Tây Nguyên đei ƀôh jĭ pơlŏ lĕch đe blŭng pơyan ‘mi

 VOV4.Bahnar - Tây Nguyên tŏk bŏk yak mơ̆t lơ̆m blŭng pơyan ‘mi. Dang ei ‘năr tŏ ‘mi ưh kơ sơđơ̆ng, pơm tơ drong hiôk ăn kơ mur chek lar. ‘Noh jĭ tơdrong tơm pơm ăn jĭ pơlŏ lĕch đe đei ƀôh kơtang.

 

 

Kiơ̆ kơ Anih vei lăng tơdrong jĭ jăn dêh char Gia Lai, kơsô̆ bơngai jĭ pơlŏ lĕch đe hlôi đei ƀôh kơtang tơ̆ đĭ đăng 17 apŭng, thị xã, pơlei tơm hăm 732 ‘nu jĭ, tŏk 2,4 ‘măng pơtêng hăm khei ‘nâu sơnăm sơ̆. Dôm apŭng đei kơ sô̆ bơngai ƀơm jĭ ‘noh Krông Pa, Ayun Pa, Ia Pa păng pơlei tơm Pleiku.

Kŭm kiơ̆ kơ anih jang pơgang Gia Lai, jĭ pơlŏ lĕch đe tŏk lơ păng đei ƀôh krê hơmơt tơ̆ hơnăp kơnh mưh ‘mi lơ, ‘năr hngôm, jĭ hơnih vă klanh mur măih chek lar. Kơlih thoi noh, kŭm hăm dôm tơdrong hơdrin đơ̆ng anih jang pơgang ‘noh tơdrong kăl kơ jang hơdrol ‘noh jĭ kon pơlei athei băt kơchăng lơ̆m tang găn jĭ pơlŏ lĕch đe. Ƀok Đinh Hà Nam, Phŏ Kơdră vei lăng jang pơgang Gia Lai, tơroi: “Găh tang găn jĭ pơlŏ lĕch đe ưh kơ gơh pơm pơ hơi, trong tang găn jĭ pơlŏ lĕch đe ‘lơ̆ng hloh ‘noh jĭ ưh kơ đei klanh ‘noh ưh kơ đei pơlŏ lĕch đe. Pơtih gia get chai, kơ ƀĭnh, dăh mă lôp gre, khei ‘năr âu ki ‘noh đei ‘mi, ‘mi pơm ăn đak tơ̆ng ‘noh mur chek lar. Iŏk đơ̆ng mur cheh truh jing mur tih dang hloh 10 năr, thoi noh, tơdrong pruih pơgang hoă chơ̆t lăp dang 48 jơ. Tơdăh đei yuh ‘noh kon pơlei athei năm tơ̆ hnam pơgang vă đei hơmet”.

Tơ̆ dêh char Dak Lak, jĭ pơlŏ lĕch đe kŭm tŏk bŏk đei ƀôh tŏk, hơmơt kơ đei ƀôh kơtang mưh yak mơ̆t lơ̆m pơyan ‘mi ƀơ̆t mă dêh char ưh kơmăh pơgang hoă chơ̆t tang găn jĭ. Jô̆ đơ̆ng blŭng sơnăm truh dang ei dêh char Dak Lak chih iŏk 283 ‘nu jĭ pơlŏ lech đe. Pơtêng hăm khei puăn, tŏk hloh 40 ‘nu jĭ păng đei dơ̆ng 3 anih jĭ tơ̆ dôm apŭng Buôn Đôn, Krông Năng păng Krông Ana.

Anih vei lăng tơdrong jĭ jăn dêh char Dak Lak hlôi athei dôm anih jang găh sư hơtŏk loi dơ̆ng hơlen lăng, vei lăng kơjăp, chă ƀôh hrôih, hơmet ‘lơ̆ng anih đei jĭ vă găn ƀiơ̆ tơpoh lanh lơ̆m tơpôl; băt hơdăh tơring đei hơmơt lơ vă pơgơ̆r pruih pơgang hoă chơ̆t pơlôch mur kơchăng tang găn jĭ pơlŏ lĕch đe. Hơdai hăm tŭn pran tơroi tơbăt, krao hơvơn kon pơlei pơm kiơ̆ dôm trong vei rơgoh cham char, pơlôch mur, klanh tang găn jĭ pơ lŏ lĕch đe tơ̆ ŭnh hnam păng tơpôl.

Kiơ̆ kơ ƀak si Lê Phúc, Phŏ Kơdră Anih vei lăng tơdrong jĭ jăn dêh char Dak Lak, mơmat tat lơ̆m tang găn jĭ pơlŏ lĕch đe hrei ‘nâu ‘noh jĭ ưh kơ măh pơgang hoă chơ̆t tang găn jĭ yua đơ̆ng ưh kơmăh jên păng tam mă chă đei bơngai iŏk jang. “Hrei ‘nâu găh pơgang hoă chơ̆t ‘noh tam mă đei kiơ hloi, nhôn tŏk bŏk apĭnh hăm Anih jang Vệ sinh Dịch tễ Tây Nguyên tơgŭm 1 păh hơ yơ vă pơm lăp hăm dôm anih đei jĭ đĕch.Ppơtơm blŭng pơyan ‘mi ‘noh pơm tơm mur chek lar, hrei ‘nâu 1,2 apŭng kŭm hlôi kơchăng pruih pơgang hoă chơ̆t đơ̆ng jên apŭng ăn phep vă pơm liơ hơlen lăng véc-tơ vă kơ bơ̆n kơ chăng hơmet pơ ‘lơ̆ng hơdrol.”

Dêh char Khánh Hòa tơtil hăm dêh char Dak Lak păng Lâm Đồng, tơdrong jĭ pơlŏ lĕch đe kŭm tŏk bŏk đei ƀôh krê hơmơt. Đơ̆ng blŭng sơnăm truh dang ei, tơ̆ dêh char Khánh Hòa hlôi đei hloh 1.100 ‘nu jĭ pơlŏ lĕch đe, lơ̆m noh 1 ‘nu lôch. Kơsô̆ bơngai jĭ pơlŏ lĕch đe, tŏk hloh 6 ‘măng pơtêng hăm khei ‘nâu sơnăm hơdrol. Tơdrong jang tang găn jĭ pơlŏ lĕch đe tơ̆ Khánh Hòa tơƀơ̆p lơ mơmat tat yua đơ̆ng tơdrong dăr hơlen, chă ƀôh bơngai jĭ klui, hơmet pơ ‘lơ̆ng jĭ ưh kơ tơ tom. Lơ kon pơlei oei pơm pơ hơi, chă răt kơ dih pơgang brŏk tơ̆ hnam hơmet, pơm mơmat tat ăn tơdrong chă ƀôh hrôih bơngai jĭ, hơmet pơ ‘lơ̆ng dôm anih đei jĭ. Dôm tơdrong jang pơlôch klanh yua đơ̆ng dôm tơring pơgơ̆r tam mă đei iŏk yua, găh lơ lăp tơroi tơbăt đĕch.

Ƀak si Tôn Thất Toàn, Phŏ Kơdră Anih vei lăng găh tơdrong jĭ jăn dêh char Khánh Hòa tơbăt, anih jang pơgang hơnơ̆ng jang hơdai hăm dôm anih jang, tơring hơtŏk loi dơ̆ng tơroi tơbăt, pơgơ̆r pơlôch klanh tơ̆ dôm tơring, hơnih đei hơmơt lơ. Dôm anih jang pơgang tŭn pran dăr hơlen, chă ƀôh hrôih, hơmet pơ ‘lơ̆ng anih đei jĭ; tơtă kơ anih khăm kơdih lăng băt bơngai jĭ pơ lŏ lĕch đe, chơ tơ̆ hnam pơgang tơtom, găn ƀiơ̆ lê̆ jĭ tŏk dêh, hơnhăk truh hơmơt kơ lôch. Ƀak si Tôn Thất Toàn tơtă: “Đei lơ ŭnh hnam tŏk bŏk mong đak, kăl athei tơplih ôp mă rơgoh, pơlôch đei kơ tăp klep lơ̆m kơ thao. Đơ̆p mă hlom tơmam mong đak vă ưh kơ ăn mur chek lar. Kon pơlei mưh đei dôm tơdrong jĭ, kăl athei năm tơ̆ hnam pơgang tơtom. Veh ver kơ chă răt kơdih pơgang, hơmet tơ̆ hnam, kiơ̆ đơ̆ng noh hlôi đei lơ bơngai jĭ jing dêh, ƀơ̆t mơ̆t tơ̆ hnam pơgang hơmet, hơlen tôch kơ mơmat tat”.

Viết bình luận