Tàm gùl mìr kơphe ơnàng 8 sàu gam tàm tơngai pik tơnhàu, tàm ƀòn Ia Gri, sàh Biển Hồ, càr Gia Lai, hìu pa lơh bơh hìu bơnhă bi Dim dê mpờl niam ngan mờ rơkàng jù, bơnàng hìu lă mờ găk bơkàu mờ mpồng krơh pa ngan. Bi Dim chờ hờp pà git, gùng lik klàs rƀah bơh bi dê mìng rơp pa sơn đờm bơh nam 2021, tŭ càn geh 80 tơlak đong nàng tam 900 tờm kơphe. Tờm kơphe bơkiar sơntìl pa, den tàng tus nam 2023 bi neh tơnhàu dơ̆ sơn rờp. Nam 2024, bi pik tơnhàu uă, giă kơphe gơguh tus rlau 100 tơlak đong pah tấn, den tàng priă jền lơh geh hìu bơnhă dê gơguh jơnhua ngan, neh lơh geh hìu đam. Sền suơn kơphe tơt uă plai, giă kơphe kung gam jơnhua, bi Dim pin dờn: “Nam tus digơlan tơnhàu kơphe geh bơh 200 tus 250 tơlak đong. Tŭ pik tơnhàu mờ tơm dồs tàm nam tơnơ̆, bơta kơp kờñ dờng ngan rlau jơh hìu bơnhă añ dê là pơn jat tai geh càn priă mờ khà priă càn uă rlau, bơh 100 tus 150 tơlak đong. Priă càn do den añ rơp ngui nàng blơi phơng ơn sơngka sền gàr kơphe, khà gam wơl den blơi dồ yô kơnrồ mờ 2, 3 nơm be nàng ròng, tơnguh priă lơh geh kung bè ngui è kơnrồ, è be nàng ơn chi tam in”.

Ờ mìng hìu bơnhă bi Dim, git nđờ jơt hìu bơnhă kal ke ndai tàm ƀòn Ia Gri, sàh Biển Hồ kung geh càn priă dong kờl mpồl bơtiàn sơl. Bi A Yĩu, kòn cau Jarai càn 80 tơlak đong tàm nam 2022, tus tŭ do neh lơh geh priă jền tơl nàng lơh hìu pa. Bi pà git: “Añ càn priă nàng tam kơphe, pah dơ̆ pik tơnhàu den tac, prap priă nàng blơi dồ yô kơnrồ. Tŭ do kơnrồ neh deh 3 dơ̆, kờp jơh mpồl kơnrồ gơguh tus 5 nơm, kờp priă kung rlau 100 tơlak đong. Ai kơphe den neh tam geh 1 rbô tờm tàm bă ù 1 lồ, pah nam tơnhàu geh rlau 2 tấn kơphe gar. Kờp jơh priă lơh geh bơh hìu bơnhă dê pah nam geh bơh 280 tus 300 tơlak đong. Hìu bơnhă neh jơh rƀah, jơh ală ndrờm kơnờm priă càn bơh Anih priă jền dong kờl mpồl bơtiàn dê lơm”.

Sàh Biển Hồ tơmut bal geh mờr 49 rbô 900 nă cau bal mờ mờr 10 rbô hìu bơnhă, tàm hơ̆ rlau 49% là làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau. Sàh tŭ do gam 216 hìu bơnhă rƀah mờ 805 hìu bơnhă ndrờm bè cau rƀah, geh 8,7%. Ồng Đặng Khánh Toàn, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol sàh pà git, bơnah priă càn dong kờl mpồl bơtiàn là bơta chồl tơnguh dong ală hìu bơnhă jơh rƀah. Kơnờm ngui priă càn geh cồng nha tàm broă ròng phan, tam phan, pah nam sàh geh git nđờ jơt hìu bơnhă brồ duh lik klàs rƀah, rài kis bơtàu tơnguh, lơh geh hìu đam dờng niam mờ ròng oh kòn lòt bơsram. Ồng Toàn đơs nền, dilah tơnguh tai priă ai càn do, broă lơh tơrmù rƀah tàm sàh ngan là rơp mhar lơh geh broă jàu neh ai tơlik: “Tàm nam do, Anih duh broă Làng bol càr jàu Anih duh broă Làng bol sàh Biển Hồ in pal tơrmù 69 hìu bơnhă rƀah. Bơdìh mờ ală bơta dong kờl ndai ai sàh in bè tơrmù rƀah, bol hi kung dan Cơldŭ lơh sră pơ àr càn priă bơh Anih priă jền dong kờl mpồl bơtiàn sơnĕ Pleiku sơlơ tơnguh tai ală broă lơh ai càn priă tàm sàh nàng sàh in lơh geh mờ sơrlèt rlau broă rơndap lơh bơh càr dê jàu tàm nam 2025 mờ ală nam pơn jat tai”.

Kờp tus tŭ do, kờp jơh priă dồs ai càn tàm tiah làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau tàm càr Gia Lai geh 2 rbô 763 tơmàn đong, mờ 63 rbô 219 nă cau càn, geh 24,5% khà cau càn priă tàm Anih priă jền dong kờl mpồl bơtiàn càr. Ală broă lơh ai càn priă sùm lơh jat broă jàu tơrmù rƀah bơh Cíñ phủ dê, di mờ bơta geh ngan mờ lơh jat jơnau kờñ bơh làng bol tàm tơl tiah dê. Mò Huỳnh Thị Trà Quế, Kwang lam bồ Cơldŭ lơh sră càn priă Anih priă jền dong kờl mpồl bơtiàn sơnĕ Pleiku yal, nàng broă ai càn priă lơh geh cồng nha mờ làng bol ngui priă càn di jơnau kờñ, Anih priă jền gam pơgồp bal mờ gơnoar atbồ ƀòn lơgar mờ ală jơnum ai càn priă lam lơh uă broă lơh ngan ngồn nàng dong kờl làng bol. Mò Huỳnh Thị Trà Quế đơs: “Lài mờ tŭ càn priă, tàm ală thôn, ƀòn halà tổ zân phố, Anih priă jền pơgồp bal mờ gơnoar atbồ tàm ƀòn lơgar crơng gơs jơnum ai càn priă. Tơnơ̆ hơ̆, broă lài ngan pal sac rơ wah di cau mờ ală broă pơn jat tai hơ̆ sồng sền swì ai càn priă. Tơnơ̆ càn priă, ală cau tàm mpồl bal, jơnum ai càn priă, sơlơ sền sơ wì, jat sền nàng làng bol ngui priă càn di jơnau kờñ, geh cồng nha tàm ròng phan, tam phan nàng brồ guh lik klàs rƀah”.

Priă càn dong kờl mpồl bơtiàn neh lòt bal mờ broă lơh tơrmù rƀah bơh git nđờ jơt nam do mờ khà priă ai càn ngai sơlơ geh rề ơnàng, lơh jat jơnau kờñ bơtàu tơnguh tàm ală tiah kal ke. Mut tus tơngai bơh nam 2025 tus nam 2030, ală càr ndrờm tơlik jơnau kờñ lơh geh là ờ gam hìu bơnhă rƀah, den tàng broă git nền khà priă ai càn pa dipal nàng làng bol lơh broă sa in gơtùi lơh pa broă lơh sa, tơnguh cồng nha lơh sa rơp sơlơ geh kuơ lơh gơlik bơta chồl tơnguh. Gơwèt mờ làng bol tiah sar lơgar ngài, tiah làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau tàm càr Gia Lai, do sơlơ là bơta chồl tơnguh ờ gơtùi ờ geh tàm gùng lik klàs rƀah, brồ guh lơh pas.