Rơpŏng pôa Nguyễn Văn Dương, a tôh 3, thôn Thanh Bình, cheăm Ia Ƀă, tơring Ia Grai ai 5 sào kơphế. Pôa Dương ăm ‘nâi, rơnó hơnăm kố hnoăng mơhá vâi krí gá kơnâ la xơpá vâ tăng mâu ngế pêi cheăng krí. Laga, xua kơphế plâi kơtóu lĕm, yă tê xuân kơnâ mê rơpŏng pôa ối châ liăn tơkâ:

“Hơnăm kố ‘na mâu ngế cheăng krí mê gá chía kơnâ, xua yă kơphế to mê yă hnoăng vâi krí kơnâ, hnoăng mâu ngế ki tôm mê vâi ôh tá vâ, ki hên vâi lăm troh akố vâi krí khoăn, krí ƀă ƀaih klêi mê tâ tung kơxâk ăm pin hlối, mê nếo vâi chơ djâ a hngêi ai 210 rơpâu liăn môi tă.

Hngêi á châ 500 xiâm kơphế, krí môi xiâm kơphế châ dâng 20kg plâi ối drêh, tơ’nôm ƀă 8 rơpâu liăn 1kg, klêi mê ôh tá riân liăn ‘no hrê, hnoăng mê ối châ tơdế”.

Xuân rơtế pêi ƀă mâu ngế ki pêi cheăng krí kơphế apoăng rơnó, pôa Trịnh Văn Lộc, ối a pơlê Út, cheăm Ia Hrung, tơring Ia Grai ăm ‘nâi: Tiô rơpŏng tơmiât kô châ xo lối 10 tâ̆n kơphế kloăng sap ing 3ha kơphế, hên tâ rơnó hơnăm hdrối dâng 10%. Tiô pôa Lộc, ƀă yă kơphế kloăng dế ối a kơlo 41 – 42 rơpâu liăn tung môi kg mê kố cho kơlo ki tơniăn ăm kuăn pơlê ki pêt kơphế.

Hơnăm kố, yă phon rơvât, pơkeăng xôh kơdê oâ hdrong to kơnâ ƀă tơdroăng ki ‘no hrê liăn dêi vâi krâ nhŏng o xuân tâk hên. Laga, ƀă rơpŏng pôa, kơnôm xúa ing mâu phon êak ro ƀă kơtôu kơphế dêi rơnó hdrối, mê xuân rak tơniăn pơxúa liăn tơkâ.

“Nôkố iâ xúa phon hoă hok, ôh tá xúa pơkeăng kơdê nhâ ƀă mâu pơkeăng ki ê, rế hía rế pêi tiô troăng hưh cơ, dâi lĕm tâ hơnăm nah, yă tê mê xuân kơnâ tâ hơnăm nah há, mê châ dâng 11 troh 12 tâ̆n kloăng, ƀă yă tê nôkố mê châ xo lối 400 rơtuh liăn”.

Pakĭng tơdroăng ki pêt kơphế tiô túa pơkâ rơpŏng hngêi, nôkố, hên kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng hiăng ƀă dế pêt kơphế tiô túa ki pêt tơkŭm, khu pêi cheăng tơrŭm. Pôa Đài Duy Quỳnh, Kăn pơkuâ Khu pêi cheăng tơrŭm Ia Ƀă, tơring Ia Grai ăm ‘nâi, Khu pêi cheăng tơrŭm nôkố ai 125 ngế ƀă 250 ha kơphế pêt tiô pơkâ 4C sap ing hơnăm 2018 nah troh nôkố. Ki hên mâu ngế ki tơrŭm cheăng tung khu mê pơrá châ hriâm, kum ‘na kơmăi kơmok pêt kơphế krúa mê kơtóu plâi hên kơdrum deăng ôh tá la lâi hơ’lêh.

“Tơdroăng dêi Khu pêi cheăng tơrŭm mê mâu ngế ki tơrŭm cheăng dêi khu mê ai mâu khu ki krí kơphế bă nhŏng o chiâng vâ pơ’lêh hâi krí ăm dêi rơpó drêng krí ƀăng chiâk ki kố troh a ƀăng chiâk ki tá vâ pơ’lêh dêi rơpó, ai mâu ngế ki krí, tâng vâ pơchông ƀă pa kong mê vâi athế mung mâu ngế krí, la mâu ngế ki tơrŭm mê vâi kô pơ’lêh dêi mâu ngế krí ăm dêi rơpó vâ rak tơniăn kơphế drêng lâi xuân tum lĕm dâi lĕm tâ, rak tơniăn dâi lĕm kơphế dêi Việt Nam.

Klêi mê kô châ hên tâ 10 rơpâu liăn môi yă, tơkéa vâ tối vâi krâ nhŏng o kô tê châ 52 rơpâu liăn tung môi kg kơphế kloăng”.

Tơring Ia Grai cho kơpong ki pêt kơphế kân má môi a kong pơlê Gia Lai, ƀă lối 18 rơpâu ha. Tiô Ƀơrô ngăn pêi chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê tơring, ki plâi kơtóu hên dêi kơphế dêi rơnó kố, châ 3,5 tâ̆n/ha, hên tâ 10% tâng pơchông ƀă rơnó hdrối. Ƀă mâu kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng rơkê, kơdrum kơphế châ sap ing 4,5 troh 6 tâ̆n/ha.

Jâ Phạm Thị Thu Hằng, kăn phŏ ƀơrô ngăn chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê tơring Ia Grai, tối:

“Rơnó kơphế 2022 a tơring apoăng hlo tơ’lêi hlâu ƀă xông kân lĕm. Ngăn tơdjuôm hơnăm kố châ hên, yă tê xuân kơnâ tâ tâng pơchông ƀă hơnăm hdrối, kong prâi tơniăn lĕm, ai mâu ngế krí. Mâu kơ koan pơkuâ cheăng hnê mơhno tơkŭm hnê hriâm khoa hok kih thuât xuân môi tiah mâu kŏng ti tê kơphế ngi kong têa ê ki ai tíu pêi cheăng a kong pơlê ƀă tơring hiăng tơrŭm ƀă mâu khu pêi cheăng tơrŭm ƀă mâu rơpŏng hngêi, môi tiah mê tơdroăng pơkâ vâ kơphế tê ngi kong têa châ rak tơniăn ƀă tơ’lêi hlâu”.