- Kòp croăñ nha bùm blàng tài bơh virus Srilanka Cassava Mosaic Virus lơh gơbàn. Kòp ờ geh sơnơm sền gàr phan tam lơi ƀồm gơsơ̆t jơh geh virus. Kòp digơlan geh lơh bơtờp bơh gơl bùm blàng sơntìl ai bơh tờm bùm blàng gơtìp bơtờp kòp; bơh tu kràs tàm bơtờp. Tờm chi pa hòn căt bồ măt bơtờp kòp halà tờm chi hòn bơh gơl bùm blàng bơtờp kòp geh pơhìn gơmù rlau 80% cồng nha lơh geh; tờm bùm blàng tàm tơngai sơnam dờng hơ̆ sồng bơtờp kòp lơh gơmù cồng nha lơh geh mờ bơta niam kơnuh mơya dilah lời sơntìl ai kàl tơnơ̆ in rơ̆p ờ gŏ geh tơnhàu.

- Ală broă lơh rơcăng sơndră mờ kơryan, geh:

a. Broă lơh sền swì kòp phan tam

Kơryan ờ ai broă jun pơndiang tờm mờ nha bùm blàng bơh tiah gam geh kòp tus tàm ală tiah ờ hềt bơtờp kòp.

b. Broă tam: Rwah ală sơntìl bùm blàng nàng tam:

Rwah sơntìl bùm blàng sơndră kòp bè HN3, HN5, sơntìl ờ huan bơtờp kòp bè KM94 (bơtờp kòp dùl êt rlau mờ sơntìl ndai). Ờ gŏ di tam sơntìl HLS-11, HLS-12 (gam hòi là sơntìl bùm blàng uă ngan ƀòk).

Ngui gơl bùm blàng ờ geh kòp, sơntìl bùm blàng geh anih lơh gơlik loh làng. Ờ ngui tờm bùm blàng geh tơngŏ kòp croăñ nha (bulah gơtìp dùl êt gời) nàng lơh sơntìl.

Tàm pơdar tam tờm chi tam: Ờ gŏ di tam bùm blàng halà chi gơ ơm kuar bơh tu krài bò dê bè tờm jràu nha, blơn sŭt, blơn ồs, rơpual, nhồng, bùm tơi, mrĕ, plai màk....tàm ală tiah neh gơtìp kòp êt ngan là bơh dùl kàl tam.

Ờ gŏ di tam sơntìl bùm blàng tŭ tàm kơnhoàl ù tiah (sươn) gam bă bùm gơtìp kòp croăñ nha bùm blàng.

Lời tơngai đah 2 kàl tam bùm blàng êt ngan là bơh 30 ngai: Bañ tam bùm blàng tàm kàl bồ nam.

   c. Rơcăng sơndră mờ kơryan tàm bơtờp kòp (tu krài bò)

Ngui phan iơm ngklềp dà rơmĭt yồng tềng sươn nàng yal lài bơta geh mat bơh tu krài bò dê mờ gơsơ̆t tu krài dờng.

Ală tiah geh pơhìn uă bơtờp uă kòp croăñ nha bùm blàng pal ƀồm kơryan tu krài bò mờ sơnơm sền gàr phan tam tàm tơngai pa geh tăp.

Bơta sơnơm sền gàr phan tam kơryan tu krài bò: Gơtùi ngui sơnơm geh dùl tàm 2 bơta sơnơm geh bơta gơ jồp bơh dơlam là Dinotefuran mờ Pymetrozne. Bơnah, khà ngui jăt di jơnau bơto pơlam cih tàm kơldung phan bơh cau lơh gơlik dê.

Broă ƀồm: Ƀồm sùh ñàm jơh nsrum nha tờm bùm blàng dê. Gơwèt mờ tờm bùm blàng dờng (tờm jơnho, nsrum klăp) pal gàr geh khà dà sơnơm ƀồm êt ngan rlau jơh là bơh 400 lĭt tàm dùl lồ, lòt lơyài ƀồm sùh ñàm jơh 2 đah nha bơh lơngòt mơda tus ală nha tềng hơđơm tờm, tài bơh tăp tu krài bò sùm kis gơ ñồm bal dùl anih tàm ală nha đah hơđơm. Gơwèt mờ tờm bùm blàng pa hòn, pal kah ƀồm sùh jơh đah hơđơm nha tềng tờm ơm rềp măt ù nàng gơ sơ̆t tăp tu krài bò.

Broă lơh tơ̆p chu pơrgŭc phan lơh bơtờp kòp croăñ nha bùm blàng

Broă lơh dơ̆ dùl: Lòt sền gĭt nền sươn bùm blàng gơtìp bơtờp kòp, khà bơtờp kòp mờ tơngai kis dờng nàng ngui broă lơh tơ̆p chu pơrgŭc dipal.

Broă lơh dơ̆ 2: Ƀồm sơnơm sền gàr phan tam gơ sơ̆t tu krài bò tàm sươn bùm blàng bơtờp kòp mờ sươn bùm blàng gùt dar lài mờ tŭ tơ̆p chu pơrgŭc nàng kờñ kơryan jơh tu krài bò gơdram kòp croăñ nha bùm blàng lòt lơh bơtờp tus sươn bùm blàng ờ hềt gơtìp kòp.

Broă lơh dơ̆ pe: Tơ̆p chu pơrgŭc tờm bùm blàng gơtìp bơtờp kòp halà jơh tơn sươn gơtìp kòp croăñ nha (geh bal tờm, nha mờ kơnuh) tơnơ̆ tŭ ƀồm sơnơm sền gàr phan tam gơ sơ̆t tu krài bò di 3 ngai mờ ờ gŏ di lời uă rlau ir 7 ngai tơnơ̆ tŭ ƀồm sơnơm. Tài bơh tơnơ̆ 7 ngai sơnơm ờ gŏ tàm tai, tu krài bò geh lơh bơtờp wơl mờ pơn jăt tai lơh bơtờp kòp croăñ nha.

Geh 2 bơta:

+ Tơ̆p chu pơrgŭc dùl bơnah: Ngui gơwèt mờ bă bùm geh khà bùm blàng gơtìp kòp croăñ nha hơđơm 70%.

 + Tơ̆p chu pơrgŭc jơh sươn gơtìp kòp: Ngui gơwèt mờ bă bùm geh khà tờm bùm blàng gơtìo kòp rlau 70%.

Ală sươn bùm blàng geh tơl pràn tơnhàu geh kơnuh den lơh tơn broă dŭi jơh tờm, dŭi jơh bùm ai tờm mờ nha den pal cèng lòt tơ̆p chu pơrgŭc tơn.

Broă lơh tơ̆p chu pơrgŭc: Khòm tơrgùm chu, tơ̆p jrô halà dơrcuh, tơrdih lề (mờ tê halà mờ măy) tơnơ̆ hơ̆ jơm lơh phơng sih.

Bơto pơlam lơh gơlik sơntìl mờ tăc blơi sơntìl

- Lơh gơlik sơntìl:

+ Ờ gŏ di lơh gơlik sơntìl tàm tiah gam gơtìp kòp kơn jơ̆.

+ Ờ gŏ di lơh gơlik sơntìl tŭ do gam bơtờp kòp kơn jơ̆ bè HLS-11, HLS- 12, lơh bơtờp mhar sơntìl sơndră kòp HN3 mờ HN5.

+ Rwah sơntìl ờ geh kòp, loh làng anih lơh gơlik nàng tam.

+ Ƀồm gơsơ̆t tu krài bò mờ sùm tơ̆p chu pơrgŭc tờm bùm blàng geh tềl tơngŏ kòp bơh tŭ pa gŏ kòp tơn.

+ Lài mờ tŭ tơnhàu pal sơrbì jơh ală tờm geh tơngŏ kòp (geh bal mìng geh dùl tềl croăñ nha dềt lơm).

+ Anih lơh gơlik sơntìl pal ai dùl êt sền swì virus tàm cơldŭ lơh tơrlòng lài nàng tơngŏ sơntìl ờ geh kòp.

- Blơi sơntìl bùm blàng:

+ Blơi sơntìl ờ gơtìp kòp, loh làng anih lơh gơlik.

+ Dilah sơntìl gam nha den sền tềng cồng bùm blàng, dilah geh kòp den sơrbì tơn.

+ Dilah sơntìl ờ gam nha ờ gơtùi gĭt geh tờm bùm blàng gơtìp kòp gơdram ndơ̆p, pal sồr cau tăc hơ kong kơnòl tơm wơl hoàc hươr dilah sơntìl bơtờp kòp.