Blàng dờng anih tờm kơnhoàl Dăk Mil, càr Dăk Nông àng gơ crà trồ tơngai sòl. Bồng bi pơrhê sơrmañ rơmĭt gơ par tàm cồng càl. Nùs nhơm gờm chờ Nam pa, gờm chờ Dà lơgar tam gơl pa kung hô hơng ngan tàm ală ngai tơngkah kir sơnrai 50 nam tam lơh jai pha Đức Lập (kơnhoàl Dăk Mil), dơ̆ tam lơh jai pha sơnđờm pờ geh broă tam lơh Tây Nguyên, lơh tus tam lơh pha lin dờng kàl prang nam pa 1975, tơrgùm dùl Dà lơgar.

Cau ling yau ồng Nguyễn Văn Thí (73 sơnam, ơm tàm ƀòn tờm càr Nam Định), tŭ do gam ơm kis tàm sàh Dăk N’Drót, kơnhoàl Dăk Mil kah wơl, bồ nam 1975, Trung đoàn 28 gơwèt Sư đoàn 10 neh ndơ̆p ngan lòt ling tus Tây Nguyên. Dơ̆ tam lơh nisơna bơh mpồl ling ồng dê mut tàm tiah pôs đồng Đức Lập drim gờñ ngai 9/3 neh lơh nrah jơh gơl gùng rcang gàr lài tiah đah Jum bơh Buôn Ma Thuột dê, koh tăc jơh gơl gùng ù gờl tàm tơrbŏ rê tàm tiah đah Jum mat tơngai Lik Dà lơgar. Ồng Nguyễn Văn Thí pơn yờ să yal wơl: “Di 6 jiơ 5 phuk drim, ngai 9/03, Trung đoàn 28 cuh phào, phào mpồl ling sơnđờm cuh sùm tàm pôs đồng Mpồl ling dềt Bảo An bol sò tơm dê. Mpồl sò tơm là dùl mpồl ling dềt 1 tàm đah tiah đah tô mat tơngai mut lòt mut; Mpồl ling dềt 3 tàm tiah đah Jum mat tơngai lik guh tus. Tus 9 jiơ ngùl drim den bol he sơgràm geh ù tiah anih đơng lam Đức Lập dê. Tŭ tam lơh jơh, tàm mang ngai 9/03 tơn, bol añ den pơn jat tai lòt ling pơgồp bal mờ ală mpồl ling ndai lòt gùng tam lơh sơgràm ai geh Buôn Ma Thuột”.

Cau ling yau Y Mới, 82 sơnam, ơm tàm sàh Đức Minh, kơnhoàl Dăk Mil, cau tus bal tam lơh dòr 722, gùng pleh đah Jum Mat tơngai Lik mpồl Đức Lập, kah wơl: tŭ hơ̆, bơta nisơna bơh ling he dê neh lơh bol sò tơm ờ thàn rcang ală bơta lơi nàng tam lơh:“Dơ̆ tam lơh tàm pôs đồng Đức Lập ling tơng klàs jai pha dờng rao. Mpồl ling he dê neh gơ̆ sơ̆t mờ lơh nrah nring uă ngan mpồl ling sò tơm tàm do, kŭp kis rlau 100 nă ling, kŭp uă phàu dờng mờ 20 nơm rơndeh sơtang bol sò tơm bal mờ uă rơndeh dờng bơh bol sò tơm dê. Geh kàr lơi ai jơh kàr hơ̆. Ngai 10/03 là tus tam lơh rê tàm Buôn Ma Thuột den hơ̆ sồng ling tơngklàs he dê jai pha làm jơh broă tam lơh Tây Nguyên dê”.

Mpồl Đức Lập gơwèt càr Quảng Đức yau (tŭ do là kơnhoàl Dăk Mil, càr Dăk Nông) là dùl tàm ală gơl gùng rcang gàr lài tờm ngan bơh bol sò tơm tàm Tây Nguyên dê. Tàm do, bol sò tơm lơh 5 tiah pôs đồng ling klàng dờng, geh broă bơt bơtàu ling klàng, tiah brong ndơ̆p... mờ ală mpồl ling pràn, geh: anih đơng lam lòt ling Sư đoàn 23, 2 mpồl dềt ling ù gờl, 3 mpồl dờng ling cuh phào 105 mm, 1 mpồl ling rơndeh sơtang, rơndeh sơjăp, 5 mpồl ling dờng sền gàr lơngăp lơngai...

Tam lơh pha lin Đức Lập ngai 9/03 là dơ̆ tam lơh sơnđờm, pơgồp bơnah kwơ màng tàm tam lơh pha lin Buôn Ma Thuột, tam lơh Tây Nguyên kàl prang nam pa 1975. Mờ cồng nha lơh geh is ồn jak ngan tàm dơ̆ tam lơh tam dră mờ bòl sò tơm lơgar Mỹ tơngklàs Dà lơgar, ling klàng mờ làng bol kơnhoàl Dăk Mil neh chờ hờp geh pà sră jờng rơ “Cau ling khin cha jak chài ling phàu crong Làng bol dê”.

Ồng Lê Văn Hoàng, Củ tịc Anih duh broă Làng bol kơnhoàl Dăk Mil pà gĭt, đòm jat niam bơhiàn cau ling khin cha jak chài, gơnoar atbồ mờ làng bol ală jơi bơtiàn gam tàm sơm bat tê bal bơt bơtàu kơnhoàl là dùl tiah gơn kơnờm gơguh lơh sa bơh càr Dăk Nông dê: “Kơnhoàl pơn jat tai hòi jà tă pơgồp bal ală bơta pràn nàng lơh sir ală broă jàu, lơh tus gơ gơs kơnhoàl Ƀòn lơgar pa tàm lồi nam 2025; gàr niam lơngap lơngai, sền gàr Dà lơgar geh kơ̆ kơl jăp; bơt bơtàu mpồl đảng mờ ală anih lơh broă cíñ trị tơl làm; lơh ngan kơryan bơta sa kuề sa kuà, pơhì pơhà mờ bơta ờ niam. Lơh ngan pơnđơl pràn bơt bơtàu, ai kơnhoàl Dăk Mil gơ gơs tiah drà khà III lài mờ nam 2030”.

50 nam lòt gan, Đức Lập lài do neh tam gơl pa là dùl tàm ală tiah lơh sa bơtàu tơnguh đau bơh càr Dăk Nông dê. Tơngkah kir sơnrai 50 nam Ngai tơngklàs Đức Lập, pơn yờ să bơhiàn ờs mờng cau ling khin cha jak chài, ală rơnàng tŭ do tàm đòm jat rơnàng bèp bi, bơt bơtàu ƀòn lơgar ngai sơlơ pas niam mờ niam jak./