Khơ Mú miền ziêm Điện Biên tzangz chiênz tìu cồng pâu đát bụa

Bez phính Khơ Mú miền, cú Quàng Thị Vừ ziêm Tọ Cuông láng, Ảng Tở xía, Mường Ảng guyển, Điện Biên xanhz pun hiuz: pháo 13-15 nháng cú kếu tỏ día hả tuz cú, tuz ma buá thống thống, đát đia. Ziết bez tồm đia bụa đíu xin, tzàng kuaz tzụ mày tói kếu Khơ Mú miền, ziết bez hít tzấu xình cha.

Ói tzấu tuz nom bụa bez tzụ tzuống pủi, siết súi, nhủm đia, đát đia. Khơ Mú miền nhây tồm đia lổng púa đát tày, máy tzuối đát đia ziêm khong hangz pẹ phính miền. Cunz ziệt dủn đát đia, muá tỏi đát đìa puồng quyangz 20 puôn, đáoz 2 tzàm, gang nảy  cát đia lùn bụa.

“Đát đia bez bua tzụ đọ, 2 khoaiz đia nangz bez poz tzấu bụa xin, hang 40 puôn, 2 khoaiz đia đaoz poz kếu bụa xin tzấu bụa hang, bụa hang đaoz hít púi bez gzỉa tháo sai lùi sin. Bụa dênhz lổng púa tzấu, ziết bez xịa ton cào lùn tuz bụa duổi bez pùa tào cào zói, gang nảy thống pièng piêuz pháo bụa”.

Khơ Mú miền nhây bụa lẩu mày bụa pẹ, bụa xiz kếu bụa manh xiz pẹ, buaz. Ziệt nom bụa lùn ziệt nhủng, bụa cào duổi lùn thống cào khzâuz. Ziêm nảy bụa tuz Khơ Mú miền lùn thamz hảy bez bụa pẹ, dênhz lổng xúi pẹ đát tày, thống tày, bụa púi hít tzấu xình cha. Cú Quàng Thị Vừ, ziêm Tọ Cuông láng, Ảng Tở xía, Mường Ảng guyển, Điện Biên xanhz pun hiuz:

“Bụa pẹ bua púi hít mình diẻo múa tỏi nhây pieoz, tzấu xình cha. Hít ton pung tzíp buống, bez tía mả bển lui hấu, khăn piêu, lùi sin díp lống an pịa bụa pẹ pun buống, hểu tzấu tía mả kuaz. Hít xiaz duốn gố nhây pieoz tò bụa pẹ pun  pun ồng pủa mà pủa, có tỏ, pieoz miền”.

Máy tan bụa pẹ, anhz mày bụa vièng pẹ xiz, manh búa bez tzấu khziếm công cào thamz. Náy nhủng bụa tzụ tzọp thàm nhủng xúi kếu tỏi xính đát tuz.

“Bụa xúi xiz, manh, pẹ, vièng, búa bez tzấu khziếm công thamz, lềm bụa đôz, kếu tính ziêm bụa dùi. Náy nhủng bụa dênhz lổng mình hây, mình diẻo. Nhiếu miền lẩu đíu náy nhủng bụa, miền chảng đíu bụa xiz”.

Miền chảng nhây bụa xiz bez lổng xuiz xiz đát tày, pháp tấy xuiz chiaz. Náy nhủng bụa tzấu cào khzâuz, khếim công thamz, hít miền chảng mình hây lẩu púi nayz nom bụa. Ông Quàng Văn Cá ziêm Tọ Cuông láng, Ảng Tở xía pun hiuz:

“Can khơ Mú miền nhây ziềm lắm, hít ton lổng aoz bez  ton tzụ tzấu làng ziệt thamz, mày hít ziêm tzía nháng xính tzíp aoz duốn. Đảng hít mình tzấu làng, tía mả tzấu nayz nom bụa xiz đíu pháo pùa tào, kếu pánh haz, phong, lềm hít mình xíp miênz tồng tzụ màu bụa xiz, ziết bez hít ton lổng aoz”.

Ỳ tzản hoi tziều tình phát hiéng, thàm nhủng kuaz mái biển, ưz quânz Khơ Mú miền ziêm Mường Ẳng, Điện Biên vuổn càn lùn bụa púi. Múa tỏi nhây bụa anhz mải tuz nhàn tzìn, cào thính muá tỏi tzangz chiênz nayz tìu ziềm lắm./.

Tòng Anh VOVTB - Nghiệp dịch

Phàm khzá chaoz Cò Nòi – Tẩy pung khziếm ziêm chiến dịch Điện Biên Phâuz

Liều pong thính pun panh kếu miền màn ziêm Điện Biên Phâuz, 1 tìu chaoz tho piên lềm 3 tuyến chính zả tzụ quýa phàm thzá chaoz Cò Nòi. Tzạ Pháp phún tỉnh nayz bez Việt Minh nhây tìu chaoz tho piên thzống zùn, mhầy làng pháo Điện Biên, lái nải hả pun không quân Pháp ziêm Đông Dương tzoi bom kềnh thamz. Kếu hiêuz hamz mayz pun chào tầu puồng tzez, quýa đảng 18 thzin luồn thzình nin xung phong hả tuz tzùn búa ziêm cóm coz tẩy pung phụ sú pun chiến dịch. Ziêm nải ziêm phàm thzá chaoz Cò Nòi mài pongz 1 thzin làn miền ziêm Đội 34 kếu Đội 40. Cú Nguyễn Thị Nụ - Cựu thzình nin xung phong nải hiáng pun hiuz, ziêm hiàng tào 1954 tháo hít líu chiến dịch Điện Biên Phâuz, hayz hoi tzạ zả tzoi bom. Tzông pành 1 hoi tzạ tzoi hòng tziệp dủn bom bếu tổn, bom na pan. Lùng hoi bez tzụ pính, lùng muốn bez anhz tzỏ chaoz liều ngay nải muốn panh kếu thzia tho thzống zùn mình quýa đảng hít lùng goang.

“Nải hít tzạ Pháp boz kềnh zà, ziệt hoi tzoi hòng thzin chan bom, chào tầu puồng vải lái nải tzụ khoi chaoz quýa cờ tzong, tzụ hểu tziàng pành chuổng hiêuz, chuổng tỏi mình quýa coz tìu khâuz, líu bez mayz hiuz pờ tzía làn quảng mẻnh ziêm nayz, lái nải zia bua cào thuất hiêuz mình quýa coz tìu khâuz liều chez púng Điện Biên Phâuz”.

70 hiáng quýa, hayz dủn táo duốn phàm thzá chaoz Cò Nòi, coz làn cựu thzình nin xung phong, panh miền màn du kích hayz làn tồng hái lổng huyên. Ông Lò Văn Hếnh, ziêm bộ phận Công binh thez bom ziêm phàm thzá chaoz Cò Nòi, gang hít puaz hung phàn cháng duốn coz làn đồng chí, đồng đội ziêm Đài tưởng niệm Liệt sĩ thzình nin xung phong hả phàn cháng duốn coz hòi muốn boz tzạ:

“Nải thóng pliào kuaz khziếm coz làn thzình nin xung phong, zia hả pịa thzình nin xung phong kếu tuz pịa bộ phận công binh thez bom. Mài coz hoi tzạ boz kềnh zà, puồn xin mài 3 hòi muốn mayz cành tuz nhản háng, mayz tuz hốp vuôm, ưz quânz vuổn tzấu xỉ tào”.

Liều phàn cháng duốn panh kếu miền màn, coz làn anh hùng liệt sĩ thzình nin xung phong nhây công ên, ziêm hiáng 2000 tháo 2002, Sơn La xanhz hả púng nhàn thzấy liệp pliến tẩy Di tích phàn cháng duốn liệt sĩ Thzình nin xung phong ziêm phàm thzá chaoz Cò Nòi. Hiáng 2004, Di tích hả tuz xếp hạng cấp pliào kuaz. Tháo 7/2021, anhz tzíp khánh thành pliến tẩy tưởng niệm tâm linh pẩu tào tài ziết, ziêm dự án tzỏ kếu tzangz chiênz di tích lệ dải phàm thzá chzo Cò Nòi. Cồng tềnh pun puột phính miền Việt Nam nhây còn ziều xiêuz mảng đào kuaz, bez nom tóng liều záo tzùn còn ziều cách mạng pun coz ziểm miền. Có Lò Đức Ngọc, Phó bí thư guyển đoàn Mai Sơn, Sơn La xanhz pun hiuz:

“Tượng đài phàm thzá chaoz Cò Nòi bez tóng khziếm liều coz ziểm thzình nin Việt Nam chuổng congz kếu thzình nin Mai Sơn guyển càn congz hiuz ên coz làn ông te hả mình đảng nhây công ên, tzangz chiênz phính miền Việt Nam nhây còn ziều hốp vuôm cháng nhuồn”.

Phàm thzá chaoz Cò Nòi – pun puột quàn thzình nin xung phong ziêm chiến dịch Điện Biên Phâuz nhây tìu hò nò, tồng bez tìu liều tzíp khzaz pun ziểm miền lún ỳ tzản hoi thzấy liệp tẩy pung đào kuaz cunz hoi cunz pút tzòi duổi./.

Trấn Long VOVTB – Biên dịch