Tây Nguyên gơtờp uă kòp sốt xuất huyết bơh bồ kàl mìu

VOV4.K’Ho- Tây Nguyên gam mŭt tàm bồ kàl mìu. Bơta tơngŏ trồ tiah mìu, tơngai ni sơna, ai geh bơta nàng sơmăc deh kòn uă. Hơ̆ là bơta tờm lơh gơtìp kòp sốt xuất huyết gơtờp pràn.

Jăt anih Sền gròi kòp tê jê să càr Gia Lai yal, kòp sốt xuất huyết neh gơtờp uă tàm jơh 17 kơnhoàl, thị xã, ƀòn dờng mờ 732 nă cau gơtìp, gơguh 2, 4 dơ̆ pơn drờm mờ tŭ do nam lài. Ală kơnhoàl geh uă cau gơtìp là Krông Pa, Ayun Pa, Ia Pa mờ ƀòn dờng Pleiku.

Kung jăt gah lơh sơnơm càr Gia Lai yal, kòp sốt xuất huyết geh pơn jăt tai gơguh uă mờ di gơlan gơtìp kal ke tàm tơngai tus tŭ khà hìu uă, trồ tiah sùh iò, là tiah ƀuơn nàng kih dà geh uă. Den tàng, bal mờ ală broă lơh ngan bơh gah lơh sơnơm dê, den bơta lài ngan là làng bol pal git tàm broă rơcang sơndră mờ kòp sốt xuất huyết. Ồng Đinh Hà Nam, Phó Kwang atbồ Sở Y tế càr Gia Lai đơs: “Bè broă rơcang sơndră mờ kòp sốt xuất huyết ờ gơtùi sền ờ sơ̆p, broă rơcang sơndră kòp sốt xuất huyết niam ngan là ờ geh kih dà den ờ geh kòp sốt xuất huyết. Bè khàr, gri, khàp bơcah tàm hơ̆ uă ngan là kong rơndeh, tơngai do là geh mìu, mìu lơh kờn dà là sơmăc deh tăp. Bơh tŭ sơmăc deh tăp tus mờ tŭ dờng tàm pơgăp rơlao 10 ngai, bè hơ̆, broă ƀồm sơnơm kung mìng gơsơ̆t sơmăc par, tơngai geh ƀă tàm bơh sơnơm mìng pơgăp 48 jơ. Di lah cau gơtìp kòp sốt xuất huyết den làng bol pal tus hờ hìu sơnơm nàng geh sơm kòp”.

Tàm càr Dăk Lăk, kòp sốr xuất huyết kung gam geh tơngŏ gơguh, broă di gơlan gơtờp uă tŭ trồ tiah mŭt tàm kàl mìu tàm tŭ càr do gam ờ tơl sơnơm nàng ƀồm sơndră mờ kòp gơtờp. Kờp bơh bồ nam tus tŭ do, càr Dăk Lăk neh gŏ geh 283 nă cau gơtìp kòp sốt xuất huyết. Di lah pơn drờm mờ nhai poan, gơguh rơlao 40 nă mờ dờp geh tai 3 tiah tàm ală kơnhoàl Buôn Đôn, Krông Năng mờ krông Ana.

Anih sền gròi kòp tê jê să càr Dăk Lăk neh đơng lam ală mpồl lơh broă gơwèt bal tơnguh broă sền gròi, jăt sền nền nòn, gŏ gờñ, bơsong jơh nàng tơmù kòp gơtờp tàm mpồl bơtiàn; ai lài tiah di gơlan gơtờp kòp uă nàng bơyai lơh ƀồm sơnơm gơsơ̆t sơmăc, rơcang sơndră mờ kòp sốt xuất huyết. Mờ lơh pràn broă mblàng yal, lam sồr làng bol lơh jăt ală broă lơh kloh niam tiah kis, gơsơ̆t sơmăc, kih dà sơndră mờ kòp sốt xuất huyết tàm hìu bal mờ mpồl bơtiàn.

Jăt ƀák sĩ Lê Phúc, Phó kwang atbồ Anih tờm gròi sền kòp tê jê să càr Dăk Lăk yal, kal ke tàm broă sơndră mờ kòp sốt xuất huyết tŭ do là ờ tơl sơnơm ƀồm sơndră mờ kòp tài ờ tơl priă mờ ờ hềt geh blơi gơtùi. “Tŭ do bè sơnơm den ờ hềt geh, bol añ gam dan mờ Viện vệ sinh zịc tễ Tây Nguyên dong kờl dùl bơnah lơi nàng di pal mờ ală tiah gơtìp kòp mơ. Bơh kàl mìu là sơn đờm sơmăc deh uă, tŭ do geh ờ uă kơnhoàl kung neh rơcang broă ƀồm sơnơm bơh tàm kes priă kơnhoàl dê ai nàng lơh bè lơi gơsơ̆t vectơ nàng rơcang lài”.

Càr Khánh Hoà tiah rềp mờ càr Dăk Lăk mờ càr Lâm Đồng bơta kòp sốt xuất huyết kung gơtìp kal ke. Bơh bồ nam tus tŭ do, tàm càr Khánh Hoà neh gŏ geh rơlao 1 rơbô 100 nă cau gơtìp kòp sốt xuất huyết, tàm hơ̆ geh 1 nă cau neh gơtìp chơ̆t. Khà cau gơtìp kòp sốt xuất huyết gơguh uă rơlao 6 dơ̆ pơn drờm mờ tŭ do nam lài. Broă rơcang sơndră mờ kòp sốt xuất huyết tàm càr Khánh Hoà tìp uă ngan kal ke tài broă sền gròi, gŏ kờñ cau kòp ờ mhar, broă bơsong kờp ờ di tŭ. Uă làng bol kung gam sền ờ sơ̆p, blơi is sơnơm cèng rê nàng hùc, lơh gơtìp kal ke tàm broă gŏ gờñ cau gơtìp kòp, bơsong ală tiah gơtìp kòp. Ală broă lơh gơsơ̆t kih dà tài ală tiah bơyai lơh ờ hềt geh cồng nha, mìng lơh jăt broă yal mblàng.

Ƀák sĩ Tôn Thất Toàn, Phó Kwang atbồ Anih tờm gròi sền kòp tê jê să càr Khánh Hoà pà git, gah lơh sơnơm pơn jăt tai pơgồp bal mờ ală mpồl lơh broă, ală tiah tơnguh broă yal mblàng, bơyai lơh gơsơ̆t kih dà tàm ală ƀòn, tiah di gơlan gơtờp uă. Ală hìu sơnơm lơh pràn broă sền gròi, gŏ gờñ, lơh kloh tiah kòp; bơto sồr broă hìu kham cau dùl nă să lơh is pal kah cau kòp sốt xuất huyết, tus hờ hìu sơnơm di tŭ, tơmù kòp gơguh jroă, lơh gơtìp chơ̆t. Ƀák sĩ Tôn Thất Toàn bơto sồr: “Geh uă hìu gam prăp dà, pal rào kloh, gơsơ̆t tăp sơmăc tàm khàp. Dơ̆p kơ̆ phan đơ dà tàm hìu nàng bañ lời sơmăc deh tăp. Làng bol tŭ gŏ gơtìp kòp, pal tus mơ hờ hìu sơnơm di tŭ. Bañ blơi is sơnơm, sơm is kòp tàm hìu, bơh tŭ hơ̆, neh geh uă cau gơtìp jroă, tŭ mŭt piam kòp tàm hìu sơnơm, bơta kòp neh jroă lơh kal ke.

Viết bình luận