Pran pơsit ƀu pioh sang anô̆ hơpă ƀu hmâo Tết, gong gai hăng abih bang hơdôm gưl mơ̆ng tơring čar Kon Tum glăk pơphun lu bruă mă sit nik ba Tết truh hăng hơdôm sang anô̆ tơnap tap. Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Kon Tum hmâo pơsit mă yua giăm truh 6 klai prăk djru hơdôm bôh sang anô̆ ƀun rin hăng ƀun rin ƀơƀiă ƀong Tết tui phiăn juăt Ất Tỵ. Kiăo tui anun hăng rim sang anô̆ ƀun rin tơring čar Kon Tum djru 600.000 prăk hăng rim sang anô̆ ƀun rin ƀơƀiă dưi hmâo tơring čar djru 300.000 prăk pioh ƀong Tết tui phiăn juăt Ất Tỵ. Kiăng tơlơi mơ-ak Tết truh hăng djop mơnuih, djop gong gai hăng abih bang hơdôm gưl mơ̆ng tơring čar Kon Tum ăt glăk pơphun mơn lu bruă mă čơkă Tết, Mơ-ak bơyan bơnga. Ƀuh rơđah lĕ “Hrơi jơnum ngui ƀañ čưng mơtah” dưi pơphun ƀơi abih bang hơdôm bôh plơi pla djuai ania ƀiă pơjing tơlơi mơ-ak, hơk kơdok kơ mơnuih ƀôn sang. Hơdôm hrơi anai, lu rơdêh pơgiăng gơnam tam, gơnam gum djru mơ̆ng lu khul mơnuih mơnam, grŭp hyu gum djru ăt glăk ƀơi jơlan nao pơ̆ mơnuih ƀôn sang guai dêh čar, kual asuek, ataih, kual djuai ania ƀiă mơ̆ng tơring čar Kon Tum. Tha plơi A Ngự, plơi Đăk Riếp 2, să Đăk Na, tơring glông Tŭ Mrông, mơ-ak brơi thâo 62 bôh sang anô̆ mơnuih ƀôn sang mơ̆ng plơi biă ñu hơdôm bôh sang anô̆ hmâo tơlơi hơdip tơnap leng kơ dưi lăng ba bơwih brơi Tết:

“Hơdôm hrơi rơnuč thun giăm Tết kơnang kơ tơlơi lăng ba mơ̆ng Ping gah hăng hơdôm gưl gong gai plơi pla hơdôm bôh sang anô̆ ƀun rin, sang anô̆ hmâo tơlơi hơdip mơda tơnap tap dưi čơkă mă gơnam Tết. Rơngiao kơ anun dô̆ dưi hmâo hơdôm grŭp djru hăng lu khul mơnuih mơnam ăt hmâo djru ba mơn, kah hăng djru neh wa ƀing gơmơi gơnam kiăng yua rim hrơi, sum ao, băn khăn, ƀing gơmơi bơni biă”.

Tơring čar Dak Nông glăk đing nao bơwih brơi tết kơ mơnuih ƀôn sang, sit biă ñu hơdôm boh sang anŏ ƀun rin, neh met wa djuai ania ƀiă amăng hơdôm boh plơi pla kual ataih, asuek, kual mơnuih djuai ania ƀiă. Ơi Y Srao Knul, Khua khul ia jrao kyâo bơrơkal mriah să Dak Gằn, tơring glông Dak Mil, tơring čar Dak Nông bơi thâo, tơlơi pơmĭn mơng să lĕ anăm brơi sang anŏ hơpă ôh yua tơlơi hơdip tơnap tap mơ̆ ƀu hơmâo tết.

“Khul ia jrao kyâo bơrơkal mriah să gum hrŏm hăng djop gưl, gong gai hăng hơdôm khul grup đing nao bruă pel ĕp glăi djop sang anŏ ƀun rin, sang anŏ tơnap tap, hơdôm boh sang anŏ hơmâo mơnuih djơ̆ jrao hret. Mơng anun, ƀing gơmơi pơtrut pơsur, gum pơgôp kiăng bơwih brơi tết kơ neh met wa amăng hơdôm boh plơi pla amăng să. Ƀing gơmơi hơmâo gir run kiăng mơnuih ƀôn sang dưi čơkă thun phrâo pơđao pran jua, mơ-ak mơ-ai, anăm brơi hlơi ôh ƀu hơmâo Tết”.

Ƀơi să Ia Rtô, plơi prong Ayun Pa, tơring čar Gia Lai, kơnang kơ pok pơhai ha amăng plĕ hơdôm hơdră bruă hrŏ trun ƀun rin, yap truh rơnuč thun 2024, să kơnong kơ dô̆ 12 bôh sang anô̆ ƀun rin, hmâo 1,25%, hăng 53 bôh sang anô̆ ƀun rin ƀơbiă, hmâo 5,53%. Amăng tal Tết tui phiăn juăt thun 2025, gong gai bơwih brơi dong kơ sang anô̆ ƀun rin, hăng sang anô̆ gah hơdră bruă, sang anô̆ djru ngă hơkrŭ đưm, pơhlôm hlơi hlơi leng kơ hmâo Tết pơđao pran jua. Ơi Nay Bưng – Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Ia Rtô, plơi prong Ayun Pa lăi pơthâo kơ bruă đing nao djru sang anô̆ ƀun rin amăng tal Tết:

“Thun sô rơgao laih, thun phrâo truh lăng hrŏm tơlơi hơdip mơda mơnuih mơnam khă dô̆ bưp lu tơlơi tơnap lu mơta. Hơdôm mơnuih mă bruă mơnuih mơnam, mơnuih mă bruă kơnuk kơna lăng ba na nao mơnuih ƀôn sang. Lăi pơthâo pran jua hăng gơnam tam hăng mơnuih ƀôn sang tui pran jua gum hrŏm hơbit pioh djru gum hơdôm bôh sang anô̆ hmâo tơlơi hơdip tơnap tap, sang anô̆ ƀun rin, mơnuih ƀu klă drơi jăn kiăng hmâo tơlơi gal mơ-ak bơyan bơnga čơkă tết thun phrâo hrŏm hăng djop mơnuih. Hăng sa čô mơnuih mă bruă Kơnuk kơna kâo hrŏm hăng adơi ayong ƀirô hmâo iâo pơthưr, pơsur mơnuih apăn bruă, anom bơwih ƀong hăng mơnuih hmâo pran jua čơmah thâo tơngia gum hơgôp hrŏm hăng hơdôm mơnuih tơnap tap amăng plơi pla čơkă bơyan bơnga mơ-ak mơ-ai”.

Anai lĕ sa amăng hơdôm boh ƀon lan hơmâo lu mơnuih djuai ania ƀiă dŏ hơdip amăng tơring čar Gia Lai, tơring glông Đăk Đoa lêng kơ đing nao bơwih brơi Tết kơ mơnuih ƀun rin hăng sang anŏ tui hơdră djru. Ơi Đinh Ơng, kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Đăk Đoa brơi thâo, tơlơi gir run mơng tơring glông lĕ “Anăm brơi hlơi ôh ƀu hơmâo tết”. Hrŏm hăng ngăn rơnoh, tơring glông gir run pơtrut pơsur djop khul grup, ƀing mơnuih pơgôp kiăng pơphun hơdôm bruă bơwih brơi tết kơ mơnuih ƀun rin, mơnuih djơ̆ jrao hret…Ơi Đinh Ơng, kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Đăk Đoa brơi thâo:

“Rĭm wŏt truh bơyan čơkă thun phrâo, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông git gai hơdôm anom bruă bơdjơ̆ nao nao tơl să, tơl plơi pla tơña bla, ƀơk gơnam brơi mơnuih ƀôn sang, kiăng hlơi hlơi lêng kơ hơmâo tết, abih bang mơnuih lêng kơ dưi čơkă thun phrâo mơ-ak mơ-ai, pơđao pran jua…Kiăo tui dong, amăng thun 2025 anai, ngă tui jơlan gah “Anăm brơi hlơi ôh dŏ glăi gah tlôn” gưl Ping gah, gong gai tơring glông tŏ tui đing nao djru brơi mơnuih tơnap tap pơđĭ kyar bơwih ƀong huă, hrưn đĭ tơlơi hơdip mơda, črâo brơi neh met wa mă yua boh thâo phrâo amăng ngă hmua, kiăng tơlơi hơdip jai đĭ đăi ƀiă”.

Khul ia jrao kyâo bơrơkal mriah tơring čar Dak Lak ăt glăk pok pơhai klă bruă pơphun “Tết khăp pap” Bơyan bơnga Ất Tỵ thun 2025 hăng lu bruă mă sit nik, pơdah pran jua tơlơi lăng ba, gum djru mơ̆ng abih bang mơnuih mơnam hăng mơnuih gah hơdră bruă, mơnuih hmâo tơlơi hơdip mơda tơnap tap ƀơi tơring čar. Tết anai, Khul ia jrao kyâo bơrơkal mriah tơring čar Dak Lak hrưn đĭ bơwih brơi, djru ba rơbêh kơ 65.000 čô mơnuih ƀun rin, mơnuih hmâo tơlơi hơdip tơnap, mơnuih amuñ bơdjơ̆ nao. Kiăng ngă djơ̆ tui tơhnal pơkă hmâo ba tơbiă, ră anai hơdôm gưl khul amăng tơring čar glăk iâo pơthưr klă, pơsur hơdôm khul grŭp, mơnuih, anom bơwih ƀong pioh kơ ngăn rơnoh gum tơngan hrŏm bơwih brơi Tết kơ mơnuih ƀun rin.

Hrŏm hăng anun, Khul ia jrao kyâo bơrơkal mriah hơdôm gưl dô̆ pơjing kơčăo bruă gum hrŏm pơphun hơdôm jơlan hơdră bơkơtuai, adôh suang, pơjing tơlơi mơ-ak, pơđao, djru lar hyu pran jua kiăng khăp, gum djru amăng mơnuih mơnam tal Tết truh bơyan bơnga glăi. Yă Trần Thị Phương Thu, Kơ-iăng Khua Khul ia jrao kyâo bơrơkal mriah tơring čar Dak Lak brơi thâo: Hluai tui hơdôm bruă mă anai, Khul čang rơmang ƀu kơnong kơ djru gơnam tam ôh mơ̆ dô̆ lar hyu pran jua gum djru, pran jua gum ba, pơkĕ hrŏm amăng mơnuih mơnam, djru djop mơnuih čơkă Tết tâ̆o klă, yâo mơ-ak.

“Dêh čar jao lĕ 35.000 anung gơnam samơ̆ ƀing gơmơi hmâo gir run iâo pơthưr pioh yak rơgao thun 2024 lĕ 65.000 anung gơnam hmâo nua rim anung mơ̆ng 300.000 – 500.000 prăk. Ră anai abih bang hơdôm bôh tơring glông hmâo pơphun ngă tui anăp nao. Truh ră anai bruă ƀơk gơnam glăk pơphun ha amăng plĕ”.

Rơnuč thun 2024, să Ea Drông, plơi prong Buôn Hồ, tơring čar Dak Lak hơmâo sa, dua tơlơi pơplih kơ kual lŏn mơnai hăng akŏ mơnuih tui tơlơi črâo trun pơmut, pơplih anih anom mă bruă gưl să amăng tơring čar Dak Lak. Tui anun, să Ea Drông hơmâo pơmut hrŏm lŏn mơnai lĕ 10,73 km karê hăng 2.911 čô mơnuih mơng să Ia Blang pơmut hrŏm. Tơdơi kơ pơmut hrŏm, să Ea Drông prong 58,66 km karê hăng mrô mơnuih 15.462 čô. Ơi Y Manh Mlô, kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Ea Drông brơi thâo, mah hơmâo pơplih kơ kual lŏn mơnai hăng mrô mơnuih, samơ̆ tơlơi pơmĭn mơng să lĕ kiăng hơđong hăng pơhlôm brơi tơlơi dưi, hơdră djru brơi mơnuih ƀôn sang tui tơlơi pơkă. Să hơmâo pơphun ƀơk gơnam brơi mơnuih ƀun rin, ƀing čơđai tơnap tap, sang anŏ tui hơdră djru ƀun rin, ƀing čem rông ba…mơng hlâo anun kiăng mơnuih ƀôn sang dưi čơkă tết hơmâo djop gơnam, pơđao pran jua, mơ-ak mơ-ai.

“Thun 2024, să Ea Blang pơmut hrŏm hăng să Ea Drông, tui hơdră jao glăi mơng plơi prong. Amăng să tŏ tui pel ĕp djop mơta ƀing mơnuih tui hơdră djru, sang anŏ ƀun rin, pơƀut glăi hăng tŏ tui bruă djru kar hăng rĭm thun, djru brơi tết hăng djop mơta, pơhlôm ƀu wơr hlơi ôh. Hơdôm sang anŏ tơnap tap, sang anŏ ƀun rin lêng kơ hơmâo tŭ mă hơdră djru tui tơlơi pơkă”.

Ƀơi plơi K’De Kông (Đê Kôn), să Hra, tơring glông Mang Yang, tơring čar Gia Lai hlâo adih dưi lăng lĕ “akô̆ kơtuăi” yua kơ ƀu hmâo jơlan tô nao rai. Tết thun anai, neh wa mơ-ak biă yua kơ hmâo laih jơlan ƀê tông prong rơhaih mơ̆ng Jơlan mrô 19 mut nao tơl plơi pla. Jơlan ataih 6,6km hăng abih bang prăk mă yua 34 klai prăk, ngă gal brơi giăm truh 60 bôh sang mơnuih ƀôn sang Bahnar ƀơi plơi Đê Kôn nao rai gêh gal hăng pơgiăng nao rai gơnam tam klă hloh. Hrŏm hăng bruă ngă đang hmua, plơi Đê Kôn ăt dưi hmâo Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Mang Yang jao wai lăng pơgang giăm truh 400 ektar glai klô hăng abih bang mrô kyâo djă pioh rơbêh kơ 77 rơbâo met khối. Kơnang kơ anun, neh wa hmâo dong prăk pơhrui glăi mơ̆ng bruă pơgang glai klô pioh hơđong tơlơi hơdip mơda, hrưn đĭ tơtlaih mơ̆ng ƀun rin kơjăp phik. Ơi Hriu, Khua plơi Đê Kôn brơi thâo, sit truh tal Tết tui phiăn juăt, gong gai plơi pla pơphun Tết hrŏm ƀơi Sang rông mơ̆ng plơi, djru neh wa mut hrŏm hăng tơlơi čơkă thun phrâo. Rơngiao kơ mrô prăk djru 5 klăk prăk mơ̆ng gong gai să, neh wa K’De Kông pơpha brơi kơ sa dua bôh sang anô̆ kŏng tơpai čeh, pơsur tơdruă gum hơgôp braih, añăm hla rok…kiăng čơkă bơyan bơnga phrâo, gum hrŏm atông čing yung hơgor, suang ngui mlăm čơkă thun phrâo ƀơi Sang rông mơ̆ng plơi.

“Rim thun ƀơi plơi tơnap tap phara anai, Tết truh Ping gah, gong gai ƀơi să Hra djru ba kơ neh wa na nao pơphun tết hrŏm. Rim tal tết plơi dưi djru 5 klăk prăk, mơ̆ng mrô prăk anai neh wa ƀing gơmơi mă ƀiă pioh blơi un, blơi ƀañ, blơi kĕo kơ ƀing čơđai. Bơ̆ tơpai čeh lĕ neh wa kŏng mă, ba pơgôp tom mlăm čơkă thun phrâo, gum hrŏm bơkơtuai čơkă thun phrâo, pioh neh wa gum hrŏm ƀong huă hrŏm mơ-ak, pơjing pran pơtrut djru neh wa gir un pơđĭ kyar bơwih ƀong, pơdŏng plơi pla jai hrơi jai trơi pơđao hloh”.

“Jơnum sang čơ tết khăp pap” bơyan bơnga Ất Tỵ thun 2025 lĕ bruă mă ba glăi tơlơi hiam klă hơmâo pok pơhai ƀơi hơdôm boh ƀon lan amăng đơ đam dêh čar. Tơlơi pơphun “Tết khăp pap” lĕ bruă djru mơnuih mơnam kiăng jak iâu hăng pơlar prong ƀiă dong tơlơi gum djru, pơgôp mơng mơnuih mơnam kiăng pơphun hơdôm hơbô̆ bruă “Ƀơk gơnam-mơ-ak tết”- Ƀơk brơi gơnam tam, juh alum pran jua mơnuih ƀun rin, mơnuih tơnap tap, ƀing dju djuam duam ruă, pơgôp ngă lar hyu pran khăp pap, pơjing mơnuih mơnam gum pơgôp, thâo khăp pap. Hăng hơnong pơkă djru brơi ƀiă biă mă ñu rơbêh 60.000 čô mơnuih, abih tih nua ñu rơbêh 30 klai prăk, Khul ia jrao kyâo bơrơkal mriah tơring čar Lâm Đồng hơmâo pơphun hơdôm jơlan hơdră “Sang čơ tết khăp pap” ƀơi hơdôm boh tơring glông, plơi prong amăng tơring čar amăng hơdôm hrơi rơgao. Amăng thun 2024, Khul ia jrao kyâo bơrơkal mriah djop gưl amăng tơring čar Lâm Đồng ăt hơmâo jak iâu gum pơgôp hơdôm hơpluh klai prăk; djru man pơdong hăng pơkra ming sang khăp pap brơi mơnuih ƀun rin, mơnuih tơnap tap; djru brơi hơdôm rơbâo čô mơnuih ƀun rin dưi khăm pơjrao, ƀơk brơi jrao soh sel…Đơ đam tơring čar hơmâo jak iâu pơgôp 74.400 anung gơnam, nua ñu rơbêh 37 klai prăk djru brơi mơnuih ƀôn sang čơkă thun phrâo amăng pran jua khăp pap. /.