Dom adat cambat tanarakun oh kurang hu dalam harei Tết
Thứ tư, 06:13, 10/02/2021 Thu Thảo Thu Thảo
Tết Nguyên Đán lac tuk hu dom rija roya praong abih dalam ilamu di urang Việt Nam. Tết peih tabiak 1 thun bahrau ngan saong dom bruk siam mekre di abih, caong lac 1 thun bahrau hu siam mekre, patuah jamo, jak jeng. Tết jeng lac tuk menuac sia mai sang taom gauk, ravang gauk, tadhau ayuh ka gauk dom panuac siam mekkre di abih. Dalam dom harei Tết, hu dom adat cambat meng kan mai daok hu khik mbiah tal harei ini saong daok jeng bruk siam mekre dalam ilamu harei Tết. Dom adat cambat ini jeng lac piah salih ka panuac tadhau ayuh 1 thun bahrau patuah jamo, siam mekre, salamat.

Anek taco dalam sang nao ravang saong puh ramik kubo muk kei

Tui adat cambat meng kan mai di urang Việt Nam, tal harei 23 bilan Mat lac harei Patao Ghing tagok langik piah pathau khan abih bruk di po sang brei Po langik thau. Dalam harei ini, urang bhian puh ramik sang ghing hacih sa-at, ngak sa talam salao lisei pok kakuh Patao Ghing. Dalam adat ini oh kurang hu muot tamo, ao meng ba-ar haong 1 atau 3 drei ikan chép katam kanyik palao dalam 1 pako ia piah ka patao ghing ndik tagok langik. Bruk paling patao ghing dalam harei Tết yau brei mboh bruk siam mekre, haniem phul di 1 baoh sang, caong khin tapa thun bahrau hu siam mekre jang, haniem phul jang.

Hadei di nan, meng harei 23 tal harei 30 bilan Mat, anek taco dalam sang nao ravang saong puh ramik kubo muk kei, urang bhian ba tui gilau, bingu, baoh kayau piah kakuh, da-a muk kei mai sang mbang Tết. Ini lac adat bhian randap di urang Việt, brei mboh hatai thau dhar phor amaik, ame, dom urang metai lahik blaoh, jeng lac ilamu menyum ia hadar halau ia di bangsa Việt Nam.

Dalam melam giao thừa – lac tukvak palao thun klak, raok thun bahrau, tukvak ginreih di langik tasik. Raok thun bahrau rah tabiak di tukvak puac abih di thun klak, kayua yau nan ye daok hu makna lac ba klaak abih dom kanjah jhak di thun klak, raok dom siam mekre di thun bahrau. Nan ye adat raok thun bahrau hu ngak di langiu sang.

Tui adat cambat meng kan mai di urang Việt, “xông đất” akaok thun hu kuhria meng tuk “giao thừa”, lac tuk palao thun klak - raok thun bahrau, urang halei lac tuai camereip abih mai tal sang, nan lac menuac “xông đất” thun nan ka baoh sang. Bruk nan hu dom baoh sang iek praong, hu makna gah hatai sahneng. Urang tame sang camereip abih di akaok thun meyah njauk rasak haong po sang ye ba mai siam mekre ka po sang. Kayua yau nan ye urang bhian nyim dom menuac njauk rasak mai tame sang camereip abih di thun bahrau. Rilo sang hu pilih ruah jalan ngak karei, nan lac 1 urang dalam sang lac menuac tame sang camereip di abih, meda ba tui 1 “cành lộc” akaok thun piah hu patuah jamo jang, haniem phul jang.

Di tuk Tết, urang bhian nao ravang sang gauk gar, ayut sahabat saong urang krein randap piah tadhau ayuh dom panuac siam mekre lac bruk brei mboh hatung hatai di urang tadhau ayuh Tết tal urang hu tadhau ayuh. Tuk 1 urang hu tadhau ayuh, urang nan jeng tahdau ayuh veik dom panuac siam mekre. Dom panuac tadhau ayuh Tết bhian hu makna likau brei siam mekre, khang kajap prein yava, haniem phul saong jak jeng. Nan jeng lac bruk thei jeng caong khin di thun bahrau.

Uan urang hu pabak 1 thun umo, lì xì akaok thun lac ilamu hu meng kan mai. Anek taco ye tadhau ayuh ka ong muk hu kajap kro umo atah, sa rituh thun taha, urang praong tapa thun bahrau prein yava khang kajap, patuah jamo, siam mekre salamat, hadei di nan urang praong tadhau ayuh veik saong brei sa mbao lì xì, gah dalam hu dom blah jien bahrau hu makna tadhau ayuh ka anek taco taduan hu rilo patuah jamo. Jien dalam mbao lì xì oh hu taong yaom lac takik atau rilo, bo nyu yau brei mboh bruk patuah jamo di urang brei jeng yau urang taduan.

Akaok thun bahrau, urang Việt bhian nao baha. Urang tame baha cuh gilau saong likau yang mebhang brei hu siam mekre di thun bahrau. Nao baha jeng lac sa bruk daong ka urang Việt mboh sahanag hatai jang piah raok thun bahrau haong rilo kadha bahrau.

Di akaok thun bahrau, urang bhian jak gauk nao likau akhar haroh. Yaok urang likau 1 akhar haroh karei di gauk saong dom hatai caong khin karei di gauk, min taong abih jeng caong hu 1 thun bahrau abih janih jeng bahrau, siam mekre, anek taco njauk gauk, sron mbon, jak jeng dalam raidiuk. Urak ini, bruk likau akhar haroh mboh biak rilo, nyu daok jeng sa janih mekre dalam ilamu di urang Việt tuk thun bahrau tal mai./.

Urang lang: M. Phương – 10/02

Thu Thảo
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)