Tơnơ̆ dơ̆ sào piang mang, bi H Ninh Êban ơm tàm ƀòn Tà Đốp, sàh Ea Hiu, kơnhoàl Krông Păc, càr Dăk Lăk nting tơngkah ală kòn triăng sền jơnau bơsram hơ̆ sồng mhar lòt tus anih lơh gơlik bar bèt chàng Quế Loan nàng dờñ rơsòn bar bèt. Broă lơh do dong bi geh tai priă jền pơgăp 6 tơlak đong pah nhai mờ geh kham pràn kơldang ờs mờng pah dơ̆ ờ sa priă pah nam 2 dơ̆.

“Añ lơh ndo di 3 nam rao, gơ jàr lơh tai bơdìh tŭ jiơ lơh broă tàm ngai. Pơndrờm mờ lài den priă lơh geh 3 nam do geh sùm mờ jơnhoa rlau mờ lài, tơl dơ̆ ngui tàm rài kis hìu bơnhă. Broă lơh do ƀươn tài bơh he ơm tàm ñhơm, ờ bòl glar ir, duh tơ àl ir ờ, kung ờ gŏ kal ke ir, mìng kờñ kơ̆ nùs là gơtùi”.

Bal mờ bi H Ninh geh 3 nă bi ùr ndai kung tus bal dờñ rơsòn bar bèt tàm anih lơh gơlik bar bèt chàng Quế Loan, tàm sàh Ea Hiu, kơnhoàl Krông Păc. Bulah mìng lơh tai tàm tŭ trồ mang halà tàm gơ jàr tŭ jiơ ru broă, broă lơh do kung cèng wơl ai ală oh mi cau ùr in priă lơh geh sùm bơh 5 tus 7 tơlak đong pah nhai. Oh Lê Bảo Anh Niê, ơm tàm ƀòn Roang Dơng, sàh Ea Hiu pa 16 sơnơm gời mơya neh geh 3 nam “mờng chài” dờñ mờ dăp rơsòn bar bèt.

“Tŭ gam dềt den kòn sền tơnơ̆ hơ̆ geh mè bơto pơlam den kòn bơsram pơgăp tàm dồ poh là kòn dờñ chài ngan rao. Dilah mè dờñ bar bèt den kòn rơ̆p dong mà dờñ tơrnò mờ dờñ bar bèt lề, kung geh dồ êt priă nàng tuh xăng, sa drim”.

Anih lơh gơlik bar bèt chàng Quế Loan bơh ùr bơklau bi Mó H’Loan lơh tờm. Bi H’Loan deh nam 1983, tŭ do gam là pơgru bơto tàm hìu bơsram kâp dùl Nguyễn Đức Cảnh, sàh Ea Hiu. Pơgăp mờ do 7 nam, tàm ală tŭ sền gàr cau hìu bơnhă kòp kơn jơ̆, bi H’Loan gĭt tus bơta kwơ tơl pràn mờ lơh sa bơh bar bèt chàng dê. Tơnơ̆ tŭ lùp bơsram bè ală broă lơh tơrlòng lài hòi pơn dòc sềm bar bèt, lồi nam 2018, ùr bơklau bi khin cha càn priă anih priă jền dê bwocri lơh hìu hòi pơn dòc sềm mờ lùp bơsram bơta chài tơnhàu pik, lơh niam bơh chờm, lơh gơlik phan rơsòn bar bèt ris. Rơhời lơh geh măt kă bro, tăc tàm drà bơh uă gah yal tơnggĭt uă, hòi jà kă bro phan, tus nam 2023 phan bơna Bar bèt chàng Quế Long neh gơgơs phan bơna bơh sơnrờp sàh tiah III Ea Hiu lơh geh 3 nơm sơrmañ OCOP. Kung tàm nam do sơl, bi H’Loan là dùl tàm ală cau jơi bơtiàn dồ êt nă cau pơnrơ ngan, là đảng viên pa geh uă lơh ngan brồ guh tàm bơtàu tơngguh lơh sa hìu bơnhă mờ lơh geh broă lơh ai cau lơh broă dồ bă tiah tàm ƀòn lơgar in.

“Tŭ do, kung geh bơh 4 tus 5 nă mi sền gròi bơtàu tơngguh broă lơh sa kơ̆ kơl jăp, ƀòn lơgar sền gròi ngan mờ hòi jà nàng làng bol rơcăng lài.  Sàh kung lơh broă mờ kơnhoàl, mơkung dong kờl hìu bơnhă bi Mó H’Loan lơh phan bơna OCOP mờ tus tŭ do neh geh jơnau lơh nền geh dờp. Pơn jờng hòi jà mi rề ơnàng broă lơh tơrlòng lài, pah nam pe nhai dồ dơ̆, tàm ală pơrjum drà ràng tơlik kơnhoàl dê, càr dê den sàh kung lơh mpồl tàm tơrbŏ ai phan bơna tăc tàm drà tàm kâp kơnhoàl, kâp càr”.

Bơsram broă lơh tơrlòng lài bơh bi H’Loan dê, gĭt nđờ jơ̆t hìu bơnhă tàm sàh Ea Hiu neh tus bal ròng mờ hòi pơn dòc sềm bar bèt. Bơdìh hìu sềm bar bèt tàm càr Dăk Lăk, bi H’Loan neh pờ tai 3 nơm hìu bar bèt ndai tàm kơnhoàl Ia Grai, càr Gia Lai. Bi jơh nùs ngan tam pà bal bơta chài, dong kờl drà tăc ai ală hìu bơnhă lơh hìu bar bèt in mờ lơh geh broă lơh sùm ai 4 nă mi làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau in. Bi Mó H’Loan yal, cèng tàm să he 2 mhàm kòn cau Rơđê mờ Bru Vân Kiều, bi chài jơh 2 dà đơs do den tàng ƀươn ngan boh bơr, cribơyai mờ ală oh mi cau ùr tàm ală tŭ lơh broă. Bi jơh nùs ngan bơsram is, jòi bơsram is ală jơnau gĭt wă tàm internet nàng lơh jăt ai să tờm in mơkung pơlam wơl ai ală cau lơi in kờñ lùp bơsram. Bulah gam lơh broă tàm gah bơto bơtê, bi kung gam geh jơnau kờñ rơ̆p pơn jăt tai rề ơnàng lơh sa, lơh hìu măy ơnàng rlau nàng gơtùi lơh geh tai broă lơh ai uă cau in.

“Añ gam lơh ngan pơnđơl ai phan bơna gơguh tus 4, 5 nơm sơrmañ, gơtùi lơh geh broă lơh ai 12 nă cau lơh broă in, lơh ngan nàng phan bơna tăc tàm drà niam rlau. Kơ̆p kờñ đơng lam ƀòn lơgar pơn jăt tai sền gròi, ai tơl bơta tàm tơrbŏ, hòi jà kă bro phan, ai phan bơna lòt tăc tàm drà lơgar ndai uă rlau”.

Tŭ do, di 3 nhai dồ dơ̆ bi H’Loan tơnhàu geh 12 kĭ bar bèt ờ hềt lơh gơs phan, tăc tơn ai ală hìu măy lơh gơlik bar bèt ris tàm ƀòn dờng Hồ Chí Minh, mơkung lơh gơlik gơs ală phan bơna lơh bơh chờm dồ êt, lơh niam ngan nàng tăc tus drà. Mờ khà giă 30 tơlak đong dồ kĭ bar bèt neh lơh goh, pah nam hìu bơnhă bi H’Loan lơh geh pơgăp 1 tơmàn đong. Ờ mìng pờ tơlik gùng bơtàu tơngguh lơh sa kơ̆ kơl jăp, broă lơh tơrlòng lài do gam là cơng tàng ai bơta tam gơl bồ tơngoh kơlôi sơnơng, sơnđờm mŭt lơh broă bơceh lơh bơh bă ù kal ke tơn nàng lơh pas.