Tơn jơh hìu ing, hìu ồm sèt nhăt dà mìu – bơt bơtàu bơta pin dờn tàm ală ƀòn Tây Nguyên

VOV.K'Ho- “Ală cau at tê bal lơh hìu ing, pơnì àñ kơnòl sền gàr rơndap tap sèng lơngăp lơngai”, yal bè broă lơh ngan bơh kwang àng ală kâp dê, ală cau tờm tàm broă lơh tơn jơh hìu ing, bơt bơtàu bơta pin dờn tàm Tây Nguyên.

Ngai lồi nhai 7, tŭ trồ tơngai rơ sơh đau, thiếu tá ồng Trần Văn Dũng – Phó Lam bồ kwang àng sàh tiah nhàr lơgar Quảng Trực, càr Lâm Đồng bal mờ cau lơh broă bal tus tàm ƀòn Bu Prăng 1A bơrlŭ sơmăng, tùng găk, lơh ală hìu dut ndơl, nàng di tŭ tơngai hơ pơrgon jàu jơh 66 nơm hìu pà làng bol tàm sàh in. Ồng Dũng pà git, tàm tŭ tơngai jơh ală mpồl, gah broă lơh tam gơl lơh broă jat broă lơh gơnoar atbồ 2 kâp, khà broă bal bơh gah kwang àng dê gơguh uă rlau 2 dơ̆. Bè hơ̆ den tàng, ală bi sùm lơh ngan àñ ơnòng dùl dơ̆ lĕ jơh bal 3 broă: sră pơ àr gơnoar atbồ, sền gàr lơngăp lơngai mờ gàr niam broă lơh tơn jơh hìu ing, hìu ồm sèt nhăt dà mìu tàm ù tiah ƀòn lơgar lơh gơs jat di broă rơndap lơh: “Kwang àng sàh neh pơrjum mờ sồr kơnòl broă ai tơl jơnum in nàng git ală mpồl cau lơh hìu jat tơl thôn, ƀòn geh ală hìu bơnhă geh dờp bơta dong kờl bơh broă lơh dong kờl tơn jơh hìu ồm sèt nhăt dà mìu. Bol hi jat sền broă lơh mờ jơnau kờñ lơh bè lơi nàng lơh kơ̆ kơljap bè kơlik kơ̆, bơnàng kơ̆ mờ rơkàng tìm kơ̆ mờ sơlo. Bơdìh hơ̆ tai, kung jat sền tơngai hơ pơrgon jàu hìu ai làng bol in mut ơm”.

 

Tàm ù tiah càr Gia Lai, broă tơn jơh hìu ing sơlơ uă rlau, tài pal lơh gơs rlau 12 rbô 500 nơm hìu, tàm hơ̆ gah kwang àng dờp lơh rlau 6 rbô 500 nơm hìu. Nàng di tŭ tơngai hơ pơrgon, ală kwang bàng tàm mpồl kwang àng neh tus lùp tơn cau lơh broă chài rơgơi, ală mpồl tac phan lơh hìu… Bàr pe nă kwang bàng gam pà priă nhai tềm pềr uă nam să tờm he dê tai. Trung tá bi Lê Đình Hải – Phó lam bồ kwang àng sàh Ia Pa, càr Gia Lai pà dùl tàm khà ală cau bè hơ̆. Bi là cau nac jà kuơmàng ngan tàm dơ̆ ai ngui hìu bơh mò Kpă Huê dê, cau kra kis nă să, kuet kơlte tàm thôn Ma San, sàh Ia Pa. Mò Rmah H’đa, lam bồ thôn Ma San pà git: “Thôn Ma San pa do geh 2 hìu bơnhă geh dong kờl tơn jơh hìu ing, hìu ồm sèt nhăt dà mìu. Is ồn hìu pà mò Kpă Huê in bơh bi Hải dong kờl 80 tơlak đong, dùl hìu bơnhă ndai geh dà lơgar dong kờl 60 tơlak đong. Git bơta sền gròi, dong kờl bơh Đảng, dà lơgar dê, làng bol tàm thôn sùm lơh jat niam jơnau lơh nền, gùng dà bơh Đảng, adat boh lam bơh dà lơgar dê; ờ iat, ờ đòm bol ờ niam, sùm tam klac bal bơt bơtàu ƀòn lơgar ngai sơlơ bơtàu tơnguh”.

Trung tá bi Lê Đình Hải pà git, broă să tờm bi tă pơgồp priă tềm pềr nàng lơh hìu pà làng bol in, dùl bơnah là tài kờñ sơlơ tơnguh tai cồng nha bơh broă lơh tơn jơh hìu ing, hìu ồm sèt nhăt dà mìu tàm ƀòn lơgar in sơlơ geh kuơ rlau. Gam dùl jơnau tai, do là broă nàng gơ tàm sòr mờ ƀòn lơgar bơh cau kwang àng sàh dê: “Mò Kpă Huê là dùl nă cau kal ke ngan tŭ să jan gơtìp kuet kơlte, ơm mờ sau mờ ờ geh jơtài halà suơn sre lơi, bal mờ hơ̆ gam ơm kis tàm hìu ndàp neh sèt tai. Mò kung ờ gơ ơm tàm mat cau geh tơn jơh hìu ing, să tờm añ kung kơlôi uă ngan den tàng rê tàm bơyai mờ pơ ùr añ dê. Añ bơyai mờ mblàng lơh loh mờ pơ ùr añ dê là, he ơm tàm ƀòn lơgar, rềp mờ làng bol, khi dong kờl he lơh gơs kơnòl broă, mờ kờñ pal lơh pà mò in hìu nàng ơm kis tus jơh rài kis. Klo añ mblàng lơh loh, pơ ùr añ dê ring bal, mờ añ yal mờ Đảng ủy mờ hòi cau lơh broă tus lơh hìu mò in”.

 

Bơh kờp sền, tiah Tây Nguyên geh mờr 18 rbô hìu bơnhă kal ke bè hìu ơm. Lơh jat srơh tơn jơh hìu ing bơh Cíñ phủ dê, ală càr neh bơt bơtàu ală jơnau lơh nền mùl màl, hòi jà bơta tă pơgồp bơh jơh bal kes priă mờ mpồl bơtiàn dê nàng tơn jơh hìu ing, hìu ồm sèt nhăt dà mìu tàm ală tiah. Mpồl kwang àng neh gơs mpồl tờm ngan tàm broă lam lơh ală jơnau lơh nền, tŭ kong kơnòl hòi jà tă pơgồp priă tă lơh, jòi anih tac phan lơh hìu mờ cau lơh hìu, mờ kung sồr tơn lơh di tơngai hơ pơrgon, jat sền lơh rlau 12 rbô 700 nơm hìu. Tus lồi nhai 7, jơh ală hìu pa bơh mpồl kwang àng lơh neh geh ai ngui, jàu ală hìu bơnhă in ơm. Tàm bơta chờ hờp geh mut ơm tàm ală hìu pa dờng niam, kơ̆ kơljap, bi H’Miên Ayun ơm tàm càr Dăk Lăk ngoh rơngac đơs: “Añ chờ hờp ngan, ờ git đơs bơta lơi tai. Geh hìu pa nàng ơm, ờ duh pal kong bơta hìu sèt, nhăt dà mìu tai”.

Jờng rơ nùs nhơm sơrlèt gan kal ke, tài làng bol huĭ să tờm, tài làng bol mờ drơng wơl bơh mpồl kwang àng sàh tàm Tây Nguyên dê, Trung tướng ồng Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng Ƀộ Kwang àng đơs là, tàm tŭ tơngai jơh gùt anih lơh broă Cíñ trị ờ ru ngan mờ broă rơndap tap sèng wơl mpồl lơh broă sră pơ àr gơnoar atbồ, mpồl kwang àng tàm sàh ờ mìng pal lơh gơs kơnòl broă gàr lơngăp lơngai rơndap tap sèng mờ gam pal jat sền tơngai pơrgon lam lơh broă lơh hìu ing, hìu ồm sèt nhăt dà mìu là bơta pơnđơl pràn dờng ngan.

Broă lơh bơh ală cau ling kwang àng dê tàm ală càr Tây Nguyên ờ mìng dong git nđờ rbô hìu bơnhă làng bol geh rài kis kal ke geh mut ơm tàm ală hìu pa mờ gam pơgồp bơnah bơt bơtàu bơta pin dờn bơh làng bol kòn cau Tây Nguyên dê gơ wèt mờ Đảng, dà lơgar, pin dờn tàm cồng nha bơh gơnoar atbồ dê: “Ƀộ Kwang àng jờng rơ nùs nhơm bơh Kwang àng ală càr Tây Nguyên mờ ală mpồl lơh broă mờng chài gơ wèt Ƀộ Kwang àng dê tàm do, mờ kơnòl broă uă, nùs nhơm lơh broă jơh nùs, pơn đơl jơh pràn mờ nù snhơm tài làng bol mờ drơng wơl, neh jal mhar lơh gơs khà broă dờng ngan tàm broă lơh hìu ơm làng bol in. Añ pin dờn là, mờ hìu ơm pa kơ̆ kơljap, ală hìu bơnhă rơp iang nùs lơh broă lơh sa, pơn jat tai brồ guh tàm rài kis, jơh nùs tus bal gàr lơngăp lơngai rơndap tap sèng tàm ƀòn lơgar, pơgồp bơnah bơt bơtàu mờ bơtàu tơnguh lơh sa – mpồl bơtiàn tàm ƀòn lơgar”.

Tây Nguyên tŭ do neh tàm tơrbŏ bal mờ dà lềng. Mờ ală hìu ơm pa geh lơh, làng bol ală ƀòn neh kơ̆ dơn wèt tus tơnơ̆ do. Broă lơh tơn jơh hìu ing, hìu ồm sèt nhăt dà mìu bơh Thủ tướng Cíñ phủ lam lơh mờ ală cồng nha lơh geh ờ mìng lời wơl tềl niam chài kòn bơnus, lơh gơlik bơta pràn chul chồl ai tŭ tơngai bơtàu tơnguh pa in mờ gam lơh gơlik dùl bơta lòng hòi jà kơnòl bơh jơh gùt anih lơh broă cíñ trị mờ priă jền mpồl bơtiàn dê nàng bơsong ală broă lơngăp lơngai rài kis mpồl bơtiàn. Tơnơ̆ tơmut bal, ală càr Tây Nguyên neh geh brê, geh dà lềng. Broă dong làng bol geh rài kis kal ke mhar iang nùs ơm kis rơp là bơta chồl tơnguh nàng làng bol ală càr Tây Nguyên mhar brồ guh hờ dà lềng dờng.

Viết bình luận