Pr’hát xa nưl Chủ nhật: “Pr’hát zâp acoon cóh Việt Nam”

# Pr’hát acoon cóh Thái - Inh lả ơi âng NSND Thanh Huyền hát nắc đoo pr’hát tr’nơợp ooy t’ruíh Chủ nhật nâu.

Đhanuôr lâng pr’zợc chắp nhêr! Zr’lụ da ding k’coong Tây Bắc k’tiếc k’ruung hêê nắc đhị ặt ma mung bấc đhanuôr acoon cóh cơnh Thái, Dao, Mông, Bố Y, Giáy, Hà Nhì, Kháng, Máng, Khơ Mú, Sila, Tày, Xinh Mun, La Ha... Zâp acoon cóh zêng vêy mưy râu chr’nắp pr’hay lalay, ooy đâu pr’hát xa nưl lâng zâp râu cơnh đồng giao, ba boóch tước râu bhuốih pa nhưa, zâp râu áng văn đhị bêl lơi a’bhưy, bêl t’ngay bhiệc bhan...

Nâu cơy đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah xơợng pr’hát Mông “Đừng đi em ơi” đhị bhr’ươr pr’hát âng NSUT Quỳnh Liên.

# Acoon cóh Tày vêy đhanuôr bấc thứ 2 xang acoon cóh Kinh, xoọc vêy lấh 1 ực manứih, ặt ma mung đhị bấc tỉnh, thành hân đhơ cơnh đêếc ặt pa zưm bấc bhlâng cóh zâp tỉnh da ding k’coong Đông Bắc. Manứih Tày vêy bấc râu văn hoá bh’lêê bh’la chr’nắp liêm lâng bấc pr’hát xa nưl pr’hay. Pr’hát Tày vêy bấc râu: Hát lượn, hát sli, phong sư, Hát cọi, hát khắp... Ha dợ hát Then lâng đàn Tính nắc bơr râu cắh choom cắh váih ooy pr’ắt tr’mung âng đhanuôr Tày. Đhanuôr lâng pr’zợc xơợng pr’hát Then “Tiếng chim khảm khắc” âng nhạc sĩ Đinh Quang Khải xrặ, nghệ sĩ Xuân Bách hát:

# Đhanuôr lâng pr’zợc chắp nhêr! Đhanuôr Pa Cô, Tà Ôi ặt ma mung bấc lấh mơ cóh 2 chr’hoong k’coong ch’ngai A Lưới tỉnh Thừa Thiên Huế lâng chr’hoong Đakrông, tỉnh Quảng Trị. Cóh pr’ắt tr’mung tinh thần âng đhanuôr manứih Pa Cô, Tà Ôi vêy bấc tục ngữ, ca dao lâng bấc xa nay t’ruíh bh’lêê bh’la bấc đắh lalay cơnh. Ting đêếc, zâp pr’hát pr’hay pa zưm lâng đợ tr’coọ xa nưl ty chr’nắp cơnh: chiing, cha gâr, c’bhoọr, n’jưl, a’luốt, kèn, khèn... bhrợ pa dưr đợ pr’hát pr’hay ha ngur lâng bấc râu hay k’noọ, râu cr’noọ cr’niêng, tr’kiêng k’rơ liêm ta níh: “Anoo lướt chấc a’đhi, lướt zi lấh bấc acoon toọm, zi lấh bấc đhị a’rứih ha rêê ha dợ cắh bơơn lêy a’đhi. Ađhi ặt ha cóh, a’đhi ơi”.

# Nắc t’mêê ahêê xơợng pr’hát “A Unr” âng nghệ nhân A Ren Đời cóh chr’hoong k’coong ch’ngai A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế hát.

Vêy p’rá xa nay, pr’hát xa nưl độp cơnh acoon cóh Pa Cô, Tà Ôi, manứih Cơ Tu cóh truíh da ding Trường Sơn cung vêy bấc pr’hát pr’hay dưr váih tơợ pr’ắt tr’mung zâp t’ngay, cơnh bêl lướt ooy ha rêê, pân jứih pân đil chấc lêy tr’năl, ba boóch bêl doọ râu trơ vâng, đhị bêl t’ngay bhiệc bhan, zâp g’lúh liên hoan, bhuốih cáih, lơi a’bhưy, xay xơ... Lấh mơ, manứih Cơ Tu cung vêy đợ pr’hát pr’hay ooy đắh tr’kiêng pân jứih pân đil cắh cậ p’cắh moon râu hay k’noọ, vêy bêl mốp loom, vêy bêl liêm tr’xin....

Nâu cơy, đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah xơợng pr’hát ba boóch Cơ Tu âng Bhling Cảnh lâng Tơ Ngôn Đoóch hát:

# Nâu cơy đhanuôr lâng pr’zợc tước lâng pr’hát zr’lụ k’tiếc vêy bấc p’răng đhí Tây Nguyên, đhị ắt ma mung âng đhanuôr zâp acoon cóh Ê Đê, Ba Na, Gia Rai, Mơ Nông, Xơ Đăng... đh’rứah lâng không gian văn hoá chiing cha gâr nắc zâp acoon cóh Tây Nguyên vêy đợ pr’hát xa nưl pr’hát lalay:

# Đhanuôr lâng pr’zợc t’mêê xơợng pr’hát Ba Na - Sáng trong buôn, âng apêê đha đhâm Bazan hát:

# Đhanuôr lâng pr’zợc tước lâng zr’lụ k’tiếc Nam Bộ đoọng chấc lêy năl ooy pr’hát xa nưl âng manứih Khmer.

Đhị bêl pa bhrợ, cơnh taanh a’lợ, taanh bhai, cắh cậ đuối bhuông cóh k’cuung, đhanuôr Khmer Nam Bộ zêng vêy pr’hát lalay. Đợ t’ngay bhiệc bhan, Tết ty chr’nắp nắc g’lúh đoọng zâp ngai ặt chi ớh, bhui har, ha hát. Lấh mơ, đhị bấc vel đông ooy đợ g’lúh nâu dzợ vêy zâp g’lúh hát xay truíh, hát chàm-riêng chà -pli... nâu cơy đhanuôr lâng pr’zợc xơợng pr’hát Khmer “Chèo thuyền”, âng NSUT Kim Đan hát.