Hà Nhì miền ziêm Mường Nhé guyển nhây Lạp tziaz

Lồ hoi tày, nom lạp hả tuz múa tỏi Hà Nhì miền ziêm guyển cạp ghến Mường Nhé- Điện Biên xanhz lổng.

Nom lạp lềm miền chảng, miền xiaz zả đống; đống thóng buỷng, thongz nhụt hít mình lình, mình đẩy zả tzụ đống lạp. Cunz háy dủn đống lạp puồng buỷng duốn zả tzụ đíu pháo cha pun gai, máy bez lạp máy chiêm, vải xiếp, lạp chiêm bez đống tuz 3 nháng xính vải. Can Hà Nhì miền nhây ziềm lắm hít xiaz mình lổng gố, máy tan tzòng tzuz duổi, nhía can nom chui bez anhz tzụ đống lạp, tzụ chể máy liều lạp đót hít mình chaoz. Tỏ Chang Khò Pớ, ziêm Sen Thượng láng, Sen Thượng xía, Mường Nhé guyển, Điện Biên xanhz pun hiuz:

“ Hít xiaz mình lổng gố, tía mả tzấu pun ziệt làn ziệt nom lạp. Hít thuất cành bez tzụ đống lạp tháo gố nhây pieoz, xíp pả miênz thim tziéng miền khuz xính tuz tzoz lạp thuất, láy nảy nom lạp tuz xiêu lống, nayz bez Hà Nhì miền nhây ziềm lắm”.

Máy tzuôngz chàn tzây lạp, Hà Nhì miền nhây lạp bez lạp phái, lạp thinhz tháo lạp quỳnh lổng haoz vuốt. Lạp lổng hào tang duz tziaz, láy nảy lạp chiêm, máy naoz, máy pút canh.

“Ói mài zuz tziaz lạp làn miền chảng tzụ pịa kềm kez hào lẩu, haoz tzụ kênz mayz chuột tuôiz, máy pút canh. Tò duốn plui gai, gang nảy lổng zụ quài pun ziểu- nayz tìu công khzâuz hảy. Cờ nhúa mánh lạp bez tziaz khzong. Cờ nhỉa mánh lạp bez tziaz đọp thongz buỷng, tzấu 3 hoi xính tziéng nom lạp”.

Can ông Chang Chang Sinh, làn miền hiuz thamz Hà Nhì miền nhây ziềm lắm ziêm Sen Thượng láng pun hiuz: ông hả tuz ông kếu càn nhây te búa tziaz lạp hít thôz 12 nháng miền. Tháo nayz hít ông vuổn tziaz lạp. Máy tan pun chà tình càn lổng bez anhz mải pun láng miền, mải pun quàn vuồn nghẹ mình lạ lạp, 1 nom lạp mải 300 thin nhàn. Tzấu lạp mải ông Sinh anhz tzỏn tuz nhàn tzìn, anhz tzangz chiênz tuz ziềm lắm.

Ưz quânz tìu ông Sinh vuổn hắm máy sung, mảng tày lào tấy máy mày miền hày tziaz lạp. Hangz ziêm Sen Thượng láng mày ói tháo 100 huaz miền, dênhz bez Hà Nhì, khúng mày 3 làn hài tziaz lạp, ưz quânz nhàng chêz hả cố, ừ tzinh buaz, púa tzáo hả tổn. Pan lún miền ỳ tzản máy mày miền khzangz hộ, vuổi tziều tình cunz hoi cunz phát hiéng, mày thàm nhủng mủa đống cào biển. Ông Sinh pun hiuz, háy tào ói hộ bez ông thuất nhiếu búa.

“Pan lún ỳ tzản hoi dênhz mình tộ sâu líu. Hangz congz ói hộ tziaz lạp bez zia lánh búa, chuổng tzangz chiênz Hà Nhì miền nhây ziềm lắm”.

 Ông Chang Chang Sinh kếu thàm làn miền ói tzangz chiênz Hà Nhì miền nhây ziềm lắm, ziêm nảy mày tziaz lạp. Ói nom lạp múa tỏi lẩu đống mình đẩy gzỉa lình máy háy tzảng mất, thính Hà Nhì miền nhây ziềm lắm tuz tzangz chiênz mản tỏi./.

Tòng Anh VOVTB -Nghiệp dịch

Nghệ nhiền Ê đê  khzáo pẩu tào tzangz chiênz tồm đia

 Khzuất sấy khzáo hô pháo ziêm chà tình ài còn ziều đát tồm đia, ziêm hít phái H’jih Ayun hả tuz cú kếu mả tzùn gziáo khzống khzống, đát tồm đia. Khzong đát đia bui, tồm đia tuz lổng coz nhủng đéng, miaz nhủm…hả ziêm nhniêuz.

Sấy tzẳng tzấu lình tzấu đẩy khâuz mayz tzấu pun H’Jih Ayun mayz đót nhniêuz. Lùng muẩn tzản, cú vuổn tiêmz tang tzuổi ziêm khong đát đia,  pủa vuổn liểu  đát đia, kếu vả hến: “tzụ xiêuz vuônz  kếu phính miền nhây tìu công đát tồm đia”.  Kếu mayz tan xiêuz vuônz công tzấu, cú anhz  tzùn gziáo đát tồm đia pun ziểm miền lún.

Nghệ nhền H’jih Ayun congz: miền lún mài nhniêuz hnăm kếu phính Ê Đê miền nhây vuồn hóa, cú  chà đảng tzùn gziáo.

“Ỳ nhnáng zia hả 67 nhnáng. Đảng nayz zia tzùn  gziáo ziêm hợp tác xã đát tồm đia, lềm ziêm nhủa kếu nhỉa guyển. Zia hả gziáo ziêm Trung tâm gziáo công tzấu ziêm sanhz ziêm nhnáng 2008, tzông pènh ziệt nhnáng 2 lớp. Ỳ hít zia tồng hả mayz cháng hả gziáo pờ tzía lớp”.

Kếu nghệ nhiều H’Jih Ayun, ziệt khoiz tồm đia bez ziệt tìu câuz. Pièng piêuz mayz tan tzấu duổi nải bez vuồn hóa. Coz nom nọ, đèng miaz… lềm lỉu càn mài ziệt tìu duổi. Kếu pùa tào liểu, anhz lỉu nhniêuz kếu vuồn hóa đát tồm đia. Nghệ nhiền H’Jih Ayun congz:

“Zia bua bez coz làn miền nhiểu miền tzùn công tzấu, tồng puồng khzàm tìu khâuz- chào tầu mình tài khzâuz… nhây bez zia bua vuổn guyển hâyz vuổi  tuz tzấu nayz nhủng công. Zia hiuz ên plièo kuaz, trung tâm gziáo công tzấu sanhz khzáo coz guyển hả tẩu khzáng pun zia khzáo khzàm làn nghệ nhiền khờ lểnh mài khzáng tzùn gziáo tìu công đát tồm đia pun ziểm miền lún. Guyền hnâyz hải bez bez tuz tzangz chiênz nayz nhủng công, xiêuz vuônz pun coz làn phun ziêm láng tzông”.

Tói kếu tỏ H’Hương Niê, ziêm Ea Tul xía, tuz hộ iêm làn nghệ nhiền nhnàng chêz hang hnăng cú H Jin Ayun bez nomkhzáng lống liều hộ tzấu tồm đia khzáo cáp puẩn tzangz chiênz, phát héng phính miền nhây vuồn hóa. Tỏ H’Hương Niê pun hiuz:

“Zia puột Êđê láng mài coz làn nhiểu miền nhnàng chêz hang khzính hì đát đia, tzấu xuống, anhz mài ziểm miền lún bez mayz tzấu tuz. Tzính vuổi hnăng nải, gang hít tốt nghiệp cấp 3 zia quyết định can hộ đát đia ziêm họ tòng cao đẳng  công tzấu khzáo gang hít tộ pả zia duấn hộ thim coz làn nghệ nhiền  miền nhnàng chêz hang hài đát tồm đia”.

Tzấu hnăng hái liều tồm đia mayz tan mài ziêm  vủi, bez anhz nhủng kuaz tuz lổng ziêm hòng hnoi, bez puẩn quà pun khzé ziều mảng hít tháo  Ê đê láng? Coz tìu dào kếu nhủng công nayz hả thính Nghệ nhiền H’Jin tzấu pến khzàm nhủng húa lổng tồm đia tzấu tài ưu tuz khzé ziều mảng. Có Thành Trung- khze ziều mảng ziêm tồm plấu Hồ Chí Minh congz:

“Zia tồng bez làn miền tzấu lui hấu, tìu zia mảng puột bez tồng mài tồm điaz tuz tzấu coiz, lìn kít hiện đại kếu còn ziều. Hít hua pịa tấy húa nayz bez hái muẩn, mayz khzâuz az”.

Ziêm pẩu tào tzangz chiênz vuồn hóa, mài khzàm làn miền hnăng cú H’Jin Ayun  hả xiêuz vuônz tuz phính miền nhây vuồn hóa. Ziệt khoiz tồm đia tuz đát pến mayz tan bez  ziệt nhủng kuaz, nải bez anhz còn zièu, bez nghìn nhiểu vuồn hóa chúi pun ziểm miền gang./.

             Zawut- Thu dịch