Gŏ sang Nguyễn Văn Dương, ti êpul mrô 3, alŭ Thanh Bình, să Ia Bă, kdriêk Ia Grai mâo 5 sao kphê. Dương brei thâo, yan hrui ênoh mưn mnuih hrui pĕ đĭ mbĭt anăn dleh mơh duah mnuih. Khă snăn, kyua kphê djŏ boh mnga, ênoh čhĭ đĭ mơh, kyua anăn gŏ sang ñu ăt mâo prăk mnga.

“Thŭn anei, ênoh mưn mnuih mă bruă đĭ, kyua ênoh kphê đĭ ênoh mưn mnuih mă bruă đĭ mơh, arăng amâo đei ư mưn hruê ôh, arăng čiăng phăn jao jih sa đang, jing leh pĕ arăng dưm hlăm kdô, pô mdiăng wĭt ti sang jing 210 êbâo prăk/100kg. Sang kâo mâo 500 phŭn kphê, pĕ sa phŭn hlăm brô 20 kg boh mtah, asăr hŏng 8 êbâo prăk/kg, leh tĭng prăk bi liê, ăt dôk mơh mkrah wah.

Dôk duah mnuih pĕ kphê pô, Trịnh Văn Lộc, ƀuôn Út, să Ia Hrung, kdriêk Ia Grai brei thâo, gŏ sang kâo tĭng srăng mâo êbeh 10 ton kphê asăr, mơ̆ng 3 ha đang kphê, lu hĭn yan êlâo 10%. Hluê Lộc, hŏng ênoh kphê asăr mâo 41-42 êbâo prăk/kg, anei jing ênoh jăk hŏng mnuih pla kphê. Thŭn anei, ênoh hbâo pruê, êa drao răng mgang mnơ̆ng pla mjing đĭ ngă kơ ênoh duh mơ̆ng mnuih ƀuôn sang đĭ mơh. Khă snăn, hŏng gŏ sang ñu, kyua ba yua jăk hbâo brŭ mnơ̆ng rông lehanăn tôk kphê mơ̆ng yan êlâo, kyua anăn ăt rơ̆ng hnơ̆ng mâo prăk mnga:

“Ară anei ƀiă yua hbâo ăngre, amâo yua êa drao mdjiê rơ̆k, mđing kơ hdră pla mjing doh, hnơ̆ng tŭ jăk hĭn thŭn êlâo, ênoh đĭ mơh, hrui mâo mơ̆ng 11 truh 12 ton kphê asăr, hŏng ênoh ară anei srăng mâo êbeh 400 êklăk prăk.

Êngao pla lehanăn mđĭ kyar kphê ti mdê gŏ sang, ară anei, lu ƀĭng ngă lŏ hma dôk pla mjing kphê hluê gru hmô bi hgŭm mbĭt, êpul hgŭm. Đào Duy Quỳnh, Khua êpul bi hgŭm Ia Bă, kdriêk Ia Grai brei thâo, Êpul hgŭm bruă ară anei mâo 125 čô hŏng 250 ha kphê pla hluê hnơ̆ng čuăn 4C mơ̆ng thŭn 2018 truh ară anei. Păt čiăng jih mnuih hgŭm dưi mjuăt bi hriăm, đru kơ hdră pla, kyua anăn hnơ̆ng mâo boh mnga dưi đĭ hĭn.

“Hdră mơ̆ng Êpul hgŭm bruă jing mâo êpul kăp pĕ kphê lehanăn ayŏng adei dưi bi ring pĕ mơh, amâo kƀah mnuih mă bruă, mkă nah êngao diñu mưn mnuih pĕ mơ̆ng mkăn, bi mnuih hgŭm hlăm êpul diñu srăng bi ring pĕ čiăng rơ̆ng dưi pĕ kphê ksă nanao lehanăn rơ̆ng hnơ̆ng mâo, hnơ̆ng tŭ jăk mơ̆ng kphê Việt Nam. Lehanăn kphê dưi hrui blei kluôm, pla hluê hdră anei ênoh srăng bi kpleh 10 êbâo prăk, jing ƀĭng ngă lŏ hma dưi ba čhĭ 52 êbâo prăk/kg kphê asăr.

Kdriêk Ia Grai jing krĭng pla kphê prŏng êdi ti Gia Lai, hŏng êbeh 18 êbâo ha. Hluê Adŭ bruă Lŏ hma mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang kdriêk, hnơ̆ng mâo kphê kah knar yan anei, đăo tĭng 3,5 ton/ha, đĭ 10% mkă hŏng yan êlâo. Hŏng ƀĭng ngă lŏ hma mbruă, đang kphê mâo mơ̆ng 4,5 – 6 ton/ha. Aduôn Phạm Thị Thu Hằng, K’iăng Adŭ bruă Lŏ hma mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang kdriêk Ia Grai, lač snei:

“Yan kphê thŭn 2022 ti kdriêk mâo klei găl đĭ kyar jăk. Thŭn anei, djŏ boh mnga, ênoh čhĭ đĭ hĭn mkă hŏng yan êlâo, yan adiê jăk găl mơh, kăn kƀah lei mnuih mă bruă. Dŭm anôk bruă ăt ktrâo lač kơ hdră mnêč mrâo ăt msĕ mơh anôk bruă ba čhĭ kphê ti alŭ wăl čar lehanăn kdriêk mâo leh klei bi hgŭm hŏng Êpul bruă lehanăn dŭm gŏ sang, snăn hnơ̆ng čuăn čiăng kphê ba čhĭ kơ ala tač êngao dưi rơ̆ng klei h’ĭt kjăp./.