Ală broă lơh dong kờl kòn cau dờng lơh tam gơl tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm

VOV4.K'Ho - Tàm tơl tŭ tơngai kah yau, broă lơh dong kờl kòn cau bơh lơgar Việt Nam dê sùm geh bơ tơl, tam gơl, lơh sir nàng drơng jơnau kờñ mờ bơta bơtàu tơnguh bơh dà lơgar dê. Kuơmàng, ală kơrnuat pal jat, gùng dà bè broă kòn cau pơn jat tai bơ tơl nàng ngui niam bơta pràn, priă jền nàng bơtàu tơnguh tiah kòn cau mờ tiah kơh bơnơm.

Ală nam do, Đảng, dà lơgar mờ Cíñ phủ neh sơlơ tơnguh bơta đơng lam bồ, jơnau đơng lam mờ tơnguh jơnau git wă, kơnòl bơh ală kâp ủy, mpồl duh broă Đảng bè broă lơh kòn cau, ngan là tàm tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm tàm bơta pa. Kờp tus tŭ do, geh 118 broă lơh dong kờl gam geh lam lơh ngan ngồn tàm tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm, tàm hơ̆ geh 54 broă lơh dong kờl tơn ai làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau, tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm; 64 broă lơh bal geh bơta ai lài ai làng bol ală jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau in. Uă broă lơh bè Broă lơh 135, broă lơh Jơnau kờñ dà lơgar bè bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm; bè tơrmù rƀah kơ̆ kơljap; bè bơt bơtàu ƀòn lơgar pa; kung bè ală broă lơh jơnau kờñ bè lơh sơnơm, niam chài, mpồl bơtiàn; ală broă lơh dong kờl hìu ơm, ù ơm, ù lơh sa, dà ngui sa, ai càn priă geh dong kờl priă cồng nàng bơtàu tơnguh lơh sa, bơto broă lơh, ai geh broă lơh… dong kờl măi mok, phan bơna, phơng sih, sơntìl chi tam, phan ròng; jàu ù, jàu brê; pơlam lơh sa suơn sre, tam sền gàr brê geh sền gròi lam lơh. Kơnờm bơh hơ̆, broă lơh sa- mpồl bơtiàn jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm geh uă tam gơl niam. Ƀộ trưởng, Củ ñiệm Ủy ƀan jơi bơtiàn kòn cau ồng Hầu A Lềnh pà git: “Broă lơh kòn cau mờ broă dong kờl kòn cau ờ di là broă mìng kơlôi sơnơng, hơ̆ là broă lơh sa dà lơgar, rài kis làng bol dê, là ală bơta mờ làng bol kơlôi rơcang, den tàng kơnòl bol he dê tŭ lơh khat dùl bơta lơi den ndrờm lơh tài làng bol, do là kơnòl bol he pal lơh. Mờ kung là kơnòl jòi broă lơh khi in, jòi tŭ niam ai khi in bơtàu tơnguh nàng lam lơh geh cồng nha broă dong kờl, broă lơh kòn cau tàm tŭ tơngai pa”.

Tus tŭ do, gùt lơgar geh 255 mpồl kâp kơnhoàl gơ wèt 58 càr, ƀòn dờng gơ wèt dà lơgar neh geh Thủ tướng Cíñ phủ dờp lơh gơs kơnòl broă tơl khà ƀòn lơgar pa, geh mờr 40% kờp jơh mpồl kâp kơnhoàl gùt lơgar dê. Tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm neh geh 1 rbô 52 xã (geh 22,3%) tơl khà ƀòn lơgar pa, tàm hơ̆ 106 xã bơh uă kal ke lơh ngan gơ gơs xã ƀòn lơgar pa; geh 27 kơnhoàl tàm tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm (geh 6%) tơl khà ƀòn lơgar pa. Pah nam, khà hìu bơnhă rƀah tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm gơmù bơh 2 tus 3%; ală xã, thôn uă kal ke gơmù bơh 3 tus 4%, ală kơnhoàl rƀah gơmù bơh 4 tus 5%, geh tiah gơmù rlau 5%. Khà hìu bơnhă rƀah, hìu bơnhă ndrờm bè cau rƀah gùt tiah do gơmù 1,2%, neh geh 22 kơnhoàl, 125 xã, mờr 1 rbô 300 thôn lik bơh bơta uă kal ke.

Dùl tàm ală tiah geh bơta tam gơl pràn kơldang ngan là càr Sóc Trăng. Jat ồng Phan Thanh Nhã, ơm tàm xã Vĩnh Tân, thị xã Vĩnh Châu đơs, ală broă lơh dong kờl kòn cau bè broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bè tơrmù rƀah, bè bơt bơtàu ƀòn lơgar pa neh ngan ngồn lơh tam gơl muh mat ƀòn lơgar tàm do. Gơnoar atbồ ală kâp sùm jơh nùs lam lơh uă uă broă lơh niam, geh cồng nha nàng tơnguh pràn jak lơh sa, kă bro ai ală hìu bơnhă rƀah, hìu bơnhă jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau in. Ồng Phan Thanh Nhã pà git: “Ală phan bơna ƀòn lơgar, ồs đèng, gùng lòt, hìu bơsram, hìu sơnơm, ală broă lơh drơng rài kis mpồl bơtiàn geh sền gròi tă priă lơh tàm tiah geh gal làng bol kòn cau. Làng bol là cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau geh dờp tơn ală bơta dong kờl nàng bơtàu tơnguh lơh sa hìu bơnhă, bơh hơ̆ khà hìu bơnhă rƀah pah nam tàm xã ndrờm gơmù, priă lơh geh kờp bal dùl nă cau pah nam ndrờm gơguh”.

Broă lơh bơtàu tơnguh bơto bơtê mờ bơsram, tơnguh bơta niam cau lơh broă là cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau kung geh Đảng, Dà lơgar sền gròi. Tŭ do, gùt lơgar geh 316 hìu bơsram kâp 3 kòn cau ơm tơn tàm 49 càr, ƀòn dờng mờ rlau 109 rbô nă kơnòm bơsram; ală broă lơh dong kờl bơto broă lơh ai cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau in geh jơh nùs lam lơh. Tơngai bơh nam 2016 tus nam 2020, geh rlau 800 rbô nă cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau geh bơto broă lơh, tàm hơ̆ geh mờr 412 rbô nă cau lơh broă ƀòn lơgar là cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau geh dong kờl bơto broă lơh hơ đơm 3 nhai. Ồng Đào Trọng Độ, Kwang atbồ Vụ Bơto bơtê sùm, Tổng kụk bơto broă lơh (Ƀộ Lao động, Thương ƀiñ mờ Xã hội) pà git, mờ ală cồng nha neh lơh geh, jơnau kờñ tus nam 2025, gùt lơgar geh 50% cau lơh broă là cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau geh bơto bơtê broă lơh: “Tàm sèng 3, bơta 62 Adat bơto broă lơh den geh cih, cau ùr jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ cau lơh broă ƀòn lơgar tŭ tus bal bơto bơtê sơ kâp mờ hơ đơm 3 nhai den geh dong kờl jat jơnau sồr bơh Thủ tướng dê. Ai tàm broă rơ wah cau bơsram den gơ wèt mờ trung kâp kao đẳng bơsram tơrgùm bal den kung geh ală broă dong kờl ai cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau in”.

Bal mờ ală tam gơl niam tàm bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm, den rài kis niam chài tàm kâp hơ đơm kung geh ală  bơta tam gơl loh làng ngan. Ală broă lơh niam chài geh lơh uă, phan bơna, 2, 3 phan lời wơl niam chài bơh tiah làng bol ală jơi bơtiàn kòn cau dê geh jờng rơ. Ală broă lơh tìp mat lơh kwèng niam chài geh bơyai lơh kâp dà lơgar, tơrbŏ bal ală tiah, neh pơgồp bơnah prap gàr, ngui niam ală bơta kuơ niam chài ală jơi bơtiàn kòn cau. Dùl tàm khà hơ̆ là dà đơs, akhar cih bơh làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau dê.

Viết bình luận