C’moo 1963, bêl đhiệp 16 c’moo, đha đhâm Mạc Luân Tiến năc ơy ting lêy cơnh ca conh năc liệt sỹ Mạc Văn Tâm lướt bộ đội. Tơợ cr’chăl chiến đấu lâng pa bhrợ đhị chiến trường Đông Nam bộ lâng Tây Nguyên, t’cooh Tiến chô ooy Bắc lâng pa bhrợ đhị Công an chr’hoong Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn. C’moo 1985, t’cooh Tiến zước đhêy hưu đâh tu c’rơ đhur lâng chô ooy vel đong Bản Piềng chr’val Lục Bình, chr’hoong Bạch Thông. Cr’chăl nâu, Bản Piềng vêy bơr pêê zệt đhr’nong đong. Coh đâu, ruộng chuôr vêy, bôl crâng vêy, đác k’ruung tâm z’lâh vel cung vêl,… ha dợ năc zập ngai coh vel zêng t’bơơn cha ting t’ngay, pr’loọng đong t’cooh Tiến cung cơnh đêêc. T’cooh Mạc Luân Tiến truih, pr’loọng đong vêy 5 p’nong coon xoọc ruh dưr pậ. Đọong apêê ca coon vêy rau cha, diic điêl t’cooh năc pa zay pa bhrợ ta têng, prươh crâng bhrơ ha rêê choh a bhoo, a rong, băn bh’năn, a tưch a đha lâng pêch a bóc băn a xiu. Bêl Nhà nước vêy c’lâng xa nay choh crâng coh đhăm lưn lưih, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến năc ma nuyh đhị Bản Piềng tơợp choh crâng. Tước nâu kêi, pr’loọng đong t’cooh Tiến ơy vêy lâh 3 héc ta tơơm mỡ, tr’xăl pay  bh’nơơn zập đoọng ha pêê ca coon học đại học lâng câl zập pr’đươi coh đong. Cựu chiến binh Mạc Luân Tiến xay moon: C’moo 1999, t’cooh năc ma nuyh tr’nơơp đhị Bản Piềng vêy đong xây 2 tầng liêm cra, nhâm mâng. “Bêl acu chô đhêy hưu, Bản Piềng căh ơy vêy c’lâng k’tôch, muy z’lâng k’tứi lướt dzung a năm. Bêl đêêc, coh đâu căh ngai ơy vêy đong xây, pr’ặt tr’mông dzợ k’đhap đha rựt, đong zi xoọc đêêc k’đhap bhlầng. Ha dợ a cu pa chăp xơợng, năc a đay lêy pa dưr tr’mông tr’meh đay, cu hay câu thơ âng nhà thơ Hoàng Trung Thông “Bàn tay ta làm nên tất cả, có sức người sỏi đá cũng thành cơm”, Ava Hồ cung ơy pa choom đoọng “Crâng vàng, biển bạc”… năc năl cơnh bhrợ cha, a hêê nắc dưr ca van. Lâh mơ dzợ, a cu năc Đảng viên, ruh t’cooh t’ha, năc lêy bhrợ lalăm.”

Cr’noọ bh’rợ bhươn a tông âng pr’loọng đong cựu chiến binh Mạc Luân Tiến ơy vaih năc ma nuyh bhrợ xr’mil đoọng ha vel Bản Piềng ting pa choom bhrợ. Đươi vêy choh crâng, băn bh’năn, đhanuôr đhị vel Bản Piềng nâu kêi zêng vêy đong xây liêm cra, nhâm mâng. Cơnh lâng đong cựu chiến binh Mạc Luân Tiến vêy zập xe máy, ti vi, tủ lạnh, ra lắp điều hòa lâng vêy internet dzợ. Pơ căn Lý Thị Út, k’điêl t’cooh Tiến hay cớ, c’moo 2015, bêl Bản Piềng vêy bơơn Nhà nước k’rong bhrợ c’lâng p’rang vel bhươl, đong a nhi ơy ting cher k’nặ 1.000m2 k’tiếc đoọng ha vel đong. “T’cooh cung moon, g’luh nâu zi ting đoọng tu a zi năc đảng viên, cher k’tiếc đoọng bhrợ c’lâng ha đhanuôr lướt chô liêm buôn, c’la zi bhui har ting đoọng. Cơnh đong zi đâu, zập  bh’rợ zêng ting pa zay lưch c’rơ, tơợ bh’rợ k’tứi tước bh’rợ ga măc, tơợ bh’rợ đong tước bh’rợ tập thể, zêng bhrợ ta nih đha nâng lưch loom luônh. Vêy bêl conh p’niên ca ay, a đoo cung căh đhêy, ca ay doọ ngân năc âm za nươu xang lướt pa bhrợ cớ.”

Ting lêy cơnh chr’năp liêm âng cựu chiến binh Mạc Luân Tiến, đhanuôr vel Bản Piềng cung ơy ting đoọng k’tiếc, n’jâh lơi g’roong đong, col n’loong bhươn đoọng bhrợ t’bhưah c’lâng vel bhươl, pa mâng zr’roh đác coh clung. Tước nâu kêi, vel Bản Piềng ơy vêy c’lâng bê tông, đong văn hóa, bh’nậ đác, zập đong zêng vêy điện ang lâng doọ dzợ ngai coh ặt đhr’năng ha ul.

Dọo pa đhêy mơ đêêc, đăh bhiệc pa dưr pr’ặt tr’mông, pa dưr vel bhươl, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến dzợ pa zay pa dưr Chi bộ Bản Piềng mâng k’rơ lâh mơ. Tơợ muy vel căh ơy zập đảng viên đoọng t’vaih Chi bộ, tước nâu kêi Chi bộ vel Bản Piềng ơy vêy lâh 10 đảng viên. T’cooh Bế Ngọc Thống, Bí thư Chi bộ Bản Piềng, chr’val Lục Bình, chr’hoong Bạch Thông đoọng năl, k’nặ 20 c’moo hay, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến ta luôn bơơn rau tin đươi âng đhanuôr Bản Piềng lâng bơơn bhrợ Bí thư Chi bộ, trưởng vel lâng năc ma nuyh vêy chr’năp ma bhuy coh vel. “Tơợ bêl chô đhêy ting chế độ, t’cooh Mạc Luân Tiến lưch loom coh bh’rợ tr’nêng lâng năc ma nuyh liêm choom coh bhrợ pa dưr bhươn tông. Đhơ t’cooh ha dợ a đoo năc dzợ pa zay bhrợ zập bh’rợ tr’nêng. Pa bhlầng năc t’cooh ting cher đoọng k’tiếc bấc pa bhlầng đoọng ha vel bhrợ c’lâng, zooi đhanuôr. Nâu kêi đhanuôr lướt pa bhrợ ta têng, âng đơơng hàng hóa zêng liêm buôn, ơy vêy c’lâng bê tông zêng.”

C’moo đâu, ơy k’nặ 80 c’moo, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến năc dzợ pa zay lâng bh’rợ k’rang lêy bhươn n’loong, a boc a xiu, cr’năn a tưch ađha. Lâng t’cooh năc pa bhrợ ta têng jưah rau đơơng chô c’rơ, bhui har ha đay jưah năc pa căh c’rơ âng ma nuyh đảng viên coh bh’rợ t’bil ha ul pa xiêr đha rựt.

C’moo 2017, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến vinh dự bơơn đớp Bằng khen âng Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh lâng Xã hội đươi vêy bh’nơơn z’lâh k’đhap k’ra, ha dưr coh pr’ặt tr’mông. T’cooh cung ơy đơp bấc Giấy khen, Bằng khen âng tỉnh, chr’hoong ooy pazêng chroi k’rong đăh pa dưr pr’ặt tr’mông, pa dưr bhươl cr’noon./.

Cựu chiến binh Mạc Luân Tiến cùng Bản Piềng vươn lên thoát nghèo

Tham gia cách mạng và bị nhiễm chất độc da cam với tỉ lệ mất sức đến 61%, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến vẫn nỗ lực vượt qua bệnh tật, tiên phong cùng người dân Bản Piềng, xã Lục Bình, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn vươn lên thoát khỏi đói nghèo.

Năm 1963, khi mới 16 tuổi, chàng thanh niên Mạc Luân Tiến đã noi gương cha là liệt sỹ Mạc Văn Tâm xung phong đi bộ đội. Sau thời gian chiến đấu và công tác tại chiến trường Đông Nam bộ và Tây Nguyên, ông Tâm trở ra Bắc và về công tác tại Công an huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn. Năm 1985, ông Tiến xin nghỉ hưu sớm do sức khỏe yếu và trở về quê nhà ở Bản Piềng xã Lục Bình, huyện Bạch Thông. Thời điển này, Bản Piềng có chừng dăm chục nóc nhà. Ở đây, ruộng có, đồi rừng có, nguồn nước suối qua bản cũng có,... vậy mà cả bản vẫn phải chạy ăn từng bữa, gia đình ông Tiến cũng không ngoại lệ. Ông Mạc Luân Tiến kể, gia đình ông có 5 người con đang tuổi ăn, tuổi lớn. Để con ăn đủ no, vợ chồng ông phải nỗ lực khai hoang để trồng ngô, sắn, nuôi gia súc, gia cầm và đào ao thả cá. Khi Nhà nước có chủ trương phủ xanh đất trống, đồi trọc và trồng cây gây rừng, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến là người đầu tiên ở Bản Piềng đứng ra nhận trồng rừng. Đến nay, gia đình ông Tiến đã có hơn 3 héc ta cây mỡ, luân phiên khai thác đủ nuôi các con học đại học và mua sắm vật dụng trong gia đình. Cựu chiến binh Mạc Luân Tiến chia sẻ: Năm 1999, ông là người đầu tiên ở Bản Piềng có nhà xây 2 tầng kiên cố, khang trang. “Lúc tôi về hưu, Bản Piềng chưa có đường xá gì, toàn đường mòn thôi. Khi ấy ở đây chưa nhà ai xây, đời sống khó khăn lắm, mà nhà tôi có lẽ khó khăn nhất bản. Nhưng tôi vẫn nghĩ, phải tự lực cánh sinh thôi, tôi nhớ câu thơ của nhà thơ Hoàng Trung Thông “Bàn tay ta làm nên tất cả, có sức người sỏi đá cũng thành cơm”, Bác Hồ cũng dạy “Rừng vàng, biển bạc”…nên  nếu biết cách làm thì sẽ khá lên thôi. Hơn nữa mình là Đảng viên, lại có tuổi rồi, là phải gương mẫu đi trước”.

Mô hình VACR của gia đình cựu chiến binh Mạc Luân Tiến trở thành hình mẫu cho người dân Bản Piềng học theo. Nhờ trồng rừng, chăn nuôi gia súc, người dân ở Bản Piềng bây giờ đều có nhà xây kiên cố, khang trang. Riêng nhà cựu chiến binh Mạc Luân Tiến có đủ xe máy, tivi, tủ lạnh, lắp điều hòa và có cả internet nữa. Bà Lý Thị Út, vợ ông Tiến nhớ lại, năm 2015, khi Bản Piềng được Nhà nước đầu tư hệ thống đường giao thông nông thôn, ông m bà hiến gần 1.000m2 đất cho địa phương. “Ông cũng bảo kỳ này mình là đảng viên thì phải hy sinh, hiến đất để bà con trong thôn làm theo, bản thân tôi sẵn sàng thôi, vui vẻ hiến đất cho tập thể thôi. Ông nhà tôi quyết tâm lắm, từ việc lớn đến việc bé, từ việc gia đình đén tập thể, đều nhiệt tình. Có lúc ông ốm cũng không chịu nghỉ, ốm nhẹ cũng chỉ uống thuốc rồi lại đi làm thôi”.          

Noi theo gương cựu chiến binh Mạc Luân Tiến, người dân Bản Piềng cũng đã hiến đất, phá cổng, lấp vườn để hiến làm đường giao thông nông thôn, hệ thống kênh mương nội đồng. Đến nay, Bản Piềng đã có đường bê tông, nhà văn hóa, kênh mương thủy lợi, nhà nào cũng có điện thắp sáng và không còn ai trong diện hộ đói.

Không chỉ dừng lại ở việc phát triển kinh tế, xây dựng thôn bản, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến còn nỗ lực xây dựng Chi bộ Bản Piềng. Từ một bản chưa đủ đảng viên để lập Chi bộ, đến nay, Chi bộ Bản Piềng đã có hơn 10 đảng viên. Ông Bế Ngọc Thống, Bí thư Chi bộ Bản Piềng, xã Lục Bình, huyện Bạch Thông cho biết, gần 20 năm qua, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến luôn nhận được sự tin yêu của người dân Bản Piềng và từng được bầu làm Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn và là người có uy tín trong cộng đồng. “Từ khi về nghỉ chế độ, ông Mạc Luân Tiến rất nhiệt tình trong công tác và là một điển hình về phát triển kinh tế vườn, ao, chuồng, rừng. Dù có tuổi rồi vẫn rất hăng hái trong mọi công việc. Đặc biệt ông hiến rất nhiều đất để làm đường cho bản, giúp nhân dân. Giờ bà con đi làm, sản xuất vận chuyển hàng hóa thuận lợi vì đã có đường bê tông hết rồi”.

Năm nay, đã gần 80 tuổi, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến vẫn miệt mài với công việc chăm sóc đồi cây, ao cá, đàn gà. Với ông làm việc vừa là niềm vui, vừa thể hiện vai trò tiên phong của người đảng viên trên mặt trận xóa đói giảm nghèo.

Năm 2017, cựu chiến binh Mạc Luân Tiến vinh dự nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội vì có thành tích vượt khó khăn, vươn lên trong lao động sản xuất. Ông cũng nhận được nhiều Giấy khen, Bằng khen của tỉnh, huyện về những đóng góp trong phát triển kinh tế, xây dựng bản làng./.