Yal yau kòn cau Tà Ôi dê “Ùr Cu Pên”

VOV4.K’Ho- Yal yau kòn cau Tà Ôi dê sơnđan mat “Ùr Cu Pên” yal bè bàr nă klau pơnu ùr ơruh sơnđan là Cu Pên mờ Đào Lu niam bơnĕ khin cha ngac ngar ơm kis dòn song tàm bơta kờñ gơboh, mơya gơtìp hìu bơnhă đah ùr kơryan ờ ai bau tài bơh bàr hìu ờ ndrờm bal, den tàng pal tơn chơ̆t să nàng prăp gàr sùm nùs nhơm dòn song sùm sùm.

Rài yô rài yau tàm dùl brê bơnơm jơnhoa tàm tiah đah tô bơnơm Trường Sơn geh klau pơnu sơnđan là Đào Lu ngac ngar jak chài, khin cha mờ goang ngan klau mờ ùr ơruh sơnđan là Cu Pên hàng bơnĕ lơbơn niam mờ gĭt jơnau ngan. Bàr nă khi ơm ngài gơp dùl nơm kuèl kơh jơnhoa gùt nam klam jơngo lơm tài bơh dà mhual dà sơtŭ jơm glòm, ờ bàn dùl tềl jơng cau dê lòt. Càl khồm gan bơnơm kuèl kơh sùm yal ai khi in gĭt bè gơ̆p mơya ờ geh sền gŏ muh mat gơ̆p, den tàng ngai mang sùm khi kơ̆p kờñ ngan geh tàm tìp mờ kơ̆p kờñ lơh bè lơi nàng gơ gơs ùr bơklau. Kơ̆p kờñ sùm ờ gơtùi, klau Đào Lu pal ià bal kam sơna, đàu lòt jòi ùr Cu Pên. Di tàm tŭ hơ̆ tơn, ùr Cu Pên kung bơn ồi bơkàu soh àu rơlèm sơl, là ồi àu niam ngan rlau jơh mờ àñ sơ̆ prăp bềng phan sa ro, tàm tê cèng dùl nơm pềs brê lòt gùng lòt jòi klau Đào Lu.

Khi koh chi lơh gùng, lòt gan kuèl kơh jơnhoa ờ hềt tŭ lơi geh tềl jơng cau dê lòt nàng lòt jòi gơ̆p. Đào Lu pràn rlau, khin cha jak chài rlau den tàng lòt sơrbac rlau, neh lòt gan geh kuèl kơh jơnhoa mờ lòt tus hờ đah ƀòn lơgar Cu Pên dê. Nisơna bàr nă khi tàm tìp gơ̆p kềng gah dùl nơm hiòng dà croh dờng ngan. Bulah ờ cau lơi gĭt cau lơi mơya pa tìp măt jơh bal bàr nă khi neh gơlơh ƀàs sìl mờ ờ khin ngan. Klau Đào Lu đơs: Añ lòt jòi ùr Cu Pên den tàng coah brê lòt jòi do, ñchi gơlơh tìp wơl ai tàm do hah?

Ùr Cu Pên đơs: Oh do là Cu Pên do, oh kung neh koh chi lơh gùng lòt jòi bi Đào Lu, den bè hơ̆ bi di ngan là bi Đào Lu ha?

Bàr nă khi tàm đal gơ̆p, kŭp tê kŭp jơng, bàr đah mat tàm sền song mờ ngoh rơngăc chờ hờp chờ hờñ brơn brài ngan.

Di tàm tŭ hơ̆ geh dùl nơm plung bơh cau ătbồ ƀòn bơh tiah ngài dê tus. Gŏ ùr Cu Pên hàng bơnĕ ngan den tàng klau ătbồ do sồr cau lòt jăt ồng jà ùr Cu Pên mù tàm plung nàng sa mờ ồng do dùl dờ cùr nha. Ùr Cu Pên tồn lah bol do là cau niam, den tàng pa mù tàm plung neh gơtìp klau ătbồ ƀòn do sồr cau lòt jăt jơng khai tă mpàn mờ was plung dô lòt mhar ngan bè par tơn. Đào Lu ting jăt pañ sơna kam bơh ngkời mơya ờ thàn. Khai mìng gĭt sền jăt plung neh kơñau Cu Pên mờ ñìm lơm. Plung lòt jơh dà croh tus dà dờng. Ùr Cu Pên ờ ñìm tai, tài bơh git dilah ñìm kung ờ jai dô klàs bơh tê bol iơh bơsak do dê. Pal kơlôi dùl jơnau lơi pa hơ̆ sồng bơtuah dô klàs mờ rê mờ klau Đào Lu. Sền gŏ sơntìl chi Gơ rên hòn kềng gah hiòng dà dờng, ùr Cu Pên đơs is tàm nùs: Chi Gơ rên do nha tơlir plai dum rmĭt bè plai pơ ò brê ƀô bơkah ngan do geh dong klàs añ dô hă.

Khai đơs: Wơi, cau lơi kờñ bau mờ añ den pal pik añ in dùl nơm plai Gơ rên dum ngan hơ̆ sồng di.

Kơno ùr Cu Pên đơs bè hơ̆, jơh ală cau ling bal bơh cau ătbồ ƀòn iơh bơsak dê ndrờm tam pìt was plung lòt tus kềng àr mờ tam pìt hàu hơđang chi bè dùl mpồl dồ sơl. Mờ cau ătbồ ƀòn iơh bơsak kung hàu hơđang chi sơl. Gŏ bè hơ̆, ùr Cu Pên đơs tai: Ờ gŏ kờp cau kwang halà cau ling, cau ătbồ ƀòn halà cau lơh dĭ gơna, dilah cau lơi pik geh plai Gơ rên dum ngan rlau jơh den geh kŭp tê añ mờ geh bau mờ añ ơm kis tus jơh rài kis tơn.

Kơno đơs bè hơ̆, bol iơh bơsak tă đàu tam sreh gơ̆p nàng tam pìt tus geh plai Gơ rên dum ngan rlau jơh nàng kờñ geh bau mờ ùr Cu Pên hàng bơnĕ. Di tàm tŭ do, ùr Cu Pên kơñau plung mờ was dô lòt mhar, was plung lòt bơh anih plung ơm lòt jăt hiòng dà dờng gơlòt mhar ngan.

Plung lòt tàm trồ mang klam jơngo cik ngan, dùl nă ùr Cu Pên ai tê ùt măt ñìm. Săp ñìm khai dê kơno tus hơđang trồ tơn. Bơtau Trồ iăt gơboh rơngoh rơngăc ngan mờ gơlơh sơnđàc den tàng sồr bàr nă kòn klau mù tàm dunia sền cau lơi ñìm. Bàr nă kòn klau bơtau trồ dê par mù tàm dunia mờ dùl nơm plung ờ gĭt gơ par mù tàm tiah lơi, den gŏ dùl nă ùr ơruh ñìm, tồn lah khai ñìm tài bơh ală cau lòt bal neh chơ̆t jơh tềng hơđơm tờm chi Gơ rên. Bàr nă kòn klau bơtau trồ dê tŭ hơ̆ tơn tam gơl să lơh gơlik gơs bàr nơm dồ, hàu pòl driau dờng tơñio tềng hơđang chi Gơ rên. Dùl nơm dồ lơh pơrlồm bè gơtìp gơ pừ bơh lơngkòt chi tus tàm ù mờ chơ̆t. Dồ ne sơrbac mhar tơn căp kơmhò chi Gơ rên mờ njah, ai dà chŏ tềng dồ chơ̆t. Tơnơ̆ hơ̆ tơn dồ ne kis wơl pràn kơldang bè lài sơl, hơ̆ sồng bàr nơm dồ dô roh thĭt. Ùr Cu Pên git là dồ bơto broă chài dong kờl cau den tàng sơrbì plung hàu tus hơđang chi mờ plŏk kơmhò chi kwơ prăp bềng plung tơnơ̆ hơ̆ ai àu mpha bơh klau ătbồ ƀòn iơh bơsak dê soh lơh pơrlồm bè cau klau mờ ai gai was plung lòt jăt gùng hiòng dà dờng.                 

Plung lòt tus ƀòn ne. Cu Pên nisơna kơno săp ñìm bơh làng bol ƀòn lơgar dê gam lơh yàng rơcăng tơ̆p ƀồc ai dùl nă ùr ơruh pa chơ̆t in. Cu Pên đơs mờ khi: Ơ làng bol ƀòn lơgar bañ ñìm tai yơ, añ geh gru lơh ùr ơruh hàng bơnĕ do kis wơl.

Pa jơh đơs, Cu Pên njah kơmhò chi gơnrơh mờ chŏ dà kơmhò chi tàm muh mat ùr ơruh do dê, tơnơ̆ hơ̆ tơn ùr ơruh do dum bò wơl muh mat mờ pờ mat sền mờ kah rơngal wơl. Làng bol ƀòn lơgar chờ hờp ngan mờ lơh ngan jà wơl ùr lơh sơnơm lơbơn niam jak chài ơm wơl mờ ƀòn lơgar.

Ơm mờ làng bol ƀòn lơgar mơya ùr Cu Pên ờ tŭ lơi hŭi cau tir he dê. Dùl ngai ne, khai lơh dùl nơm hìu kù jơnhoa tàm gùl sơnĕ pe gùng, ơn dùl nơm rơsi kèr sŏ mờ Đào Lu pà khai in tŭ tìp tềng hìu kù mờ đơs mờ làng bol ƀòn lơgar là: Dilah geh cau lơi ià rơsi do mờ ñìm den gàr wơl mờ jun mờ añ mhar tơn yơ.

Tơnơ̆ bàr pe nhai, di ngan bè hơ̆ geh dùl nă klau pơnu ơm wơl kềng hìu kù hùc dà, sền gŏ dùl nơm rơsi bò bè bla rwas den tàng sơrbac mhar tơn ai tê ià mờ sền ngan tơnơ̆ hơ̆ den ñìm sruk tơn. Làng bol ƀòn lơgar gàr wơl khai mờ lòt jun mờ cau lơh sơnơm gơnrơh bơh ƀòn he dê in, mơya pa tus anih, làng bol ai lơh krơi ir, cau lơh sơnơm gơnrơh neh gơ gơs dùl nă ùr ơruh bơh tŭ lơi ờ gŏ geh cau lơi gĭt sơl. Khai ntoăt tus mờ driau dờng ngan: Bi Đào Lu, oh gĭt bè lơi bi kung geh jòi bàn oh gơ dê.

Klau Đào Lu kŭp tê ùr Cu Pên dê mờ đơs là; Añ neh lòt làm gùt ù tiah tàm dunia nàng jòi oh tài bơh añ dòn là oh gam ơm kơ̆p añ sơl.

Làng bol ƀòn lơgar gĭt bơta tàm kờñ gơboh bơh bàr nă khi dê ndrờm gơlơh rơngoh rơngăc lơm mờ gơ hòr dà mat ñìm. Khi nting săp kơ̆p kờñ ai bàr nă khi in ơm kis bal tus jơh rài kis tàm bơta tàm kờñ gơboh đềt mềr sùm.

Bàr nă khi lam rê hờ ƀòn yau nàng tơlik măt dan gơnoar mờ mè bèp geh ai lơh yàng ñô bau. Mơya mè bèp ùr Cu Pên dê pas sơm ờ ai kòn ùr he dê in bau mờ klau Đào Lu rƀah lơ ời ne. Cu Pên ñìm sùm nđờ mang tơn dan mờ mè bèp sơnđàc ƀà ai bơta tàm kờñ bơh he dê in mơya mè bèp khai ờ tŭ lơi kờñ mờ ai khai in. Muăt jrùm ir khai lòt tus hờ tờm lơ u mờ ñìm đơs là: Ơ lơ u, lơ u gơjrùh nha tàm do nàng jơm ai să jañ añ dê in.

Nha lơ ù gơjrùh tus hơđơm, ùr Cu Pên lơbơn niam mờ hàng bơnĕ rơlôih jơng rơlôih tê mờ chơ̆t. Mè bèp khai dê wờl să ngan mơya jơnau neh rlau. Khi lơh yàng duh khuai dờng ngan, dùl nơm rơpu, dùl pang cing mờ dùl nơm sơ̆, tơ̆p khai jăt broă lơh tơ̆p ƀồc dờng màng ngan bơh cau pas sơm dê.

Bơh đah bơnơm đah ne kơno yal ùr Cu Pên ờ jai mè bèp neh lòt jòi is bơta chơ̆t, klau Đào Lu kung lòt jòi tus tờm lơ u mờ ñìm ngan: Ơ lơ u, lơ u ai, ai jrùh ƀà nha nàng ai lam añ lòt jăt cau gơboh añ dê.

Klau Đào Lu chơ̆t jăt bal cau gơboh khai dê. Huềng khai dê gơ par lòt gan croh dà jrô, gơ par tềng hơđang bơnơm tơlir chi che lơm mờ mŭt tàm ƀòn mhual bò. Lòt ndang khai đơs ndai: Ơ ƀòn mhual bò, sền gŏ sơl ùr Cu Pên hàng bơnĕ àñ sơ̆ lòt gan ndo halà ờ? Ơ ƀòn mhual rơmĭt sền gŏ sơl ùr Cu Pên lơbơn niam ngan cèng dùl pang cing lòt gan ndo lah ờ? Ơ ƀòn mhual tơlir, sền gŏ sơl ùr Cu pên dòn song tề rơpu lòt gan ndo lah ờ?...

Làng bol ƀòn lơgar mhual bò, mhual rơmĭt, mhual tơlir ndrờm hơ bal dùl dờ ai klau Đào Lu in là: Ùr Cu Pên ơm kơ̆p bi tàm do ờ gơtùi, tài bơh khai neh lơh chờ rơco sŏ ai huềng khai dê in guh hơđang ƀòn trồ dê rao...ai bi, bi ờ hềt lơh yàng rơco sŏ den mbè gơtùi mờ bi mŭt tàm mpồng hìu trồ nàng tìp mờ ùr Cu Pên hàng bơnĕ, lơbơn niam mờ dòn song tai hă.

Di tàm tŭ hơ̆ ùr Cu Pên bơh tềng hơđang ƀòn trồ hòi tus tàm dunia: Oh kung gam ơm kơ̆p sơl bi tàm ƀòn trồ do, bi rê đơs mờ mè bèp bi dê lơh yàng rơco sŏ ai huyềng bi dê in yơ, nàng bi lòt guh ndo ơm kis bal mờ oh sùm sùm.

Huềng klau Đào Lu dê bè hơ̆ là jun khai mù tàm dunia dan mè bèp lơh yàng rơco sŏ. Hìu mè bèp khai dê rƀah ờ geh rơpu, ờ geh pang cing nàng lơh yàng. Lồi dŭt, bàr nă ồng mờ mò kra mìng gam dùl gùng lơm là tàñ dùl nơm sơ̆ gơ in niam ngan. Jăt bơhiàn bơh ƀòn trồ dê ờ gŏ kal ke ir bè bơhiàn làng bol tàm dunia dê, sơ̆ niam kung tơl nàng lơh phan lơh yàng ai Đào Lu in, bè hơ̆ là Đào Lu geh lòt gan mpồng hìu trồ dê. Jŏ jòng tus tŭ do, tơnơ̆ tŭ neh lòt gan mpồng hìu trồ, ùr Cu Pên mờ klau Đào Lu hơ̆ sồng gơtùi ơm kis bal sùm sùm jơh dùl rài kis, ơm kis đềt mềr tam klăc bal ờ geh bơta lơi rơgơi lơh tam cah is bàr nă khai tai.

Viết bình luận