Chr’hoong Nam Giang k’rong pr’đơợ tơợ zên tỉnh, zên trung ương, zên tơợ apêê bh’rợ xa nay cr’noọ cr’niêng k’tiêc k’ruung lâng pr’đơợ chroi đoọng tơợ lơơng đoọng bhrợ pa dưr bâc zr’lụ đha nuôr ăt ma mông, đơơng âng đha nuôr zr’lụ tuh bhlong, hr’hang hr’câh chô ăt ma mông.

Tơợ c’moo 2016 tươc đâu, tỉnh Quảng Nam ra pă zên nhà nước k’ha riêng tỷ đồng đoọng pa tơơi,  bhrợ pa dưr dhăm ăt ha dâng 7.000 pr’loọng đha nuôr tơợ zr’lụ hr’lang hr’câh chô ăt đhị t’mêê têêm ngăn. Tơợ pr’đơợ zên âng Đề án ra pă đha nuôr âng tỉnh, zâp pr’loọng đhăm ăt t’mêê bơơn zooi đoọng leh k’tiêc, zên câl tr’mam lâng bhrợ pa dưr apêê bh’rợ la lay cơnh lâng pa zêng zên 120 ưc đồng.

Đhị chr’hoong da ding ca coong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, bâc pr’loọng đha rưt năc đha nuôr Cơ Tu bơơn đoọng zên đoọng bhrợ đong t’mêê. T’cooh Arất Hời, coh tổ dân phố Dung, thị trấn Thạnh  Mỹ, chr’hoong Nam Giang đoọng năl, l’lăm ahay pr’loọng đong t’cooh ma mông coh đhr’nong đong zir xrăh, boo năc pay c’thau ta băng đac, chơơc lêy căh vêy đhị gooh đoọng t’bêch. Hân noo xơơt năc măt t’ngay clá ooy cr’loọng đong. Đươi vêy pr’đơợ zên zooi đoọng âng tỉnh, xang n’năc đha nuôr coh vêêl Mực đh’rưah chroi đoong t’ngay pa bhrợ, zooi pr’loọng đong t’cooh vêy bơơn đong nhâm mâng. T’cooh Arất Hời xay moon: “Pr’đơợ âng cu l’lăm ahay pa bhlâng zr’năh k’đhap, ca coon rup, đong xang t’răh ha ruôi. Bơơn Đảng, Nhà nước, chr’hoong, thị trấn Thạnh Mỹ zooi đoọng bhrợ đong. Xooc đâu vêy đong t’mêê nhâm mâng, boo đhí doó dzợ k’pân”.

Ta luôn apêê g’luh boo đhí dưr vaih đhị zr’lụ da ding ca coong tỉnh Quảng Nam cr’chăl ha nua bhrợ đhr’năng hr’lang hr’dâh dưr vaih k’dhap k’dâng, bhrợ cr’pân tươc ma mông lâng pr’ăt tr’mông âng k’rơ bhâu pr’loọng đha nuôr. Đhị vêêl 56B, chr’val Đắc Pre, chr’hoong Nam Giang, m’pâng c’xêê 9/2024, bơơn lêy c’leh roon lâng hr’lụ k’tiêc ăt đhị bôl bha đưn  đhị zr’lụ đha nuôr ăt ma mông ch’ngai 60m. Đoọng k’dhơợng nhâm râu yêm têêm ma mông ma meh ha đha nuôr vêêl 56B, chính quyền chr’val Đắc Pre âi pa tơơi hân đơơh 11 pr’loọng đha nuôr cơnh lâng 41 cha năc đhâc đhị zr’lụ cr’pân, đh’rưah lâng ra pă zr’lụ đhăm ăt t’mêê đoọng đha nuôr chô ăt yêm têêm.

T’cooh Aviết Sơn, Chủ tịch UBND chr’hoong Nam Giang đoọng năl, lâh zên âng chr’hoong lâng tỉnh, vêêl đong dzợ đươi dua đợ zên âng Dự án 2 ooy “Quy hoạch, ra pă, yêm têêm đha nuôr ăt ma mông” âng Bh’rợ xa nay cr’noọ cr’niêng k’tiêc k’ruung pa dưr tr’mông tr’meh - pr’ăt tr’nơt zr’lụ đha nuôr acoon coh lâng da ding ca coong đoọng pa tơơi k’rơ bhâu pr’loọng đha rưt tươc apêê zr’lụ đha nuôr ăt za zum. T’cooh Aviết Sơn moon ghit” Đợ đhăm ăt t’mêê đhị chr’hoong Nam Giang bơơn Nhà nước k’rong bhrợ zâp điện, c’lâng, trường, trạm: “Bh’rợ ra pă đhăm ăt t’mêê, zooi đha nuôr bhrợ đong năc kiêng vêy zên pa bhlâng bâc tu cơnh đêêc azi p’têêt pa zum bâc pr’đơợ tơợ apêê bh’rợ xa nay cr’noọ cr’niêng k’tiêc k’ruung vêy mă bhrợ têng”.

Tỉnh Quảng Nam vêy 8 chr’hoong da ding ca coong. Coh apêê g’luh boo đhí đăn đâu, apêê vêêl đong n’nâu âi pa tơơi hân đơơh 7 vêêl cơnh lâng lâh 150 pr’loọng đha nuôr. Bh’cộ tỉnh k’đươi apêê vêêl đong da ding ca coong ch’mêêt lêy, xay moon chơơih pay đhăm bhrợ, xay moon quy hoạch, ra pă, yêm têêm pr’loọng đha nuôr ha dâng 3.300 pr’loọng. tỉnh n’nâu k’rong pr’đơợ, pa bhlâng năc pr’đơợ zên tơợ Dự án 2 ooy Quy hoạch, ra pă, yêm têêm đha nuôr ăt ma mông coh apêê đhị chr’năp âng “Bh’rợ xa nay cr’noọ cr’niêng k’tiêc k’ruung pa dưr tr’mông tr’meh - pr’ăt tr’nơt zr’lụ đha nuôr acoon coh lâng da ding ca coong” lâng pr’đơợ tơợ bh’rợ xa nay t’bil đong zir xrăh, t’răh ha ruôi đoọng zooi apêê pr’loọng đha rưt da ding ca coong đơơh yêm têêm.

T’cooh Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đoọng năl, tỉnh vêy t’bhlâng k’rong apêê pr’đơợ đoọng ra pă, yêm têêm đha nuôr ăt ma mông ha dâng 3.300 pr’loọng đha nuôr ma mông đhị zr’lụ vêy đhr’năng hr’lang hr’câh, tuh bhlong: “Tỉnh Quảng Nam vêy ch’mêêt lêy cớ pr’đơợ tơợ dự án 1 lâng dự án 2 âng Bh’rợ xa nay cr’noọ cr’niêng k’tiêc k’ruung pa dưr tr’mông tr’meh - pr’ăt tr’nơt zr’lụ đha nuôr acoon coh lâng da ding ca coong, ha dang chr’hoong n’đoo căh xay bhrợ căh câ căh âi vêy bh’rợ đoọng pay đoọng zên năc vêy xăl đơơng tươc vêêl đong n’lơơng xooc cr’pân tu hr’lang hr’câh đoọng đơơh bhrợ pa dưr đhăm ăt t’mêê. C’lâng xa nay mâng đanh coh đương zêl lâng boo đhí đoọng đha nuôr doó dzợ k’pân k’rang, bêl boo đhí tươc năc tỉnh vêy k’rong pr’đơợ đoọng hân đơơh bhrợ pa dưr zr’lụ đhăm ăt t’mêêm yêm têêm”./.

QUẢNG NAM HUY ĐỘNG NGUỒN LỰC TÁI ĐỊNH CƯ 3.300 HỘ DÂN KHỎI VÙNG SẠT LỞ

Những năm qua, tại huyện vùng cao Nam Giang, tỉnh Quảng Nam xảy ra nhiều đợt sạt lở đe doạ tính mạng và tài sản người dân. Huyện Nam Giang huy động nguồn lực từ ngân sách tỉnh, ngân sách trung ương, vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn xã hội hoá để xây dựng nhiều khu dân cư, đưa người dân vùng ảnh hưởng thiên tai vào ở.

Từ năm 2016 đến nay, tỉnh Quảng Nam bố trí ngân sách hàng trăm tỷ đồng để tổ chức di dời, tái định cư cho khoảng 7.000 hộ dân từ nơi chịu ảnh hưởng thiên tai đến nơi ở mới an toàn. Từ nguồn vốn của Đề án sắp xếp, bố trí dân cư của tỉnh, mỗi hộ tái định cư được hỗ trợ mặt bằng, tiền mua vật liệu và xây dựng các công trình phụ trợ khác với tổng kinh phí 120 triệu đồng.

Tại huyện miền núi Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, nhiều hộ nghèo là đồng bào dân tộc Cơ Tu được cấp kinh phí để làm nhà mới. Ông A Rất Hời, ở tổ dân phố Dung, thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang cho biết, trước đây gia đình ông sống trong căn nhà xập xệ, mưa thì phải lấy thau hứng nước, tìm mãi chưa được chỗ ráo để nằm. Mùa nắng thì mặt trời rọi vào tận trong nhà. Nhờ nguồn kinh phí hỗ trợ của tỉnh, rồi bà con trong làng Mực cùng góp ngày công, giúp gia đình ông có được căn nhà kiên cố. Ông A Rất Hời bày tỏ: “Hoàn cảnh tôi trước đây rất khó khăn, con đông, nhà cửa lụp xụp. Được đảng nhà nước, huyện, thị trấn Thạnh Mỹ xét hộ có công với cách mạng hỗ trợ làm nhà, hiện có nhà mới cứng cáp, mưa bão không sợ nữa.”

Liên tiếp các đợt thiên tai xảy ra tại khu vực miền núi tỉnh Quảng Nam thời gian qua khiến tình trạng sạt lở diễn biến khó lường, đe dọa tính mạng và đời sống của hàng ngàn hộ dân. Tại thôn 56B, xã Đắc Pre, huyện Nam Giang, giữa tháng 9/2024, phát hiện vết nứt và sụt lún đất nằm trên đỉnh đồi cách khu dân cư khoảng 60m. Để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân thôn 56B, chính quyền xã Đắc Pre đã sơ tán khẩn cấp 11 hộ dân với 41 nhân khẩu ra khỏi khu vực nguy hiểm, đồng thời bố trí khu tái định cư di dời dân đến nơi an toàn.

Ông A Viết Sơn, Chủ tịch UBND huyện Nam Giang cho biết, ngoài nguồn ngân sách của huyện và tỉnh, địa phương còn sử dụng nguồn kinh phí của Dự án 2 về “Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng  đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để di dời hàng ngàn hộ dân đến các khu dân cư tập trung. Ông A Viết Sơn khẳng định: Những khu tái định cư tại huyện Nam Giang được Nhà nước đầu tư đầy đủ điện, đường, trường, trạm: “Việc bố trí tái định cư, hỗ trợ người dân làm nhà cần nguồn vốn rất lớn nên chúng tôi phải lồng ghép nhiều nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia mới đáp ứng được nguồn lực và kịp thời triển khai thực hiện”.

Tỉnh Quảng Nam có 8 huyện miền núi. Trong các đợt mưa bão gần đây, các địa phương này đã di dời khẩn cấp 7 ngôi làng với hơn 150 hộ dân. Lãnh đạo tỉnh yêu cầu các địa phương miền núi tiến hành khảo sát, đánh giá chọn vị trí, lên phương án quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư cho khoảng 3.300 hộ. Tỉnh này huy động nguồn lực, nhất là nguồn kinh phí từ Dự án 2 về Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết thuộc "Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi" và nguồn lực từ chương trình xoá nhà tạm để giúp các hộ nghèo miền núi sớm an cư.

Ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, tỉnh sẽ tiếp tục huy động nguồn lực để sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư cho khoảng 3.300 hộ dân sống tại khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở núi, lũ ống, lũ quét. “Tỉnh Quảng Nam sẽ rà soát lại nguồn lực từ dự án 1 và dự án 2 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nếu huyện nào chưa triển khai hoặc chưa có khối lượng để giải ngân thì sẽ điều chuyển đến các địa phương đang bị đe doạ bởi sạt lở để khẩn trương tái định cư. Phương án lâu dài trong ứng phó thiên tai để người dân không còn nỗi lo mất an toàn, khi mưa bão đến thì tỉnh sẽ huy động nguồn lực để khẩn cấp xây dựng các khu tái định cư an toàn”./.