N’niên váih đhị zr’lụ đhanuôr acoon cóh Thái cóh chr’hoong Tân Uyên, tỉnh Lai Châu, tơợ k’tứi, p’niên Phan Thanh Quang ặt đhị tổ dân phố số 5, thị trấn Tân Uyên ơy vêy cr’noọ cr’niêng chấc lêy năl zâp râu tơơm chr’nóh, acoon m’ma t’mêê. Xang bêl ting pa choom đắh ngành nông nghiệp chô ooy vel đông, Quang tơợp bhrợ cha lâng bh’rợ nông nghiệp sạch liêm lâng zâp râu tơơm cha p’lêê cơnh ổi, nhãn, píh, thanh long... Tước đâu, lấh 30 c’moo, anoo nắc c’la âng 3 bh’nơơn pr’đươi bơơn ta moon nắc pr’đươi OCOP 3 sao âng tỉnh. Tơợ râu liêm choom g’lúh tr’nơợp âng bh’rợ chóh tơơm chr’nóh zr’nưm, anoo nắc pa dưr pa xớc pa xoọng bh’rợ b’băn. Lâng m’bứi zên k’rong k’míah, c’xêê 4 c’moo n’nắc ahay, anoo vặ pa xoọng 1 tỷ đồng tơợ zên quỹ zooi đhanuôr đoọng bhrợ pa dưr c’roọl bh’năn băn k’roóc r’rứah. Tước đâu, t’nooi k’roóc vêy tước 150 p’nong lâng bh’rợ bhrợ cha pazưm âng anoo vêy pa chô lấh 300 ực đồng zâp c’moo xang bêl lơi jợ đợ mơ zên pa glúh đươi lăm. Anoo Phan Thanh Quang moon:“Tr’nơợp, azi cung lưm zr’nắh k’đhạp ooy zên bhrợ cha, râu 2 nắc c’năl bh’rợ, acu vêy lướt pa choom đắh nông nghiệp, hân đhơ cơnh đêếc cung cắh liêm ghít. Pr’đoọng bơơn râu zooi đoọng âng chính quyền vel đông, phòng Nông nghiệp lâng Đoàn đha đhâm c’mọor ơy zooi đoọng azi đắh bhiệc băn bhrợ. Lâng xoọc đâu t’bhlâng zooi azi đắh bhiệc lêy cha mêết bh’nơơn pr’đươi, âng đơơng ooy thị trường đoọng chấc lêy c’lâng pa câl ha bh’nơơn pr’đươi âng zi, đoọng azi bhrợ pa dưr thương hiệu zâp bh’nơơn pr’đươi âng đay.”

Tr’cơnh cr’noọ bh’rợ bhrợ cha k’van, 7 đha đhâm c’mọor manứih acoon cóh Thái đhị chr’val Mường Mô, chr’hoong Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu ơy grơơ nhool tơợp bhrợ cha tơợ râu liêm choom cóh a’bóc thuỷ điện vel đông. Xang bêl bhrợ pa dưr HTX đha đhâm c’moor Mường Mô, zâp apêê ooy đâu ơy vặ zên k’rong băn 15 rốh a’xiu lâng bhrợ pa dưr 2 đông dơng đoọng ha bhiệc lướt lêy chi ớh, chấc lêy năl đắh ch’na đh’nắh âng ta mooi. Cắh ha mơ pa đhêy ta moóh pa choom, pa dưr dal c’năl bh’rợ lêy bhrợ đoọng ta ta mooi lâng lêy đhị mạng xã hội đoọng p’cắh, ting lêy zâp c’xêê, HTX đương hơnh déh tơợ 25 – 30 c’bhúh ta mooi chô pấh chi ớh. Anoo Lò Văn Duy, mưy manứih cóh HTX đha đhâm c’moor Mường Mô, chr’hoong Nậm Nhùn đoọng năl:“Bh’rợ xoọc đâu âng zi bêl ahay zr’nắh bhlâng đắh bhiệc pa câl a’xiu. Xoọc đâu azi ơy vêy pa xoọng zâp dịch vụ lâng pay đợ pr’đươi a’xiu âng zi đoọng bhrợ ha nhà hàng cha cha đhị k’ruung. Nắc bhiệc pa câl cung doọ lấh k’rang. Rơơm kiêng âng zi nắc vêy mưy cơ chế, chính sách zooi đoọng đha đhâm c’moọr bơơn bấc lấh, bhrợ ha cơnh đoọng bhiệc pa cala âng pr’đươi pr’dua têêm ngăn đoọng azi k’rêệm loom băn zư.”

Tỉnh Lai Châu xoọc vêy k’noọ 129 r’bhâu đha đhâm c’moọr, vêy lấh 23% đhanuôr prang tỉnh, ooy đâu, đha đhâm c’moo manứih acoon cóh tước 86%. Lâng râu k’rang lêy, zooi đoọng, bhrợ pr’đơợ âng cấp uỷ, chính quyền tơợ tỉnh tước vel đông, đha đhâm c’moor Lai Châu xoọc r’dợ bhrợ liêm choom cr’noọ bh’rợ bhrợ cha k’van đhị k’tiếc vel đông. Lấh mơ pazưm c’rơ bh’rợ bhrợ cha ting lêy ooy bhrợ pa choom bh’rợ tr’nêng, tơợp bhrợ cha, zâp c’bhúh đha đhâm c’moor dzợ bơơn ta xay moon đắh bhiệc băn bhrợ, chấc lêy c’lâng pa câl liêm ghít.

Tơợ c’moo 2018 tước đâu ơy vêy 58 dự án tơợp bhrợ cha âng đha đhâm c’moọr bơơn zâp cấp hội, đoàn âng tỉnh Lai Châu zooi lâng zư lêy bh’rợ liêm choom. Xoọc, prang tỉnh vêy lấh 200 bh’rợ, 36 câu lạc bộ, tổ hợp tác, hợp tác xã âng đha đhâm c’moor bhrợ c’la vêy bơơn tơợ 100 ực đồng nắc a’tếh.

Đhị chr’hoong Than Uyên, tơợ c’moo 2017 tước đâu, Huyện đoàn ơy zooi bhrợ pa dưr 11 hợp tác xã đha đhâm c’moọr, lâng lấh 110 cha nặc; 11 bh’nơơn pr’đươi bhrợ cha âng đha đhâm c’moor bhrợ c’la bơơn chuẩn OCOP 3 sao lâng bấc bh’nơơn pr’đươi chr’nắp liêm đoọng dưr váih pr’đươi OCOP cấp k’tiếc k’ruung. Anoo Đỗ Văn Tuấn, Bí thư Huyện đoàn Than Uyên, tỉnh Lai Châu moon:“C’la cu pa bhlâng đương rơơm đha đhâm c’moọr chr’hoong Than Uyên moon lalay lâng đha đhâm c’moọr tỉnh Lai Châu choom bhrợ pa dưr cr’noọ cr’niêng dưr zi lấh bhrợ cha. Zâp đha đhâm c’moor nắc đh’rứah lâng Đảng bộ, chính quyền, đha nuôr zâp acoon cóh đắh bhrợ pa dưr pa xớc bhrợ cha. Tơợ đêếc, âng đơơng zâp bh’nơơn pr’đươi liêm choom, pr’đươi pr’dua cóh vel đông âng hêê glúh tước thị trường ga mắc; đoọng dưr váih đợ bh’nơơn pr’đươi mặ tr’zêệng lâng vêy c’léh chr’nắp âng đha đhâm c’moọr Lai Châu./.”

Lan tỏa phong trào lập thân, khởi nghiệp trong thanh niên vùng cao Lai Châu

Lập thân, khởi nghiệp đang là trăn trở, khát vọng của tuổi trẻ cả nước, trong đó có tuổi trẻ các dân tộc thiểu số tỉnh Lai Châu. Dù quá trình khởi nghiệp gặp không ít khó khăn nhưng các đoàn viên, thanh niên luôn lấy đó làm động lực để vượt qua. Từ những mô hình phát triển kinh tế hiệu quả, đã tạo nên khí thế thi đua sôi nổi, thúc đẩy phong trào khởi nghiệp trong đoàn viên, thanh niên ở địa phương miền núi này.

Sinh ra và lớn lên trong vùng đồng bào dân tộc Thái ở huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu, từ nhỏ, cậu bé Phan Thanh Quang ở tổ dân phố số 5, thị trấn Tân Uyên đã có sở thích khám phá các cây trồng, con giống mới. Sau khi theo học ngành nông nghiệp trở về địa phương, Quang bắt đầu hành trình khởi nghiệp từ mô hình nông nghiệp sạch với các loại cây ăn trái như ổi, nhãn, bưởi, thanh long... Đến nay ở tuổi ngoài 30, anh đã là chủ nhân của 3 sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao của tỉnh. Từ thành công bước đầu của mô hình cây trồng tổng hợp, anh tiếp tục phát triển thêm nghề chăn nuôi. Với ít vốn tích cóp được, tháng 4 năm ngoái, anh mạnh dạn vay thêm 1 tỷ đồng từ nguồn vốn quỹ hỗ trợ nông dân để xây dựng chuồng nuôi bò sinh sản. Đến nay, đàn bò tăng lên hơn 150 con và mô hình kinh tế tổng hợp của anh đã cho thu nhập trên 300 triệu đồng mỗi năm sau khi trừ chi phí. Anh Phan Thanh Quang chia sẻ:“Ban đầu chúng tôi cũng khó khăn về nguồn vốn, thứ hai là kiến thức, tôi có đi học về nông nghiệp nhưng chưa chuyên sâu. May mà được sự giúp đỡ của chính quyền địa phương, phòng Nông nghiệp và Đoàn thanh niên đã hỗ trợ chúng tôi về mặt kỹ thuật chăn nuôi. Và hiện nay tích cực nhất là đang hỗ trợ chúng tôi về mặt đánh giá chất lượng sản phẩm, đưa nguồn cung ra thị trường để tìm đầu ra cho sản phẩm của chúng tôi, để chúng tôi xây dựng được thương hiệu các sản phẩm của mình.”

Cùng chung ý chí, khát vọng làm giàu, 7 thanh niên dân tộc Thái tại xã Mường Mô, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu đã mạnh dạn khởi nghiệp từ lợi thế lòng hồ thủy điện ở địa phương. Sau khi thành lập HTX Thanh niên Mường Mô, các thành viên đã vay vốn đầu tư nuôi 15 lồng cá và xây dựng 2 nhà nổi phục vụ nhu cầu khám phá, trải nghiệm ẩm thực của du khách. Không ngừng học hỏi, nâng cao chất lượng phục vụ và tận dụng nền tảng mạng xã hội để quảng bá, bình quân mỗi tháng, HTX đón tiếp và phục vụ từ 25 - 30 đoàn khách đến tham quan, trải nghiệm. Anh Lò Văn Duy, thành viên HTX Thanh niên Mường Mô, huyện Nậm Nhùn cho biết:“Mô hình hiện tại của chúng em ngày trước thì khó khăn về đầu ra của sản phẩm cá. Nhưng hiện tại chúng em đã có thêm các dịch vụ và lấy chính sản phẩm cá của mình để phục vụ cho nhà hàng ăn nổi trên sông, nên đầu ra cũng đỡ lo hơn. Mong muốn của chúng em là sẽ có một cơ chế, chính sách nào đó hỗ trợ thanh niên được nhiều hơn nữa, làm sao cho đầu ra của sản phẩm được ổn định để chúng em yên tâm nuôi.”

Tỉnh Lai Châu hiện có gần 129 nghìn thanh niên, chiếm hơn 23% dân số toàn tỉnh, trong đó, thanh niên dân tộc thiểu số chiếm tới 86%. Với sự quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện của cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở, thanh niên Lai Châu đang dần hiện thực hóa ý tưởng, khát khao làm giàu trên đồng đất quê hương. Ngoài tập trung nguồn lực kinh tế hỗ trợ khởi nghiệp, lập nghiệp thông qua tổ chức dạy nghề, khởi sự doanh nghiệp, các đoàn viên thanh niên còn được tư vấn kỹ thuật, tìm đầu ra cho sản phẩm.

Từ năm 2018 đến nay đã có 58 dự án khởi nghiệp của thanh niên được các cấp hội, đoàn của tỉnh Lai Châu hỗ trợ và duy trì hoạt động hiệu quả. Hiện, toàn tỉnh có trên 200 mô hình, 36 câu lạc bộ, tổ hợp tác, hợp tác xã do thanh niên làm chủ có thu nhập từ 100 triệu đồng trở lên.

Tại huyện Than Uyên, từ năm 2017 đến nay, Huyện đoàn đã hỗ trợ thành lập 11 hợp tác xã thanh niên, với hơn 110 thành viên; 11 sản phẩm sản xuất ra do thanh niên làm chủ đạt chuẩn OCOP 3 sao và nhiều sản phẩm có tiềm năng để trở thành sản phẩm OCOP cấp quốc gia. Anh Đỗ Văn Tuấn, Bí thư Huyện đoàn Than Uyên, tỉnh Lai Châu chia sẻ:“Bản thân tôi rất khao khát và kỳ vọng thanh niên huyện Than Uyên nói riêng và thanh niên tỉnh Lai Châu có thể khơi dậy được khát vọng vươn lên khởi nghiệp, lập nghiệp. Các thanh niên sẽ cùng với Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc trong xây dựng chương trình phát triển kinh tế. Từ đó đưa các sản phẩm tiềm năng, đặc sản, các sản phẩm bản địa của chúng ta vươn ra những thị trường lớn; để trở thành những sản phẩm có tính cạnh tranh cao và mang dấu ấn của thanh niên Lai Châu./.”