Bơta niam ngan sơn rờp tŭ tus mờ ƀòn Pông, sàh Chư A Thai, càr Gia Lai là hìu rông ơm kơ̆ kơnhăp tàm gùl ƀòn. Gùt dar là ală hìu rơng ờs mờng bơh kòn cau Bahnar dê. Ală gùng lòt rê tàm ƀòn neh geh lă cài halà lơh mờ bê tông, tàm tơrbŏ bal mờ ƀlàng sre mờ suơn mìr. Ồng Đinh Pơr pa măi rơndeh kông nông bơh tàm mìr rê, pà gĭt hìu bơnhă geh mpồl kơnrồ 8 nơm bal mờ 2 lồ ù mìr, priă jền lơh geh sùm: “Làng bol bơtàu tơnguh rlau rao. Uă hìu bơnhă lơh kòi ai tơnhào uă. Mìng is hìu bơnhă añ den priă lơh geh uă đau mờ geh sùm, ờ bè lài do jơgloh rƀah pal sa tơngời, sa bùm blàng ala piang tai ờ. Tŭ do oh kòn kòn sau tàm ƀòn lòt bơsram tơl làm, hìu bơsram den rềp ƀòn he dê tơn. Neh geh bàr pe nă sau bơsram jak lòt bơsram tus tàm Gia Lai sơl...".
Hìu rơng mờ ndàp bơh hìu bơnhă ồng Đinh Mlanh ơm tàm sơnah 4, rềp kềng gah ƀlàng jơng hìu rông ƀòn dê. Tềng rồm hìu ơn bềng phan bơna lơh geh bơh broă lơh sa suơn sre, măi mok phan ngui lơh broă sa, rcang ai kàl sih tam phan pa in. Hìu bơnhă geh 3 lồ ù tam bùm lô mờ tào, ròng 16 nơm kơnrồ, 3 nơm rơpu mờ uă ngan iar ada. Kơnờm tơryang tơryồng lơh broă mờ gĭt tềm pềr, den tàng hìu bơnhă ồng gơ gơs dùl tàm ală hìu bơnhă bơtàu tơnguh đau tàm ƀòn Pông. Ồng Đinh Mlanh pơn yờ să đơs: “Tiah bol añ do, lài do là tiah pôs đồng kăc màng, gơtìp bol sò tòm lơh tơrlah tơrling, hoài jà mơya bol añ ờ gŏ bài, pơn jat tai broă lơh kăc màng tàm tiah pôs đồng kăc màng do. Tơnơ̆ tơngai tơngklàs den lơh broă sa, ơm kis tàm do, ờ gŏ jat Fulro, ờ gŏ iăt jơnau đơs bơh cau ờ niam dê bơchồt, mìng tơrgùm lơh broă sa, ròng phan lơm. Lài do, rài kis bơh làng bol dê kal ke ngan. Geh Dà lơgar dong kờl ai càn priă, pà kơnrồ dra, kòn be, nàng làng bol in bơtàu tơnguh ròng phan, lơh broă sa; den hơ̆ sồng dong kờl lơh gùng bê tông tàm ƀòn, sơnah ƀòn, broă lòt rê, jun pơndiang phan lơh geh bơh broă lơh sa suơn sre ƀuơn ngan, dong làng bol lơh sa geh cồng nha rlau tai, rài kis tam gơl loh làng”.
Kơnờm bơta sền gròi bơh Dà lơgar dê, làng bol geh dong kờl kòn sơntìl, geh càn priă ờ sa priă cồng uă nàng bơtàu tơnguh lơh sa, ròng phan, rài kis bơh làng bol dê hời rơ hời geh brồ guh. Mpồl ală cau ùr sàh Chư A Thai jơh nùs mblàng yal oh mi in tus bal mờ broă lơh tềm pềr, ròng sur ù. Mìng tàm 1 nam, geh hìu bơnhă tềm pềr geh mờr 25 tơlak đong, hìu bơnhă ờ uă ngan kung 8 tơlak đong. Bi Byơnh – dùl nă làng bol ơm tàm ƀòn Pông pà gĭt, kơnờm tơryang tơryồng lơh broă mờ tềm pềr broă ngui sa, den tàng rài kis làng bol dê geh bơtàu tơnguh loh làng. Pơn yơu bè hìu bơnhă bi Siu H’Oan geh 1 lồ 5 sào bùm blàng, 8 sào kòi sre, ròng gĭt nđờ jơ̆t nơm kơnrồ, gơ gơs hìu bơnhă bơtàu tơnguh đau tàm ƀòn: “Bol añ pơrjum tàm Mpồl cau ùr, sùm dong kờl bal mờ gơ̆p lơh broă sa, lơh tàm pơgơl ngai lơh broă, dong bal mờ gơ̆p lơh sa... Añ gŏ rơnàng kơnòm să tŭ do ngăc ngar ngan, gĭt broă lơh sa, tam bùm, tam tào mờ ală bơta phan tam ndai. Lơh broă lơi kung geh cồng nha rlau mờ lài do uă ngan. Chờ hờp rlau tai là rơnàng kơnòm să tŭ do sùm duh rơngòt, lơh jat di gùng dà broă lơh, bơta bơto pơlam bơh kwang bàng dê”.
Ồng Đinh Tuy – Lam bồ ƀòn Pông pà gĭt, làng bol geh mờr 150 hìu bơnhă, mờ pơgăp 700 nă cau, jơh ală ndrờm là kòn cau Bahnar lơm. Rài kis làng bol tàm ƀòn ngan ngồn tam gơl bơh tŭ càr Gia Lai lam lơh gùng dà broă lơh bơt bơtàu ƀòn lơgar pa tàm tiah làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau bơh nam 2017. Tàm hơ̆ ƀòn Pông geh sàh Chư A Thai, kơnhoàl Phú Thiện (yau), càr Gia Lai geh rơ wah lơh lài, mờ jơnau kờñ gơ gơs ƀòn lơgar pa lam lài. Ală tiah làng bol ơm kis tàm ƀòn geh rơndăp ù tiah niam, rơndăp tăp sèng jat broă lơh niam. Phan bơna bơt bơtàu bè gùng che ồs đèng, gùng lòt, ală ding dà drơng broă ngui sa... geh bơcri priă lơh niam ngan. Làng bol jơh nùs tus bal tam tờm chi tàm gùt dar hìu rông mờ tiah pơrjum bal bơh ƀòn dê, lơh geh muh mat pa ai ƀòn Pông in tŭ do. Lam bồ thôn ồng Đinh Tuy pà gĭt: “Ƀòn bòl añ geh Dà lơgar bơcri priă lơh bơt bơtàu gùng che ồs đèng, gùng lòt, hìu bơsram tơl làm, rài kis làng bol ờ gam jơgloh bòl glar bè lài do tai. Oh kòn den geh bơsram tơl làm. Ưn ngài Đảng, Dà lơgar uă ngan neh sền gròi, bơcri priă bơt bơtàu phan bơna ai ƀòn Pông bol añ in, dong ai rài kis ngai sơlơ bơtàu tơnguh. Tus do làng bol rơ̆p pơn jat tai pơnđơl pràn lơh broă, tam klăc bal jat Đảng, Dà lơgar, bơt bơtàu rài kis hìu bơnhă niam chài, làng bol ƀòn lơgar tam klăc bal, rài kis niam bơnĕ rlau tai”.
Ƀòn Pông (sàh Chư A Thai, càr Gia Lai) tŭ do soh tàm să he dê muh mat pa; dờng niam, điơm gơs mờ lơngăp lơngai. Ală gùng lòt lơh mờ bê tông sàng goh, ală hìu rơng niam ngan tàm gùl dà tơlir bơh ƀlàng sre dê là cơng tàng loh làng ai bơta tam gơl tiah pôs đồng kăc màng nam lài do dê. Bơh bơta sền gròi bơh Đảng, Dà lơgar bal mờ nùs nhơm tam klăc bal, tơryang tơryồng lơh broă bơh làng bol kòn cau Bahnar dê, ƀòn Pông gam hời rơ hòi brồ guh, gơ gơs tiah àng tàm bơt bơtàu ƀòn lơgar pa.
Viết bình luận