Hàng năm, lễ cúng tổ tiên được người Lô Lô duy trì và thực hành đều đặn theo truyền thống. Trong đời sống, tín ngưỡng, mỗi gia đình Lô Lô đều có ban thờ tổ tiên riêng, nhưng người Lô Lô sẽ tổ chức lễ cúng tổ tiên tại nhà trưởng họ. Các dòng họ phải chuẩn bị trước đó cả năm những lễ vật dâng cúng. Lễ cúng tổ tiên có sự tham dự của cộng đồng, bà con dân bản. 

Theo lệ, khi làm lễ, trưởng họ sẽ là người đứng ra sắm sửa lễ vật, các gia đình trong dòng 3 họ đóng góp theo khả năng. Lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô gồm 3 phần chính: Lễ hiến tế, Lễ tưởng nhớ và Lễ tiễn đưa tổ tiên.

Lễ cúng tổ tiên là một trong những sinh hoạt dân gian thuộc các nghi lễ vòng đời của người Lô Lô, có ý nghĩa giáo dục hướng về nguồn cội, biết ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ giúp giáo dục đạo lý uống nước nhớ nguồn, tạo sự kết nối cộng đồng trong dòng họ, gia đình, làng bản…

Nghi lễ linh thiêng này, ẩn chứa và phô diễn nghệ thuật dân gian các nghi thức cổ truyền của người Lô Lô, đồng thời góp phần cho bức tranh văn hoá của cộng đồng 54 dân tộc anh em thêm đa dạng, giàu bản sắc.

Năm 2012, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã đưa lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô vào danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.

Từ cổng làng bà con đã dán cơm nhuộm đỏ, tím với giấy màu

Tất cả cây cối trong làng cũng đều được dán giấy đỏ

Giấy đỏ cũng được dán nơi cửa chính, các góc của ngôi nhà trưởng họ. Mục đích của việc dán giấy này là tránh ma tà xâm nhập vào bản

Lễ vật có gà, lợn, xôi, rượu, tiền giấy... dâng cúng. Ông Lò Sỉ Páo khấn báo với tổ tiên hôm nay dân làng Lô Lô làm lễ

Thầy cúng Lò Sỉ Páo và các nghệ nhân người dân tộc Lô Lô, thôn Sảng Pả A thực hiện cúng mời tổ tiên về dự lễ

Sau khi thỉnh mời, thầy cúng đốt giấy tiền, vẩy rượu cảm tạ tổ tiên

Trước khi đánh trống đồng, thầy cúng khấn cầu xin phép vị thần trống 

Trong tiếng trống đồng rộn ràng tiễn đưa tổ tiên, bà con dân tộc Lô Lô nhảy múa hát ca. Những điệu múa mô phỏng động tác lao động sản xuất như: bứt cỏ, làm đất, gieo ngô, rồi thu hoạch... vừa khiến không khí nghi lễ thêm vui tươi, vừa là lời cảm tạ tổ tiên phù trợ cho một mùa sản xuất.

Sau nghi lễ, bà con Lô Lô vui hội hát ca, múa sạp, cùng ăn uống phấn khởi đón một mùa sản xuất mới

Thu Cúc/VOV4