T’bhlâng pa dưr râu liêm crêê âng chr’na đha năh xang g’luh bool axiu pa chúa coh zr’lụ da ding k’coong Quảng Nam
Thứ tư, 08:25, 05/04/2023 PV VOV-Miền Trung PV VOV-Miền Trung
T’bhlâng zư nhâm mâng râu liêm crêê âng chr’na đha năh, pa xiêr đợ g’luh bool chr’na đha năh cơnh bêl đêêc ahay năc xa nay vêy chính quyền, ngành chức năng lâng đhanuôr tỉnh Quảng Nam t’bhlâng xay bhrợ k’rơ bhlâng.

 

Video Player is loading.
Current Time 0:00
/
Duration 0:00
Loaded: 0%
Progress: 0%
Stream Type LIVE
Remaining Time -0:00
 
1x

 

Coh pazêng t’ngay c’xêê 3 bêl đêêc ahay, đhị chr’hoong da ding k’coong Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam năc bơơn lêy 4 g’luh bool chr’na đha năh tu crêê đăh axiu chép pa chúa bhrợ ha 10 cha năc ta đơơng pa dưah ooy bệnh viện, 1 cha năc lâh chêệt bil. T’bhlâng zư nhâm mâng râu liêm crêê âng chr’na đha năh, pa xiêr đợ g’luh bool chr’na đha năh cơnh bêl đêêc ahay năc xa nay vêy chính quyền, ngành chức năng lâng đhanuôr tỉnh Quảng Nam t’bhlâng xay bhrợ k’rơ bhlâng.

Nắc lâh muy pâng c’xêê xang bêl k’điêl căh dzợ tu crêê bool độc axiu chép pa chúa, anoo Hồ Văn Đức ắt coh cr’noon 2, chr’val Phước Đức, chr’hoong Phước Sơn năc dzợ k’rang k’pân. Tước ha dum, coh đhr’nong đong n’loong ly hi, ắt đhị r’piing bhuôih lâng t’clăh cha nụp âng ađoo k’điêl, anoo Đức lêy ooy 3 p’nong k’coon, ađoo k’tứi căh tước 7 c’moo, boóp xoọc ren ta đang k’căn, năc dưr k’er pa bhlâng. Anoo Hồ Văn Đức xay truih, amoó Hồ Thị Thông, k’điêl anoo Đức năc muy coh pazêng 5 cha năc coh chr’val Phước Đức tước pa dưah cấp cứu tu crêê độc axiu chép pa chúa: “K’coon pân juyh âng anoo H, k’coon âng a ngăh Nhương coh cr’noon crêê độc lướt pa dưah ooy bệnh viện, pr’loọng đong lướt lêy bói moon năc bhuôih t’rí. T’ngay n’năc, xoọc đêêc pr’loọng đong a ngăh Nhương bhuôih năc k’điêl cu lâng bơr pêê apêê ađhi amoó coh cr’noon tước zooi. Zập ngai lêy vêy tọ axiu chép pa chúa năc pay cha, ha dợ k’điêl cu crêê độc. Ha bu n’năc đơơng ooy bệnh viện truyền đác xang n’năc ra lọc aham, tước t’ngay 13 k’điêl căh dzợ. Bơr pêê t’ngay n’nâu, k’coon k’tứi hay k’căn đhơ ren. L’lăm ahay vêy bơr diíc điêl k’rang đoọng ha 3 p’nong k’coon, xoọc đâu muy acu năc căh n’năl cơnh chêêc bhrợ.”

P’căn Hồ Thị Nhương, k’căn anoo H, mạnuyh tr’nơớp coh cr’noon crêê độc xay moon: L’lăm ahay đhanuôr Giẻ Triêng buôn ta bơơn axiu coh tọm đác đoọng pa chúa. Bêl đêêc ahay năc ma mai âng đoo câl 1 p’nong axiu chép vêy ta pa câl coh c’lâng chô đơơng, p’căn Nhương p’zi cơnh bêl lơơng năc dưr vaih bh’rợ căh pr’đoọng n’nâu: “K’coon cu câl axiu chép âng p’căn Sáu lướt pa câl axiu chô đoọng acu pa chúa. Acu roóch pay vất pazêng loom luônh, rao pa sạch, xang n’năc cắt, xang n’năc rao pa sạch cớ xang n’năc đơơng đớc lúc lâng bhooh tơợ ra diu tước đhâng, xang n’năc tắp prớ, tặp bhooh t’mọt đớc ooy grăng, xang n’năc lúc avị chrộ pa chúa đớc k’dâng 15, 16 t’ngay năc vêy choom cha. Tơợ bêl ahay ơy công bhrợ cơnh đêếc, cha đăh năc coh vêy râu choom vaih. Ha dzợ, bêl đêếc H, k’coon pân juyh âng cu pay cha xang 2 t’ngay ta bhrợ năc dưr c’tá, vir moh mắt, đơơng pa dưah ooy bệnh viện. Pr’loọng đong công k’rang năc lướt lêy bói, ađoo ma abhô n’nâu moon năc pr’loọng đong dzợ nợ a bhuục a vụa năc ng’câl t’rí chô đơơng bhuôih pa liêm pa crêê. T’ngay n’năc, acu k’chêệt muy p’nong t’rí, bhrợ x’nuur, apêê ađhi amoó coh bhươl cr’noon tước zooi lêy vêy grăng axiu chép pa chúa năc pay đăh. 11 cha năc đăh năc 4 cha năc crêê bol, 1 cha năc chêệt. Ha dang độc năc tu ađoo pa câl axiu vêy độc, ađoo n’năc pa câl axiu đoọng ha k’coon cu, xang n’năc đơơng pa câl ooy chr’val Phước Kim, Phước Chánh dzợ, ngai câl axiu n’năc chô pa chúa công crêê độc.”

Bh’rợ căh pr’đoọng t’mêê dưr vaih đhị cr’noon 2, chr’val Phước Đức mơ bơr pêê t’ngay bhrợ 5 cha năc tước pa dưah ooy Bệnh viện Đa khoa Bắc Quảng Nam cấp cứu, 1 cha năc lâh chêệt bil, ting n’năc năc vêy 2 cha năc coh chr’val Phước Chánh, xang n’năc 4 cha năc dzợ coh muy pr’loọng đong đhị chr’val Phước Kim, chr’hoong Phước Sơn công tước ooy bệnh viện pa dưah tu crêê độc axiu chép pa chúa. Căh ơy xang, t’mêê đâu coh t’ngay 28/3, Trung tâm Y tế chr’hoong Phước Sơn năc đương pa dưah 1 cha năc k’ăy mơ 13 c’moo ắt coh chr’val Phước Chánh lâng 1 cha năc coh chr’val Phước Xuân tước pa dưah ooy bệnh viện tu vir moh mắt, c’ta xang bêl đăh axiu ta pa chúa. T’cooh Lê Quang Trung, Chủ tịch UBND chr’hoong Phước Sơn xay moon, axiu chép pa chúa năc đha năh cơnh ty đanh âng đhanuôr Giẻ Triêng. Tơợ bêl ahay tước nâu cơy đhị chr’hoong doọ bool vaih đhr’năng bool axiu pa chúa. Bh’rợ căh pr’đoọng t’mêê dưr vaih đhị chr’hoong bêl đêêc ahay, ting cơnh t’cooh Trung vêy cơnh năc tu axiu chép ta p’zi căh ghít n’đăh ooy lâng căh nhâm mâng ooy râu liêm crêê âng chr’na đha năh: “Đhanuôr ta bơơn axiu hr’liêng lâng pazêng râu axiu coh tọm đác chô bhrợ pa chúa ng’đăh yêm pa bhlâng. T’mêê bêl đêêc ahay muy bơr pr’loọng đong đhanuôr căh ta bơơn axiu tơợ tọm đác năc câl axiu apêê đơơng pa câl coh c’lâng căh n’năl axiu dzợ u t’mêê căh. Xang bêl vêy manuyh bol độc Botulilum, chr’hoong ơy bhrợ công điện, bha ar bha tơ p’too moon tước ooy pazêng chr’val, thị trấn xay moon p’too pa choom tước ooy zr’lụ đhanuôr ắt mamông căh choom đăh axiu pa chúa năc căh ghít n’đăh ooy lâng căh choom pa bhrợ pa chúa axiu. Bêl đêêc ahay, apêê tơợ Viện Pasteur Nha Trang công ơy tước bhrợ bhiệc, pay pr’đhang. Coh tr’nơơp, apêê cơ quan chức năng xay moon độc tố coh axiu pa chúa, ting n’năc t’bhlâng ch’mêệt lêy cớ pazêng pr’đhang axiu n’lơơng năc âng đhanuôr pa chúa.”

Lâng đhr’năng bấc manuyh crêê độc dưr vaih tu đăh axiu chép pa chúa, Bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh ơy đoọng apêê chuyên gia bha lâng ooy bh’rợ zâl t’bil độc lâng pa dưr c’rơ đh’rưah lâng muy dược sĩ đơong 5 bêệ tộ z’nươu t’bil độc Botulium ooy Bệnh viện đa khoa zr’lụ da ding k’coong n’đăh Bắc Quảng Nam đoọng pa dưah ha apêê k’ăy. Zơ nươu t’bil độc Botulinum m’bứi pa bhlâng, muy tộ vêy chr’năp năc 200 ức đồng. Đợ apêê crêê k’ăy ngân xang bêl vêy ta đoọng đươi zơ nươu n’nâu năc công ơy z’zăng. Bác sĩ Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa pr’luh cr’ăy nhiệt đới- Trưởng đơn vị zâl t’bil độc, Bệnh viện Chợ Rẫy xay moon, bêl crêê độc chất Botulinum, ha dang căh đơơh ng’pa dưah lâng crêê cơnh, manuyh crêê độc buôn chêệt bil căh cậ năc dưr vaih cr’ăy cơnh lơơng ngân bhlâng: “Chất độc n’nâu vêy ta bhrợ t’vaih tơợ vi khuẩn, coh môi trường yếm khí. Pa bhlâng k’pân bhlâng năc độc n’nâu doọ choom bil coh nhiệt độ đác k’joóc. Tu cơnh đêêc, bêl acoon manuyh crêê cha năc buôn pa bhlâng ng’liệt.”

T’mêê đâu, t’ngay 29/3, C’bhuh lướt pa bhrợ âng Viện Pasteur Nha Trang pazum đh’rưah lâng Chic cục liêm crêê chr’na đha năh tỉnh Quảng Nam công lướt lêy râu la lua đhị chr’hoong Phước Sơn, pay pr’đhang axiu chép pa chúa đoọng ch’mêệt lêy, t’bil lơi râu t’vaih độc. Apêê n’nâu công chêêc lêy, pay pr’đhang axiu crêê ta pa chúa đhị apêê chr’val Phước Kim, Phước Đức, Phước Chánh, chr’hoong Phước Sơn, zr’lụ t’mêê dưr vaih apêê crêê độc Botulinụm./.

Tăng cường an toàn vệ sinh thực phẩm

sau vụ ngộ độc cá chua ở vùng cao Quảng Nam

Những ngày tháng 3 vừa qua, tại huyện miền núi Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam liên tiếp ghi nhận 4 vụ ngộ độc thực phẩm do ăn cá chép ủ chua khiến hơn 10 người phải nhập viện cấp cứu, 1 trường hợp đã tử vong. Làm gì để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, hạn chế những vụ ngộ độc đáng tiếc như vừa qua là vấn đề được chính quyền, ngành chức năng và người dân tỉnh Quảng Nam đặc biệt quan tâm

Đã hơn nửa tháng sau khi vợ mất do ngộ độc cá chép ủ chua, anh Hồ Văn Đức ở thôn 2, xã Phước Đức, huyện Phước Sơn vẫn chưa hết bàng hoàng. Đêm đến, trong căn nhà gỗ trống trơn, ngồi bên bàn thờ với tấm di ảnh của người vợ trẻ, anh Đức nhìn 3 con thơ, cháu nhỏ chưa đầy 7 tuổi luôn miệng gào khóc gọi mẹ, mà lòng không khỏi xót xa. Anh Hồ Văn Đức cho biết, chị Hồ Thị Thông, vợ anh Đức là 1 trong số 5 người  ở xã Phước Đức phải nhập viện cấp cứu do bị ngộ độc cá chép ủ chua: “Con trai anh H, con cô Nhương trong thôn bị ngộ độc đi bệnh viện, gia đình đi xem bói bảo phải cúng trâu. Hôm đó, nhà cô Nhương cúng nên vợ tôi và mấy chị em trong thôn tới giúp. Mọi người thấy có hũ cá chép ủ chua mới lấy ăn thì vợ bị ngộ độc. Chiều đó ngày 6/3 đưa xuống bệnh viện truyền nước rồi lọc máu, đến ngày 13 thì vợ mất. Mấy hôm nay, con bé nhỏ nhớ mẹ khóc miết. Trước đây có 2 vợ chồng lo cho 3 đứa con, giờ còn một mình tôi không biết làm răng”

Bà Hồ Thị Nhương, mẹ anh H, người đầu tiên trong làng bị ngộ độc cho biết: Trước đây bà con Giẻ Triêng thường bắt cá dưới suối để ủ chua ăn. Vừa rồi con dâu bà mua được 1 con cá chép ngoài đường đem về, bà Nhương chế biến như mọi khi thì lại xảy ra vụ việc đau lòng này: “Con tôi mua cá chép của bà Sáu bán cá dạo về biểu tôi làm chua. Tôi đem móc hết ruột, rửa rồi cắt, sau đó rửa sạch trở lại rồi mới đem ủ muối từ sáng đến trưa rồi giã ớt, giã muối trộn rồi bỏ vô hũ, xong bỏ cơm nguội vào ủ khoảng 15, 16 ngày có thể ăn được. Thời nào cũng làm như thế mà ăn có sao đâu. Thế nhưng hôm đó thằng H, con trai tôi lấy ăn sau 2 ngày thì bị nôn mửa, chóng mặt, đưa đi bệnh viện. Gia đình cũng lo nên đi xem bỏi, thầy bảo gia đình còn nợ ông bà nên phải mua trâu cúng giải. Hôm đó, tôi làm con trâu, dựng cây nêu cúng, chị em trong thôn tới giúp thấy cá ủ chua thì lấy ăn. 11 người ăn thì 4 người bị, 1 người chết. Nếu nói độc thì do bà bán cá có độc vì bà đó bán cho con tôi, rồi bán cho bên xã Phước Kim, Phước Chánh nữa, ai mua cá đó về ủ chua cũng bị độc hết.”

Vụ việc đáng tiếc vừa mới xảy ra tại thôn 2, xã Phước Đức được mấy ngày làm 5 người phải nhập Bệnh viện Đa khoa Bắc Quảng Nam cấp cứu, 1 người tử vong, thì tiếp đến 2 người khác ở xã Phước Chánh, rồi 4 người nữa trong cùng 1 gia đình ở xã Phước Kim, huyện Phước Sơn cũng phải nhập viện do bị ngộ độc cá chép ủ chua. Chưa hết, mới ngày 28/3 vừa rồi, Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn lại tiếp nhận 1 bệnh nhân 13 tuổi ở xã Phước Chánh và 1 người ở xã Phước Xuân nhập viện với triệu chứng chóng mặt, nôn mửa sau khi ăn cá chép ủ chua. Ông Lê Quang Trung, Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn cho biết, cá chép ủ chua là món ăn truyền thống của đồng bào Giẻ Triêng. Từ xưa đến nay trên địa bàn huyện chưa từng xảy ra ngộ độc cá ủ chua. Vụ việc đáng tiếc xảy ra vừa rồi, theo ông Trung do cá chép chế biến không có nguồn gốc rõ ràng và không đảm bảo về an toàn vệ sinh thực phẩm: “Đồng bào bắt cá Niên và các loại cá khác từ suối về làm cá ủ chua ăn rất ngon. Vừa rồi một số hộ dân không trực tiếp bắt cá từ suối mà mua cá dạo nên cũng không biết cá có còn tươi không. Ngay sau khi có ca ngộ độc Botulilum, huyện đã ban hành công điện, văn bản chỉ đạo xuống các xã, thị trấn tuyên truyền đến từng khu dân cư không ăn cá ủ chua mà không rõ nguồn gốc và không tự tay mình làm. Vừa qua, đại diện Viện Pasteur Nha Trang cũng đã vào làm việc, lấy thêm mẫu. Ban đầu, các cơ chức năng xác định độc tố trong cá khác ủ chua, đồng thời tiếp tục nghiên cứu các mẫu cá khác mà đồng bào làm.”  

Trước hàng loạt vụ ngộ độc liên tiếp xảy ra do ăn cá chép ủ chua, Bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh đã cử các chuyên gia hàng đầu về chống độc và hồi sức cùng 1 dược sĩ trực tiếp mang 5 lọ thuốc giải độc Botulinum ra Bệnh viện đa khoa khu vực miền núi phía Bắc Quảng Nam hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân. Thuốc giải độc Botulinum rất hiếm, mỗi lọ có giá gần 200 triệu đồng. Các bệnh nhân nặng sau khi được truyền thuốc giải độc này đã có diễn biến tích cực. Bác sĩ Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới - Trưởng đơn vị chống độc, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, khi ngộ độc chất Botulinum, nếu không điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh nhân dễ tử vong và biến chứng nặng: “Chất độc này được tạo ra do vi khuẩn, trong môi trường yếm khí. Nguy hiểm nhất là độc chất này không phân hủy do nhiệt độ sôi. Do vậy, khi con người ăn phải rất dễ bị liệt.”

Mới đây, ngày 29/3, Đoàn công tác của Viện Pasteur Nha Trang phối hợp với Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Quảng Nam cũng đã đi thực tế tại huyện Phước Sơn, tiến hành lấy mẫu cá chép ủ chua để điều tra, giám sát, xử lý nguồn độc. Đoàn cũng đã truy vết, lấy mẫu cá ủ chua tại các xã Phước Kim, Phước Đức, Phước Chánh, huyện Phước Sơn, nơi vừa xảy ra các trường hợp ngộ độc Botulinum./.

PV VOV-Miền Trung

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video online