ‘na ki dâi lĕm tơniăn kế kâ xua xúa mâu tơdroăng pêt tơdâng tơ’mô pêi pro châ tiô tơdroăng ki rơhêng vâ dêi kơchơ mơdró. Laga, kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng dêi Lâm Đồng rế hía rế hên mê tơdroăng tê tơniăn ing mâu tíu tơrŭm pêt kế tơmeăm xuân ối hên, tung pơla liăn ngân tơnêi têa ai nếo châ kong pơlê kĭ mê xing xoăng môi iâ liăn hrê vâ pơtối po rơdâ ƀă mơjiâng bro tơ’nôm mâu tíu pêi cheăng tơrŭm pêt mơjiâng ki nếo”.
Viết bình luận