Tàm hìu ơm dềt bơh hìu bơnhă dê tàm ƀòn Phơng, xã Ea Tul, kơnhoàl Cư M’gar, càr Dăk Lăk pah ngai bi H’ Hương Niê (kòn cau Rơđê) kung gam tryang tryồng ngan, nền nòn tàñ ală ào, ồi, pang ồi tơ̆ kòn cau. Gơwèt mờ bi H’ Hương Niê, ngai pah ngai geh nggui tàm bơrnơ̆ tàñ ờ mìng là broă lơh geh priă jền ai hìu bơnhă in rcang ngui tàm rài kis lơm mờ kwơ màng rlau hơ̆ là bơta kờñ mờ pơgồp bơnah prap gàr, sền gàr bơhiàn niam bơnĕ niam ngan bơh jơi bơtiàn he dê.

Bi H’ Hương Niê pà gĭt: “Añ sền gŏ tàm ƀòn kòn cau Rơđê mìng geh ală cau ùr dờng sơnam hơ̆ sồng gĭt tàñ phan soh, ồi tơ̆ kòn cau, ai ală cau kơnòm să den ờ gĭt tàñ ờ. Den tàng bè hơ̆, broă tàñ ồi yau bơh kòn cau Rơđê dê ngai sơlơ roh. Tơnơ̆ tŭ jơh bơsram kấp pe añ lơh nền jat bơsram gah tàñ phan tàm hìu bơsram Cao đẳng broă tàm tiah drà mờ tŭ bơsram jơh añ rê bơsram tai mờ ală nghệ nhân tàñ ồi yau dờng sơnam tàm ƀòn”.

Bi H’Hương Niê là cau lơh gơ kờñ bơta kờñ gơboh mờ phan tàñ ồi yau ai uă oh mi tàm tiah do in. Oh mi tàm mpồl lơh broă bal klo ngai lơh broă tàm mìr, tus trồ mang mờ ală ngai lồi poh den lời tŭ ru nggui wơl tàm bơr nơ̆ tàñ ồi yau. Ală phan bơna bơh ală oh mi dê lơh gơlik là phan ngui tàm rài kis pah ngai bè pang ồi mă kòn, ồi, kơldung... Bi H’ Hương Niê là cau ngăc ngar gĭt ală jơnau kờñ bơh bơta kờñ ngui bơh cau ngui dê. Bơh hơ̆, bi mòn lơh ală phan lơh pa, mơya kung gam gàr wơl bơhiàn niam bơnĕ ồi yau bơh kòn cau Rơđê dê, mờ bơta dà sơng tờm ngan là dà jù mờ dà  pơr hê. Pơn yơu bè bơka tai ală kềng gah ào, ồi ală phan bơka rùp 3 mum, rùp thoi, halà ràng tơlik rùp hin chi che, bơkào, àng kơnhai, mat tơngai...

Kơ nờm geh bơta bơceh pa mờ ală mpàng tê chài ngan, bơta niam ngan tơl phan bơka bơh ală cau lơh broă tàm mpồl dê ală oh mi ngai sơlơ dờp geh uă sră dăn blơi phan. Kờp bal pah nhai mpồl lơh broă bal tăc geh pơgap 200 phan bơna mờ giă tam gơl bơh 50 rơƀô đong tus 1 tơlak 200 rơbô đông dùl phan bơna, tơl nă cau lơh broă tàm mpồl lơh geh priă jền pah nhai bơh 3 tus 4 tơlak đong dùl nhai. Tơnơ̆ mờr 5 nam tus bal tàm mpồl lơh broă, geh 6 mpồl cau lơh broă neh lik klàs rƀah.

Bi H’ Hương Niê đơs: “Nam 2018 añ tơlik mat Mpồl lơh broă bal tàñ ồi yau, bơh chờm mìng geh 11 nă cau lơm, tŭ do neh geh 15 nă cau. Ală bi lơh broă dờp geh priă jền jat phan bơna. Bơdìh mờ ală phan bè ờs bơhiàn yau dê, añ lơh pa ală phan bơna gơ in di pal mờ jơnau kờñ geh ngan tŭ do, giă tăc mờ jơnau kờñ ngui pah ngai. Mpồl lơh bal bơh bol añ dê tañ ală phan bơna bè ào, ồi, kơldung... Dră kă bro dan blơi phan bơna lơi den oh mi tàñ phan bơna hơ̆”

Mờ gơnoar broă là Phó Củ tịc Mpồl tam klăc cau ùr xã Ea Tul, kơnhoàl Cư M’gar bi H’ Hương Niê sùm mblàng yal bè bơta kwơ niam chài krơi is ngan bơh ồi kòn cau ală jơi bơtiàn kòn cau Tây Nguyên dê, tàm hơ̆ geh ồi kòn cau Rơđê. Bi hòi jà oh mi ngui phan soh bơh yau bơh he dê tàm ală ngai lơh chờ, dơ̆ tam bau, lùp bau...

Ờ mìng tàñ tơn, bơto ai làng bol in broă tàñ bơh yau, bi H’ Hương Niê gam jòi anih tăc bro ală phan bơna, bơh broă lơh yal tơngĭt phan bơna tàm ală pang màng xã hội. Ờ mìng dong oh mi tàm mpồl geh tai priă lơh geh pah nhai, mờ nùs nhơm kờñ gơboh, bi H’ Hương Niê gam geh ală bơta kơlôi sơnơng dong kờl ală oh mi, kơnòm dềt kal ke, cau kuĕt kơl tê mờ tus bal uă ơdŭ bơto tàñ ồi yau ai rơnàng kơnòm să tàm tiah do in.

Bi H’ Hương Niê đơs:“Tàm mpồl geh ală oh mi kal ke den mpồl geh kơlôi sơnơng ngui ală biài lời tĕ tơnơ̆ tŭ mai ào, ồi, ồi tơ̆ nàng mai ală phan dềt, kung sền gàr tiah ơm kis mờ kung tăc lơh kes priă dong kờl oh mi cau ùr, kơnòm dềt kal ke, cau kuĕt kơl te nàng khi in kung sền gŏ là mpồl bơtiàn ờ gŏ lời tĕ ờ. Ală phan bơna do là che kơ̆t sŏ, ală kơldung dềt niam. Añ kơ̆p kờñ ală oh rơnàng tơnơ̆ do rơ̆p gĭt kờñ gơboh prap lời wơl broă tàñ ồi yau, bơhiàn niam chài bơh jơi bơtiàn kòn cau he dê. Dơ̆ 2 là ngai sơlơ geh uă drà tăc bro phan bơna ồi yau bơh oh mi dê”

Tàm ală nam do, Mpồl tam klăc cau ùr kơnhoàl Cư M’gar, càr Dăk Lăk kung neh pơgồp bal mờ anih tờm bơto broă lơh hòi jà oh mi làng bol kòn cau dùl ết nă cau tàm kơnhoàl tus bal mờ ală ơdŭ bơsram broă tàñ ồi yau. Mpồl neh hòi jà ală oh mi tus bal mờ mpồl lơh broă bal tàñ ồi yau tàm ƀòn Brăh, xã Ea Tul, kơnhoàl Cư M’gar mờ gĭt nđờ nă cau tàm mpồl tus bal. Mpồl neh dong kờl ai mpồl lơh broă bal in càn 35 tơlak đong bơh kes priă cau ùr sơnđờm mut lơh broă, mơkung pơgồp bal mờ Ngân hàng Cíñ sác xã hội kơnhoàl lơh geh ală bơta ai oh mi tàm mpồl lơh broă bal in geh tai priă càn nàng blơi ală phan tàñ, phan ngui tàm tŭ tàñ phan... Mờ phan tàñ kung ƀuơn ngan jòi blơi bè len, che brài... ală oh mi gơtùi lời tŭ jiơ ru nàng geh tai priă jền bơtàu tơnguh rài kis hìu bơnhă. Tàm ală nam do, mpồl lơh broă bal tàñ ồi yau geh oh mi lơh sùm mờ bơtàu tơnguh, pơgồp bơnah tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah, tus bal bơt bơtàu ƀòn lơgar pa.