Dơ̆ pơrjum pa do bơh Quôk hội dê neh dờp geh bơta jat sền bơh cau tĕ khà tiah jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau dê mờ ală broă gơ rềng tus rài kis làng bol dê. Tàm hơ̆, làng bol kòn cau sền gròi uă ngan tus broă atbồ giă blơi phan drơng broă lơh sa in mờ tă bơsong ală bơta kòl yan tàm kơ cế, broă lơh. Bơta do geh kuơ dờng màng ngan tàm tŭ tơngai broă lơh sa mpồl bơtiàn dà lơgar dê gam pơn đơl pràn bơtàu tơnguh wơl tơnơ̆ kòp bơtờp mờ kung gam pal kong mờ ală bơta ờ niam, lơh rài kis làng bol dê gơtìp kal ke. Jat sền ală dơ̆ cribơyai bơh pờ tơlik jơnau đơs sơñio rùp tơn, cau tĕ khà ală jơi bơtiàn kòn cau uă càr tiah kơh bơnơm sền gròi tus bơta lơh sa, tơnguh priă jền lơh geh ai làng bol tiah kal ke in. Cau tĕ khà Tạ Minh Nhất ơm tàm xã Tân Hương, kơnhoàl Yên Bình geh jơnau đơs: ‘Mìng is bơta bơtàu tơnguh lơh sa ai làng bol kòn cau, tiah kơh bơnơm in den jat añ kờñ ngan Quôk hội, Cíñ phủ mờ ală Ƀộ, gah broă lơh dà lơgar geh broă lơh ngan ngồn ai bơtàu tơnguh ală bơta chi tam hơ đơm mƀur brê in, ngan là tờm chi lơh sơnơm, ờ mìng pơgồp bơnah bơsong ù lơh sa, ai geh broă lơh, tơnguh priă jền lơh geh ai làng bol ƀòn lơgar, tiah kơh bơnơm in, mờ gam tơrmù lơyah ngan rlau jơh bơta sơ gràm ù brê, mus kơl brê tìs mờ adat boh lam nàng ai ù lơh sa”.
Bè broă pal sền gròi nền nòn tac hờ lơgar ndai phơng sih nàng tơrmù ƀà bơta kơn jơ̆ ai làng bol in, cau tĕ khà Vũ Duy Dũng tàm càr Điện Biên đơs là, dilah ờ sền gròi, ờ bơsong gờñ den geh lơh gơbàn dùl bơta sơ lơŭ wơl là ală cau lơh broă sa mùl lơh gơlik is kòi phe mờ gàr tơl phan sa ai jơh gùt mpồl bơtiàn in, mơya digơlan să tờm khi geh gơ ơm tàm bơta jơgloh, rƀah: “Tŭ do, giă phơng sih gơguh kas ngan, bè giă phơng Đạm gơguh bơh 9 rbô tus 19 rbô đông, làng bol tam phan gam gơtìp hoàc huơr, khi sang tĕ suơn mìr uă ngan; gơ wèt mờ ròng phan den giă phan siam phan ròng kung gơguh rlau 5 dơ̆ tơn, cau ròng phan tŭ do gam ai wơl priă bơcri halà hoàc huơr, ờ geh priă cồng den khi kung ờ bài ròng tai. Bol hi kơp kờñ ngan dà lơgar mhar geh ală broă lơh bơtàu tơnguh phan drơng broă lơh sa in tàm lơgar, pleh bơta pal blơi phan bơh lơgar ndai nàng lơh gơlik phan siam phan ròng, bè hơ̆ den hơ̆ sồng gơtùi tơrmù giă phan siam phan ròng mờ cau ròng phan hơ̆ sồng gơtùi geh priă cồng nàng pơn jat tai bơtàu tơnguh broă lơh sa”.
Ai cơng tàng bơh rài lơh sa Việt Nam kung gam gơtìp gơ rềng kơn jơ̆ kơn jut ngan tài bơh kòp Kovid-19, gơguh lơh sa tàm khà 2,95% nam 2020 mờ nam 2021 là 2,6%, ồng Phạm Văn Hòa, mpồl kwang bàng càr Đồng Tháp đơs: 2 nam tềm pềr, kơlôi rơcang, sền sơ wì ală bơta nàng rơcang sơndră, sơrlèt gan git nđờ kal ke, tŭ do, làng bol pal kong gơ rềng kơn jơ̆ ngan bơh giă xăng zờu gơguh kas ngan, gơ rềng ờ niam tus giă phan bơna, priă jền pơndiang phan, gơ jat bal mờ giă ală phan ndai ur ar gơguh kas sơl. Do là tŭ pal sơnơng tai tus uă broă lơh nàng dong cau rƀah ờ gơtìp “cò pơrdô”: “Bơh tŭ do tus lồi nam lơh bè lơi, pơn đơl pràn uă ngan rlau jơh nàng gơtùi kơryan bơta roh giă priă mờ dilah geh roh giă priă tàm khà Cíñ phủ gơtùi gròi sền hơ̆ là dùl jơnau sồr kuơmàng ngan nàng gàr niam rài kis mpồl bơtiàn, gàr ai cau ờ sô, gàr niam ai rài kis ring niam làng bol dê in, ngan là ală cau geh priă jền lơh geh ờ uă mờ gàr niam ai ală cau lơh sa kă bro tŭ do gam gơtìp kal ke”.
Jat ală kwang bàng Cíñ phủ đơs, pal sền gròi uă tus gah lơh sa suơn sre, do là dùl gah geh gơnoar broă tờm dong kờl tàm tơngai dà lơgar gơtìp kal ke tàm tŭ tơngai giă phơng sih, giă phan siam phan ròng mờ phan drơng lơh sa suơn sre sùm gơguh kas. Ồng Nguyễn Tạo, mpồl kwang bàng Quôk hội càr Lâm Đồng sồr: “Dan Cíñ phủ geh broă lơh bơsong di tŭ nàng gàr kơ̆ kơljap giă priă, kơryan bơta gơguh giă phơng sih, phan drơng lơh sa suơn sre, giă xăng zờu. Mờ kung geh ală broă lơh rơcang sơndră kràñ cê mờ bơta blac pơrlồm kă bro, ngan là gơ wèt mờ bơta phơng sih, sơnơm sền gàr phan tam ờ ngan. Sền gròi tus broă bơsong kơrnuat boh lam bè sră nggal lơh niam wơl hàñ cíñ nàng tơnguh mhar tơngai ai priă bơcri dà lơgar, ngan là 3 broă lơh jơnau kờñ dà lơgar, broă lơh bơt bơtàu ƀòn lơgar pa, broă lơh tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah, broă lam lơh jat Nghị quyết sồ 88 bơtàu tơnguh lơh sa tiah làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau, tiah kơh bơnơm”.
Ồng Nguyễn Quang Thi, mpồl kwang bàng càr An Giang kung đơs là, Cíñ phủ pal geh tai ală broă lơh nàng broă lơh sa suơn sre ngan ngồn ngui niam gơnoar broă là gah dong kờl rài lơh sa: “Dan Quôk hội, Cíñ phủ pơn jat tai geh kơrnuat boh lam, broă lơh dipal, sơlơ bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bal tàm lơh sa suơn sre, broă lơh dipal jơh bal bè ù tiah, tă dia, càn priă, khoa họk kông nghệ”.
Bơdìh hơ̆ tai, jat mò Hồ Thị Kim Ngân, mpồl kwang bàng càr Bắc Kạn đơs, pal tam gơl pa bè bồ tơngoh kơlôi sơnơng bơtàu tơnguh lơh sa tàm tơrbŏ bal ală tiah, tam pà mờ bơsong tă ai priă jền ai bơtàu tơnguh bă tiah in, tàm hơ̆ sơlơ tơnguh bơta tam pà kâp, tơnguh bơta rơcang lài mờ kong kơnòl bơh kâp hơ đơm dê: “Dan Quôk hội, Cíñ phủ sền sơ wì, tam pà kâp geh gơnăp gơnoar ai Hội đồng Ñân zân kâp càr in lơh nền tam gơl jơnau kờñ ngui brê geh is, ù tam kòi hơ đơm 20 lồ mờ tam gơl jơnau kờñ brê rơcang gàr bồ tô, brê kuơmàng hơ đơm 30 lồ nàng ƀuơn tàm broă lam lơh ală sră nggal bơcri priă”.
Uă broă lơh tă bơsong kal ke, ai priă jền bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtiàn in neh geh ală kwang bàng Quôk hội tă pơgồp jơnau đơs tàm hìu pơrjum Quôk hội tàm ală ngai lài. Ală kwang bàng Quôk hội kung bè cau tĕ khà tiah kal ke tơlik bơta kơp kờñ ală “bơta kòl yan”, “bơta kal ke” geh tă bơsong di tŭ, ală broă lơh nền kràñ cê mờ tam gơl pa geh pơgồp bơnah lơh gơlik bơta chul chồl ai broă bơtàu tơnguh wơl in, gàr kơ̆ kơljap broă lơh sa, gàr niam rài kis mpồl bơtiàn, lơh gơs geh cồng nha ală broă geh jàu tàm kơnòl broă bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtiàn nam do.
Viết bình luận