Anih tờm drơng broă sră pơ àr gơnoar atbồ Dà lơgar sàh Đăk Pxi, càr Quảng Ngãi gal ngan cau. Tiah bơh Anih tờm dê ơnàng đau sơl geh rơndăp tàm tiah pơrjum sàh Đăk Long, kơnhoàl Đăk Hà yau, mơya mpồl cau uă ir den tàng pal nggui gơn tàm sèng cơghĕ bơdìh. Bi Y Rê, ơm tàm thôn Kon Têu, sàh Đăk Pxi, pà gĭt: “Làng bol tus lơh sră pơ àr gal ngan, nùs nhơm lơh broă tàm tiah dờp sră nggal hô hơng, sèng cơghĕ sùm bềng lơm cau nggui. Cau lơi kung geh bơsong mhar ngan nàng di tŭ lơh broă hìu bơnhă, den tàng geh tŭ lơh geh bơta kơn jơ̆ uă ai kwang bàng in. Bè añ lòt tong sră ngai do ngai hìng hơ̆ sồng geh dờp wơl”.
Ai bi Y Rum, ơm tàm thôn Pâ Cheng, tus kĭ sră pơ àr ai kòn in lòt bơsram yal: “ Ngai lài den kwang bàng lơh mhar ngan, drim lòt tong sră mho khi trơwơl wơl mơ. Ngai do den ờ gĭt geh mhar tai halà ờ, làng bol tus lơh sră pơ àr uă ngan. Kwang bàng sàh kung sền gròi, jơh nùs dong kờl làng bol bol añ tàm tŭ lơh sră pơ àr sơl”.
Ồng A Ly – Phó Ƀí thư Ci ƀộ, Lam bồ thôn Pâ Cheng, sàh Đăk Pxi, pà gĭt, bơh tŭ Dà lơgar rơndăp tăp sèng mpồl lơh broă sră pơ àr gơnoar atbồ, làng bol chờ hờp ngan tŭ ală sră pơ àr geh bơsong mhar ngan tàm sàh, ờ duh pal lòt gĭt nđờ jơ̆t kơi sồ tus tàm kơnhoàl bè lài do tai: “Tŭ do cồng nha drơng broă làng bol bơh broă tơnggơs mờ tơnguh uă cồng nha lơh broă bơh Anih tờm drơng broă sră pơ àr gơnoar atbồ Dà lơgar là niam ngan mờ geh cồng nha ngan. Tàm do, ală sră pơ àr gơnoar atbồ geh bơsong dùl mpồng, yal loh làng, song dơ pă, bơsong broă lơh mhar, dong làng bol tềm pềr tŭ tơngai, dà kơl hề làng bol là chờ hờp ngan. Anih tờm sàh dê rềp hìu tơn den tàng lơh geh ală bơta ƀuơn ai làng bol in uă ngan. Mpồl kwang bàng đềt mềr, bơto pơlam jơh nùs, lơh geh nùs nhơm chờ hờp tŭ tus lơh broă. Broă lơh pràn ngui măi mok yal tơngĭt jơnau kung dong sền gĭt, tong sră nggal mờ trơwơl wơl mhar mờ ƀuơn ngan”.
Sàh Đăk Pxi, càr Quảng Ngãi, tơnggơs tàm bơta tơmŭt bal sàh Đăk Pxi mờ sàh Đăk Long (gơwèt kơnhoàl Đăk Hà, càr Kon Tum yau). Bal mờ tơmŭt bal mpồl lơh broă sră pơ àr gơnoar atbồ, sàh lơh bàr pe kơnòl broă tam pà kấp bơh kấp kơnhoàl yau, den tàng mpồl broă lơh uă ngan. Bi A Sanh, Kwang bàng Anih tờm drơng broă sră nggal gơnoar atbồ dà lơgar sàh Đăk Pxi chờ hờp pà gĭt: broă lơh uă, bơta kơn jơ̆ uă, ală bi sùm pal pơn đơl pràn lơh ngan uă: “Tàm tơngai sơn rờp lam lơh broă lơh drơng broă Dà lơgar, kal ke dờng ngan rlau jơh là bơta kwi kwơ bơh kwang bàng mờ làng bol dê. Bơh tŭ lơh broă, bol añ kung kwèng rơ hời mờ broă lơh pa, ngui măi mok yal tơngĭt jơnau. Tàm tŭ wă làng bol lơh sră pơ àr, bol añ sùm gàr nùs nhơm chờ hờp, jơh nùs bơto pơlam tơl broă. Lơbơn niam, jơh nùs mblàng yal dong làng in gơlơh iang nùs, pin dờn rlau tai”.
Tam gơl bơh bồ tơngoh kơlôi sơnơng lơh sră pơ àr tus bồ tơngoh drơng broă là bơta gŏ loh làng ngan rlau jơh tŭ lơh jat broă lơh gơnoar atbồ ƀòn lơgar 2 kấp tàm sàh Đăk Pxi, tiah geh rlau 87,5% khà kờp làng bol là jơi bơtiàn dồ ết nă cau. Mò Phạm Thị Thương, Ƀí thư Đảng ủy sàh Đắk Pxi pà gĭt, lơh jat niam ală broă lơh jơnau kờñ Dà lơgar bơcri priă ai tiah làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau mờ tiah kơh bơnơm in, rài kis làng bol ală jơi bơtiàn tàm sàh tiah sar lơgar ngài ngai sơlơ tam gơl. Priă lơh geh kờp bal mờr 50 tơlak đong dùl nă cau dùl nam; tŭ do khà hìu bơnhă rƀah bơh sàh dê gam pơgăp 6%.
Lài mờ tŭ tơmŭt bal, 2 sàh Đăk Pxi mờ Đăk Long (yau) sền bal neh lơh geh ală broă jàu bơt bơtàu ƀòn lơgar pa. Tŭ do sàh gam pơn jat tai lơh jat niam dơ̆ hòi jà “lơh tam gơl bồ tơngoh kơlôi sơnơng mờ broă lơh tàm tiah làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau”, mơkung lam lơh geh cồng nha ală broă lơh, broă dong kờl bơh Dà lơgar dê; bơto pơlam làng bol dờp bơta jak chài măi mok, tam gơl broă sơng ka sền gàr phan tam phan ròng nàng bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn. Tềng đăp jơnau sồr kơnòl broă ngai sơlơ uă, sàh Đăk Pxi kung pơn jat tai bơt bơtàu mpồl kwang bàng, ngan là kwang bàng làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau. Mò Phạm Thị Thương pà gĭt: “Gơwèt mờ kwang bàng jơi bơtiàn dồ ết nă cau tàm do den lam lơh broă lơh jat bơnah tàm jàu kơnòl broă kwơ màng mờ lơh jat bal. Mơya kung gam geh bàr pe nă kwang bàng ờ hoan gĭt uă bè măi mok yal tơngĭt jơnau nàng lơh geh jơnau kờñ bơsong broă lơh tàm ală phần mềm den gam lơh lơyài sơl. Den sàh pơn jat tai geh broă rơndăp lơh geh ngan nàng kwang bàng kông cứk in tơnguh uă bơta pràn jak ờs mờng, ngui măi mok bơsong broă lơh tàm măi mok sồ tàm tơngai tus”.
Mờ bơta bơcri priă tơl làm bơh Dà lơgar dê, bơta tam gơl pa bè bồ tơngoh kơlôi sơnơng sră pơ àr gơnoar atbồ drơng broă bơh mpồl kwang bàng ƀòn lơgar, bal mờ bơta tam klăc bal bơh làng bol, pin dờn là sàh tiah sar lơgar ngài Đăk Pxi rơ̆p ngai sơlơ bơtàu tơnguh hờm ram.
Viết bình luận