T’mêê đâu, Hội Liên hiệp pân đil Hoà Vang, thành phố Đà Nẵng ơy bhrợ têng t’ngay bhiệc bhan đoọng ha pân đil Cơ Tu cóh vel đong chr’hoong. Lâng c’lâng xa nay “pân đil Cơ Tu-20 c’moo bhrợ têng lâng ha dưr đh’rứah lâng thành phố chăp hơnh” lâng t’pấh ha pruốt 2017 t’mêê ta bhrợ têng đong Gươl vel Tà Lang, chr’val Hoà Bắc t’pấh râu ting pấh âng bấc ơl a đhi a moó lâng đha nuôr đhị vel đong.

          Chr’hoong Hoà Vang xoọc đâu vêy pêê vel pazêng Tà Lang, Giàn Bí chr’val Hoà Bắc lâng vel Phú Túc, chr’val Hoà Phú nắc đhị ắt mamông âng đhanuôr Cơ Tu. Bh’cộ chr’hoong ta luôn pa ghít bhrợ têng apêê bh’rợ zao lưu bhlưa apêê vel đoọng t’váih muy tang ch’ớh liêm choom đh’rứah zúp đhanuôr pa tệêt pa nhâm pr’ắt đoàn kết. Pân đil Cơ Tu nắc ma nuýh âng Chính quyền chr’hoong ta luôn đớc râu k’rang lêy chr’nắp bhlầng tu apêê vêy pazêng chroi k’rong chr’nắp liêm cóh bh’rợ pa dưr kinh tế văn hoá đhị apêê vel moon lalay lâng chr’hoong Hoà Vang moon za zưm. Nắc ma nuýh vêy mặt lâng ra văng đoọng ha bh’rợ tợơ đấh, pa căn Lê Thị Phượng, Chủ tịch Hội Liên hiệp pân đil chr’hoong Hoà Vang moon ghít râu chr’nắp âng pân đil Cơ Tu đhị vel đong:

          Hoà Vang vêy 3 vel vêy pân đil nắc đhanuôr acoon cóh Cơ Tu. Pazêng c’moo đăn đâu, đhanuôr Cơ Tu moon za zưm lâng pân đil Cơ Tu moon lalay zêng ting pấh liêm choom zập c’lâng xa nay âng Đảng, Nhà nước, apêê bh’rợ âng Hội liên hiệp pân đil nắc zêng ting pấh bhrợ ta níh. Tiêu biểu 3 chi hội nắc vêy 2 chi hội bơơn cha ner Chi hội pân đil tiêu biểu âng thành phố Đà Nẵng cher đoọng. Pazêng apêê a đhi a moó zêng ting pấh liêm ta níh apêê bh’rợ, pa bhlầng nắc apeê bh’rợ đắh bhrợ têng vel bhươl t’mêê cơnh bhrợ têng t’ngay chủ nhật t’viêng-sạch-liêm, bh’rợ zập boọng n’nóh muy n’loong t’viêng, bh’rợ 5 cắh, 3 sạch âng Trung ương Hội zêng bơơn apêê Hội viên năl ghít lâng bhrợ têng liêm choom.

          N’đhơ 8 giờ brương nắc tợơp bhrợ têng ha dợ pazêng đhanuôr ơy tước Gươl Tà Lang tợơ đấh đương bh’rợ ta bhrợ têng. Ting pấh bhiệc  bhan, apêê chi hội pân đil đhị 3 vel đh’rứah thi apêê c’nặt tr’thi cơnh, boóp p’rá xoọc tr’nợơp, hái hoa dân chủ, múa sạp, pa bhlầng nắc tân tung da dá ty đanh âng đhanuôr Cơ Tu. Tợơ zập c’nặt tr’thi, a đhi a moó nắc pa cắh râu c’năl, kỹ năng âng đay cung cơnh pa cắh chr’nắp văn hoá acoon cóh đay. T’coóh Nguyễn Văn Lớ, Bí thư Chi bộ vel Phú Túc, chr’val Hoà Phú đoọng năl:

          Chi bộ ta luôn t’váih pr’đợơ đoọng ha pân đil cơnh đắh zêl tr’vay cóh pr’loọng đong, đắh pa dưr kinh tế, đắh bh’rợ âng vel bhươl nắc pân đil ta luôn tợơp bhrợ têng. Apêê bh’rợ cơnh văn nghệ, văn hoá, thể thao âng ma nuýh Cơ Tu nắc pân đil bhrợ têng lalăm đh’rứah lâng đha đhâm c’mor. Tu cơnh đếêc, chi bộ nắc k’đươi moon pân đil lêy bhrợ liêm apêê bh’rợ zao lưu bhlưa apêê vel cơnh hái hoa dân chủ, thi văn nghệ. Cắh tr’zệêng ch’ner ha dợ nắc cung bhrợ têng liêm đoọng oó choom bil pấh văn hoá ma nuýh Cơ Tu.

          Muy chr’nắp âng t’ngay bhiệc bhan nắc đhị c’nặt thi hoá hoa dân chủ. Apêê bh’rợ bơơn xã hội k’rang tước cơnh tr’vay tr’poóh cóh vel đong, ma mơ mr’cơnh bhlưa n’đil lâng n’jứih, k’rang lêy c’rơ ma nuýh ca căn lâng p’niên k’tứi cắh cợ nắc đhr’năng tr’bơơn tr’pay đhị dzợ p’niên k’tứi zêng bơơn pa zưm luúc ooy apêê boóp tr’moóh. Tợơ đếêc, ma nuýh pân đil Cơ Tu nắc ơy pa cắh râu nân năl âng đay bêl năl ghít apêê bh’rợ lất, đợ mơ toọm ting cơnh quy định âng Nhà nước đh’rứah pa xoọng đoọng ha đay pazêng c’năl liêm ta níh. Bhiệc pa choom apêê c’năl đhị apêê bh’rợ nâu tước đhanuôr Cơ Tu ta luôn bơơn zập cấp chính quyền pa ghít. Tu bấc đhanuôr acoon cóh Cơ Tu cóh vel đong chr’hoong Hoà Vang zêng ắt đhị zr’lụ da ding k’coong ch’ngai, lướt vốch lưm bấc râu k’đháp, c’năl pa bhriêl âng đhanuôr dzợ ếp, pa căn Lê Thị Phượng, Chủ tịch Hội Liên hiệp pân đil chr’hoong Hoà Vang cung đoọng năl cớ đắh bh’rợ âng c’nặt tr’thi nâu:

          Bhrợ têng bh’rợ đoọng ha pân đil Cơ Tu nắc đoọng apêê a moó ma nuýh Cơ Tu vêy muy tang ch’ớh liêm ta níh, đoọng hapêê bơơn năl râu c’năl đắh ma mơ mr’cơnh bhlưa n’đil n’jứih, đắh đương zêl cha groong tr’vay tr’poóh cóh pr’loọng đong, đắh tr’bơơn tr’pay đhị dzợ p’niên k’tứi cung cơnh apêê bh’rợ âng Hội Liên hiệp pân đil. Tợơ tr’thi nâu, a zi lêy nắc c’năl âng apêê a đhi a moó cung vêy ha dưr lấh. Pazêng c’moo đăn đâu nắc tợơ bh’rợ xay moon âng zi, a đhi a moó ơy năl apêê luật đắh ma mơ mr’cơnh bhlưa n’đil lâng n’jứih, c’năl đắh k’rang lêy pr’loọng đong, k’rang lêy k’rơ tr’mông cung cơnh bh’rợ âng Hội Liên hiệp pân đil, apêê a moó zêng năl ghít lâng zập zêng. Apêê kỹ năng âng apêê a moó cung bơơn pa đăn lâng ha dưr liêm ta níh.

          A moó Bùi Thị Hạnh, hội viên pân đil vel Giàn Bí moon:

          Tước lâng tr’thi đhị bhiệc bhan nâu, c’nặt t’ruíh chr’nắp bhlầng âng đhanuôr Cơ Tu đhị đâu nắc tân tung da dặ. bh’rợ nâu nắc đoọng pa gơi tước đhanuôr acoon cóh đhị thành phố Đà Nẵng, nâu đoo nắc chr’nắp liêm acoon cóh cắh choom cắh vêy, nắc chr’na đắh tinh thần âng đhanuôr acoon cóh. T’ngay đâu nắc t’ngay bhiệc bhan pân đil, tr’thi bơơn ta bhrợ têng lâng bh’rợ bha lầng nắc zao lưu, pa choom c’năl, râu bơr nắc kiêng pa cắh chr’nắp âng đay tước đhanuôr Hoà Vang lâng thành phố Đà Nẵng đoọng t’váih râu pr’đợơ pa tệêt pazưm lấh mơ. Rơơm đoọng râu k’rang lêy bấc lấh mơ dzợ tước đhanuôr acoon cóh đhị đâu đoọng oó choom bil pất muy chr’nắp văn hoá acoon cóh đay”.

          Lấh 30 c’moo ting pấh bhrợ bh’rợ hội pân đil vel Phú Túc, chr’val Hoà Phú, tước nâu kêi n’đhơ ơy lấh 60 c’moo ha dợ pa căn Đinh Thị Năm dzợ ting pấh t’ngay bhiệc bhan đh’rứah lâng a đhi a moó cóh vel. A ngắh đoọng năl:

          Đhị bêl giao lưu nâu tợơ chr’val tước chr’hoong, tang ch’ớh zêng t’đui đoọng ha đhanuôr acoon cóh zi, apêê k’rang bhlầng tước zi. Cung cơnh apêê c’moo lalăm a hay, cu lêy bh’rợ zao lưu nâu nắc chr’nắp liêm bhlầng, 3 vel tr’lưm zao lưu cơnh đâu nắc cu lêy bhui har pa bhlầng. Bh’rợ nâu zêng đươi tợơ râu k’rang lêy lâng k’rong bhrợ âng Nhà nước. Pazêng apêê bh’rợ âng chr’val pa cắh nắc acoon cóh zi zêng ting bhrợ têng cơnh hái hoa dân chủ, cơnh văn nghệ zao lưu, pazêng bh’rợ a zi zêng ting pấh bhrợ zập zêng.

          Đhị t’ngay bhiệc bhan, pân đil Cơ Tu apêê vel dzợ pa cắh c’rơ bhriêl choom âng đay đắh apêê c’nặt bh’rợ biểu diễn văn nghệ cơnh múa sạp, tân tung da dặ.

Nền tiếng động

          Tân tung da dặ nắc muy cơnh pa gớt t’nớơt chr’nắp liêm bhlầng âng đhanuôr Cơ Tu âng chr’nắp k’rong k’bhúh ma nuýh. Nắc râu đoong pa tệêt pa zưm bhlưa n’đil lâng n’jứih, bhlưa tân tung lâng da dặ tợơ râu x’nưl xưl âng chiing cha gâr đh’rứah lâng zập chu gr’roóh k’rơ pa bhlầng âng apêê pân jứih bhrợ váih râu chr’va chr’đhô chr’nắp pr’hay pa bhlầng. Pazêng nắc cơnh t’la x’xrắh laliêm pr’hay pa cắh muy hân noo ha pruốt t’mêê dưr chô, rơơm đoọng muy c’moo t’mêê tệêm ngăn, k’bhộ ca van. Cóh t’ngay bhiệc bhan, Hội Liên hiệp pân đil chr’hoong Hoà Vang dzợ pazưm lâng Hội pân đil Cảnh sát đương zêl ra roóh âng thành phố Đà Nẵng đoọng cher đơơng pazêng hun pr’hêl tứoc apêê pr’loọng đong k’đháp đha rựt đoọng đhanuôr t’pấh Tết k’bhộ ngăn lấh. C’moo Đinh Dậu xoọc k’nặ tước, rơơm đoọng a đhi a moó Cơ Tu bơơn t’pấh muy bệêt Tết k’bhộ ngăn lâng ting moon ghít, pa cắh c’rơ bh’rợ âng đay cóh zập tổ chức xã hội lâng cóh bh’rợ ha dưr za zưm âng xã hội./.

PHỤ NỮ CƠ TU HÒA BẮC

THAM GIA NGÀY HỘI MỪNG ĐẢNG ĐÓN XUÂN

                                                                             (Ngọc Diệp+ Ngọc Luýt)

           Vừa qua, Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng đã tổ chức ngày hội dành cho phụ nữ Cơ Tu trên địa bàn huyện. Với chủ đề “Phụ nữ Cơ Tu- 20 năm xây dựng và phát triển cùng thành phố thân yêu” và đón xuân 2017 diễn ra tại nhà Gươl thôn Tà Lang, xã Hòa Bắc thu hút sự tham gia của đông đảo chị em phụ nữ và người dân địa phương.

              Huyện Hòa Vang hiện nay có ba thôn Tà Lang, Giàn Bí ( xã Hòa Bắc) và Phú Túc (xã Hòa Phú) là nơi cư trú của đồng bào Cơ Tu. Lãnh đạo huyện luôn chú trọng tổ chức các chương trình giao lưu giữa các thôn để tạo một sân chơi bổ ích đồng thời giúp người dân thắt chặt tình đoàn kết. Phụ nữ Cơ Tu là đối tượng mà chính quyền huyện luôn dành sự quan tâm đặc biệt bởi họ có những đóng góp quan trọng trong sự phát triển kinh tế văn hóa tại các thôn nói riêng và huyện Hòa vang nói chung. Là người có mặt và chuẩn bị cho chương trình từ rất sớm, bà Lê Thị Phượng, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Hòa Vang khẳng định vai trò quan trọng của phụ nữ Cơ Tu tại địa phương:

         “Hòa Vang có 3 thôn có phụ nữ là người đồng bào dân tộc Cơ Tu. Phải nói rằng trong những năm gần đây, người dân tộc Cơ Tu nói chung và phụ nữ Cơ Tu nói riêng đều tham gia tích cực các chủ trương của Đảng, của Nhà nước, các nhiệm vụ của Hội liên hiệp phụ nữ thì đều tích cực tham gia. Tiêu biểu 3 chi hội thì có 2 chi hội đạt Chi hội giải thưởng Phụ nữ tiêu biểu của thành phố Đà Nẵng trao. Hầu hết các chị em đều tích cực tham gia các hoạt động, đặc biệt là hoạt động về xây dựng nông thôn mới như xây dựng ngày chủ nhật xanh – sạch – đẹp, phong trào mỗi hố rác một cây xanh, phong trào 5 không, 3 sạch của Trung ương Hội đều được các Hội viên nắm rõ và thực hiện tích cực”.

           Mặc dù 8 giờ sáng chương trình mới bắt đầu nhưng người dân đã đến nhà Gươl Tà Lang từ rất sớm để háo hức chờ đợi chương trình diễn ra. Tham gia ngày hội, các chi hội phụ nữ tại 3 thôn cùng nhau tranh tài qua các phần thi như lời chào mở đầu, hái hoa dâng chủ, múa sạp, đặc biệt là điệu múa cồng chiêng tung tung da dá truyền thống của dân tộc Cơ Tu. Qua các phần thi, chị em sẽ thể hiện được kiến thức, kỹ năng của mình cũng như thể hiện được bản sắc văn hóa dân tộc mình. Ông Nguyễn Văn Lớ, Bí thư Chi Bộ thôn Phú Túc xã Hòa Phú cho biết:

          “Chi bộ luôn tạo điều kiện cho phụ nữ như về chống bạo lực gia đình, về phát triển kinh tế, về phong trào địa phương thì phụ nữ luôn đứng đầu. Các hoạt động như văn nghệ, văn hóa, thể thao của người Cơ Tu thì phụ nữ phải đứng đầu cùng với thanh niên. Cho nên, chi bộ chỉ đạo phụ nữ phải làm tốt các hoạt động giao lưu giữa các thôn với nhau như thi hái hoa dâng chủ, thi văn nghệ. Không tranh giành giải nhưng phải làm tốt để không làm mai một văn hóa người Cơ Tu”.

             Một nét đặc biệt của ngày hội là ở phần thi hái hoa dân chủ. Các vấn đề đang được xã hội quan tâm như bạo lực gia đình, bình đẳng giới, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em hay nạn tảo hôn đều được lồng ghép khéo léo vào các câu hỏi. Qua đó, người phụ nữ Cơ Tu đã thể hiện được sự hiểu biết của mình khi nắm rõ được các việc làm sai trái, các mức xử phạt theo quy định của Nhà nước đồng thời bổ sung cho mình những kiến thức bổ ích. Việc phổ cập những kiến thức ở các vấn đề này đến với đồng bào dân tộc Cơ Tu luôn được các cấp chính quyền chú trọng. Bởi đa phần người dân tộc Cơ Tu trên địa bàn huyện Hòa Vang đều ở những vùng núi xa xôi, đi lại khó khăn và trình độ dân trí của đồng bào nơi đây vẫn chưa cao, Bà Lê Thị Phượng Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Hòa Vang cũng cho biết thêm về mục đích của phần thi này:

             “Tổ chức hoạt động cho phụ nữ Cơ Tu mục đích là tạo cho chị em dân tộc Cơ Tu một sân chơi bổ ích, để chị em có cơ hội tìm hiểu kiến thức về bình đẳng giới, về phòng chống bạo lực gia đình, về nạn tảo hôn cũng như các nhiệm vụ của Hội Liên hiệp phụ nữ. Qua hội thi, chúng tôi thấy kiến thức của chị em được cải thiện rất rõ. Những năm gần đây thì qua hoạt động tuyên truyền của chúng tôi, chị em đã biết được các luật về bình đẳng giới, các kiến thức về chăm sóc gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản cũng như nhiệm vụ của Hội liên hiệp phụ nữ, các chị đều nắm được rất rõ và đầy đủ. Các kỹ năng của các chị cũng được tiếp cận và nâng lên rõ rệt”.

              Chị Bùi Thị Hạnh, hội viên phụ nữ thôn Giàn Bí nói:

             “Đến với cuộc thi ngày hội hôm nay, tiết mục đặc sắc nhất của đồng bào Cơ Tu nơi đây đó là múa cồng chiêng tung tung da dá. Mục đích là muốn gửi gắm đến đồng bào dân tộc ở thành phố Đà Nẵng đây là bản sắc dân tộc không thể thiếu, là món ăn tinh thần của đồng bào dân tộc. Hôm nay là ngày hội phụ nữ, cuộc thi được tổ chức với mục đích là giao lưu, học hỏi kiến thức, thứ hai là muốn quảng bá bản sắc của mình đến người dân huyện Hòa Vang và thành phố Đà Nẵng để tạo sự gắn kết gần gũi, thân thương hơn. Mong rằng sự quan tâm nhiều hơn nữa đến đồng bào nơi đây để không bị mai một bản sắc văn hóa dân tộc mình”.

            Hơn 30 năm tham gia công tác cho Chi hội phụ nữ thôn Phú Túc, xã Hòa Phú, đến nay dù đã ngoài 60 tuổi nhưng bà Đinh Thị Năm vẫn đến tham gia ngày hội cũng chị em phụ nữ trong thôn. Bà cho biết:

             “Nhân dịp giao lưu này từ xã đến huyện, sân chơi đều ưu tiên cho dân tộc chúng tôi, tất cả đều quan tâm cho dân tộc. Cũng như các năm trước, tôi thấy hoạt động giao lưu này rất quan trọng, 3 thôn gặp gỡ giao lưu như thế này tôi thấy rất vui vẻ. Hoạt động này đều nhờ sự quan tâm và đầu tư của Nhà nước. Tất cả các chương trình, hoạt động mà xã đưa xuống thì dân tộc chúng tôi đều thực hiện như hái hoa dâng chủ, như văn nghệ giao lưu, tất cả hoạt động chúng tôi đều tham gia”.

            Tại ngày hội, phụ nữ Cơ Tu các thôn còn thể hiện tài năng của mình qua các phần biểu diễn văn nghệ như múa sạp, múa cồng chiêng tung tung da dá.

            Tân tung da dá là một điệu múa đặc trưng của người Cơ Tu mang tính tập thể rất cao. Điệu múa là sự kết hợp giữa nam và nữ, giữa tân tung và da dá hoà với điệu thức của âm thanh cồng chiêng cùng với tiếng “hú” vang xa, cao vút như nốt nhấn hạ âm làm mạnh mẽ thêm cho ngôn ngữ múa. Tất cả như bức tranh sống động báo hiệu một mùa xuân mới về, cầu mong một năm mới hạnh phúc và no đủ. Trong ngày Hội, Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Hòa Vang còn kết hợp với Hội phụ nữ Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy thành phố Đà Nẵng để trao những suất quà đến các gia đình khó khăn để đồng bào đón một cái tết ấm no hơn.  Năm Đinh Dậu đang cận kề, hy vọng chị em phụ nữ Cơ Tu được đón một cái Tết no ấm và ngày càng khẳng định được vai trò của mình trong các tổ chức xã hội và trong sự phát triển chung của xã hội./.