Bàr pe nam rềp ndo, bi Rơ Lan Thuen là kòn cau Jrai ơm tàm ƀòn Dọch Krót, xã Ia Krăi, kơnhoàl Ia Grai, càr Gia Lai geh pin dờn pồ lơh Củ tịc Mpồl Làng bol lơh broă sa xã Ia Krăi. Bi là krơh àng nàng làng bol bòn Dọch Krót đòm jăt bè bơta lơh ngan sơrlèt kal ke brồ guh. Ùr bơklau bi bau, rài kis hìu bơnhă bàr đah ndrờm rƀah ngan. Mìng dồ bă mìr dềt bàr pe sàu lơm nàng tùc kòi, tam bùm blàng. Nam 2005, ùr bơklau bi tàm bơyai bal mờ ring bal lòt càn priă Anih priă jền Broă lơh sa mờ Bơtàu tơngguh Ƀòn lơgar dê 30 tơlak đong rê bơcri tam kơphê. Tơryăng tơryồng kong bòl glar kal ke, mờ tơryăng tơryồng ngan tai lùp bơsram broă chài mòn ntê, ơn phơng, tuh dà tờm kơphê in den tàng 4 nam tơnơ̆ sươn kơphê neh lơh geh mờr 5 tấn kơphê gar. Tềm pềr geh priă jền, hìu bơnhă blơi tai mìr nàng tam kau su, kơphê mờ sầu riêng. Tŭ do hìu bơnhă neh geh 7 lồ ù tam chi jŏ nam, tàm hơ̆ geh 5 lồ kau su mờ kơphê gam ơm tàm tơngai gơ ai sa uă ngan. Ùr bơklau bi neh lơh geh hìu đam niam tre ngan.
Bi Rơ Lan Thuen pà gĭt, tŭ do hìu bơnhă kung gam dồs sơl priă anih priă jền dê 500 tơlak đong. Do là priă bơcri blơi chi sơntìl, phơng sih mờ ală măy mŏk ding tuh dà tềm pềr ai sươn sầu riêng pa 2 nam in. Bi Rơ Lan Thuen, đơs: Nam 2020, hìu bơnhă tơrgùm priă jền blơi tai 2 lồ mìr kơphê. Tài bơh gŏ kơphê pa blơi là ală tờm kra ngan jŏ sơnam, plai ờ huan geh uă, den tàng bol hi neh dŭi sang tĕ mờ bơcri tam pa. Nàng geh tai priă jền tàm dồ bă ù tam phan den bol hi tam bơrlŭ bal tờm sầu riêng tai. Bè hơ̆ cồng nha lơh sa rơ̆p jơnhoa rlau mờ broă mìng tam dồ bơta chi tam lơm.
Ồng Rơ Lan Huăn, kòn cau Jrai ơm tàm ƀòn Cúc, xã tiah nhàr lơgar Ia O, kơnhoàl Ia Grai là dồ nă cau pơnrơ klàs rƀah bơh bàr mpàng tê gời. Kung bè uă làng bol ndai sơl tàm tiah nhàr lơgar do, lài do rài kis hìu bơnhă ồng Rơ Lan Huăn dê mìng kơnờm jơh lơm tàm kòi mìr, ting kŭp phan brê mờ jòi phan bơna bơh brê. Nam lơi tus kàl puh pah kung pal dờp phe dong kờl bơh dà lơgar dê. Rơ Lan Huăn yal, ồng mờ uă làng bol tàm ƀòn Cúc lơh kwèng mờ bơta chi tam jŏ nam bơh chờm là tờm điều. Tài bơh sơntìl chi do geh kơnhoàl dong kờl, tam ƀươn, ờ huan roh uă dà kơlhề sơngka sền gàr. Mờ 3 lồ điều, pah nam lơh geh ai hìu bơnhă in rlau 150 tơlak đong. Tơnơ̆ do, ồng tam gơl wơl tam kau su, kơphê mờ sầu riêng den tàng phan bơna lơh geh uă rlau uă ngan.
Ồng Rơ Lan Huăn đơs nền: jơh ală sươn chi jŏ nam mờ mpồl kơnrồ 9 nơm bơh hìu bơnhă ồng dê ndrờm kơnờm jơh lơm tàm priă lèng càn bơh anih priă jền dê mờ geh. Ồng Rơ Lan Huăn, đơs: Lài do, hìu bơnhă càn đah anih priă jền dê 200 tơlak đong nàng blơi sơntìl kơphê, sầu riêng. Tơnơ̆ dồ tơngai sơngka sền gàr den hìu bơnhă kung lơh geh tai priă jền sùm. Bơh ală tờm chi tam do, tŭ geh priă rao den añ kung lơh geh hìu đam. Añ ưn ngài Đảng, Dà lơgar neh ai tơl bơta ai làng bol bol hi in bơtàu tơngguh lơh sa, kơ̆ kơl jăp rài kis.
Tŭ do geh rlau 4 rbô 270 hìu tàm ù tiah kơnhoàl Ia Grai, tàm hơ̆ geh rlau 1 rbô 200 hìu jơi bơtiàn dồ êt nă cau càn rlau 1 rbô tơmàn đong bơh Agribank dê nàng bơcri kă bro lơh sa, mìng tơrgùm tàm chi jŏ nam, mờ ròng siam phan. Mò Nguyễn Thị Lành, Phó Ƀí thư Duh broă sùm Huyện ủy kơnhoàl, Củ tịc Mpồl duh broă Làng bol kơnhoàl Ia Grai đơs nền: Làng bol tàm kơnhoàl klàs geh bơta jơgloh rƀah là kơnờm dờp lèng ală broă dong kờl ai pà bơh Dà lơgar dê, tàm hơ̆ geh bơta tă pơgồp geh kwơ ngan ngồn bơh ală priă càn dong kờl ờ sa priă cồng uă. Mò Nguyễn Thị Lành, đơs: Anih priă jền Agribank anih lơh broă kơnhoàl Ia Grai bơcri priă dong kờl ai làng bol tàm ù tiah kơnhoàl dê in bơtàu tơngguh lơh sa, kă bro, tam gơl rơndăp tăp sèng chi tam phan ròng; tam gơl rơndăp tăp sèng lơh sa tàm broă lơh sa sươn sre, pơgồp bơnah bơtàu tơngguh lơh sa, mpồl bơtiàn tàm ù tiah kơnhoàl dê. Is ồn là broă lơh tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah, bơ̆t bơtàu ƀòn lơgar pa.
Bal mờ lam lơh jrô ơnàng làm uă tus cau năc blơi phan in ală jăt ngui jak chài bơh măy mŏk sồ dê, mờ ală bơta drơng broă jak chài pa, Agribank anih lơh broă tiah đah măt tơngai lik Gia Lai sền gròi pơgồp bal mờ ală mpồl, bè: cau ling yau, cau ùr, làng bol lơh broă sa lơh 886 mpồl càn priă lơh sa, bal mờ 19 rbô nă cau tàm mpồl. Do mìng là làng bol lơh broă sa rƀah tiah sar lơgar ngài, tiah làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau. Khi geh dờp lèng priă càn dong kờl ờ sa priă cồng uă nàng bơcri lơh sa. Mò Nguyễn Thị Phương, Phó Kwang ătbồ Agribank anih lơh broă tiah đah măt tơngai lik Gia Lai, pà gĭt: Tŭ do, bol hi sền gròi ngan tus broă lơh pràn ai càn priă jăt khà ai càn dồ êt, mờ khà jơngkah dồs uă ngan rlau jơh gơguh tus 500 tơlak đong dồ nă cau năc càn. Bol hi ai năc in càn dồ bơnah khà ai jăt dơ̆ ngui. Bơh broă lơh do lơh geh jơnau kờñ càn priă bal mờ ală bơnah priă tơm jal mhar, bè: tơm priă đèng, priă dà, priă tă bơsram, priă tă piam kòp. Geh tŭ là tơm ală bơnah priă blơi drơng broă lơh sa sươn sre nàng lơh broă lơh sa kă bro; tơrmù ƀà jơnau lòt lèng càn dồs priă cồng kơn jơ̆, pơgồp bơnah tơrmù uă ngan jơnau càn priă bơdìh sa priă cồng uă tàm ù tiah càr dê.
Bal mờ bơnah priă dong kờl tơn bơh kes priă dà lơgar dê, càr Gia Lai pơgồp bal bơcri priă bơh ală broă lơh, rơndăp broă lơh; lam lơh jăt niam ală broă lơh dong kờl càn priă, hòi tơrgùm tă pơgồp bơh làng bol dê mờ ală priă ndai dipal mờ adăt boh lam nàng pơgồp bơnah lơh jăt sir ală jơnau kờñ tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah. Khà hìu rƀah bơh jơh gùt càr Gia Lai dê neh gơmù bơh 12,09% tàm lồi nam 2021 tŭ do gơmù gam 8,11%. Is ồn gơ wèt mờ tiah làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau, khà hìu rƀah kờp bal pah nam gơmù 3% là cồng nha bơh Broă lơh jơnau kờñ dà lơgar dê tơrmù rƀah kơ̆ kơl jăp.
Viết bình luận