Dơ̆ lùp mờ hơ jơnau lùp geh lơh duh hồl ngan mờ bơnah tơlik jơnau lùp bơh Kwang bang Quôk hội dê đơs song tàm ală bơta ờ niam tàm broă lam lơh 3 broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bè bơt bơtàu ƀòn lơgar pa; bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tiah làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm; tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah kơ̆ kơljap. Ồng Mai Văn Hải, Mpồl kwang bang càr Thanh Hóa lùp: “Tơnơ̆ rlau 2 nam lam lơh Broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bơtàu tơnguh lơh sa, mpồl bơtiàn tiah làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm tơngai bơh nam 2021 tus nam 2025 neh lơh geh 2, 3 cồng nha niam. Mơya bơdìh hơ̆ tai, broă lam lơh 2, 3 rơndap broă lơh dềt, tơngume dềt bơh broă lơh ai priă bơcri dê gam lơyài mờ gam uă kòl yan bè Mpồl atbồ. Dan Ƀộ trưởng pà git, bơta lơi là kal ke, kòl yan dờng ngan rlau jơh rlau, jơnau bơh tài geh bơta do mờ broă lơh bơsong. Dan ưn ngài Ƀộ trưởng”.

Ƀộ trưởng, Củ ñiệm Ủy ƀan Jơi bơtiàn kòn cau pà git, broă lơh jơnau kờñ dà lơgar bè bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tiah làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm là kal ke ngan rlau jơh. Tài broă lơh dờng ơnàng mờ gơ ơm tàm ală tiah kal ke. Ală rơndap broă, ală broă lơh dong kờl geh tơrgùm tàm broă lơh, geh bal mờ broă lơh dong kờl bơh tơngai lài dê gam gơtùi ngui: “Bơta kòl yan dờng ngan rlau jơh tŭ do là broă lam lơh jat tàm ù tiah ngan ngồn, tài geh ală rơndap broă lơh lam lơh ngan ngồn tus tơl thôn, ƀòn, tơl hìu bơnhă. Bè mpồl lơh broă, bè sră nggal pơlam lơh jat neh ai tơlik wil tơl, bulah bè hơ̆ ờ gơtùi pleh tàm bơta geh ngan geh ală bơta gơlik geh tàm hơ̆. Dà lơgar rơp sơlơ tơnguh broă lơh sền sơ wì, sồr lơh mờ pơlam tă bơsong di tŭ ală kal ke, kòl yan ai kâp hơ đơm in. Gơ wèt mờ ală càr, ƀòn dờng, tàm ală sră nggal pơlam lơh jat dơ̆ do rơp sơlơ tơnguh tam pà kâp uă ngan rlau jơh, jơh ală bơta priă jền, bơta pràn nàng kâp hơ đơm in lơh nền, tơrgùm mpồl cau lơh broă nàng lam lơh”.

Kung tàm dơ̆ lùp mờ hơ jơnau lùp, Ƀộ trưởng, Củ ñiệm Ủy ƀan Jơi bơtiàn kòn cau ồng Hầu A Lềnh hơ jơnau lùp bè ală kal ke, kòl yan tàm broă dong kờl kòn cau gơ rềng tus broă rơ wah xã, thôn tiah jơi bơtiàn dùl êt nă cau, tiah kơh bơnơm: “Ală xã, thôn geh 15% là cau jơi bơtiàn dùl êt nă cau rlau hơ đan den geh git là xã halà thôn tiah jơi bơtiàn dùl êt nă cau. Dơ̆ 2 là xã rƀah, thôn rƀah là ală xã geh 15% khà làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau ơm kis tàm do gam là hìu bơnhă rƀah den là xã rƀah. Broă git nền do gơlik geh dùl bơta, là tŭ neh git xã rƀah, thôn rƀah den gam ală xã, thôn geh khà hìu bơnhă rƀah hơ đơm 15% den ờ gam xã rƀah, xã uă kal ke tai- mờ do là dùl bơta ờ dipal”.

Gơ rềng tus tơngume bơto bơsram wơl ai làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau in, ồng Nguyễn Lân Hiếu, mpồl kwang bang càr Bình Định lùp: “Dan lùp là Ủy ƀan neh geh ală broă lùp sền lơi bè khà ờ git sră, ờ git sră wơl bơh làng bol jơi bơtiàn kòn cau dê bơh cau pa tàu tus cau dờng. Ƀộ trưởng geh broă rơndap lơh lơi dopal pơgồp bal mờ Mặt trận dà lơgar mờ Ƀộ Giáo zụk nàng bơsong broă do”.

Ƀộ trưởng ồng Hầu A Lềnh hơ: “Jat khà kờp tus tŭ do den cau jơi bơtiàn dùl êt nă cau ờ hềt chài đơs dà yoan mờr 15%, do kung là bơta kơlôi rơcang ngan. Bol hi rơp pơgồp bal mờ Ƀộ Giáo zụk nàng geh broă lơh tàm ală sră nggal broă dong kờl bơto bơsram tàm tơngai tus nàng bơsong bơta do gơ wèt mờ ală tiah jơi bơtiàn dùl êt nă cau, ngan là 6 Nghị quyết bơh Ƀộ Cíñ trị dê bè bơtàu tơnguh 6 tiah lơh sa, tàm hơ̆ geh kơnòl bơtàu tơnguh bơto bơsram geh đơs tus bơta do, rơp kơlôi sơnơng geh broă lơh dong kờl nàng bơto sră ai làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau in”.

Mò Vũ Thị Lưu Mai, mpồl kwang bàng ƀòn dờng Hà Nội sồr Ƀộ trưởng đơs loh broă ai priă bơcri ai ală broă lơh jơnau kờñ dà lơgar in lơyah ngan, mìng geh 4 rbô 634 tơmàn đông, hơ̆ là ndrờm 51%. Tàm tŭ hơ̆, dùl bơnah uă ngan geh ai nàng drơng ală dơ̆ pơrjum, bơto pơlam in. Pal sền gròi là tă dơ̆ ngui ai pơrjum ring bal ùr klau in tus 64 tơmàn đông. Pơlam bè bơta gơ rềng gùng tam bau là 102 tơmàn đông. Sền sơ wì pơrjum 88 tơmàn đông. Tàm tŭ hơ̆, bơt bơtàu mpồl lơh sơnơm kâp hơ đơm mìng geh 38 tơmàn đông. Ƀộ trưởng ồng Hẩu A Lềnh đơs loh: “Rơndap broă lơh do geh rơndap tàm tơngai tŭ do là 2 rbô 382 tơmàn đông mờ uă tơngume, tàm hơ̆ geh tơngume bơto pơlam, mblàng yal, lơh ală broă lơh mblàng yal jơnau. Bè hơ̆ den tang, bơnah priă nàng dong kờl ai cau ùr, mpồl cau ùr in neh ngui nàng lơh broă lơh bơto pơlam lài, ală broă lơh ndai rơp geh lam lơh bơh tơngai pơn jat tai dê”.

Tềng đap Quôk hội, Phó Thủ tướng Cíñ phủ ồng Trần Lưu Quang dờp ală bơta ờ niam mờ Quôk hội mờ làng bol gam ơm kis tàm tiah jơi bơtiàn dùl êt nă cau, tiah kơh bơnơm, lơyài lam lơh broă lơh bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm. Tus ngai 31/5/2023, bơnah priă bơcri bơh nam 2022 dê ai broă lơh do in mìng geh 58% priă bơcri bơtàu tơnguh, priă bơcri nam 2023 dê mìng geh 17% priă bơcri bơtàu tơnguh. Tàm tŭ mìng geh 2 nam nggùl tai nàng lam lơh tơngai dơ̆ 1 bơh rơndap broă lơh do dê, rlau mờ hơ̆ tai, uă làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau dờp kuơ bơh broă lơh do gam ơm kis tàm tiah nhàr dà lơgar, gam kong uă kal ke nàng sền gàr tơl bă ù ndu gơn rơh bơh dà lơgar dê. Phó Thủ tướng đơs loh bơta kòl yan tờm ngan tàm broă lam lơh broă lơh là tài khà sră nggal ai tơlik gam uă ir, den tàng geh bơta gơ tàm rơndap rơndồ, lơh gơlik kal ke ai broă ai priă bơcri dà lơgar dê in. Phó Thủ tướng đơs nền, tơngai tus rơp chồl pràn tă bơsong, lơh sir sră nggal adat boh lam kơ̆ kơljaơ nàng Broă lơh geh ai priă bơcri di mờ jơnau sồr: “Bơta kuơmàng là bol hi rơp sơlơ tơnguh broă tam pà kâp ai kâp hơ đơm in nàng ală oh mi in rơcang lài lam lơh ală broă mờ mìng geh ală oh mi git pal lơh bè lơi gơ in di ngan rlau jơh. Nùs nhơm bal là bol hi pơn đơl pràn, lơh ngan nàng pơn jat tai bơsong ală broă mờ bol hi git rơp pơn jat tai gơlik geh, lơh bè lơi nàng gơtùi bơsong bơta do di mờ tơngai hơ pơrgon jat di jơnau sồr mờ di jơnau kờñ bơh tơl nă cau dê”.

Tơn jơh mpồl broă lùp mờ hơ jơnau lùp gơ wèt mờ gah jơi bơtiàn kòn cau, Củ tịc Quôk hội ồng Vương Đình Huệ cih dờp, dơ̆ lùp mờ hơ jơnau lùp geh lơh duh hồl, geh kơnòl, song dơpă mờ cèng bơta bơt bơtàu. Đơs loh uă bơta ờ niam, ngan là broă lơyài lam lơh ală broă lơh jơnau kờñ dà lơgar. Bàr, pe sră nggal pơlam lơh jat ai tơlik lơyài halà ờ hềt ring bal, ờ hềt loh làng, ờ hềt geh khà ai ngan ngồn, Củ tịc Quôk hội sồr tơngai tus kràñ cê lam lơh ală broă lơh nàng lơh gơs mpồl lơh broă tơl làm, di tŭ ală gùng dà, ai tơlik lài broă rơndap lơh kuơmàng bè broă lơh dong kờl jơi bơtiàn kòn cau ai tơngai bơh nam 2021 tus nam 2030 in. Hòi jà tơl bơnah priă jền nàng bơcri bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tiah jơi bơtiàn dùl êt nă cau mờ tiah kơh bơnơm in; tàm hơ̆ tơrgùm tàm ù tiah kal ke, mpồl jơi bơtiàn kòn cau gam uă kal ke mờ geh bơta kal ke krơi is… Lam lơh geh cồng nha broă lơh dong kờl ù ơm, ù lơh sa, tam gơl broă lơh ai ală hìu bơnhă làng bol jơi bơtiàn dùl êt nă cau in ờ hềt geh halà ờ tơl ù ơm, ù lơh sa mờ gàr jơh ală bă brê mờ ù geh rơndap ù tiah ai bơtàu tơnguh tam sền gàr brê in geh jàu, ai ơpah tus ală cau tờm brê ngan ngồn in.