GDP quý 1 mìng gơguh rlau 3,3% ai gŏ 2 bơta dờng. Lài ngan là rài lơh sa neh kong gơ rềng uă ngan tài bơh bơta gơmù lơh sa gùt plai ù. Bơta do ai tơnggŏ loh làng tŭ priă lơh geh bơh tac phan hờ lơgar ndai quý 1 mìng kờp dŭ geh elau 79 tơmàn dolar Mỹ, gơmù mờr 12%; priă lơh geh bơh blơi phan bơh lơgar ndai kờp dŭ rlau 75 tơmàn dolar Mỹ, gơmù 14,7%; ală gah lơh sa mờ măi mok, lơh gơlik phan, mòn phan ndrờm gơmù. Drà kă bro blơi phan bơh lơgar ndai bơh Việt Nam dê gam kal ke rlau tŭ jơngkah khà lơh gơlik phan mờ uă bơta kòl yan kă bro gam mòn gơs. Dơ̆ 2, khà gơguh GDP ai gŏ bơta rài lơh sa gam geh ală bơta ờ niam. Ờ gơtùi ờ đơs tus bơta ờ niam tàm broă atbồ, gròi sền priă jền. Dilah atbồ, gròi sền priă jền niam rlau, neh gơtùi pleh ală bơta gơ rềng ờ niam tus drà kă bro trái phiếu bè tơngai lài. Atbồ, gròi sền priă jền niam rlau den 2, 3 gah bè gah Xây zựng, ù tiah, hìu đam neh ờ gơtìp gơ rềng ờ niam bè tơngai pa do. Bơdìh hơ̆ tai, broă kờp jơh priă bơcri lơgar ndai cih tàm sră tàm lơgar Việt Nam kờp tus ngai 20/3 kờp dŭ geh 5 tơmàn 450 tơlak dolar Mỹ, gơmù 38,8%, priă bơcri tơn bơh lơgar ndai lam lơh kờp dŭ geh 4 tơmàn 320 tơlak dolar Mỹ, gơmù 2,2% kung ai gŏ ală bơta lòng gơ wèt mờ rài lơh sa tơngai tus do, tŭ do sùm geh đơs là bơta gơn kơnờm ai gơguh lơh sa in. Jơnau kờñ gơguh lơh sa 6,5% gùt nam, loh làng là ờ ƀuơn dùl êt lơi. Mò Nguyễn Thị Hương- Kwang atbồ Tổng kụk Thống kê, Ƀộ Kế hoạc mờ Đầu tư đơs: “Hơ̆ là ală quý gam wơl he pal lơh geh rlau bơh 7 tus 7,5%  bơh nam dê, tàm jơh ală gah lơh sa tàm tơngai tus, tàm tŭ tơngai lơh sa dunia geh uă tam gơl nisơna tŭ jơnau kờñ bơh ală mpồl lơh broă bal lơgar bơdìh gơmù, trồ tiah gơlik geh ờ niam, trồ tiah lơh aniai, hơ̆ sồng tam lơh tàm dunia gơlik geh kal ke”.

Ring bal mờ jơnau đơs do, cau jak chài lơh sa, Tiến sỹ Lê Duy Bình kung đal git ală bơta niam mờ mblàng lơh loh ală ală mpồl lơh sa kă bro in geh bơta gơn kơnờm, tă pơgồp tàm gơguh lơh sa tàm tơngai tus. Pơn yơu bè priă bơcri tơn bơh lơgar ndai bulah gơmù mơya Việt Nam kung gam pơn jat tai dờp geh jơnau hơ pơrgon bơcri priă bơh ală mpồl lơh sa kă bro dờng bơh gùt plai ù. Uă mpồl lơh sa kă bro bơh ală drà kă bro dờng bè Gah mpồl lơh sa kă bro câu Âu gam kờñ tam gơl bơcri priă tus Việt Nam. Phe Việt Nam  gam mờ rơp pơn jat tai gàr sùm mat kă bro tiơng pơn rơ gùt plai ù- ờ mìng dong gàr tơl kòi phe tàm lơgar, tă pơgồp tàm bơta kơ̆ kơljap lơh sa dờng mờ gam tac hờ lơgar ndai niam ngan: “Tàm tŭ tơngai lơh sa gùt plai ù kal ke bè do, den bol he kung gam geh ală bơta niam, pơn yơu bè tiah lơh sa suơn sre- brê bơnơm- lơh ka kung gam gàr sùm khà gơguh; broă bơtàu tơnguh wơl bơh gah lòt nhơl dê niam ngan; priă bơcri gùt mpồl bơtiàn, bơta bơcri priă bơh dà lơgar dê kung gam gơguh là bơta pơn đơl pràn dờng ngan bơh Cíñ phủ ală lơgar geh cau bơcri priă, cau lơh rơndap broă dê. Bơdìh hơ̆ tai, kờp jơh tac rah rài phan bơna mờ priă lơh geh bơh broă drơng ala ngui sa là bơta tờm bơh rài lơh sa dê. Tàm tŭ tơngai gah lơh gơlik phan gơmù mơya cau lơh broă hơđang 15 sơnam geh broă lơh gơguh uă, khà cau ờ geh broă lơh gơmù lơyah ai gŏ tiah lơh sa ờ ngan ngồn là bơta tò dong ai tiah ngan ngồn in là tiah lơh gơlik, mòn gơs phan mờ 2, 3 gah broă lơh ndai”.

Nàng Việt Nam gàr kơ̆ kơljap lơh sa, mờ tŭ niam gơguh lơh sa niam ngan tàm ală quý pơn jat tai, cau jak chài lơh sa Trần Quý- Kwang atbồ Viện Bơtàu tơnguh lơh sa sồ Việt Nam tàm ƀòn dờng Hồ Chí Minh sồr: ‘Cíñ phủ pal sơlơ tơnguh broă atbồ giă priă mờ tơnguh bơta tàm pơrlòng nàng tơrmù ƀà bơta gơguh giă rlau bơh ală phan bơna mờ broă drơng ala dê, bơh hơ̆ tơrmù bơta kơn jơ̆ cau ngui sa mờ mpồl lơh sa kă bro in. Kung pal sơlơ tơnguh pràn jak tàm pơrlòng, lơh niam ngan rlau jơh broă lơh sa, tơnguh bơta niam phan bơna. Mờ nàng gơtùi lơh bơta do den pal sơlơ tơnguh bơta tam gơl sồ nàng tơrmù giă priă. Dà lơgar kung pal bơcri priă tàm ală broă lơh dong kờl gơguh lơh sa jŏ jòng bè phan bơna, bơto bơsram, kơlôi sơnơng mờ bơtàu tơnguh măi mok, logistic… hơ̆ là ală tềl tơnggŏ ai gơl gùng jòng nàng tơrmù ƀà bơta kơn jơ̆ roh giă priă”.

Ai gơ wèt mờ cau lơh sa kă bro, mpồl lơh sa kă bro, ồng Nguyễn Văn Thân, Củ tịc Mpồl tam klac ală mpồl lơh sa kă bro dềt mờ di mơ Việt Nam sền gròi tus khà kờp: 57 rbô mpồl lơh sa kă bro cih mat crơng gơs pa mờ lơh broă wơl, gơmù 5,4%; rlau 60 rbô mpồl lơh sa kă bro lik bơh drà kă bro, gơguh 17,4% pơndrờm mờ quý 1 nam 2022. Bulah ală khà kờp do ờ ai gŏ ngan ngồn broă lơh mpồl lơh sa kă bro dê, tài bơh tàm broă kă bro, bơta tam gơl bơcri priă bơh ală cau lơh sa kă bro dê là sùm mờ pràn ngan. Mpồl lơh sa kă bro gơtùi lik bơh drà kă bro tàm gah do mơya tam gơl lơh broă tàm gah ndai… Bulah bè hơ̆, tŭ jơh bal khà mpồl lơh sa kă bro crơng gơs pa, lơh broă wơl mờ lik bơh drà kă bro ndrờm tam gơl jat gùng dà ờ niam, den kờñ ngan geh ală broă lơh dong kờl dipal: “Ală broă lơh dong kờl tơnơ̆ kòp Kovid kung gam pal pơn jat tai tơn jŏ nàng tơnguh bơta gơn kơnờm ai mpồl lơh sa kă bro in, ngan là mpồl lơh sa kă bro dềt mờ di mơ, tài geh tus 98% bè broă lơh dong kờl priă jền, ngân hàng. Lòt nhơl den pal rề ơnàng VISA nàng gơ hòi gơ jà nac. Geh lòt nhơl den geh broă lơh, gah tac phan ñô sa kung gơguh sơl. Mờ kuơmàng là bơta dong kờl gơ wèt mờ cau lơh broă, ală ngân hàng gam tơrmù priă cồng ai ală gah geh càn lài in mờ gam lơh di gùng di dà pal pơn jat tai tơn jŏ tơngai tơm dồs, lời ing ờ hềt tơm dồr mờ tơrmù priă cồng. Đơs bal là ală broă lơh dong kờl tàm lồi nam lài mờ quý 1 nam do bè lơi den quý tơnơ̆ kung lơh tĕ bè hơ̆ den rơp niam rlau”.

Ală mpồl lơh broă dunia neh mờ gam ai tơlik ală jơnau đơs krơi is bè gơguh lơh sa gùt plai ù nam 2023 mờ ală jơnau đơs lài pơn jat tai gơ rềng ờ niam tus lơh sa tàm lơgar, bè: Ngân hàng dunia kờp dŭ lài gơguh lơh sa gùt plai ù mìng geh 1,7%, lơyah rlau 1,3 điểm bơnah rhiang pơndrờm mờ kờp dŭ lài; Liên hợp quôk kờp dŭ lài geh 1,9%, gơmù 1,2 điểm bơnah rhiang pơn dờm mờ kờp dŭ lài tàm nhai 6 nam 2022… Tàm dunia, giă phan bơna mòn phan, lơh phan neh gơmù mơya kung gam tàm khà jơnhua, bơta tam pà tàm bơta git gơp đah ală lơgar dờng gam gơguh uă mờ bơta bơtàu tơnguh wơl lơh sa bơh lơgar Lo dê rơp lơh gơ rềng tus giă phan bơna Việt Nam dê.. Bulah bè hơ̆, mblàng lơh loh, geh jơnau dan mờ bơta pin dờn bơh ală cau jak chài, cau lơh sa kă bro dê pa do ai gŏ, dilah jơh gùt rài lơh sa gơtùi ngui niam ală bơta gơn kơnờm mùl geh, gròi sền bơta aniai geh cồng nha rlau, Cíñ phủ ai mờng chài nàng gơtùi ngac ngar rlau tàm broă đơng pơlam giă den cồng nha lơh sa quý 1 kung gam gơtùi là bơnàng jă niam, là anih kơldìng nàng gàr kơ̆ bơta roh giă priă gùt nam tàm khà mờ Quôk hội ai tơlik là 4,5%, mờ tơlik jơnau kờñ gơguh lơh sa gơn kơnờm 6,5% gùt nam 2023 in.