Vel Kà Đắp, chr’val A Rooi, chr’hoong Đông Giang vêy lâh 37 pr’loọng đha nuôr cơnh lâng k’noọ 200 cha năc ma nưih năc đha nuôr Cơ Tu. L’lăm a hay, kiêng lươt tươc thị trấn Prao, Trung tâm chr’hoong Đông Giang, đha nuôr năc chang z’lâh k’ruung A Vương. Hân noo xơơt, đha nuôr lươt têch cram, cr’đêê bhrợ poong ta poong k’ruung đoọng choom lươt z’lâh. N’đhơ cơnh đêêc, tươc hân noo boo tuh, prang vel năc crêê k’đoong zêng. Tơợ bêl c’lâng bê tông DH15 p’têêt vel Kà Đắp lâng c’lâng Hồ Chí Minh c’năt z’lâh thị trấn Prao âi bhrợ têng xang, bh’rợ lươt ra vach âng đha nuôr liêm buôn lâh mơ. A noo Arâl Thương, ăt coh vel Kà Đắp, chr’val A Rooi, chr’hoong Đông Giang đoọng năl:“C’moo 2018, Nhà nước k’rong bhrợ c’lâng tươc vel, đha nuôr lươt ra vach liêm buôn n’dhơ hân noo p’răng, boo. Bh’rợ  tr’câl tr’bhlêy, đơơng âng pr’đươi pr’dua bh’nơơn âng đha nuôr liêm lâh buôn ă. Đươi cơnh đêêc, pa chô âng đha nuôr năc bơơn ha dưr dal, đợ pr’loọng đha rưt xiêr r’dợ. Xooc, đha nuôr vel Kà Đắp âi bơơn đươi dua điện K’tiêc k’ruung, trường học bơơn bhrợ pa dưr nhâm mâng. Tươc đâu, lâh 50% pr’loọng coh vel zêng bhrợ đong nhâm mâng.”

Cr’chăl chr’hoong Đông Giang bhrợ t’vaih cớ moot c’moo 2003, pr’đơợ c’lâng p’rang coh vel đong chr’val bâc năc zêng c’lâng k’tiêc, k’tứi. N’đhang nâu câi, c’lâng c’tôch tơợ chr’val tươc vel zêng bơơn bhrợ lâng bê tông, poong dôông l’lăm a hay nâu câi bơơn xăl lâng poong bê tông nhâm mâng. Đươi cơnh đêêc, trường học, trạm y tế, bha nâ đac bơơn bhrợ pa dưr liêm mr’cơnh… bhrợ t’vaih pr’đơợ đoọng ha vel đong pa dưr tr’mông tr’meh – pr’ăt tr’nơt, ha dưr dal pr’ăt tr’mông ha đha nuôr. T’cooh Arâl Pê, Phó Chủ tịch UBND chr’val A Rooi, chr’hoong Đông Giang đoọng năl:“Coh vel đong chr’val A Rooi, năc cớ bơơn k’rong bhrợ t’bhưah c’lâng tơợ vel Tu Ngung tươc vel Đa Điêu cơnh lâng zên bhrợ pa dưr lâh 14 tỷ đồng. Coh g’luh lum prá bhlưa đha nuôr lâng đại biểu Quốc hội, tỉnh, chr’hoong tươc đâu, chr’val năc t’bhlâng xay moon cớ bhrợ pa dưr c’lâng p’têêt tơợ chr’val A Rooi tươc chr’val Dang âng chr’hoong Tây Giang đoọng bh’rợ lươt ra vach âng đha nuôr 2 vel đong liêm buôn lâh.”

Thị trấn Prao năc trung tâm chr’hoong âng Đông Giang. C’moo 2018, thị trấn Prao bơơn xay moon năc Đô thị loại 5. Năc đoọng bhrợ pa dưr pr’đơợ đô thị mr’cơnh liêm, chr’hoong Đông Giang âi xay bhrợ dự án bhrợ bhr’lâ, pa dưr 3 c’năt c’lâng Âu Cơ, Huỳnh Thúc Kháng lâng Nguyễn Thị Minh Khai. Leh c’lâng 3 c’năt c’lâng n’nâu bơơn bhrợ lâng bê tông lâng nhựa, leh c’lâng, toor c’lâng, c’bhuh z’rooh đac bơơn bhrợ t’mêê, cơnh lâng zên k’rong bhrợ lâh 22 tỷ đồng. T’cooh Hồ Xuân Nhuận, ăt coh vel Ngã Ba, thị trấn Prao, chr’hoong Đông Giang bhui har bêl c’bhuh c’lâng p’rang ting t’ngay ting liêm cra, bhrợ t’vaih pr’đợ buôn ha đha nuôr lươt ra vach:“Xooc đâu, muy bơr c’lâng coh zr’lụ thị trấn Prao âi bơơn chr’hoong Đông Giang k’rong bhrợ pa dưr liêm cra. N’đhơ cơnh đêêc, muy bơr c’năt c’lâng n’lơơng coh thị trấn Prao công căh âi bơơn k’rong bhrợ mr’cơnh liêm. Acu rơơm kiêng, chr’hoong Đông Giang năc t’bhlâng bhrợ pa dưr, bhrợ bhr’lâ apêê c’năt c’lâng n’lơơng, ng’cơnh choom bh’rợ lươt ra vach âng đha nuôr bơơn liêm buôn lâh mơ dzợ.”

Chr’hoong da ding ca coong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam vêy rup đha nuôr Cơ Tu ăt ma mông. Coh đâu vêy đhăm k’tiêc crêê apêê toọm đac, k’ruung bâc tu cơnh đêêc bh’rợ lươt ra vach âng đha nuôr lum bâc zr’năh k’đhap, pa bhlâng năc coh hân noo boo tuh. Cr’chăl ha nua, chr’hoong Đông Giang âi k’rong bhrợ k’r’bhâu tỷ đồng bhrợ pa dưr pr’đơợ chr’năp, pa bhlâng năc c’lâng p’rang. Pa đhang cơnh c’lâng truih n’đăh tây toor k’ruung A Vương năc tơơp tơợ c’lâng Hồ Chí Minh âng thị trấn Prao lươt tươc vel A Dung âng chr’val A Rooi, pa zêng zên bhrợ têng lâh 170 tỷ đồng; c’lâng n’đăh Đông  pa zum lâng pa xiêr leh g’đach đhr’năng hr’lang bha đưn Kiểm lâm moot ooy zr’lụ đha nuôr ăt ma mông thị trấn Prao cơnh lâng zên k’noọ 250 tỷ đồng. Lâh n’năc, c’năt c’lâng ĐT 609  p’têêt tơợ chr’val Đại Hưng, chr’hoong Đại Lộc lươt tươc c’lâng Hồ Chí Minh đhị chr’val Ma Cooih, chr’hoong Đông Giang công xooc bơơn tỉnh Quảng Nam bhrợ bhr’lâ t’bhưah cr’chăl 2. Đh’rưah lâng k’rong bhrợ apêê c’lâng bha lâng, chr’hoong Đông Giang công p’zay bhrợ t’mâng c’lâng vel; t’bhlâng k’rong apêê pr’đơợ đoọng bhrợ pa dưr mr’cơnh c’lâng p’rang tươc apêê chr’val, vel. T’cooh Đinh Văn Bảo, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam đoọng năl: Xooc, zâp chr’val coh vel đong chr’hoong âi mă bơơn cr’noọ xa nay ooy c’lâng p’ra coh bhrợ pa dưr vel bhươl t’mêê:“Chr’hoong Đông Giang âi bhriêl g’lăng, đươi dua apêê pr’đơợ zên zâp c’moo âng tỉnh pay đoọng, đoọng chroi pa zum lâng apêê bh’rợ xa nay cr’noọ cr’niêng k’tiêc k’ruung đoọng bhrợ pa dưr apêê bh’rợ cơ sở hạ tầng âi bơơn quy hoạch. Cr’chăl bhrợ têng, chr’hoong công lum bâc râu zr’năh k’đhap ooy quy trình bhrợ bha ar, bhrợ crêê cơnh  cr’chăl pay đoọng zên apêê pr’đơợ zên dzợ, pr’đơợ zên bhrợ pa dưr cơ sở hạ tầng dzợ căh lâh vêy./.”

Đông Giang: Giao thông khởi sắc sau 20 năm tái lập

Những năm qua, huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam tập trung các nguồn lực, nâng cấp, cải tạo hệ thống giao thông phục vụ nhu cầu đi lại của người dân. Từ đó, góp phần thực hiện hiệu quả chương trình xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo.

Thôn Kà Đắp, xã A Rooi, huyện Đông Giang có hơn 37 hộ dân với gần 200 nhân khẩu là đồng bào Cơ Tu. Trước đây, muốn đến thị trấn Prao- trung tâm huyện Đông Giang, bà con phải lội qua sông A Vương. Mùa khô, bà con có thể chặt tre, nứa làm cầu tạm bắc qua sông để qua lại. Thế nhưng, đến mùa mưa lũ, cả thôn lại bị cô lập hoàn toàn. Từ khi tuyến đường bê tông ĐH15 (đường huyện 15) nối thôn Kà Đắp với đường Hồ Chí Minh đoạn qua thị trấn Prao hoàn thành, việc đi lại của bà con thuận lợi rất nhiều. Anh A Râl Thương, ở thôn Kà Đắp, xã A Rooi, huyện Đông Giang cho biết: “Năm 2018, Nhà nước đầu tư xây dựng tuyến đường đến thôn, bà con đi lại thuận lợi cả 2 mùa mưa – nắng. Việc buôn bán, vận chuyển hàng hoá nông sản của bà con thuận lợi hơn trước, nhờ đó, thu nhập từng bước được nâng cao, tỷ lệ hộ nghèo giảm dần. Hiện, người dân thôn Kà Đắp đã được sử dụng điện lưới Quốc gia, trường học được xây dựng kiên cố. Đến nay, hơn 50% hộ dân trong thôn đều xây nhà kiên cố.”

Thời điểm huyện Đông Giang tái lập vào năm 2003, hạ tầng giao thông trên địa bàn xã chủ yếu là đường đất, nhỏ hẹp. Nhưng nay, đường sá từ xã đến thôn đều được bê tông hoá, cây cầu treo trước đây được thay thế bằng cầu bê tông cốt thép vững chắc. Nhờ đó, trường học, trạm y tế, thuỷ lợi được xây dựng đồng bộ,… tạo điều kiện cho địa phương phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống cho bà con. Ông A Râl Pê, Phó Chủ tịch UBND xã A Rooi, huyện Đông Giang cho biết: “Trên địa bàn xã A Rooi, tiếp tục được đầu tư mở rộng tuyến đường từ thôn Tu Ngung đến thôn Đa Điêu với kinh phí xây dựng hơn 14 tỷ đồng. Trong cuộc tiếp xúc cử tri với đại biểu Quốc hội, tỉnh, huyện tới đây, xã tiếp tục kiến nghị xây dựng tuyến đường nối từ xã A Rooi đến xã Dang của huyện Tây Giang để việc đi lại của bà con 2 địa phương thuận tiện hơn.”

Thị trấn Prao là trung tâm huyện lỵ của Đông Giang. Năm 2018, thị trấn Prao được công nhận là Đô thị loại 5. Nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng đô thị đồng bộ, khang trang, huyện Đông Giang đã triển khai thực hiện dự án sửa chữa, nâng cấp 3 tuyến đường Âu Cơ, Huỳnh Thúc Kháng và Nguyễn Thị Minh Khai. Mặt đường 3 tuyến giao thông này được thảm bê tông nhựa, lề đường, vỉa hè, hệ thống thoát nước được xây mới, với kinh phí đầu tư hơn 22 tỷ đồng. Ông Hồ Xuân Nhuận, người dân thôn Ngã Ba, thị trấn Prao, huyện Đông Giang rất phấn khởi khi hệ thống giao thông ngày càng hoàn thiện, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con đi lại: “Hiện nay, một số tuyến đường ở khu vực thị trấn Prao đã được huyện Đông Giang đầu tư xây dựng khang trang, sạch, đẹp. Tuy nhiên, một số tuyến đường khác ở thị trấn Prao vẫn chưa được đầu tư xây dựng một cách đồng bộ. Tôi mong muốn, huyện Đông Giang tiếp tục xây dựng, sửa chữa, nâng cấp các tuyến đường còn lại, làm sao cho việc đi lại của bà con được thuận lợi hơn nữa.”

Huyện miền núi Đông Giang, tỉnh Quảng Nam có đông đồng bào Cơ Tu sinh sống. Nơi đây có địa hình bị các con sông, suối chia cắt nên việc đi lại của người dân gặp nhiều khó khăn, nhất là trong mùa mưa, lũ. Thời gian qua, huyện Đông Giang đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu, nhất là đường giao thông. Điển hình như tuyến đường nội thị bờ Tây sông A Vương có điểm đầu từ đường Hồ Chí Minh thuộc thị trấn Prao đến thôn A Dung của xã A Rooi, tổng kinh phí hơn 170 tỷ đồng; đường nội thị phía Đông kết hợp hạ cos nền tránh nguy cơ sạt lở đồi Kiểm Lâm vào khu dân cư thị trấn Prao với kinh phí gần 250 tỷ đồng. Ngoài ra, tuyến ĐT609 đường tỉnh 609 kết nối từ xã Đại Hưng, huyện Đại Lộc lên đến đường Hồ Chí Minh tại xã Ma Cooi, huyện Đông Giang cũng đang được tỉnh Quảng Nam nâng cấp mở rộng giai đoạn 2. Cùng với đầu tư các tuyến đường trọng điểm, huyện Đông Giang cũng tăng cường kiên cố hóa giao thông nông thôn; nỗ lực huy động các nguồn lực nhằm xây dựng đồng bộ hạ tầng giao thông đến các xã, thôn. Ông Đinh Văn Bảo, Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết: Hiện, tất cả các xã trên địa bàn huyện đã đạt tiêu chí về giao thông trong xây dựng nông thôn mới:“Huyện Đông Giang đã linh động, sử dụng các nguồn vốn hàng năm của tỉnh cấp để đối ứng các chương trình mục tiêu Quốc gia để xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng đã được quy hoạch. Quá trình thực hiện, huyện cũng gặp khó khăn về quy trình thủ tục, phải đáp ứng tiến độ giải ngân các nguồn vốn nữa, nguồn vốn xây dựng cơ sở hạ tầng còn hạn chế”./.