T’cooh Hồ Văn Nam, ma nuyh Cor, năc t’cooh bhươl đhị vel 2, chr’val Trà Thủy, chr’hoong Trà Bồng. T’cooh Nam pa zay xay moon, t’pâh đhanuôr coh vel bhrợ liêm choom zập c’lâng xa nay, chính sách, pháp luật âng Đảng, Nhà nước, pa bhlầng năc t’pâh đhanuôr oọ đương g’nưm cớ ha dợ pa zay pa dưr tr’mông tr’meh, pa xiêr đha rựt, zư lêy lâng pa dưr chr’năp văn hóa acoon coh. T’cooh bhươl Hồ Văn Nam đoọng năl, vel 2, chr’val Trà Thủy bấc c’moo hay bơơn xay moon năc vel văn hóa âng chr’hoong da ding ca coong Trà Bồng: “Ơy tơợ lang a hay, t’cooh bhươl pa têệt tơợ lang aconh a bhướp, a cu năc lang g’luh 6. Acu cung k’rong lưch apêê vêy bấc ngai chăp xang năc prá xay xa nay tơợp c’moo, x’rịa c’moo, ting xơợng bọop p’rá âng k’bhuh, âng rau za zưm, c’moo đêêc hau ơy choom bhrợ, n’đoo căh ơy choom bhrợ năc ha lị lêy lưch”.

Anoo Đinh Văn Hà, Trưởng vel Thọ An, chr’val Bình An, chr’hoong Bình Sơn c’moo đâu 41 c’moo. Năc đảng viên vêy bấc đhanuôr ting xơợng, ting chắp bhlầng k’dua bhrợ trưởng vel ơy 8 c’moo đâu, a noo Hà ta luôn pa zay, xay moon, bhrợ têng lalăm đhị zập bh’rợ tr’nêng âng vel đong, pa bhlầng năc ting pâh zư lêy, pa dưr chr’năp văn hóa acoon coh đay. Anoo Đinh Văn Hà xay moon, vel Thọ An vêy lâh 200 pr’loọng đha nuôr năc muy vel nâu a năm âng chr’val Bình An vêy ma nuyh Cor k’rong ặt ma mông. Đhanuôr coh đâu dzợ zư đơc chr’năp văn hóa ty đanh: “Đảng viên prá đh’rưah lâng bhrợ. Năc lêy bhrợ đoọng đhanuôr ting lêy, ting xơợng, por pâh bhrợ, đhanuôr bơơn năl rau liêm choom, pa dưr hau tơơm chr’noh, bh’năn băn đoọng đhanuôr r’dợ t’bil ha ul đoọng ting t’ngay ha dưr lâh mơ”.

Đhị zr’lụ đhanuôr acoon coh, apêê t’cooh bhươl, ma nuyh bấc ngai chăp năc k’bhuh bhrợ bha lầng coh pa dưr tr’mông tr’meh, tệêm ngăn pr’ặt tr’nớt đhị vel bhươl. T’cooh Phạm Ngọc Dương, c’moo đâu 71 c’moo, năc cán bộ ơy chô đhêy hưu bơơn đhanuôr tin đươi tơợ bấc c’moo đhị chr’val Ba Vinh, chr’hoong da ding ca coong Ba Tơ. Lâng chr’năp âng đay, t’cooh năc ơy đâh bhrợ têng, bhlêh lơi bấc tu bhiệc tr’zêệng, tr’vay đhị vel đong, doọ đơc dưr vaih rau căh liêm. T’cooh Phạm Văn Chon, Phó Chủ tịch UBND chr’val Ba Vinh, chr’hoong Ba Tơ đoọng năl, tơợ c’moo 2012 tước nâu kêi, t’cooh Dương ơy ting pâh lâng chính quyền vel đong bhlêh lơi liêm choom 100 tu bhiệc: “T’cooh Dương năc cán bộ đhêy hưu, năl ghit ooy pháp luật, xay moon đoọng ha đhanuôr lâng đhanuôr ting xơợng ting đươi. Lâh mơ bêl vêy xa nay bh’rợ, dự án k’rong bhrợ têng, vêy bơr pêê đhăm k’tiếc năc doọ dzợ chroot cloih, cung t’pâh đhanuôr ting cher đoọng k’tiếc, moon za zưm coh vel năc a đoo bhrợ liêm bh’rợ xay moon, t’pâh đhanuôr”.

Tỉnh Quảng Ngãi xoọc vêy 336 cha năc bấc ngai chăp coh zr’lụ đhanuôr acoon coh. Nâu năc k’bhuh bơơn lêy cơnh “manuyh bh’cộ k’đơơng c’lâng” vêy bấc c’rơ chroi k’rong đoọng ha đhr’năng hadưr đhị zr’lụ đhanuôr acoon coh. T’cooh Bạch Ngọc Thêm, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Sơn Tây xay moon ghit: Ma nuyh bấc ngai chăp năc poong pa têệt chr’năp bhlầng bhlưa cấp uỷ, chính quyền lâng đhanuôr, t’pâh đhanuôr ting xơợng bhrợ liêm c’lâng xa nay, chính sách, pháp luật âng Nhà nước, pa zay bhrợ pa dưr khối đại đoàn kết pazêng đhanuôr: “Pa dưr c’rơ chr’năp âng t’cooh bhươl, ma nuyh bấc ngai chăp đhị vel, zr’lụ đhanuôr đoọng jưah ting pâh, pa choom đhanuôr cơnh xăl cr’noọ pr’chăp, cơnh bhrợ cha, đoọng ha đhanuôr ma pa zay c’rơ âng đay z’lâh đha rựt, pa dưr c’rơ chr’năp âng k’tiếc k’ruung đoọng z’lâh đha rựt, doọ đương g’nưm tơợ rau zooi đoọng âng Nhà nước”.

T’cooh Võ Phiên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi moon ghit: tơợp c’moo 2023, đợ pr’loọng đha rựt zr’lụ đhanuôr acoon coh âng tỉnh Quảng Ngãi năc lâh 35%, tước nâu kêi, xiêr dzợ mơ 32%. Bh’nơơn nâu vêy rau chroi k’rong âng pazêng t’cooh bhươl, ma nuyh bấc ngai chăp đhị vel đong: “Ma nuyh bấc ngai chăp xay moon cớ đoọng ha đhanuôr lâng bọop p’rá ta nih đha nâng tơợ loom âng đay, lâng chr’năp j’niêng cr’bưn liêm ta nih, lâng chr’năp pr’ặt đha nui tr’ut, đươi cơnh đêêc zập c’lâng xa nay, chính sách âng Đảng bơơn apêê t’cooh bhươl, ma nuyh bấc ngai chăp xay moon liêm choom bhlầng đơơng chô bh’nơơn dal. Jưah lâng đêêc năc chroi k’rong lơi pazêng cr’niêng cr’bưn căh ta nih liêm, zư pa dưr chr’năp văn hóa âng acoon ma nuyh hêê”./.

Điểm tựa của đồng bào vùng dân tộc thiểu số

Tỉnh Quảng Ngãi có 336 người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là đội ngũ tiên phong, gương mẫu đi đầu trong mọi phong trào, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giảm nghèo nhanh và bền vững.

Ông Hồ Văn Nam, dân tộc Cor, là già làng ở thôn 2, xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng. Ông Nam rất tích cực tuyên truyền, vận động bà con trong thôn thực hiện tốt các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, đặc biệt, vận động bà con không trông chờ ỷ lại mà nỗ lực phát triển kinh tế, giảm nghèo, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Già làng Hồ Văn Nam cho biết, thôn 2, xã Trà Thủy nhiều năm liền được công nhận là thôn văn hóa của huyện miền núi Trà Bồng: “Truyền thống già làng tiếp nối từ ông cha, ông cố, ông tổ, ông tiên, tui là đời thứ 6. Tui cũng tổng hợp hết các cụ có uy tín trong làng rồi họp bàn đầu năm, cuối năm, thống nhất ý kiến của tập thể, của chung, năm đó, làm gì được, cái nào chưa được thì tổng kết lại”.

Anh Đinh Văn Hà, Trưởng thôn Thọ An, xã Bình An, huyện Bình Sơn năm nay 41 tuổi. Là đảng viên lại được bà con tín nhiệm bầu làm trưởng thôn đã 8 năm nay, anh Hà luôn tích cực, nêu gương trong các phong trào tại địa phương, nhất là tham gia bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc. Anh Đinh Văn Hà chia sẻ, thôn Thọ An có hơn 200 hộ dân và là thôn duy nhất của xã Bình An có người Cor sống tập trung. Người dân nơi đây vẫn còn lưu giữ được bản sắc văn hóa truyền thống: “Đảng viên phải nói đi đôi với làm. Phải thực hiện trước bà con Nhân dân để họ học hỏi theo, tiếp thu được lợi ích, phát triển cây gì, con gì, để cho bà con dần dần xóa cái nghèo, cái khổ để ngày càng phát triển”.

Ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, lực lượng già làng, người có uy tín đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh trật tự ở cơ sở. Ông Phạm Ngọc Dương, năm nay 71 tuổi, là cán bộ về hưu được bà con tín nhiệm bầu người có uy tín nhiều năm ở xã Ba Vinh, huyện miền núi Ba Tơ. Bằng uy tín của mình, ông đã tham gia hòa giải kịp thời nhiều vụ tranh chấp, mâu thuẫn phát sinh tại cơ sở, không để xảy ra điểm “nóng”. Ông Phạm Văn Chon, Phó Chủ tịch UBND xã Ba Vinh, huyện Ba Tơ cho biết, từ năm 2012 đến nay, ông Dương đã tham gia cùng chính quyền địa phương hòa giải thành công gần 100 vụ việc: “Ông Dương là cán bộ nghỉ hưu, am hiểu về pháp luật, phân tích cho người dân người ta vẫn nghe và thực hiện tốt. Ngoài ra khi có chương trình, dự án đầu tư, có một số diện tích không phải đền bù, thì cũng vận động người dân hiến đất, nói chung trong thôn thì chú làm rất tốt công tác vận động tuyên truyền cho người dân”.

Tỉnh Quảng Ngãi hiện có 336 người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là lực lượng được ví như “cánh chim đầu đàn” có nhiều đóng góp cho sự phát triển trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ông Bạch Ngọc Thêm, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Tây nhấn mạnh: Người có uy tín là cầu nối quan trọng giữa cấp ủy, chính quyền với người dân, vận động bà con chấp hành tốt chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc: “Phát huy vai trò của già làng, người có uy tín ở thôn, khu dân cư để cùng tham gia vận động, hướng dẫn thay đổi cái nếp nghĩ, nếp làm của người dân, để người dân tự bản thân mình tự vươn lên thoát nghèo, phát huy được tinh thần tự tôn của dân tộc để vươn lên thoát nghèo, không trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước”.

Ông Võ Phiên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi khẳng định: đầu năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo vùng dân tộc thiểu số của tỉnh Quảng Ngãi là hơn 35%, đến nay, giảm xuống còn 32%. Kết quả này có sự đóng góp của những già làng, người có uy tín ở cơ sở: “Người uy tín truyền đạt lại cho người đồng đó bằng tâm tư, tình cảm, bằng phong tục, tập quán, bằng sự gần gũi cho nên họ dễ cảm thông hơn, nên chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng thông qua các già làng, trưởng bản, người có uy tín truyền đạt rất hiệu quả đến với đối tượng mà chúng ta cần phải truyền đạt đến, và đồng thời đó cũng là những tấm gương để qua đó góp phần xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, phát huy, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc”./.

Ảnh: Báo Quảng Ngãi