Nam 2012, hìu bơnhă ồng Ksor Dría, ơm tàm thôn Plei Tal, xã Ia Sol, kơnhoàl Phú Thiện gơwèt hìu bơnhă rƀah, geh dờp broă dong kờl bơh Dà lơgar dê. Là dùl nă đảng viên, ồng gơ lơh ờ chờ hờp tŭ pal dờp geh bơta dong kờl, bơh hơ̆, ồng jơh nùs lơh ngan tam gơl bơta kơlôi sơnơng, broă lơh. Den hơ̆ sồng tŭ tơngai niam neh tus tŭ mờ kơnhoàl lam lơh Nghị quyết bơh Huyện ủy kơnhoàl dê bè lơh pràn ngui bơta chài măi mok pa tàm broă lơh sa lơh tus bơt bơtàu mat kă bro “Phe Phú Thiện”. Uă dơ̆ pơrjum geh lam lơh, tơl bơta kơlôi rcang, jơnau kờñ lùp bè broă lơh, lơh geh cồng nha, bơta kwơ cèng wơl neh geh mblàng wơl loh làng, nền nòn ngan. Đảng viên, kwang atbồ thôn, kra ƀòn, cau geh bơngă pin dờn lòt lài nàng làng bol in jat bơh ngkời. Ồng Ksor Dría neh mhar ngan càn priă, ngui bơta chài lơh kòi 2 kàl tàm ù sre ơnàng 1 lồ bơh hìu bơnhă dê. Tơnơ̆ uă nam tryang tryồng đềt mềr mờ sre mìr, rài kis hìu bơnhă ồng dê neh geh gùng lơh sa di ngan. Ồng Ksor Dría, đơs:“Nàng lik klàs jơgloh rƀah, tam gơl lơh sa hìu bơnhă, brồ guh tàm rài kis den tàm tơl hìu bơnhă pal dùl nùs bal dong kờl bal mờ gơ̆p ờ gŏ di kơldìng wơl, kơ̆p bơta dong kờl mờ pal lơh ngan lơh broă sa is, jơh nùs tàm broă lơh sa bè hơ̆ he hơ̆ sồng geh phan sa phan prap, lơh hìu đam dờng niam. Mơya kung ưn ngài Dà lơgar neh sền gròi dong kờl nàng làng bol in tam gơl bơta kơlôi sơnơng broă lơh, nàng lơh broă sa cèng wơl cồng nha rlau tai, bơh hơ̆ dong làng bol brồ guh bơtàu tơnguh lơh sa”.

Mờr 70 nam đềt mềr mờ ƀòn lơgar, mờ tờm kòi, sre mìr, bùm ƀlàng neh dong hìu bơnhă ồng A Nghiêm, ơm tàm xã Ia Yeng, kơnhoàl Phú Thiện, càr Gia Lai geh phan sa phan soh. Mơya rlau 10 nam do, sre mìr yau neh gơ gơs ală ƀlàng sre lơh kòi 2 kàl ntol uă ngan, lơh sa hìu bơnhă tam gơl loh làng, ồng A Nghiêm rơ hời kwèng mờ broă kờp priă jền lơh geh mờ priă cồng. Ồng A Nghiêm, đơs:“Lài do lơh kòi cồng nha lơh geh ờ hoan geh ngan tài bơh làng bol tam phan rah rài, ờ hềt gĭt ngui bơta chài lơh broă mờ sac rơwah sơntìl, mờ pơn jat tai là tăc bro phan bơna ờ kơl jăp. Mơya tŭ do tơl ală bơta ƀuơn ƀoài ngan, geh tam phan tàm ƀlàng sre dờng, ngui bơta chài măi mok pa mờ geh uă sơntìl pa den cồng nha lơh geh geh tam gơl loh làng”.

Tŭ cồng nha sền gŏ loh làng, kòi dum ntol ngan tàm ƀlàng sre, làng bol sơnđờm pin dờn mờ bal mờ gơ̆p lơh kòi, bơh hơ̆, ală ƀlàng sre dờng geh lơh. Ală hìu bơnhă bơh thôn, xã neh pŏ jơh àr sre tơrgùm lơh dùl bă, ngui bơta gơguh jak măi mok pa tàm broă lơh kòi sre. Ờ gam jơnau cau lơi pràn den cau hơ̆ lơh tai. Kơnờm bơh hơ̆, cồng nha tơnhào kòi sùm gơguh, uă hìu bơnhă lơh geh bơh 7 tấn 5 tạ tus 8 tấn dùl lồ. Ồng Rmah Dmeo, ơm tàm ƀòn RBai, xã Ia Piar, kơnhoàl Phú Thiện, pà gĭt:“Tŭ do lơh broă krơi ngan mờ lài do, broă lơh sre ndrờm ngui măi mok lơm, mờ ală rƀòng dà geh dà sùm ai ƀlàng sre in, bè lài do lơh mờ jơng tê bòl glar ngan, tŭ do lơh mờ măi mok lơm den broă lơh kung ngkhờc uă rlau, mìng tryang tryồng lơh broă lơm, pơn jat tai là tŭ do geh uă sơntìl kòi pa cèng wơl tơnhào uă, den tàng he gơtùi tam jat kàl ngui sơntìl kòi krơi is, lài do den lơh dùl kàl, tŭ do lơh geh 2 kàl rau”.

Lơh jat Nghị quyết sồ 05 nam 2012 bơh Huyện ủy kơnhoàl Phú Thiện dê bè lơh pràn ngui khoa họk- kông nghệ tàm broă lơh sa, lơh tus lơh geh mat kă bro “Phe Phú Thiện” pah nam kơnhoàl ai lài priă jền dong kờl cau lơh broă sa, ngan là làng bol jơi bơtiàn dồ ết nă cau pờ ơnàng bă tiah lơh ƀlàng sre dờng sih tam dùl sơntìl, mờ kòi sơntìl geh cồng nha tơnhào uă, bơkah niam. Tơnơ̆ rlau 10 nam lam lơh jat Nghị quyết sồ 05 bơh Huyện ủy kơnhoàl, càr Phú Thiện neh lơh geh 18 ƀlàng sre dờng lơh dùl sơntìl, mờ bă tiah lơh mờr 700 lồ. Nam 2019, mat kă bro phe Phú Thiện neh geh Kụk sền gàr geh ngui bồ tơngoh jak (Ƀộ Khoa họk mờ Kông nghệ) pà sră dờp. Bơh tŭ do, mat kă bro phe Phú Thiện ngan ngồn geh sền gàr dong kờl tàm jơh gùt lơgar. Jat ồng Vũ Hồng Duy, Phó Ƀí thư Duh broă sùm Huyện ủy kơnhoàl Phú Thiện đơs, geh uă tàm mat kă bro do, ờ mìng là tơnhào uă, bơkah niam, priă jền lơh sa lơm mờ là bơta gơrềng geh kwơ bal đah ală bơta kwơ phan bơna dê. Ồng Vũ Hồng Duy, đơs: “Lơh bal, pơgồp bal mờ ală mpồl lơh sa kă bro, pơgồp bal mờ Tập đoàn Lộc Trời tàm broă lơh geh mat kă bro phe Phú Thiện, kung bè lơh uă ală sơntìl kòi geh bơkah niam uă tàm ù tiah kơnhoàl dê. Bơh hơ̆ kung dong kờl tăc bro phan bơna kòi phe bơkah niam uă ai làng bol tàm ù tiah kơnhoàl in bơh hơ̆ pơgồp bơnah gàr sùm khà bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn bơh kơnhoàl dê”.

Lơh uă mat kă bro kòi phe tàm kơnhoàl Phú Thiện, càr Gia Lai kung gam là dùl gùng lòt jòng. Sùm geh ală sơntìl kòi geh cồng nha tơnhào uă, bơkah niam ngan geh ngui nàng sih tam. Ală ƀlàng sre dờng, lơh sa pa ngan, gam pơn jat tai geh pờ ơnàng, bơta kwơ kă bro bơh gar phe dê pơn jat tai sơlơ gơguh... bơh hơ̆, tơnguh priă lơh geh ai làng bol ală thôn, ƀòn in.