Bhiệc zooi đoọng m’ma chr’noh cung cơnh zên prặ, bhiệc choh bhrợ lâng zư lêy zooi đoọng đhanuôr vêy pr’đơợ pa dưr pa xơc crâng bhrợ têng lâng kinh tế lâm nghiệp pa zưm lâng pa dưr pa xớc du lịch sinh thái ting c’lâng nhâm mâng.

K’dâng 5 c’moo đâu, bâc pr’loọng đhanuôr Cơ Tu coh zâp chr’val Hoà Bắc, Hoà Phú, chr’hoong Hoà Vang, thành phố Đà Nẵng k’rong choh crâng, đơơng chô zên cung z’zăng, bâc pr’loọng dưr zi lâh đha rưt lâng vêy pr’ăt tr’mung têêm ngăn lâh. T’cooh Thiều Song, coh chr’val Hoà Phú choh 10 hécta keo. C’moo đâu, pr’loọng đông t’cooh Thiều Song pa chô 500 ực đồng. T’mêê đâu, t’cooh Song xăl k’noọ 2 hécta keo đoọng choh tơơm n’loong ga măc, lâh mơ năc zâp râu tơơm cr’khiêl, sưa, gụ:

“Ooy đâu, lâh mơ năc choh tơơm keo, cung liêm choom hân đhơ cơnh đêếc, t’mêê đâu acu choh k’noọ 2 hécta tơơm cr’khiêl. UBND chr’val cung cơnh apêê Kiểm lâm p’too p’zương đhanuôr choh crâng n’loong ga măc ooy đợ đhị zr’lụ buôn hr’câh ha vooh bhrợ căh liêm crêê tươc ooy môi trường, acu lêy choh tơơm sao đen cung liêm choom, pa câl bâc zên. Coh chr’val Hoà Phú t’mêê đâu đhanuôr zươc choh bhrợ tơơm sao đen bâc bhlâng. Chính quyền vel đông cung zooi đoọng m’ma chr’noh”.

K’noọ 200 pr’loọng đhanuôr Cơ Tu coh chr’val Hoà Bắc, chr’hoong Hoà Vang vêy pr’ăt tr’mung z’zăng tu vêy choh crâng. T’cooh Đinh Văn Hinh, coh vel Tà Lang, chr’val Hoà Bắc cung bơơn chính quyền vel đông p’too p’zương moon choh crâng n’loong ga măc. T’cooh moon, đhanuôr Cơ Tu bêl ahay zr’năh k’đhạp bhlâng, hân đhơ cơnh đêêc k’dâng 5 c’moo chô ooy đâu pr’ăt tr’mung ta clơ lâh mơ:

“Acu xoọc choh 4 hécta crâng. Ting cơnh nghị quyết 254 âng HĐND thành phố Đà Nẵng, c’lâng xa nay nâu ơy xay bhrợ lâng acu vêy zươc choh crâng n’loong ga măc. Tơơm n’loong ga măc choh bhrợ đanh ha dợ bơơn bhrợ zên bâc lâh mơ tơơm keo”.

Chr’hoong Hoà Vang, thành phố Đà Nẵng vêy pa zêng k’tiêc crâng lâng k’tiêc ta quy hoạch lâm nghiệp 58.000 hécta, ooy đâu k’tiêc crâng lâh 55 r’bhâu hécta. Lâh mơ chính sách t’đui đoọng âng nhà nước lâng đhanuôr, chính quyền vel đông ta luôn bhrợ pr’đơợ lâng zooi đoọng liêm choom đoọng đhanuôr vêy pr’đơợ pa dưr pa xớc bh’rợ tr’nêng. Bâc pr’loọng đhanuôr bơơn vặ zên t’đui đoọng pa dưr pa xớc pr’ăt tr’mung ơy k’rong choh crâng, pr’ăt tr’mung đhanuôr tr’xăl liêm ghit. Zâp hân noo bơơn bhrợ keo, vêy pr’loọng pa chô 200 tươc 300 ực đồng. Ting cơnh t’cooh Trương Thanh Nhân, Phó Chủ tịch UBND chr’val Hoà Bắc, tơợ bêl vêy chính sách đoọng k’tiêc, đoọng crâng âng nhà nước, đhanuôr ơy bơơn độp pay k’tiêc lâng t’bhlâng choh crâng:

“Choh keo 4 c’moo vêy choom bơơn bhrợ, ha dợ choh crâng n’loong ga măc tươc 20 c’moo. Thành phố vêy bâc cơ chế chính sách zooi đoọng pa dưr bh’rợ choh tơơm zanươu đhị dứp crâng. Azi xay moon ting c’lâng ha y chroo apêê bơơn đươi tơợ bhrợ du lịch đhị dứp crâng. Xoọc đâu đhanuôr zr’năh k’đhạp căh pân choh crâng n’loong ga măc. Cr’noọ bh’rợ âng zi năc k’đươi moon đhanuôr, ha dang apêê vêy 5 hécta năc k’đươi moon apêê ting pâh bhrợ 2 tước 3 hécta, apêê pay đệ băn đenh đoọng pân xăl choh crâng n’loong ga măc”.

UBND thành phố Đà Nẵng pa gluh chính sách zooi đoọng, p’too p’zương đhanuôr choh crâng n’loong ga măc. Xọoc đâu, bâc tổ chức, pr’loọng đông zươc moon ting choh n’loong ga măc lâng pa zêng k’tiêc bhưah 426 hécta. T’cooh Quách Hữu Sơn, Phó Chi cục trưởng k’đhơợng bhrợ, Chi cục Kiểm lâm thành phố Đà Nẵng đoọng năl:

“Xọoc đâu, bâc pr’loọng đhanuôr ting đươi bhrợ đăh xa nay bh’rợ choh crâng n’loong ga măc. Ting cơnh Nghị quyết 254, t’bhlâng xay moon, prá xay đoọng ooy UBND thành phố moon ooy Hội đồng UBND thành phố ting cơnh c’lâng bh’rợ quy định, vêy đợ t’nôm zên lêy chroót đoọng đâh lâh mơ đoọng xăl choh đợ tơơm chr’noh âng vel đông đoọng bhrợ pa dưr pa xớc crâng nhâm mâng. Zên zooi đoọng 800 đồng đhị mưy hécta, quy định ooy cr’chăl 10 c’moo vêy choom bhrợ têng lâng zooi đoọng 1,2 ực đhị mưy hécta lâng pr’đơợ lêy xăl tơơm chr’noh”./.

KHUYẾN KHÍCH NGƯỜI DÂN THAM GIA TRỒNG RỪNG GỖ LỚN

Chính sách hỗ trợ, khuyến khích người dân trồng rừng gỗ lớn hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích, giúp người dân huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng vừa phát triển kinh tế, vừa góp phần bảo vệ môi trường. Việc hỗ trợ cây giống cũng như kinh phí, kỹ thuật trồng và chăm sóc giúp người dân có điều kiện phát triển rừng sản xuất và kinh tế lâm kết hợp phát triển du lịch sinh thái theo hướng bền vững.

Khoảng 5 năm nay, nhiều hộ đồng bào Cơ tu ở các xã Hòa Bắc, Hòa Phú, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng đầu tư trồng rừng, mang lại nguồn thu đáng kể, nhiều hộ thoát nghèo và có cuộc sống ổn định hơn. Ông Thiều Song, ở xã Hòa Phú trồng 10 héc ta keo. Vụ khai thác rừng năm nay, gia đình ông Thiều Song thu về 500 triệu đồng. Mới đây, ông Song chuyển đổi gần 2 héc ta keo qua trồng cây gỗ lớn, chủ yếu các loại cây sao đen, sưa đỏ, lát hoa.

“Ở đây, chủ yếu trồng cây keo là chính, cũng có hiệu quả kinh tế nhưng vừa rồi tôi trồng gần 2 héc ta cây sao đen. UBND xã cũng như bộ phận Kiểm lâm động viên nhân dân trồng rừng gỗ lớn ở những vùng hay sạt lở ảnh hưởng đến vấn đề môi trường, tôi thấy trồng cây sao đen nói chung phát triển rất tốt, hiệu quả kinh tế cao. Ở xã Hòa Phú vừa rồi bà con đăng ký trồng cây sao đen rất nhiều. Chính quyền địa phương cũng hỗ trợ cây giống”

Gần 200 hộ Cơ Tu ở xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang có cuộc sống khấm khá nhờ phát triển trồng rừng. Ông Đinh Văn Hinh, ở thôn Tà Lang, xã Hòa Bắc cũng được chính quyền địa phương khuyến khích trồng rừng gỗ lớn. Ông cho hay, đồng bào Cơ Tu trước đây khó khăn lắm, tuy nhiên khoảng 5 năm trở lại đây, nhờ trồng rừng nên bà con đã có cuộc sống khấm khá hơn.

“Tôi đang trồng 4 héc ra rừng. Theo nghị quyết 254 của HĐND thành phố Đà Nẵng, chủ trương này đã triển khai và tôi sẽ đăng ký trồng rừng cây gỗ lớn. Cây gỗ lớn so với trồng cây keo thời gian dài hơn nhưng đạt hiệu quả kinh tế cao hơn”.

Huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng có tổng diện tích rừng và đất quy hoạch lâm nghiệp 58.000 héc ta, trong đó diện tích đất có rừng hơn 55 ngàn héc ta. Ngoài chính sách ưu đãi của nhà nước đối với bà con, chính quyền địa phương luôn tạo mọi điều kiện và hỗ trợ tốt nhất để người dân có điều kiện phát triển sản xuất. Nhiều hộ dân được vay vốn ưu đãi để phát triển kinh tế hộ đã đầu tư vào trồng rừng, đời sống của bà con đã thay đổi rõ rệt. Mỗi vụ thu hoạch keo, có hộ thu về 200 đến 300 triệu đồng. Theo ông Trương Thanh Nhân, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Bắc, từ khi có chính sách giao đất, giao rừng của nhà nước, bà con đã nhận đất và tích cực trồng rừng:  

 “Trồng keo thì 4 năm là khai thác còn trồng rừng gỗ lớn 20 năm. Thành phố có nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển mô hình cây dược liệu dưới tán rừng. Chúng tôi tuyên truyền theo hướng sau này họ hưởng lợi từ khai thác du lịch dưới tán rừng. Hiện nay số bà con khó khăn chưa mạnh dạn trồng rừng gỗ lớn. Chỉ tiêu của chúng tôi là vận động dần dần, có nghĩa là họ có 5 héc ta vận động họ tham gia khoảng 2 đến 3 héc ta, họ lấy ngắn nuôi dài để người ta mạnh dạn chuyển đổi qua trồng rừng gỗ lớn”

UBND thành phố Đà Nẵng ban hành chính sách hỗ trợ, khuyến khích người dân trồng rừng gỗ lớn. Hiện nay, nhiều tổ chức, hộ gia đình đăng ký tham gia trồng rừng gỗ lớn với tổng diện tích 426 héc ta. Ông Quách Hữu Sơn, Phó Chi Cục trưởng phụ trách, Chi cục Kiểm lâm thành phố Đà Nẵng cho biết:

 “Hiện nay, nhiều hộ dân ủng hộ về chương trình trồng rừng gỗ lớn. Theo Nghị quyết 254, tiếp tục tuyên truyền, tham mưu cho UBND thành phố trình Hội đồng UBND thành phố theo trình tự quy đinh, có những gói tiền được chi trả nhanh hơn dịch chuyển qua trồng cây bản địa tạo cho độ phát triển của rừng bền vững. Kinh phí hỗ trợ 800 đồng/ héc ta, quy định trong vòng 10 năm mới được khai thác và hỗ trợ 1,2 triệu/ héc ta với điều kiện chuyển mục đích loại cây./.”