Ală cau lơh broă sa chờ hờp

VOV4.K’Ho- Tàm bơta geh ngan tàm broă lơh sa, phan lơh geh bơh broă lơh sa suơn sre Việt Nam dê neh geh tiah tăc bro tàm ală drà kă bro kal ke ngan rlau jơh, rề ơnàng geh ală broă lơh do rơ̆p dong gah lơh broă sa suơn sre Việt Nam bơtàu tơnguh kơ̆ kơljap, lơh geh jơh bal bơta bơkah niam bơh phan bơna dê, sền gàr tiah ơm kis mờ ală broă mpồl bơtiàn.

Bơta do kung lơh nền là kơlôi sơnơng bè drà kă bro neh sơnđờm geh lơh. Cau lơh broă sa neh gĭt wă rlau tàm broă lơh gơlik ală bơta lơi mờ drà kă bro kờñ, tam gơl bơh tăc bơta he geh tus tăc bơta drà kă bro kờñ.

Tàm Hìu lơh broă Hợp tác xã kơphê Lam Anh, ơm tàm thôn Tuơh Ktu, xã Glar, kơnhoàl Đăk Đoa, càr Gia Lai, bơnàng hìu lă mờ gạc pơrhê tŭ lơi kung geh jùt rào sàng bơh, mrềt niam ngan. Do là tiah sơnđờm bơh “ală cau lơh broă sa chờ hờp xã Glar dê”. Khi lik klàs bơh dồs chơ̆t jŏ jòng, geh kis tàm trồ tiah sàng goh, niam, mờ rcang lơh gơlik phan bơna geh kơnòl mờ cau ngui sa.

Kềng khòc kơphê tơl khà 3 sơmañ Broă lơh tơl xã dùl phan bơna OCOP dê cèng mat kă bro bơh Hợp ták xã, bi Suân, kòn cau Bahnar, kah wơl dùl rài pa do gam ờ hềt jŏ. Bi Suân đơs: “Tŭ lơi kung dồs. Nam lơi kung priă cồng tờm gơ jĭk priă cồng uă, sơlơ jŏ sơlơ uă. Uă cau den tăc jơh hìu đam nàng tơm dồs. Oh mi tàm ƀòn cau lơi kung ờ gơdan lơh. Lài do bơta lơi kung là hoá họk lơm, tơl nă cau geh kòp tàm să jan ngai sơlơ jroă, den ƀơ̆ ƀơl tiah ơm kis tai. Den tàng kờñ tam gơl kơlôi sơnơng tơl hìu bơnhă dê, lơh phan lơi hơ̆ sàng goh ai tiah ơm kis in, sàng goh ai plai ù do in, den añ bal mờ hợp ták xã lơh broă lơh kơphe sàng goh”.

Tam jat broă lơh geh dờp gùt plai ù bè kơphê sàng goh, gàr niam pràn kơl dang să jan ai cau tam in mờ sền gàr tiah ơm kis (hòi lyah là UTZ), bơh nam bơh chờm tơn,  priă tă bơcri lơh bơh chờm neh gơmù rlau 50% pơndrờm mờ lài. Broă lơh lơh sa suơn sre kơ̆ kơljap geh lơh uă rlau tŭ làng bol kòn cau Bahnar tàm kơnhoàl Đăk Đoa sền gŏ mờ măt tơn, ƀư tơn tàm tơl srum plai dum mờ Hợp ták xã Lam Anh blơi mờ giă jơnhoa rlau 2 dơ̆ geh tŭ tus 3 dơ̆ pơndrờm mờ giă drà kă bro dê. Mìng tơnơ̆ 2 nam, tiah tam kơphê sàng goh neh gơguh bă ù uă rlau 100 dơ̆. Bi Uê, cau tàm mpồl Hợp ták xã Lam Anh sùm rcang tus tàm suơn kơphê bơto pơlam bơta chài ai làng bol in, nàng cau lơi kung geh kis pràn, kis chờ hờp lơm. Bi Uê đơs: “Bơh nam 2020, 100 hìu bơnhă kung tus bal tàm broă lơh do. 100 hìu bơnhă lòt còp suơn kơphe, tơngkah làng bol bañ ƀồm sơnơm nhơ̆t, sơnơm tàm khàr  mờ Dà lơgar kơryan ờ ai ngui, ngui ală sồ siă phan siñ họk. Añ lòt bơto pơlam, lòt hìu lơi den cau lơi kung jat bal lơm”.

Nàng kơ̆ kơljap drà tăc bro ai xã tàm mpồl in tăc mờ giă kas, pal yal tus “broă rơndap lơh jŏ jòng” bơh Kwang atbồ Hợp ták xã, bi Lê Hữu Anh dê. Lê Hữu Anh deh  nam 1986 là cau geh bơta kơlôi sơnơng tam gơl uă ngan tài bơh lài do, hìu bơnhă bi là đại lý tăc phơng sih, sơnơm sền gàr phan tam dờng ngan rlau jơh xã Glar dê. Sền gŏ cau lơh broă sa blơi uă ir sơnơm hóa họk nàng ƀồm ai tờm kơphê in, bi hòi jà làng bol lời tĕ broă lơh mờng kuèng bơh yau nàng tam kơphê sàng goh, kơ̆ kơljap, sền gàr pràn kơl dang să jan mờ tiah ơm kis. Jat bi Lê Hữu Anh, hơ̆ ngan là gùng lòt nàng lik klàs rƀah, lơh pas kơ̆ kơljap ai làng bol kòn cau in mờ kung là mpồng pờ tơlik ai gar kơphê tàm tiah do in brồ guh lòt ngài tus tàm uă drà kă bro dunia dê. Bi Lê Hữu Anh đơs: “Dilah ờ hềt geh Hợp ták xã, ờ geh broă lơh bơceh lơh pa, ờ hềt geh bơta tam gơl bè do den cau lơh broă sa ndrờm lơh sa jat bơta mờng kuèng, jat gùng yau, jat broă lơh yau. Mìng tus bal tàm do den hơ̆ sồng tam gơl, mờ là tam gơl niam mờ he pal sền gĭt broă do là broă lơh jŏ jòng. He lơh geh broă rơndap lơh jŏ jòng, kơ̆ kơljap mờ gơ kung di pal sơl”.

Bơh ală cau lơh broă sa lơh sa suơn sre niam rơ̆p geh dùl gah lơh suơn sre brê bơnơm, dùl mpồl bơtiàn pràn kơl dang. Chờ hờp ngan là, broă lơh lơh sa suơn sre geh kơnòl, kơ̆ kơljap do gam hời rơ hời lơh gơ rề uă tiah, bơh ală cau geh nùs nhơm kờñ ngan bè “ală cau lơh broă sa chờ hờp” tàm xã Glar, ai bol he in bơta gơn kơnờm bè ală tiah ƀòn lơgar pa bơtàu tơnguh kơ̆ kơljap.

Viết bình luận