Jat jơnau yal tàm pơrjum cribơyai, kờp bơh tŭ Jơnau sồr bè phan bơna ờ lơh roh brê (EUDR) bơh Mpồl tam klac câu Âu dê geh lơh jat ngan ngồn, gah lơh dơm chi Việt Nam ơm tềng đap dùl jơnau sồr pal jat, hơ̆ là phan tac hờ lơgar ndai pal gơtùi ai gŏ ờ lơh roh brê tơnơ̆ ngai 31/12/2020, lơh jat adat boh lam mờ geh măi mok yal tơnggit bơh lơi geh tus tàm bă brê. Jơnau sồr do geh lơh jat bơh nhai 6 nam 2023, mờ rơp sồr pal jat gơ wèt mờ mpồl lơh sa kă bro dờng bơh lồi nhai 12 nam 2025, mpồl lơh sa kă bro di mơ mờ dềt bơh lồi nhai 6 nam 2026. 

Mờ bă ù rlau 4 tơlak 700 rbô lồ brê tam, Việt Nam mìng rơp pa geh 680 rbô lồ brê tam geh lơh sră cơng tàng atbồ kơ̆ kơnhăp, geh mờr 15%. Tàm tŭ hơ̆, rlau 90% bă brê tam gơ wèt gơnoar atbồ bơh ală hìu bơnhă dềt, rah rài dê. Khi gam pal kong mờ kal ke bè priă bơcri jŏ tơngai mờ bơta chài lơh broă tŭ tam gơl bơh tam brê dơm chi dềt gơ gơs dơm chi dờng, tŭ tơngai jŏ jòng. Cribơyai tàm pơrjum, ồng Đặng Văn Ba, dùl nă cau geh 5 lồ keo sơntìl pa tàm càr Gia Lai đơs bơta kơlôi rơcang bè priă bơcri mờ bơta chài lơh broă tŭ tam gơl nàng tam brê dơm chi dờng tŭ tơngai jŏ jòng: “Chi tam jŏ nam den làng bol ờ hềt mờng, kơp kờñ ngan geh dong kờl pơlam adat boh lam là lài ngan, bơta chài lơh broă, bơta chài măi mok là dơ̆ 2, hơ̆ là bơta kơp kờñ ngan rlau jơh bơh làng bol dê”.

Mùl màl ai gŏ tàm tiah đah jum tàm gùl lơgar mờ Tây Nguyên, broă bơtàu tơnguh tam brê dơm chi dờng lơh geh sră cơng tàng gam gơ gơs pràn ngan. Gia Lai tŭ do geh kờp jơh bă brê gơguh tus 650 rbô lồ, tàm hơ̆ brê tam là 171 rbô lồ, là dùl pơn yơu. Ồng Nguyễn Văn Hoan, Phó Kwang Lam bồ Sờh Broă lơh sa suơn sre mờ Tiah ơm kis càr Gia Lai pà git, gùt càr mìng rơp pa geh rlau 12 rbô lồ brê geh lơh ală sră cơng tàng ală lơgar. Khà do kung gam dồ êt ir pơndrờm mờ kờp jơh bă brê tam, ai gŏ bơta ƀuơn nàng lơh geh sră cơng tàng kơ̆ kơnhăp gam uă ngan. Ồng Hoan đơs nền: “Bol hi geh broă rơndap lơh tam gơl brê dơm chi dềt nàng tam brê dơm chi dờng mờ bă ù ờ hềt tam brê, bol hi lơh gơlik bơta niam ai mpồl lơh sa kă bro in geh ơpah ù nàng tam brê tàm bă ù gời nàng gàr rơndap ù tiah bơtàu tơnguh brê lơh sa. Bơta kal ke tàm broă tam gơl hơ̆ là brê dơm chi dờng den gơ rềng tus tơngai lơh sa kă bro pal jŏ, pal geh priă bơcri jŏ jòng”.

Bơh ală kal ke geh đal git, tàm pơrjum cribơyai, ală cau ala mat neh ai tơlik broă lơh tờm là sơlơ tàm tơrbŏ bal “4 gah” là dà lơgar, cau kơlôi sơnơng jak chài, mpồl lơh sa kă bro mờ cau lơh broă sa mờ dong kờl priă tă lơh sră cơng tàng ai làng bol in, bơto pơlam bơta chài măi mok, mờ kung hòi jà priă jền dong kờl bơh ală lơgar dê nàng mhar rề ơnàng bă brê dơm chi dờng lơh geh sră cơng tàng.

Bè đah Anih tờm dong kờl bơto pơlam broă lơh sa sươn sre dà lơgar, ồng Hoàng Văn Hồng, Phó Kwang lam bồ Anih tờm đơs nền: Rề ơnàng brê tam dơm chi dờng gơ jat bal mờ sră cơng tàng kơ̆ kơnhăp ờ mìng là bơta lơh sa mờ gam là bơta lơh nền tus bơngă bơh gah tam sền gàr brê Việt Nam dê tàm muh mat ală lơgar. Do là gùng mìng dùl lơm nàng phan dơm chi Việt Nam ngan ngồn geh dờp “Sră ai gơnoar” mut jrô ơnàng tàm ală drà kal ke, wèt tus dùl rài broă lơh sa brê bơnơm tam gơl pa mờ kơ̆ kơnhăp: “Tŭ do ală lơgar atbồ kơ̆ ngan, pal gàr phan dơm chi geh koh kơl bơh brê tam, ờ mus kơl brê geh is mờ brê rơcang gàr, geh yal tơnggit anih lơh gơlik, geh atbồ màh sồ tiah tam, git nền bă tiah mờ loh làng anih lơh gơlik phan mờ ờ lơh aniai tus tiah ơm kis. Dilah lơh jat tơl jơnau sồr geh lơh sră cơng tàng den là dùl tŭ niam dờng ngan nàng Việt Nam in gơtùi tac phan tus drà ală lơgar, ngan là EU, dilah geh EU ring bal den do là sră ai gơnoar nàng ai phan tac tàm ală drà ndai tàm dunia”.