Coh đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, xa nay ooy 3 cha năc manuyh bhrợ bh’rợ ta bơơn achông axiu dưr bil coh m’pâng biển bêl t’ngay vaih đhí amuốt số 13 bhrợ ha zập ngai k’rang pa bhlâng, xang n’năc năc dưr bhui har bêl apêê đoo bơơn chô ooy đong. Nâu đoo năc căh muy bh’rợ ta bơơn tr’mông ting n’năc năc xay p’căh ooy loom grơơ nhool, bh’rợ chr’năp liêm âng acoon manuyh lâng cr’noọ pân z’lâh zr’năh k’đhap zư lêy biển âng pazêng manuyh bhrợ bh’rợ ta bơơn achông axiu coh đảo ch’ngai.

Ha bu t’ngay 6/11, đhị ch’nang đác Lý Sơn, dưr vaih muy bh’rợ k’ăy loom. T’cooh Dương Quang Cường (44 c’moo), ăt coh cr’noon Tây An Vĩnh, đặc khu Lý Sơn, tu tr’vey tr’lin coh pr’loọng đong năc dưr chrâm ooy biển k’chêệt ađay. Năc đơơh hân, anhi anoo Lê Văn Sanh (37 c’moo) lâng t’cooh Phan Duy Quang (47 c’moo), ăt coh cr’noon Tây An Vĩnh đơơh pay bhuông amung đuối tươc trôông dzâc manuyh. T’bhlâng z’lâh lâng đác biển tân glươi k’rơ, 2 anhi năc ơy bơơn pa dzoóc t’cooh Cường ooy bhuông, năc tu đác tân glươi k’rơ pa bhlâng lâng đác hooi gr’vil năc đơơng p’loọng pêê apêê n’nâu ch’ngai toor, dưr bil. Bơơn xơợng xa nay xay truih, cán bộ Đồn Biên phòng Lý Sơn đh’rưah lâng chính quyền vel đong đơơh hân đoọng bhuông lươt chêêc lêy, trôông dzâc. Tươc 5 giờ 50 phút, bêl đhí amuốt số 13 tươc ooy toor, năc đác tân glươi k’rơ lâh mơ, đhí ga măc pa bhlâng, bh’rợ chêêc lêy năc đhêy. Ra diu t’ngay 7/11, bêl doọ dzợ đhí amuốt, bh’rợ chêêc lêy năc vêy cớ ta bhrợ lâng rau tong zooi âng apêê quân đội lâng trực thăng tơợ Sư đoàn Phòng không 372. Zập ngai coh đảo đương ta mêệng xơợng, moọng lêy, năc pr’loọng đong âng pêê apêê n’nâu năc căh dzợ vêy cr’noọ r’rơơm:

“Bơơn xơợng apêê xay truih k’diic lum rau căh liêm crêê cơnh đêêc năc k’noọ k’diic đay lướt trôông dzâc đhi noo, năc căh k’noọ dưr vaih đhí amuôt đơơh tươc”.

“Xoọc đêêc xơợng apêê xay truih cơnh đêêc, đhanuôr coh Lý Sơn căh manuyh hân đoo ăt coh đong. Ha dợ đhí amuốt số 13 năc dưr tươc ooy Lý Sơn, zập ngai zêng k’rang đương lêy đhr’năng coh biển năc h’cơnh ooy”.

T’ngay 8/11, bh’rợ chêêc lêy năc vêy ta bhrợ coh zr’lụ biển đăn ooy Quảng Ngãi - Gia Lai, năc bh’rợ t’hước lâng t’ngay c’xêê lâng cr’noọ t’bhlâng ta bơơn tr’mông âng pazêng apêê lum bhrêy tăh. Rau r’rơơm năc dưr vaih bêl bhông Hải Nam 99 bơơn trôông dzâc anoo Phan Duy Quang pa dzoóc ooy bhuông. Hân đhơ c’rơ đhur pa bhlâng, năc t’cooh Quang dzợ nhăn ăt coh bhuông đoọng đh’rưah chêêc lêy anoo Lê Văn Sanh. Xa nay chr’năp bhlâng tơợ t’cooh Quang ơy zooi ch’mêệt lêy zr’lụ manuyh g’luh 2. Xang bêl cha pr’chơh lâng ộm đác, c’rơ âng t’cooh Quang công dưr chô.“Azi k’noọ năc đuối bhuông amung tước trôông dzâc pr’zớc, năc căh chêếc k’noọ ooy đhí boo. Bêl ơy vêy ta trôông dzấc, apêê đoo đoọng ộm zơ nươu lâng chêêc lêy bơr anhi ha mơ dzợ. Acu lâng anoo Sanh loong coh đác tước 3 giờ ra diu t’ngay 7/11 năc tr’pác, ha dzợ anoo Cương dưr loong ch’ngai lâh mơ”.

Đươi ooy xa nay xay truih âng t’cooh Quang, xang bơr pêê tiếng đồng hồ chêêc lêy, apêê chêêc lêy trôông dzâc năc bơơn lêy anoo Lê Văn Sanh. Bêl vêy ta trôông dzâc, xa nấp phao âng anoo năc crêê đác tân glươi zêng ma tơr téc. Manuyh ta bơơn achông axiu g’luh pêê, anoo Dương Văn Cường, năc vêy muy bêệ bhuông ta bơơn achông axiu âng Quảng Trị trôông dzấc. Bhuông lươt đơơh âng Lý Sơn năc đơơng anoo Cường chô ooy đảo coh ha dum t’ngay 8/11, bhrợ t’vaih bh’rợ chô ăt zazum lâh cơnh cr’noọ r’rơơm. Anoo Sanh xay truih, coh m’pâng biển ha dum, k’năm, xa nul âng đhí đh’rưah lâng xa nul âng đác tân glươi, apêê đoo dzợ bơơn lêy tr’ang âng đèn lâng lêy k’coong tơợ t’ngai - đợ rau r’rơơm dzợ bơơn mamông bêl dưr vaih đhí boo ga măc. Ăt coh bhuông amung lâng xoọc loong coh đác apêê đoo xơợng niệm Phật, ta đang moon T’cooh Abhô Nam Hải, abhô Pr’căn Thiên Y A Na, bhrợ t’vaih rau pr’đoọng năc chô đơơng 3 apêê đoo bơơn chô ooy toor. Đác biển chrộ pa bhlâng, achăc azân zêng dưr ha tụ. Bêl c’rơ đhur ặ, anoo Sanh lêh xa nấp, achăc năc dưr dzơng, k’noọ năc ngoọ cơnh ng’ăt coh đong. Xơợng xa nul đác tân glươi, anoo năc t’bhlâng bh’luah chêêc lêy manuyh đh’rưah lâng đay, pr’too đh’rưah t’bhlâng z’lâh ha dum k’năm:“Bêl loong coh đác năc acu bơơn chơơih pay muy p’nong táo lâng muy bêệ ch’ngai đác ch’ngaách dzợ vêy đác mơ m’pâng chai. Acu k’noọ cậ ha dang căh bơơn ộm đác ch’ngaách n’năc năc acu vêy cơnh lâh chêệt bil, tu cơnh đêêc bơơn lêy n’hau năc cha rau đêêc. Ta luôn ộm đác biển, bêl acu ra hal đác năc đhiệp ộm m’bứi a năm, năc căh pân ộm la lâh bấc. Acu k’noọ bhrợ bh’rợ năc năc crêê cơnh, c’la cu tước trôông dzâc manuyh năc căh chêêc k’noọ ooy c’la đay”.

Bơơn lêy manuyh dưr chô tơợ rau choom ng’chêệt bil, đhị rau n’táp đhêy bhui har âng đhanuôr coh đảo, amoó Nguyễn Thị Hà (33 c’moo), ăt coh cr’noon An Hải Tây, đặc khu Lý Sơn n’jưah prá n’jưah ren bêl bơơn lêy k’diic đay, anoo Lê Văn Sanh dưr chô tơợ zr’lụ đhí boo ga măc coh biển. Manuyh amoó k’noọ năc căh dzợ bơơn chô ooy đong ăt coh biển ga măc năc dưr chô ooy đảo, bhui har k’chăng, ngoọ cơnh dưr vaih p’răng xang bêl boo đhí. Amoó Nguyễn Thị Hà prá xay:“Anoo Sanh lươt trôông dzâc anoo Cường. Bh’rợ anoo Sanh đuối bhuông amung văl ooy toor năc crêê đác tân glươi k’rơ năc acu đh’uôl pa bhlâng. Acu ta đang moon năc amay lơi bơr azi coon căn, đác tân glươi k’rơ pa bhlâng, căh n’năl cơnh chêêc moon. Acu lêy anoo Sanh năc muy cha năc manuyh k’er, đh’uôl ha k’điêl k’coon, k’diic cu grơơ pa bhlâng. Anoo Sanh doọ ha vil p’rá gr’hoót lâng cu, ađoo moon ađay chô năc ơy dưr chô lâng cu”.

Đhí amuốt số 13 k’rơ pa bhlâng, 3 cha năc manuyh bhrợ bh’rợ ta bơơn achông axiu vêy ta trôông dzâc coh zr’lụ đhí boo ga măc. Pêê apêê n’nâu dưr loong coh đác tước 48 tiếng đồng hồ, năc công dzợ bheh bhriêl, p’căh cr’noọ xa nay grơơ k’rơ âng manuyh ta bơơn achông axiu ăt coh Lý Sơn, đơơng âng coh đay cr’noọ bh’rợ âng c’bhuh Hùng binh Hoàng Sa bêl ahay. UBND Đặc khu Lý Sơn xoọc lâng năc cher đoọng ch’ner ha c’bhuh, cha năc manuyh vêy xa nay bh’rợ trôông dzâc manuyh bêl lum bhrêy tăh, hơnh deh xa nay bh’rợ coh bh’rợ t’bhlâng lươt pa bhrợ coh biển lâng zư lêy vel đong, k’tiêc k’ruung. T’cooh Nguyễn Văn Huy, Chủ tịch UBND đặc khu Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi bhui har bêl prá xay ooy xa nay bh’rợ lâh cơnh cr’noọ âng 3 cha năc manuyh ta bơơn achông axiu năc căh muy rau bhui har ha pr’loọng đong ting n’năc năc ooy xa nay tr’haanh ooy cr’noọ t’bhlâng ta bơơn mamông bêl lum rau zr’năh k’đhap âng đhí boo ga măc:“Ch’mêệt lêy c’rơ lâng pa dưah. Trung tâm Y tế quân y Lý Sơn năc t’bhlâng k’rong pazêng c’rơ đoọng pa dưah đoọng ha 3 cha năc manuyh n’nâu, nhâm mâng rau liêm choom. Apêê đoo bơơn dưr chô năc rau lâh cơnh cr’noọ, ha dang dưr vaih rau căh liêm choom, năc pa bhlâng căh liêm crêê”.

Rau văl chô âng 3 cha năc manuyh ta bơơn achông axiu âng Lý Sơn, xang đợ rau k’noọ năc cơnh abhuy đoọng, ahêê bơơn lêy rau n’leh vaih âng apêê thuỷ binh Đội Hoàng Sa tươc zư lêy Bắc Hải coh bêl ahay. Apêê đoo dưr chô năc đoọng xay truih, hân đhơ biển dưr ga măc mơ ooy, năc vêy cr’noọ mâng loom lâng pr’ăt bh’rợ liêm crêê âng acoon manuyh, năc công mặ z’lâh rau choom chêệt bil. Rau đêêc năc căh muy xa nay âng nâu cơy năc xa nay p’too pa choom đoọng ha lang t’tun: năc ta luôn mâng loom t’bhlâng z’lâh pazêng rau zr’năh k’đhap…/.

KỲ TÍCH TRÊN BIỂN CỦA 3 NGƯ DÂN LÝ SƠN TỪ CÕI CHẾT TRỞ VỀ

Nghề đi biển luôn rình rập nguy hiểm, với sóng gió, bão tố và những mất mát khó lường. Ở đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, câu chuyện về 3 ngư dân mất tích giữa biển trong ngày bão số 13 khiến mọi người nín thở, lo lắng rồi vỡ oà niềm vui ngày trở về. Đây không chỉ là hành trình sinh tồn mà còn là câu chuyện về lòng dũng cảm, tình người và bản lĩnh vượt sóng giữ biển của những ngư dân can trường nơi đảo xa.

Chiều 6/11, tại cầu cảng Lý Sơn, xảy ra một chuyện đau lòng. Ông Dương Quang Cường (44 tuổi), trú thôn Tây An Vĩnh, đặc khu Lý Sơn, vì mâu thuẫn gia đình đã nhảy xuống biển tự tử. Ngay lập tức, anh Lê Văn Sanh (37 tuổi) và ông Phan Duy Quang (47 tuổi), trú thôn Tây An Vĩnh không ngần ngại chèo thúng ra cứu người. Vật lộn với sóng dữ, 2 người đã đưa ông Cường lên thuyền thúng, nhưng sóng lớn và dòng nước xoáy dữ dội đã cuốn cả 3 ra xa bờ, mất tích. Tiếp nhận thông tin, cán bộ Đồn Biên phòng Lý Sơn cùng chính quyền địa phương khẩn trương huy động tàu tham gia cứu nạn. Đến 17 giờ 50 phút, khi bão 13 áp gần bờ, sóng to, gió giật mạnh, công tác tìm kiếm buộc phải tạm dừng. Sáng 7/11, bão tan, công tác tìm kiếm được tiếp tục với sự hỗ trợ của lực lượng quân đội và trực thăng từ Sư đoàn Phòng không 372. Cả đảo chờ đợi từng giờ, trong khi gia đình các ngư dân gần như tuyệt vọng.

 “Nghe tin chồng mình gặp sự cố như vậy thì nghĩ chồng mình đi cứu anh em vào, chứ đâu ngờ bão ập tới kéo đi luôn,” chị Trần Thị Lào (45 tuổi), trú thôn Đông An Vĩnh, đặc khu Lý Sơn, nghẹn ngào.

“Lúc đó nghe tin như vậy, bà con Lý Sơn không người nào ở trong nhà. Trong khi cơn bão số 13 đổ bộ vào Lý Sơn, ai cũng nôn nao để xem tình hình ngoài đó như thế nào,” bà Trần Thị Thanh Nga (38 tuổi), thôn Đông An Vĩnh, đặc khu Lý Sơn chia sẻ.

Ngày 8/11, công tác tìm kiếm diễn ra tại vùng biển giáp ranh Quảng Ngãi - Gia Lai, là cuộc đua với thời gian và thử thách ý chí sinh tồn của các nạn nhân. Niềm hy vọng lóe lên khi tàu Hải Nam 39 cứu được ngư dân Phan Duy Quang đưa lên tàu. Dù sức khỏe yếu, nhưng ông Quang đề nghị ở lại tàu cùng tìm kiếm anh Lê Văn Sanh. Thông tin quý giá từ ông Quang đã giúp định vị nạn nhân thứ 2. Sau khi được húp cháo nóng và nước uống, sức khỏe ông Quang dần ổn định.“Chúng tôi chỉ nghĩ đi thúng ra cứu bạn, đâu nghĩ tới mưa gió. Khi được cứu, họ lo thuốc men và tiếp tục tìm hai người còn lại. Tôi và anh Sanh trôi lênh đênh đến 3 giờ sáng ngày 7/11 mới chia rẽ, còn anh Cường trôi xa hơn”.

Dựa vào lời kể của ông Quang, sau vài giờ đồng hồ, lực lượng cứu hộ tìm thấy anh Lê Văn Sanh. Khi được cứu, áo phao của anh đã bị sóng xé toạc. Ngư dân thứ ba, anh Dương Văn Cường, được một tàu cá Quảng Trị cứu thành công. Tàu cao tốc của Lý Sơn đưa anh Cường về đảo tối 8/11, làm nên cuộc hội ngộ kỳ diệu. Anh Sanh kể, giữa biển đêm đen, tiếng gió hú lẫn sóng gầm, họ vẫn thấy ánh đèn và núi mờ xa – những đốm hy vọng giữa bão tố. Trên thúng và khi trôi dạt, họ niệm Phật, niệm Ông Thần Nam Hải, Bà Thiên Y A Na, cầu phép màu đưa cả 3 vào bờ. Nước biển lạnh buốt, người phồng rát. Khi kiệt sức, anh Sanh cởi áo, người bồng bềnh, tưởng như đang ở nhà. Nghe tiếng sóng vỗ, anh lại ráng bơi tìm đồng đội, động viên nhau vượt qua đêm tối:“Thời gian trôi dạt tôi có lượm được nửa quả táo với nửa chai nước suối. Trái táo đó cũng thúi rồi, tôi chỉ gỡ ra ăn được một tí với uống chai nước đó. Tôi nghĩ ràng nếu không uống chai nước đó thì mình cũng chết nên gặp cái gì ăn cái đó. Nước biển thì uống liên tục, khi mình khát là chỉ ngụm đúng một ngụm thôi chứ không uống quá nhiều. Tôi nghĩ lựa chọn đúng, bản thân mình trong lúc đó phải cứu người cho bằng được chứ không suy nghĩ cho bản thân mình”.

Đón người từ cõi chết trở về, giữa tiếng reo vui của người dân đảo, chị Nguyễn Thị Hà (33 tuổi), trú thôn An Hải Tây, đặc khu Lý Sơn nghẹn ngào khi thấy chồng mình, anh Lê Văn Sanh trở về sau bão biển. Người đàn ông mà chị từng nghĩ sẽ vĩnh viễn nằm lại giữa trùng khơi ấy nay đã về đảo, ngay trước mắt, nở nụ cười hiền và tươi như nắng sau mưa. Chị Nguyễn Thị Hà nghẹn ngào:“Anh Sanh đi ra cứu anh Cường, Cảnh mà anh Sanh chèo thúng quay đầu vào mà sóng lớn trời ơi xót ruột vô cùng. Tôi nói anh bỏ hai mẹ con em rồi, chứ sóng vỗ không thể tả nổi luôn. Em thấy anh Sanh là một người rất yêu thương vợ con, người chồng rất là dũng cảm. Anh Sanh không thất hứa với em, anh ấy nói về thì đã về với em”.

Cơn bão số 13 rất mạnh, 3 ngư dân được cứu ngay trong vùng bão. Ba người trôi dạt 48 giờ vẫn còn tỉnh táo, thể hiện tinh thần kiên cường của người dân Lý Sơn, mang trong mình dòng máu của đội Hùng binh Hoàng Sa năm xưa. UBND Đặc khu Lý Sơn đang sẽ khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích trong cứu hộ, ghi nhận kỳ tích trong công tác bám biển và bảo vệ quê hương. Ông Nguyễn Văn Huy, Chủ tịch UBND đặc khu Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi cảm động khi nói về câu chuyện thần kỳ của 3 ngư dân không chỉ mang lại niềm vui cho gia đình mà còn là câu chuyện tiêu biểu về nghị lực sinh tồn giữa thiên nhiên khắc nghiệt. “Kiểm tra sức khỏe ban đầu và điều trị. Trung tâm Y tế quân y Lý Sơn phải tập trung mọi nguồn lực để chăm sóc 3 người dân, đảm bảo an toàn. Họ trở về là kỳ tích, nhưng nếu có bất trắc, sẽ không thể chấp nhận”.

Sự trở về của 3 ngư dân Lý Sơn, sau những điều tưởng như "phép màu" ta thấy thấp thoáng bóng dáng những thủy binh Đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải thuở xưa. Họ trở về để kể rằng, dù biển có lúc dữ đến đâu, chỉ cần còn niềm tin và tình người, vẫn có thể bước qua ranh giới sinh - tử. Đó không chỉ là câu chuyện của hôm qua mà là lời nhắn nhủ với mai sau: hãy luôn vững lòng trước mọi sóng gió.../.