PR’HÁT XA NUL CHỦ NHẬT

MA NỨIH CƠTU LÂNG PR’HÁT CHÈO LÂNG  QUAN HỌ

# Bêl dzợ tứi, Alăng Lợi âi đoọc xâng amế hát apêê pr’hát pa bhlâng pr’hay lâng la lay cơnh lâng pr’hát ma nứih Cơtu hêê. Cơnh đêếc nắc acu công t’hêết pa choom hát. Vêy muy pr’hát n’đhơ bêl pa p’rá a đhuốc  công cắh âi choom, Lợi công năl. Nắc đoo vêy cơnh đâu:

(Lợi hát muy c’nặt pr’hát  Ngồi tựa mạn thuyền)

Aviết Sĩ vel đong cóh chr’val T’bhing, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam. Pr’zớc n’nắc công xâng muy pr’hát âng apêê ga rứa cóh vel hát lâng công ting pa chôm hát. Ahêê đh’rứah đương xâng muy n’lung âng Sĩ hát ấ:

(Sĩ hát muy n’juông Chèo quế)

#  Đha nuôr lâng pr’zớc da dêr! Nắc đoo pr’hát Quan họ lâng hát chèo. Nắc đợ tước apêê ađhuốc ặt cóh đồng bằng Bắc Bộ nắc công cắh âi bơơn choom hát, hâu moon tước cơnh ma nứih hêê Cơtu cậ. n’đhơ cơnh đêếc, cóh chr’hoong Nam Giang vel đong âng Lợi lâng Sĩ, đợ tước bêl chr’val, vel vêy bhrợ ha hát xa xul, nắc rúp apêê ga rứa ha măng dưr hát chèo lâng Quan họ, ha dợ  muy cha nắc hát muy râu âh, cắh mr’cơnh. Pa bhlâng bấc ma nứih Cơtu ặt cóh lơơng công kiêng pr’hát Quan họ lâng chèo.

( Ha dum nua hay pr’zớc- “Đêm qua nhớ bạn”)

# NSUT Hai Tráng lâng Thuỷ Cải, C’bhúh hát Quan họ Bắc Ninh t’mêê hát pr’hát “ Ha nua hay pr’zớc” ( Đêm qua nhớ bạn).

Hâu tu  ma nứih Cơtu nắc kiêng chèo lâng Quan họ” ahêê đh’rứah xâng a va Alăng Ơớih lâng ava Z’râm Rơơm ặt đhị vel a bhát chr’val Chà Valfm chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam moon:

(Băng P’rá Cơtu)

# Tơ Ngôn Đoóch, muy cha nắc đha đhâm c’mâr dzợ p’niên ặt cóh vel Koong Zông, chr’val Zuốih, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, nắc đoo đh’riêng bhr’ươr loóih xâng âng apêê xâng đài t’rúih phát thanh p’ra Cơtu Đài P;rá Việt Nam. Néh đương xâng Tơ Ngôn Đoóch hát Quan họ cậ xâng cơnh ooy ấ!

(pr’hát)

# Pr’hat chèo nắc cắh vêy ngai công choom hát, tu  pa bhlâng k’đháp n’hát. Đhị đêếc cậ, vêy muy pân đil Cơtu công dzợ p’niên, nắc đoo Alăng Ướt, lâng adêy Bhling Hạnh, k’noọ 70 c’moo ặt cóh chr’val Zuốih, chr’hoong Nam Giang nắc hát cơnh đâu:

(pr’hát)

# NSUT Minh Phương, C’bhúh hát xul âng Đài PRVN t’mêê hát muy pr’hát chèo vêy pr’đớc : Đào Liễu, pay tơợ vở chèo Tấm Cám. Đha nuôr lâng pr’zớc da dêr! Cắh muy kiêng a năm, nắc ma nứih Cơtu dzợ pay bhr’ươr Chèo quan họ, đoọng bhrợ t’váih pr’hát  lâng p’rá Cơtu.  hâu tu cơnh đêếc, nắc tu bêl kháng chiến ahay, cán bộ  pay p’rá Cơtu đoọng buôn xay trúih, p’too moon đha nuôr, đoọng đha nuôr buôn năl, buôn hay. Nâu đoo nắc muy pa đhang moon:

(pr’hát Đào Liễu)

# Nâu câi ahêê đh’rữaâng NSUT Thuý Hường, C’bhúh hát Quan Họ Bắc Ninh hát pr’hát “ Ngồi tựa song đào”.

((pr’hát Ngồi tựa song đào)

  # Pr’hát Cơtu pa bhlâng bấc ơl zấp cơnh bhr’ươr. Ahêê choom tự hào râu n’đăh đêếc. n’đhơ cơnh đêếc, ma nứih Cơtu kiêng pr’hát Quan họ, kiêng pr’hát Chèo, Chòi… nắc muy đhr’năng la lua, choom pa cắh lêy râu ặt tợt bhlưa apêê văn hoá zấp c’bhúh ma nứih gít lêy. Đhị x’ría t’rúih pr’hát xa nul bêl đâu, đha nuôr lâng pr’zớc xâng muy pr’hát chèo “ pa gơi ma nứih chiến sĩ biên phòng” ( Gửi người chiến sĩ biên phòng) âng NSUT Duy Thường lâng Hồng Ngát, c’bhúh ha hát xa xul âng Đài PRVN hát.

(pr’hát chèo: “pa gơi ma nứih chiến sĩ biên phòng”-“Gửi người chiến sĩ Biên phòng”)

# Sĩ: T’rúih phát thanh p’rá Cơtu âng Đài PRVN tước nâu câi nắc lứch ặ. T’rúih bêl đâu âng Biên tập viên A Lăng Duy xrắ bhrợ . Chắp hơnh đha nuôr lâng pr’zớc âi đương t’mêêng xâng. A viết Sĩ lâng Alăng lợi nhăn chào, ahêê tr’lum cớ đhị bấc t’rúih t’tun./.

VĂN NGHỆ CHỦ NHẬT

NGƯỜI CƠ TU VỚI DÂN CA QUAN HỌ VÀ HÁT CHÈO

  # (Lợi)  BTV A Lăng Duy cùng các PTV A Lăng Lợi, A Viết Sĩ  kính chào bà con và các bạn! Một tuần đã trôi qua và hôm nay chúng ta lại gặp nhau trong Chương trình Phát thanh Chủ Nhật. Chúc bà con và các bạn một ngày Chủ Nhật vui vẻ và đón nghe chương trình của chúng tôi!

          Ở phần Văn nghệ Chủ nhật, chúng ta sẽ nói về một chủ đề thú vị “Người Cơ Tu với dân ca Quan họ và hát Chèo”. Thú vị là bởi vì: Sẽ có một số trích đoạn Hát Chèo và Quan họ do người Cơ Tu trình bày và chúng ta tìm hiểu vì sao Chèo, dân ca Quan họ lại trở nên gần gũi và được người Cơ Tu yêu thích.

# (Sĩ xướng trên nền Nhạc)

“VĂN NGHỆ CHỦ NHẬT

- NGƯỜI CƠ TU VỚI DÂN CA QUAN HỌ VÀ HÁT CHÈO”

          # (A Lăng Lợi dẫn văn nghệ, giọng trò chuyện)

Ngay từ khi còn bé, A Lăng Lợi đã nghe mẹ hát những bài hát rất là hay và không giống với bài hát của người Cơ Tu mình. Thế là Lợi cũng bắt chước hát theo. Có một bài mà ngay cả khi nói tiếng phổ thông chưa sõi, Lợi đã thuộc. Bài ấy có đoạn như thế này này:

( Lợi hát một đoạn bài Ngồi tựa mạn thuyền)

A Viết Sĩ quê ở xã Ta Bhing, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam. Bạn ấy cũng nghe một số người lớn tuổi ở thôn mình hát và cũng bắt chước hát theo. Chúng ta cùng nghe một đoạn Sĩ hát nhé:

( Sĩ hát một trích đoạn Chèo quế)

# (Trên nền nhạc) Thưa bà con và các bạn! Đó là Dân ca Quan họ và Hát Chèo. Ngay với cả người Kinh ở đồng bằng Bắc Bộ thì quả thật là khó hát, huống gì là người Cơ Tu mình. Thế mà, ở huyện Nam Giang quê của Lợi và Sĩ, cứ mỗi khi xã hay thôn có văn nghệ, rất nhiều người lớn tuổi lại hát Chèo và Quan Họ, mà không bài nào trùng bài nào. Rất nhiều người Cơ Tu ở các nơi khác cũng yêu thích dân ca Quan Họ và hát Chèo.

• Bài Đêm qua nhớ bạn – QH

  # NSUT Hai Tráng và Thúy Cải, Đoàn Dân ca Quan họ Bắc Ninh vừa hát bài « Đêm qua nhớ bạn ».

  Vì sao người Cơ Tu thích chèo và hát Quan họ ? Chúng ta cùng nghe ông A Lăng Ơơih và bà Zơ râm Rơơm, ở thôn A Bát, xã Chà Val, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam giải thích :

• Băng tiếng Cơ Tu : ( 2 người)

  # Ton Ngon Đooch, một chàng trai còn rất trẻ ở thôn Công Dồn, xã Zuôih, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam từng là giọng hát babooch quen thuộc của thính giả chương trình phát thanh tiếng Cơ Tu Đài TNVN. Hãy nghe Ton Ngon Ddoooch hát Quan họ :

• Bài Người ơi người ở đừng về
• Nền nhạc, NSND Thanh Huyền hát

  # Hát Chèo thì không phải ai cũng hát được, vì rất là khó hát. Thế mà, có một cô gái Cơ Tu cũng rất trẻ, là A Lăng Ướt, và ông Bhling Hạnh, gần 70 tuổi ở xã Zuôih, huyện Nam Giang lại hát được như thế này:

• Một đoạn hát Chèo A Lăng Ướt+ Bhling Hạnh
• Hát Chèo “ Đào liễu” Trích vở Tấm Cám-

  #  NSUT Minh Phương, Đoàn ca nhạc Đài TNVN vừa hát một bài chèo tên là “Đào liễu”, trích từ vở Chèo Tấm Cám. Thưa bà con và các bạn! Không chỉ thích mà người Cơ Tu còn mượn giai điệu Chèo và Quan Họ, để đặt lời Cơ Tu. Sở dĩ như vậy là trong kháng chiến, cán bộ đặt lời Cơ Tu để tuyên truyền, vận động bà con, để bà con mình dễ hiểu, dễ nhớ. Đây là một ví dụ điển hình:

  - Ông Ơơih+ bà Rơơm hát Quan họ bằng tiềng Cơ Tu

  # Bây giờ chúng ta cùng nghe NSUT Thúy Hường, Đoàn Dân ca Quan họ Bắc Ninh hát bài “Ngồi tựa song đào”:

  - Bài Ngồi tựa song đào

  # Dân ca Cơ Tu rất phong phú về làn điệu. Chúng ta có thể tự hào về điều ấy. Thế nhưng, người Cơ Tu thích Dân ca Quan họ, thích hát Chèo, thích Bài chòi….là một thực tế, thể hiện sự giao lưu văn hóa giữa các dân tộc một cách rõ nét. Phần cuối Chương trình Văn nghệ Chủ nhật hôm nay, kính mời bà con và các bạn nghe bài hát chèo “ Gửi người chiến sĩ biên phòng”, do NSUT Duy Thường và Hồng Ngát, Đoàn ca nhạc Đài TNVN trình bày:

• Bài Chèo “Gửi người chiến sĩ biên phòng”
• Nhạc Quảng bá Chương trình

# (Sĩ) Chương trình phát thanh tiếng Cơ Tu của Đài TNVN hôm nay đến đây là hết. Chương trình do BTV A Lăng Duy biên soạn và dàn dựng. Cảm ơn bà con và các bạn đã chú ý lắng nghe. A Viết Sĩ và A Lăng Lợi xin chào, hẹn gặp lại trong các chương trình sau./.

(Lời chào tiếng phổ thông)./.