X'ră: VƠ NÍCH OANG- A LĂNG KIM CƯƠNG

          # Anoo Lê Đức Thọ ặt đhị vel Nghe, thị trấn Prao nắc muy cóh pazêng apêê cr’ay xoọc ặt pa dứah bơơn apêê bác sỹ TTYT chr’hoong Đông Giang k’rang lêy. Lâng pazêng cơnh n’léh xoọc tr’nợơp, apêê bác sĩ moon a noo Thọ nắc crêê k’hir plóh a  ham. Đhơ cơnh đếêc, cóh vel đong Đông Giang doó ơy dưr váih ga gơu đơơng vi rus k’hir plóh a ham cắh cợ zr’lụ pr’lúh k’hir plóh a ham n’đoo. A noo Thọ đoọng năl. Đọong zư lêy c’rơ tr’mông đoọng ha pr’loọng đong đay, a noo nắc xoọc pa zay pazưm lâng apêê bác sĩ đoọng zư pa dứah lâng đh’rứah ma nuýh đong k’rang lêy đong xang, críh príh pa liêm, bếch t’bắc màn, k’chệêt cr’vóc cr’véc..

Acu cung t’mêê bơơn năl nắc crêê k’hir plóh a ham. Xọoc đâu cung cắh ơy vêy cơnh đoọng zêl pr’lúh. K’bhúh bác sĩ cóh đâu k’rang lêy ta níh đha nâng. Zập bêl apêê bác sĩ cung tước t’moóh đhr’năng ca ay. Hâu râu a đay kiêng ta moóh apêê nắc apêê đấh pấh xay moon đoọng. A cu cung moon ma nuýh đong, bếch nắc lêy k’bắc màn, pa liêm đong xang, críh príh pa liêm sạch…

          Xọoc đâu, chr’hoong da ding k’coong Gông Giang tỉnh Quảng Nam xoọc mọot hân noo boo, bấc râu pr’lúh cr’ay. Pa bhlầng, lâng đhr’năng k’hir plóh a  ham dưr váih bấc k’rơ cơnh xoọc đâu, bh’rợ pa ghít zêl cha groong cr’ay bơơn zập cấp ban ngành chr’hoong Đông Giang pa zưm bhrợ têng liêm choom.

          N’đhơ cóoh vel đong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam doó ơy váih cơnh zr’lụ pr’lúh n’đoo đắh k’hir plóh a ham, ha dợ TTYT chr’hoong Đông Giang ơy zư pa dứah 14 cha nắc crêê k’hir plóh a ham. Pa ghít lấh mơ, pazêng apêê xoọc ặt pa dứah nâu nắc zêng mọot pa dứah bêl c’xêê 7 c’moo đâu. Xọoc apêê bác sĩ đương zư lêy, pa dứah đoọng k’đhợơng râu trơơi bọo âng pr’lúh. Bác sĩ A rất Kem- Trung tâm Y tế huyện Đông Giang đoọng năl:

Zập t’ngay, a zi nắc ta luôn lêy cha mệêt đhr’năng cr’ay âng đhanuôr xoọc ặt pa dứah. Lâng apêê crêê k’hir plóh a ham nắc cung buôn ng’năl. Bêl lêy đhr’năng cr’ay nắc xét nghiệm lâm sàng nắc đấh ng’năl. Ha dang doó ngân nắc a zi pa zay pa dứah, ha dợ ngân lấh nắc đơơng pa dứah đắh tuyến piing đoọng pa dứah đấh loon.

          Đọong pa xiêr cung cơnh pa ghít đắh zêl cha groong k’hir plóh a ham, Trung tâm Y tế chr’hoong Đông Giang ơy pazưm lâng apêê ban ngành glúh bhrợ têng xay moon cơnh đương zêl cha groong k’hir plóh a ham đhị zập pr’loọng đong, zr’lụ pa bhrợ, trường học, lêy phun za nươu đhị a pêê zr’lụ đhanuôr ặt, pa liêm pa sạch zr’lụ ặt ma mông, k’chệêt cr’vóc cr’véc lâng moon pa rớơt đoọng ha đhanuôr oó ặt pa dứah cóh đong… Bác sĩ Phạm Công Anh- Phó Gíam đốc TTYT chr’hoong Đông Giang, đọong năl:

Tợơ tợơp c’moo tước nâu kêi, TTYT chr’hoong Đông Giang ơy zư pa dứah 14 cha nắc k’hir plóh  a ham. TTYT chr’hoong cung ơy k’đươi k’bhúh cán bộ Y tế Dự phòng xiêr lêy, zele pr’lúh. Pazêng apêê k’hir plóh a ham buôn trơơi tợơ apêê cóh đồng bằng đấc ooy đâu. Xọoc đâu doó ơy bơơn lêy vec tơ pa trơơi pr’lúh cóh đâu. Tu cơnh đếêc,  đơ bhlầng nắc a zi lêy cha mệêt apêê cr’ay lâng xay moon đoọng ha đhanuôr đương zêl cha groong. Xọoc đâu, TTYT chr’hoong cung ơy ra văng bơr pêê cơ số za nươu, apêê pr’đươi pr’dua ra văng zêl pr’lúh cóh hân noo boo.

          T’mêê đâu, Trung tâm Y tế chr’hoong Đông Giang cung ơy xay bhrợ g’lúh 1 bh’rợ tiêm chủng zêl bạch hầu đhị vel đong đoọng ha pêê tợơ 5-40 c’moo, bơơn 80%. M’jứah lâng đếêc, bhiệc lêy cha mệêt môi trường liêm sạch, zư pa dứah apêê crêê k’hir plóh a ham đhị vel đong cung bơơn pa ghít lêy lalua ta níh bhlầng../.

HUYỆN ĐÔNG GIANG

PHÒNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT 

Bệnh sốt xuất huyết đang bùng phát mạnh tại nhiều địa phương trong cả nước. Trước tình hình này,  ngành y tế ở các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam đã triển khai nhiều biện pháp phòng chống, theo dõi các ca bệnh, không để sốt xuất huyết lây lan ra diện rộng. Ghi nhận của PV chương trình tiếng Cơ Tu Đài TNVN tại huyện miền núi Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.

Anh Lê Đức Thọ ở thôn Nghe, thị trấn P’rao là một trong những bệnh nhân đang được các bác sĩ Trung tâm Y tế (TTYT) huyện Đông Giang theo dõi điều trị. Với những biểu hiện lâm sàng, các bác sĩ chuẩn đoán anh Thọ mắc bệnh sốt xuất huyết. Tuy nhiên, trên địa bàn Đông Giang vẫn chưa phát hiện loài muỗi mang vi rút sốt xuất huyết hay ổ dịch sốt xuất huyết nào. Anh Thọ cho biết, thời gian trước có xuống dưới xuôi công tác, có thể bị muỗi đốt truyền bệnh. Để bảo vệ sức khỏe cho gia đình, anh Thọ đang tích cực phối hợp với các bác sĩ để điều trị và cùng gia đình vệ sinh phát quang bụi rậm, ngủ màn, diệt loang quăng, bọ gậy:

         Tôi cũng vừa được phát hiện mắc bệnh sốt xuất huyết. Hiện vẫn chưa có cách để phòng bệnh. Đội ngũ bác sĩ ở đây rất là nhiệt tình và chu đáo. Sáng nào các bác sĩ cũng đến thăm khám, kiểm tra, thăm hỏi. Những lúc mình có yêu cầu gì các bác sĩ đều đến kịp thời. Tôi cũng khuyên gia đình phải ngủ nằm màn, vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm…

          Hiện nay, tại huyện miền núi Đông Giang, tỉnh Quảng Nam đang bước vào đầu mùa mưa, phù hợp cho vi rút và một số bệnh dịch bùng phát. Đặc biệt, trước tình hình sốt xuất huyết bùng phát mạnh như hiện nay, công tác chủ động phòng chống dịch bệnh được các cấp ban ngành huyện Đông Giang phối hợp, triển khai tích cực.

Mặc dù trên địa bàn Đông Giang chưa phát hiện ổ dịch sốt xuất huyết, nhưng TTYT huyện đã tiếp nhận 14 trường hợp mắc sốt xuất huyết. Đáng chú ý, hầu hết các ca mắc sốt xuất huyết đều nhập viện trong tháng 7 năm nay. Hiện các bác sĩ đang theo dõi, điều trị nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh. Bác sĩ A Rất Kem – Trung tâm Y tế huyện Đông Giang cho hay:

 Hằng ngày, chúng tôi thường xuyên theo dõi các bệnh nhân đang nằm điều trị. Đối với ca nhiễm sốt xuất huyết thì cũng dễ phát hiện. Khi có dấu hiệu nghi ngờ, kết hợp khám, xét nghiệm cận lâm sàn thì sẽ phát hiện ngay. Nếu ca nhẹ chúng tôi sẽ cố gắng điều trị, còn nặng hơn thì sẽ chuyển ngay lên tuyến trên để điều trị kịp thời.

Nhằm hạn chế cũng như chủ động phòng bệnh sốt huyết, Trung tâm Y tế huyện Đông Giang đã phối hợp với các ban ngành ra quân tuyên truyền các biện pháp phòng chống dịch sốt xuất huyết tại hộ gia đình, cơ sở, trường học, tiến hành phun hóa chất tập trung tại khu dân cư, ra quân dọn vệ sinh môi trường, tiêu diệt bọ gậy và khuyến cáo người bị bệnh không tự điều trị ở nhà…Bác sĩ Phạm Công Anh – Phó Giám đốc TTYT huyện Đông Giang cho hay:

           Từ đầu năm đến chừ, TTYT huyện Đông Giang đã tiếp nhận 14 ca mắc sốt xuất huyết. TTYT huyện cũng đã cử cán bộ Đội Y tế Dự phòng xuống túc trực, theo dõi từng ca. Hầu hết các ca bệnh sốt xuất huyết đều bị lây nhiễm từ dưới đồng bằng lên. Hiện vẫn chưa phát hiện ra vét tơ truyền bệnh trên này. Do vậy, phần lớn là chúng tôi giám sát các ca bệnh và tuyên truyền bà con cách phòng chống là chính. Hiện nay, TTYT huyện cũng đã chuẩn bị một số cơ thuốc, các phương tiện chuẩn bị sẵn sàng chống dịch trong mùa mưa.

Vừa qua, Trung tâm Y tế huyện Đông Giang đã triển khai đợt 1 Chiến dịch tiêm chủng phòng bạch hầu tại trên địa bàn cho các đối tượng từ 5-40 tuổi, đạt 80%. Cùng với đó, công tác tuyên truyền, vận động người dân vệ sinh môi trường tại khu dân cư sinh sống, ngủ mắc màn, diệt muỗi, bộ gậy… đặc biệt được lưu ý./.