Viễn Sơn- tẩy pung tzuống quýa đảng hải

Ông Lý Văn Kim, huaz miền tzuống quýa diêuz ziêm Tháp Cái láng, Xuân Ái xía pun hiuz: Ghez naiz tziaz tziệp nháng tzuống quýa bez kềnh khzâuz. Nải hít tẩy pung Viên Sơn xê chổm, khúng bez lồ kềm. Chào tầu máy cành mày, khúng kềm chaoz. Nải hít anhz tzụ pịa kềm kez nhản chiềm zàng, hìa đòi nhản. Tháo hít  HTX tuz liệp tzièng kếu tzùn thuất phong trào tzuống quýa pịa nháng 1970-1980. Ông Kim nhây puồn xin xính mình tong panh duốn pịa nháng 1981, bez xính hộ tzuống quýa. Nải thóng nhây quýa ỳ tzản hô lồm tồm điều, làn miền máy kham tuz cóm. 20 nháng naiz miền màn nhây sấy tzảng cunz hoi cunz zói, puổn thamz láng miền pliét chổm khzâuz.

“Ziêm hít tzuống tháo ỳ tzản bez quáy lống, hô xiếp, miền màn hái tào tồng guyền hâyz. Bua càn tzuống càn mải”.

Ông Lý Tiến Thành, Bí thư Chi bộ  Tháp Cái láng pun hiuz: congz tháo tzùng quýa tzụ congz tháo ông Bàn Phú Sáu, làn miền đảng hải hạ xên gzỉa tẩy ayz Tháp Cái. Ghez naiz 100 nháng đảng, hít pháo kềm ông puột mày tìu điéng nòm manh duổi, kez nòm nhản hái bịet, đang. Ông càn panh duốn tzuống. Ziêm nải tày miền màn hả hiuz tzuống quýa, tháo tháo ỳ tzản tấy đao tzuống quýa quyangz 1.400 hta. Tẩy pung Viễn Sơn tuz thàm nom tóng hiuz tháo máy tan tzuống quýa thamz bez quyá anhz duổi. Chuổng tìu quýa, ưz quânz tzuống ziêm tẩy pung Viễn Sơn bez ziều cào thamz, láy lùng làng, đào tẩy lống. Nháng 2017 quýa Viễn Sơn kếu 6 xía nhây quýa ziêm lồ Văn Yên guyển, Yên Bái xanhz hả tuz Cục sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận  chỉ dẫn địa lý quýa Văn Yên.

“Zia bua bez tày lụa tỏi miền tzuống quýa. Miền màn ziêm nái hái tziêuz tồng tzuống quýa. Mải quýa mày nhàn tzìn múa tỏi tzấu tuz pieoz lống ziêm, mái tuz kuaz chái nhàn”.

Tzía nháng naiz, tuz coz nom công ty kếu cơ quan chuyên môn búa, miền màn tẩy pung hả tzuống quýa hữu cơ hangz kênz quỳa zang hangz hái xính mày ziều thamz. Hái tìu quýa pút canh lổng đia phuz hangz hái, lổng đia tổ miaz hangz hái, kếu plong đao phông pun quáy pháo xiếp.  Can tẩy pung miền quáy tzuống 10-15 nháng pến mez mải, ưz quânz nháng tày thiết táo mình bez xon mải tuz. Hangz congz cói líu tzièng dông quýa, 1 hta mải tuz 500-700 tzỉu nhàn. Ông Bàn Văn Hín, lồ Chủ tịch UBMM Viễn Sơn xía pun hiuz:

“Quýa mải tuz chá, tzía nháng naiz anhz tuz búa chaoz cấu quýa can tiêu chuẩn hữu cơ, hểu tzấu quýa dểnh bez cào hẩi mải quýa coz kuaz”.

Xuân Ái xía xièng tuz liệp tzièng gang hít 5 xía tzọp tỏi bez Đại Phác, Yên Phú, Yên Hợp, Viễn Sơn kếu Xuân Ái – lồ Văn Yên guyển, Yên Bái xanhz. Nái bez tẩy pung tzuống quýa thamz hải, paz lìn quyangz 6 thin hta, ziêm nải mải 2 thin hta quýa hữu cơ.

Tzièng hổ tháo, xía anhz tzíp quy hoạch, kênz tóng tzuống quýa, puổn thamz bez tzuống quýa hữu cơ tuz 4 thin hta, kếu ziệt puổn quýa ziêm xía tuz mải thuất nhỉa kuaz hangz Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU./.

                                                                                          Đinh Tuấn-Nghiệp dịch

Cấu tồng há lai

1.Tố vuôm: Ziệt nhủng lay bez khziếm vuôm máy tzuôngz tỏi, múa tỏi lẩu tzụ mảng lai kếu tố vuôm pun họp lấy, lai xính hô xiếp. Lẩu mảng đao ham bez múa tỏi nanz nia pến đùn gang nải púng thuất, puột nia vuổn tzièng đùn bez đao cáo vuôm, nải hít máy khziếm tố thim vuôm, hangz congz đao phông bez máy cành cáo vuôm, hangz congz đao xám vuôm thuất bez vuôm pờ lạt thamz.

Tố vuôm pun lai pịa lùng đom tzản, hangz congz thóng lai khziếm vuôm thamz bez ziệt hoi tố ziệt dủn vuôm. Tố vuôm pịa tzuốn bez cào lống tố vuôm pịa lai con. Hít chuôngz bez púng vuôm tziếm puổn thamz luống pun vuôm càn xám pịa đao, gang 6-8 nom tzièng hổ anhz púng vuôm quảng . Khoi thông tzuốn pun vuôm thuất hangz congz buỷng hô, ím tzuốn.

2. An puốn: Tói kếu lai nhản nòm bez an nhủng puốn pun zụ xiếp. Tói kếu lai tzuống lào xính pến kez bez an puốn NPK, kali kếu lân thính lai tzièng hênz.

An puốn pun từng thóng lai: hít lai xê lún, nòm hô xiếp, goi pièng tzièng piêuz. Hít thôz tzuống máy cành lào bez khziếm an đạm thamz, lân kếu kali, gang nải an thim kali, an đạm cào tzộ. Đảng hít kez lay 10-15 hoi bez máy tuz an puốn. An puốn tzâyz chaoz bez lai xính lống.

3.Cấu lai kếu bùng tangz canh ngạt lai:

Từng nhủng lai bez gang hít tzuống tuz 7-10 hoi, bez an puốn tày diết dủn, gang nải 2-3 tuần anhz tzấu phông lày con pun dùng thuất thamz pun lai tzièng hênz. Lẩu tzấu dểnh lai miaz, hangz congz miaz xía bez xính tuz lống đia phuz tải miaz, lổng đia phuz tải miaz bez lổng đia sinh học kếu kềm đia, kếu đia tuz Bộ NN kếu Môi trường pun xinh tuz lổng. Cờ hên nải múa tỏi niết quảng lai nòm cố vièng bùng tangz máy pun canh ngạt lai.

Ziết bez tói kếu tzìu tòng, quà vuôm, pờ tạt, tộp tzụ tzấu lào pun biongz pháo bez xính tzièng piêuz thamz.

Lẩu mình mảng lai, hangz congz puồng canh ngạt vải bez tổ canh. Hít tổ canh, tổ naoz bez lổng giuz tzanh, lổng coz nhủng đia sinh học kếu kềm đia. Hangz congz tzụ lổng đia hoá học bez lổng tấy đia tuz Bộ NN kếu MT pun xính tuz lổng, tzụ lổng họp lấy.

          Múa tỏi thiên hắm! Lầy tzình sành ấy tzấu nhản kếu sấy tzảng ỳ hoi tuz Đài TNVN kếu Trung tâm khuyến nông kuaz cha chuổng tzấu.

                                                                                                    Thiều Nghiệp- Nghiệp dịch

Sơn La: tzấu coz lầy tzình chuyên đề khzấy liệp  láng tẩy seng  nháng 2021-2025

          Tzấu sấy mô hình

Tói kếu coz mô hình plaiz UBMM cấp guyển thẩm tra, tzấu nom khzáng liều  trình pháo Ủy ban miền màn cấp sanhz phê duyệt mô hình, bez Ủy ban miền màn cấp sanhz tò con thẩm tra, trình Ủy ban miền màn cấp sanhz phê duyệt mô hình. Coz xía thiuz búa gang hít tzọp khzáo mayz mài cấp guyển: Cha mảng coz tẩy pung tzấu mô hình, lổng sèng búa đơn vị hành chính liều anhz tzíp tzấu chính sâu hnăng đảng hít tzọp tỏi.

          Phún tỉnh húa OCOP lọ tzụ lầy tzình ziệt xía ziệt nhủng húa OCOP pẩu tào 2021-2025 hít mayz kènh tzấu mô hình chính quyền 2 cấp:

          Ủy ban miền màn cấp sanhz tò con coz cơ quan, đơn vị penh tháo khzáo Ủy ban miền màn cấp guyển anhz tzíp tzấu lống tìu công phún tỉnh, húa OCOP cấp guyển (3 sao) khzáo cấp sanhz (4 sao, 5 sao),  hnăng gang:

          Ủy ban miền màn cấp guyển búa, pong thính nộp sầu tầu đăng ký, phún tỉnh, phân hạng ziêm cấp guyển tổn hải bez 31/5/2025. Tếnh pêz, tzấu tzèng tìu sỉ phún tỉnh, phân hạng khzáo tzùn khzuất quyết định phún tỉnh húa  3 sao, kếu hểu Ủy ban miền màn phún tỉnh húa COOP 4 sao đnảg hnoi cơ quan mài thẩm quyền quyết định mayz mài cấp guyển (đảng hnoi 30/6/2025), mayz  liều sầu tầu đăng ký mayz kènh tuz khzé quýa.

           Tzấu tzéng tìu sỉ phún tỉnh, phân hạng khzáo tzùn khzuất quyết định phún tỉnh húa OCOP 4 sao (cấp sanhz) đảng hnoi cơ quan mài thẩm quyền quyết định tzọp cấp sanhz (đảng hnoi 30/8/2025), mayz liều pút khzuất tìu sỉ sầu tầu đăng ký mayz kènh tuz khzé quýa.

          Liều tẩu khzáng,  pun coz làn sành chêz tzấu nhản tzấu sành ấy, UBMM cấp guyển tổ chức búa coz làn sành chêz nộp sầu tầu khzáo tổ chức phàn phún tỉnh, húa OCOP đảng tzèng hổ, hnăng congz  huaz tziêuz khziếm (húa lái cấp sanhz phún tỉnh  lỉu tzèng hổ ziêm hnoi 1/7/2025 tháo hnoi 31/5/2025).

          Sầu tầu hểu phún tỉnh, phân hạng húa OCOP cấp kuaz cha tói kếu coz sầu tầu lổng lồ địa chỉ (xía, guyển, sanhz) chúi duấn Bộ Nông nghiệp khzáo Môi trường đảng hnoi 30/5/2025. Tói kếu coz sầu tầu hểu phún tỉnh, phân hạng húa OCOP cấp kuaz cha puồng  khzâuz vuổi tzọp đơn vị cấp sanhz, hểu chúi sầu tầu duấn  Bộ Nông nghiệp khzáo Môi trờng đảng hnoi 30/7/2025 (tói kếu sầu tầu lổng địa chỉ xía, sanhz khzáo sanhz nhây búa đảng hít tzọp). Ỳ tzản, Bộ Nông nghiệp khzáo Môi trường đuông cha mảng, trình pháo Thủ tướng Chính phâuz tzỏ thiuz, thim Quyết định số 148 hnoi 24/2/2023 duấn Bộ tiêu chí khzáo coz bỉa phún tỉnh, húa OCOP, mài coz sành ấy hểu phún tỉnh húa ziêm 2 cấp (cấp trung ương khzáo cấp sanhz). Ủy ban miền màn cấp sanhz tò con Ủy ban miền màn coz tẩy pung bển đảng, tzọp sầu tầu láng tẩy seng thồng mềnh ziêm pẩu tào 2021-2025; Lầy tzình tếnh pêz xiêuz mảng tóng ziêm, pènh on lai khzói khzáo tạp ếnh vuôm dểnh láng tẩy  hít khzấy liệp láng tẩy seng pẩu tào 2021-2025 ziêm tẩy tào; chuổng nải, tò con bển đảng khzấy liệp lầy tzình  sành ấy kuaz cha khzấy liệp láng tẩy hiện đại pẩu tào 2026-2030 ngay gang hít tuz cấp mài thẩm quyền phê duyệt.

          Múa tỏi khziên hăm!Lầy tzình lái cơ quan thường trú pliến tẩy phai paz khzáo chi cục Nông nghiệp phát triển nông thôn Sơn La tzấu. Muẩn múa tỏi khzáo coz pùng ziểu anhz tzíp ló hiuz lầy tzình khzấy liệp láng tẩy seng nhnáng 2025 ziêm coz lầy tzình gang./.       

                                                                Bích Thủy- Thu dịch