Đhanuôr lâng pr’zợc chắp nhêr!

Pr’múa tân tung da dặ nắc râu pr’đươi nghệ thuật cắh choom cắh váih ooy zâp bh’rợ tinh thần âng đhanuôr acoon cóh Cơ Tu. Lâng nâu đoo cung nặc mưy ooy pêê râu bơơn ta moon nắc Văn hoá phi vật thể cấp k’tiếc k’ruung. Đoọng zư lêy râu liêm chr’nắp âng pr’múa tân tung da dặ, bấc vel đông âng đhanuôr acoon cóh Cơ Tu ắt mamung nắc ơy vêy đợ c’lâng bh’rợ bhrợ têng liêm choom lalay. Tấn Sỹ, CTV Đài p’rá Việt Nam vêy phóng sự xay moon ooy bhiệc zư lêy pr’múa tân tung da dặ bơơn bhrợ têng đhị mưy chr’val k’coong ch’ngai âng chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam.

Liêm zâp zấp tuần, t’coóh vel Bhling Hạnh cóh vel Công Dồn, chr’val Zuốih nắc lướt cậ ooy Gươl đoọng pachoom ha zâp lang apêê p’niên ooy pr’múa tân ting da dặ. T’coóh Hạnh nắc liêm ta’níh, p’zay moon pachoom đoọng ting c’nắt n’toong chiing, t’coọ cha’gâr, pr’múa tân tung da dặ. Lâng t’coóh Hạnh, zâp t’ngay bơơn pachoom t’nớt chi’ớh đh’rứah lâng lang apêê p’niên cóh vel đợ râu pr’múa ty chr’nắp âng manứih Cơ Tu nắc mưy râu liêm chr’nắp bhlâng. T’coóh Bhling Hạnh, vel Công Dồn, chr’val Zuốih, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam moon:

Acu pachoom đoọng ha zâp apêê a’châu đoọng pachoom t’noong chiing cha’gâr âng manứih Cơ Tu, đoọng múa hát zâp t’ngay bhiệc bhan âng manứih Cơ Tu. Bêl đâu, zâp apêê a’châu ơy pachoom liêm choom đoọng zư lêy đợ pr’hoọm liêm chr’nắp âng manứih Cơ Tu.

Ha dợ lâng zâp apêê pr’zợc p’niên, bơơn lêy pachoom, bơơn múa tân tung da dặ nắc râu bhui har lâng râu tự hào zăng pậ. Ađhi Bhling Thị Diều, cóh vel Công Dồn, chr’val Zuốih, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam moon:

Acu pachoom chiing cha’gâr cung zr’nắh bhlâng, pachoom bơr pêê c’xêê nắc choom lêy t’nơớt p’gớt, dzung têy cung t’nơớt p’gớt liêm choom. Acu pabhlâng kiêng múa chiing cha’gâr, tu nắc râu ty chr’nắp âng manứih Cơ Tu, nắc azi lêy zư đợc lâng padưr râu ty chr’nắp nâu.

Râu liêm ta’níh âng t’coóh Hạnh, tinh thần lêy pachoom liêm ta’níh âng lang apêê p’niên cóh vel, đội múa tân tung da dặ p’niên cóh vel Công Dồn nắc ơy lướt múa chi’ớh liêm choom zâp pr’múa âng manứih Cơ Tu cơnh múa padưr Gươl bhrợ padưr vel, hơnh déh ha’roo t’mêê, múa gr’hoót moon ắt pazưm liêm ta’níh… Anoo Zơ Râm Mớu, cán bộ Văn hoá thông tin chr’val Zuốih đoọng năl, zâp g’lúh tỉnh Quảng Nam, chr’hoong Nam Giang vêy bhrợ bhiệc bhan pậ chr’nắp, đội múa tân tung da dặ cóh vel Công Dồn nắc vêy ta k’đươi moon lướt chi’ớh, p’cắh đợ râu liê  m chr’nắp văn hoá âng acoon cóh Cơ Tu:

Đội pr’hát xa’nưl p’niên âng đơn vị chr’val Zuốih vêy bấc ngai năl tước. Lướt chi’ớh, giao lưu bấc ooy, nắc râu tự hào pậ chr’nắp lâng bhrợ p’cắh râu k’rang lêy âng chr’hoong, chr’val, vel bhươl lâng râu t’bhlâng âng apêê ađhi.

Đoọng zư lêy padưr đợ râu liêm chr’nắp văn hoá âng acoon cóh Cơ Tu, zâp vel đông zêng vêy mưy cơnh bhrợ têng lalay. Hân đhơ cơnh đêếc, bhiệc pachoom đoọng ha lang p’niên âng chr’val Zuốih, chr’hoong Nam Giang xoọc bhrợ nắc mưy c’lâng bh’rợ liêm crêê. Tu bhiệc bhrợ nâu ơy lâng xoọc bhrợ padưr cr’noọ cr’niêng đoọng ha lang p’niên, p’têết paliêm lấh mơ đợ pr’múa tân tung da dặ đhị zr’lụ k’tiếc đắh Tây âng tỉnh Quảng Nam./.

BẢO TỒN NGHỆ THUẬT TRỐNG CHIÊNG

Ở MỘT XÃ VÙNG CAO BIÊN GIỚI

Điệu múa tân tung da dặ là loại hình nghệ thuật không thể thiếu trong các hoạt động tinh thần của đồng bào Cơ Tu. Và đây cũng là một trong ba loại hình được công nhận Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Nhằm gìn giữ, bảo tồn nét đẹp của điệu múa tân tung da dặ, nhiều địa phương của đồng bào Cơ Tu sinh sống đã có những cách làm rất riêng.  

Đều đặn hàng tuần, già làng Bling Hạnh ở thôn Công Dồn, xã Zuôih lại đến Gươl để bày cho các bạn trẻ về điệu múa tân tung da dặ. Ông Hạnh cần mẫn, chăm chút trong từng nhịp trống, hồi chiêng, điệu nhảy tân tung và điệu múa da dá. Với ông Hạnh, mỗi một ngày được cùng nhóm trẻ thơ trong làng tung tăng với điệu múa mang đậm bản sắc của người Cơ Tu là một điều thật ý nghĩa. Ông Bling Hạnh, thôn Công Dồn, xã Zuôih thổ lộ:

Tôi dạy cho các cháu để luyện tập cồng chiêng của người Cơ Tu, để múa hát phục vụ các lễ hội của người Cơ Tu. Hôm nay, các cháu rất khéo léo, tiến bộ trong điệu múa để giữ gìn bản sắc của người Cơ Tu.

Còn với các bạn trẻ, được học, được múa tân tung da dặ là niềm vui và sự tự hào không hề nhỏ. Em Bling Thị Diều, thôn Công Dồn, xã Zuôih nói:

Con học cồng chiêng cũng rất là vất vả, học mấy tháng mới quen cách nhún, nhảy, tay chân mới đều nhịp. Con rất thích múa cồng chiêng, bởi vì nó là truyền thống quý báu của người Cơ Tu, nên chúng ta phải giữ gìn và phát huy truyền thống đó.

Từ sự nhiệt tình của ông Hạnh, tinh thần chăm học của lớp trẻ thơ trong làng, Đội múa tân tung da dặ nhí ở thôn Công Dồn đã biểu diễn thành thạo các điệu múa của người Cơ Tu như: múa dựng Gươl lập làng, mừng lúa mới, múa ăn thề kết nghĩa... Ông Zơ Râm Mấu, Cán bộ Văn hóa thông tin xã Zuôih, cho biết, mỗi dịp tỉnh Quảng Nam, huyện Nam Giang có lễ hội lớn, Đội múa tân tung da dặ nhí ở thôn Công Dồn lại được mời để biểu diễn phục vụ, quảng bá những nét đẹp văn hóa đặc sắc của tộc người Cơ Tu:

Đội văn nghệ nhí của đơn vị xã Zuôih rất nhiều người biết tới. Được đi phục vụ, giao lưu khắp các vùng, đó là niềm vui lớn và thể hiện sự quan tâm của huyện, xã, thôn và sự nỗ lực của các em.

Để bảo tồn gìn giữ phát huy những nét đẹp văn hóa của tộc người Cơ Tu, mỗi địa phương đều có một cách làm riêng. Song, việc truyền dạy cho thế hệ trẻ mà xã Zuôih huyện Nam Giang đang làm là một cách làm hoàn toàn phù hợp. Bởi cách làm này đã và đang "tiếp lửa" đam mê cho thế hệ trẻ, nối dài hơn sức sống của điệu múa tân tung da dá ngay trên vùng đất phía Tây Quảng Nam./.