Oh klau dềt Y Rôlin Niê (10 sơnam, ơm tàm ƀòn Dur 1, xã Dur Kmăn, kơnhoàl Krông Ana) mềr ngan mờ bèp he dê, bơr đơs chờ sùm mờ ñiŏ nhơl. Bi Y Viễn H Mok, pà gĭt, Y Rôlin là kòn bơh bi ùr gah pơ ùr bi dê. Sau neh roh mè tŭ pa mìng 18 nhai lơm, bèp sang lòt bau mờ cau pa. Tŭ hơ̆, bulah pa bau mờ rài kis kal ke ngan, să tờm bi den kuĕt kơlte, mơya kờñ sau ờ geh cau sền gròi ròng siam den ùr bơklau bi neh lơh sră nggal dờp ròng sau. Bi Y Viễn H Mok, đơs:“Bơh chờm dờp ròng kơnòm dềt ờ gĭt lơh bè lơi den kung gơlơh kal ke ngan sơl. Geh ồng mò ròng bal, tŭ do kòn neh dờng rau añ chờ mờ chờ hờp ngan. Tŭ do, añ gŏ bè kòn tờm añ dê, kờñ rlau mờ kòn he dê tơn, sền sơnđàc ngan”.

Gĭt bè rài kis bơh sau Y Rôlin dê, bơh nam 2022, Mpồl cau ùr xã Dur Kmăn neh hòi jà ală cau geh nùs nhơm niam bơh broă lơh “Mè ròng” dong kờl sau in pah nhai 500 rơbô đong. Mờ priă do sau geh tai priă jền blơi sră giáo khoa, sră cih, phan ngui bơsram sră, tơrmù ƀà bơnah lơi kal ke ai hìu bơnhă in.

Dùl nă cau ndai kung dờp geh bơta dong kờl bơh broă lơh “Mè ròng” là sau H’Hồng Niê, 14 sơnam, ơm tàm ƀòn Akô Siar, sơnah ƀòn Tân Lập, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột. Mè chơ̆t pơgap mờ do 4 nam, bèp bau mờ cau ndai den H’Hồng rê ơm mờ ồng mò đah mè. Ồng mò sùm kòp tê jê să, priă jền tŭ geh tŭ ờ. Bơh nam 2021, mờ bơta tàm tơrƀŏ bal bơh Mpồl cau ùr sơnah ƀòn Tân Lập dê, sau neh geh mò Đỗ thị Thơm- cau tờm dùl mpồl lơh sa kă bro tàm ƀòn dờng Buôn Ma Thuột dờp “ròng” tus nam 18 sơnam. H’ Hồng Niê yal: “Kòn geh dờp bơta kờñ gơboh bơh mè Thơm dê den kon gơ lơh pơndờm pơniang dùl bơnah lơi bơta sươ̆i siar ờ geh mè. Mè dong kờl kòn pah nhai 500 rơbô đong, jŏ jŏ mè kung tus còp halà pơyoa jơnau cih tàm điện thoại ai kòn in sơl. Kòn mìng gĭt pơnđơl pràn lơh ngan bơsram jak ngan nàng tơnơ̆ do dong kờl wơl ală bơta lơi mờ Mè Thơm neh sền gròi mờ kờñ gơboh añ.

Tàm càr Dăk Lăk tŭ do geh mờr 2 rơbô 300 nă kơnòm dềt kòn đời, tàm hơ̆ mờr 700 nă kơnòm dềt kòn đời jơh mè mờ bèp mờ geh rài kis kal ke ngan. Lơh jat broă lơh “Mè ròng” bơh Mpồl tam klăc cau ùr Dà lơgar Việt Nam dê lam lơh, tàm 2 nam do, Mpồl tam klăc cau ùr càr Dăk Lăk neh tàm tơrbŏ bal mờ ală mpồl cau, cau dùl nă să, cau geh nùs nhơm niam mờ ală kấp mpồl cau ùr dờp dong kờl ai mờr 700 nă kơnòm dềt kòn đời mờ khà priă dong kờl rlau 7 tơmàn 800 tơlak đong. Mờ uă broă lơh dong kờl bè: jàu priă mat, lơh sră tềm pềr, pà priă bơsram, lơh hìu ơm ram mhŭ bơta nđàc, pà rơndeh coh, pà kong tàp, ào mpha. Ờ mìng dong kờl bè phan bơna, mpồl cau ùr ală kấp gam tam jàu kơnòl broă cau tàm mpồl in sùm lùp còp, jat sền bơta bơsram sră bơh ală kơnòm dềt dê.

Mò Tô Thị Tâm, Củ tịc Mpồl tam klăc cau ùr càr dê pà gĭt, broă lơh do cèng gơtha dong kờl kòn bơnus uă ngan. Bơh hơ̆, rơpoa bơta jê sồt, gơ gơs tiah kơldìng kơ̆ kơl jăp nàng ală sau in pràn kơl dang sơr lèt gan rài kis kal ke, cơnđoà lòt tai tus rài tơnơ̆ do. Mò Tô Thị Tâm, đơs: “Bol añ kung kơ̆p kờñ hòi jà bơta sơm bat tê bal mut lơh bơh jơh bal mpồl bơtiàn dê, digơlan là bơh kes priă bơh Mpồl cau ùr càr halà bơh Kes priă sền gàr dong kờl kơnòm dềt bơh Sở Lao động càr dê atbồ nàng dong kờl tơn ai ală sau in. Mờ kơ̆p kờñ là ală mpồl cau, cau dùl nă să, ală mpồl lơh sa kă bro, ală mpồl cau tàm càr mờ bơdìh càr bơh uă gah krơi is, bơh uă broă lơh krơi is mờ dong kờl digơlan mờ nùs nhơm mờ bal mờ phan bơna tơn”.

Bơh broă lơh “Mè ròng” uă kơnòm dềt kòn đời tàm càr Dăk Lăk neh geh tai bơta pơnđờm pơnđiang, geh kis tàm bơta kờñ gơboh. Bơta pơndờm pơnđiang jơh bal bè phan bơna bal mờ nùs nhơm rơ̆p dong ală kơnòm dềt in geh tai bơta gơn kơnờm nàng sơr lèt gan ală bơta roh rui, brồ guh tàm rài kis, wèt tus dùl rài tơnơ̆ do niam bơnĕ rlau tai.