Rau đâu nắc pa căh rau bọop t’mooh: Ch’na đh’năh căh tệêm ngăn: pháp lý căh ơy liêm bhrơợng căh cợ cha mêệt lêy căh ơy p’ghit?

Tơợ bêl cơ quan chức năng bơơn lêy pazêng tu bhiệc căh ta nih đhị tr’câl a’ọc crêê bọo pr’luh, đơơng pa câl a’ọc chêệt đhị chợ đăn đhanuôr ặt coh Hà Nội, lêệ a tưch công nghiệp đhị apêê siêu thị, apêê cửa hàng ch’na đh’năh cung xiêr tơợ tu bhiệc Công ty cổ phần CP Việt Nam crêê nhân viên moon nắc pa câl lêệ bh’năn crêê pr’luh đhị thị trường Sóc Trăng.

“Pazêng đhanuôr cơnh a zi nâu năc k’rang pa bhlầng tu căh năl pay câl cha đợ ch’na n’hau vêy tệêm ngăn”.

“Acu k’pân câl crêê ch’na đh’năh căh ơy cha mêệt lêy rau tệêm ngăn âng apêê cơ quan chức năng. Đhơ pa câl đhị siêu thị ha dợ dzợ k’rang ch’na đh’năh căh tệêm ngăn”.

Crêê tước xa nay tố cáo Công ty cổ phần CP Việt Nam pa câl lêệ a’ọc crêê pr’luh, lêệ a tưch pr’luh xoọc bơơn cơ quan chức năng mọot cha mêệt lêy, ha dợ pa ghit âng manuyh đươi dua nắc ơy vaih cơnh ta luôn tơợ bấc tu bhiệc cơnh za nươu ch’chơơr, sữa g’lơc, pr’đươi chức năng căh lalua, pazêng rau zr’ma cơnh mì chính, bột nêm zêng căh lalua, pay đươi hóa chất đoọng m’bhộc atuông đâh ch’mắt…. zập tu bhiệc nâu ơy bơơn ta bhrợ coh cr’chăl hay. Vêy ngai căh dzợ đươi rau ch’na đăh nguôi, apêê ma k’rong choh bhrợ, băn rơơi đoọng cha căh cợ nắc pa zưm lâng manuyh đong đay bhrợ têng ọo dzợ câl đươi đăh lơơng đui cơnh “ađay k’rang đay oọ đương tơợ pleng k’tiếc dzợ”.

Cơnh lâng pazêng rau căh liêm choom đăh bil tệêm ngăn ch’na đh’năh, pr’căn Jenny Mạc, manuyh Việt ặt ma mông đhị k’tiếc k’ruung lơơng ơy kinh doanh cửa hàng ch’na đh’năh đhị Singgapore lâng xoọc đâu đơc bấc cr’chăl chô ooy Việt Nam k’rong bhrợ, ađoo moon:

“Acu lêy rau căh tệêm ngăn ch’na đh’năh đhị Việt Nam năc paghit moon pa rơớt. Tơợ zập tu bhiệc crêê cơ quan chức năng moon pa căh, đhơ đhơ rau căh liêm ta nih cung choom bhrợ g’lơc, ch’chơơr lâng căh tệêm ngăn ch’na đh’năh ngân pa bhlầng, bhrợ căh liêm tước c’rơ tr’mông âng manuyh câl đươi. Xoọc đâu, chấc lêy câl ch’na cha tệêm ngăn lưm bấc rau k’đhap k’ra”.

Muy rau căh choom căh ta mooh: “Hâu tu đhr’năng căh tệêm ngăn ch’na đh’năh đhị k’tiếc k’ruung hêê zâng lâng đh’năng moon pa rơơt lang đanh đươnh tơợ bấc c’moo hay ha dợ căh ơy choômbhlêh lơi?! Đhị zập hội nghị, hội thảo đăh xa nay nâu, cơ quan k’đhơợng lêy nhà nước xay moon ghit bh’rợ bhriêl g’lăng âng pazêng manuyh bhrợ cha căh ta nih liêm, ha dơ ahêê toọm bhrợ căh ơy bhrơợng k’rơ… Ha dợ bêl Nhà nước pa dzooc zên toom bấc lâh mơ nắc apêê cơ quan k’đhơợng lêy xăl moon rau tu cơnh lơơng, năc cơnh: Manuyh bhrợ m’bứi, lưm bấc k’đhap k’ra bêl kinh doanh zươc bhrợ đhị vel đong nâu, ha dợ bhrợ têng, kinh doanh căh ta nih liêm đhị vel đong lơơng, bhrợ vaih đhr’năng k’đhap đọong toọm bhrợ.

Ting cơnh Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh, lalăm năc giảng viên Viện Công nghệ thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội), xoọc đâu, zập quy định âng pháp luật đăh k’đhơợng lêy tệêm ngăn ch’na đh’năh, lâng zập chế tài ơy bhrơợng k’rơ đoọng pa too moon. Pazêng rau dzợ ặt vaih xoọc đâu nắc tu cơ quan k’đhơợng lêy nhà nước căh ơy lalua bhrợ têng liêm c’nặt cha mêệt lêy, dzợ vaih đhr’năng lơi căh pa ghit bh’rợ k’đhơợng lêy, đơp zên hối lộ, pa lơơp zập bh’rợ lết chêr âng apêê huông lết bhrợ cha căh ta nih liêm. Xay moon đhr’năng lalua tơợ tu bhiệc cựu Cục trưởng Cục tệêm ngăn ch’na đh’năh lalăm ahay Nguyễn Thanh Phong lâng 4 cán bộ cấp dưp ađoo crêê ta khởi tố, coọp crọol t’mêê đâu, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh moon ghit:

“Oọ tơơng tu 3 bộ đh’rưah k’đhơợng lêy ch’na đh’năh. Đhị apêê k’tiếc k’ruung ga mắc k’rơ, cr’noọ bh’rợ k’đhơợng lêy cung mr’cơnh ahêê xoọc đâu. Hệ thống pháp luật ơy xay moon ghit zập đăh k’đhơợng lêy. Ahêê năc lêy bhrợ ta nihliêm ting xa nay pháp luật, ha dợ căh cơnh đêêc đăh hêê nắc Cục trưởng tệêm ngăn ch’na đh’năh pa tệêt c’rơ đoọng ha pêê bhrợ lêt đoọng pa chô zên ha c’la đay, cơnh đêêc hau căh vaih bấc rau căh liêm”?!

Apêê chuyên gia cung moon, năc apêê cơ quan k’đhơợng lêy tệêm ngăn ch’na đh’năh cha mêệt pa ghit, cha mêệt pâm bhroọt tơợ pr’đươi ơy bhrợ xang nắc vaih rau liêm choom đhị bhrợ têng, tr’câl tr’bhlêy ch’na đh’năh. Pr’căn Jenny Mạc cung đoọng năl, kinh nghiệm k’đhơợng lêy liêm choom bhlầng đhị Singapore xoọc đâu năc cha mêệt pâm bhroọt, cha mêệt lêy zêng lâng (ch’na đh’năh, pr’đươi bhrợ têng, tr’pang têy) pa chô bh’nơơn đhị đêêc lâng zập ngai bhrợ lêt zêng tọom bhrơợng k’rơ.

“Bêl acu kinh doanh đhị Singapore, nắc cơnh xoọc puôl nem, ha dợ c’bhuh cha mêệt lêy âng Bộ ch’na đh’năh moọt cha mêệt lêy pâm bhroọt năc apêê test xét nghiệm đâh coh têy, ha dang căh tệêm ngăn năc apêê pa đhêy bhrợ têng tước tọot c’xêê. Căh cợ  đhị zr’lụ bhrợ têng leh êệ amọ, bhlạc nắc k’dua k’đâp pr’loọng 1-2 c’xêê đoọng cha mêệt  lêy p’ghit”.

Đăh ping bhrợ căh liêm ghit – đăh dưp cung bhrợ căh ta nih liêm, năc bọop p’rá nâu ting xơợng nhâm crêê lâh mơ coh bh’rợ k’đhơợng lêy tệêm ngăn ch’na đh’năh coh bơr pêê cr’chăl.

Xoọc đâu, lâng Chính phủ bhrợ rau liêm t’mêê, bhiệc khởi tố Cục trưởng Cục tệêm ngăn ch’na đh’năh lâng toom bâc apêê căh ta nih đhị tr’câl tr’bhlêy pr’đươi g’lơc, ch’chơơr, pa câl ch’na đh’năh nha nhự, đoọng lêy, Đảng – Nhà nước xoọc t’bhlầng bhrợ pa rơợng bộ máy lâng bh’rợ k’đhơợng lêy tệêm ngăn ch’na đh’năh moọt ooy đhr’năng bhrợ têng lalua ta nih. T’bhlầng cha mêệt lêy, kiểm nghiệm pâm bhroọt lâng k’đhơợng lêy căh đươi tơợ apêê xa nay ơy pa căh, coh bha ar bha tơ pa căh, năc lêy bhrợ t’vaih rau liêm ta nih, pa rơợng đhr’năng bhrợ têng lâng kinh doanh ch’na đh’năh crêê liêm./.

MẤT AN TOÀN THỰC PHẨM: LỖ HỔNG PHÁP LÝ HAY THIẾU TRÁCH NHIỆM HẬU KIỂM?                                      

Hàng loạt vụ thuốc giả, sữa giả, thực phẩm sử dụng hoá chất kích thích nay lại đến các loại thịt gia súc, gia cầm nhiễm bệnh vẫn được đưa ra thị trường. Điều này đặt ra câu hỏi: Mất an toàn thực phẩm: Lỗ hổng pháp lý hay cơ quan chức năng thiếu trách nhiệm hậu kiểm?

Từ lúc cơ quan chức năng phát hiện những vụ gian thương chở lợn bệnh, lợn chết đi tiêu thụ, nhiều quầy bán thịt ở chợ dân sinh Hà Nội có phần ế khách, hoặc bán chậm hơn trước. Lượng người mua thịt lợn, thịt gà công nghiệp trong các siêu thị, chuỗi cửa hàng thực phẩm cũng có xu hướng giảm sau vụ Công ty cổ phần CP Việt Nam bị nhân viên cũ tố bán thịt gia súc, gia cầm bị bệnh ra thị trường Sóc Trăng.    

 “Những người dân như tôi rất hoang mang vì không biết dùng cái nào là sạch, cái nào an toàn.”

“Tôi sợ mua phải thực phẩm không có sự kiểm định chặt chẽ của cơ quan chức năng. Mặc dù bán ở siêu thị nhưng vẫn lo không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.”

Liên quan đến nội dung tố cáo Công ty cổ phần CP Việt Nam bán thịt lợn bệnh, thịt gà bệnh đang được cơ quan công an vào cuộc điều tra, nhưng sự cảnh giác của người tiêu dùng đã trở nên thường trực sau một loạt vụ việc thuốc giả, sữa giả, thực phẩm chức năng giả, mì chính giả, bột nêm giả, dùng hoá chất kích thích giá đỗ… bị phanh phui thời gian qua. Thậm chí không ít người mất lòng tin vào thực phẩm bên ngoài, đã tự đầu tư, hoặc phối hợp với người thân ở quê, quay về mô hình tự cung, tự cấp rau- thịt, theo kiểu “tự cứu mình trước khi trời cứu”.

Trước những vấn đề nhức nhối về an toàn thực phẩm, bà Jenny Mạc, một Việt kiều từng kinh doanh chuỗi cửa hàng thực phẩm tại Singapore và hiện nay dành nhiều thời gian về Việt Nam đầu tư, chia sẻ:

 “Tôi thấy vấn đề mất an toàn thực phẩm ở Việt Nam rất đáng báo động. Qua những vụ việc bị cơ quan chức năng phanh phui cho thấy, bất cứ thứ gì người xấu cũng làm giả được và nguy cơ mất an toàn thực phẩm rất lớn, ảnh hưởng đến sức khoẻ người sử dụng. Thật khó khăn trong việc lựa chọn đồ ăn hiện nay.”

Một câu hỏi không thể không đặt ra: Vì sao tình trạng mất an toàn thực phẩm ở nước ta đã ở mức báo động và kéo dài nhiều năm nhưng mãi chưa giải quyết được?! Tại các hội nghị, hội thảo về vấn đề này, cơ quan quản lý nhà nước nêu rõ thủ đoạn tinh vi của những người làm ăn bất chính, chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe… Thế nhưng khi Nhà nước đã tăng mức xử phạt lên nhiều lần thì các cơ quan quản lý lại chuyển sang lý do khác, như: Lực lượng mỏng, gặp nhiều khó khăn khi doanh nghiệp đăng ký hoạt động ở địa phương này, nhưng lại sản xuất kinh doanh hàng giả và thực phẩm bẩn ở địa phương khác, dẫn đến khó xử lý.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội), hiện nay, các quy định của pháp luật về quản lý an toàn thực phẩm đảm bảo đầy đủ, với chế tài đã đủ sức răn đe. Những tồn tại hiện nay chỉ là do cơ quan quản lý nhà nước chưa thực hiện tốt khâu hậu kiểm, thậm chí buông lỏng quản lý, nhận hối lộ, hậu thuẫn cho kẻ xấu làm ăn phi pháp. Nêu thực tế từ vụ việc cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong và 4 cán bộ cấp dưới bị khởi tố, bắt tạm giam mới đây, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh khẳng định:

“Đừng đổ lỗi cho việc 3 Bộ cùng quản lý thực phẩm. Ở các nước phát triển, mô hình quản lý cũng tương tự chúng ta hiện nay. Hệ thống pháp luật đã phân định rõ từng mảng quản lý. Lẽ ra phải thực hiện nghiêm minh theo pháp luật thì Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm lại bắt tay với những đối tượng vi phạm để trục lợi, bảo sao không loạn?!”

Các chuyên gia cũng cho rằng, chỉ cần cơ quan quản lý an toàn thực phẩm thực hiện hậu kiểm đột xuất và xử lý nghiêm hành vi vi phạm thì sẽ lập lại được trật tự trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Bà Jenny Mạc cũng cho biết, kinh nghiệm quản lý hiệu quả nhất tại Singapore hiện nay là kiểm tra đột xuất, kiểm nghiệm (thực phẩm, dụng cụ, bàn tay) cho kết quả ngay tại chỗ và không có vùng cấm trong xử phạt.

 “Khi tôi kinh doanh thực phẩm tại Singagpore, chẳng hạn khi đang quấn nem, mà Đoàn công tác của Bộ Thực phẩm vào kiểm tra đột xuất, họ dùng tets xét nghiệm nhanh trên bàn tay, nếu không đảm bảo vệ sinh, an toàn thì họ cho dừng hoạt động hàng tháng trời. Hoặc nếu tại cơ sở sản xuất mà có dán, phân chuột thì họ bắt đóng cửa từ 1-2 tháng để điều tra…”  

“Thượng bất chính, hạ tắc loạn”- câu nói này càng trở nên đúng hơn trong quản lý an toàn thực phẩm trong một số giai đoạn.

Hiện nay, với Chính phủ kiến tạo và hành động, việc khởi tố Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm và xử lý nhiều gian thương trong sản xuất hàng giả, kinh doanh thực phẩm bẩn, cho thấy, Đảng- Nhà nước đang quyết tâm làm trong sạch bộ máy và điều hành công tác quản lý an toàn thực phẩm đi vào thực chất. Tăng cường kiểm tra, kiểm nghiệm đột xuất và không quản lý dựa vào các thông tin tự công bố, trên giấy tờ, sẽ tạo ra sự minh bạch, lập lại trật tự nề nếp của hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm ./.