K’r’bhâu đhr’nong đong t’mêê ting cơnh pr’đhang đong ăt g’đéch tuh căh muy bhrợ t’vaih đhr’nong đong têêm ngăn ting n’năc năc xay p’căh xa nay bh’rợ chr’năp “ăt mamông đh’rưah lâng tuh bhlong” crêê cơnh. Bh’rợ xay p’căh pazêng pr’đhang đong ăt đoọng lêy đợ đong ăt t’đui đoọng crêê liêm bhlâng, bhrợ đơơh lâng crêê cơnh lâng đhr’năng âng vel đong

3 pr’đhang đong vêy Chính phủ xay moon bhrợ đoọng ha đhanuôr coh zr’lụ tuh bhlong zêng xơợng đươi xa nay “3 griing”: cum griing - z’đâr griing - xr’pợ griing, mặ ăt lâng đhr’năng đhí boo k’rơ pa bhlâng lâng đác tuh ga măc, ty buôn u vaih coh zr’lụ miền Trung.

Bh’rợ bha lâng năc pa dal đh’rơơng căh cậ bhrợ p’xoọng gác lửng/tầng 2 nhâm mâng bhrợ t’vaih “đhị bha lâng rau liêm crêê” z’lâh mơ cơnh đác tuh ga măc pa bhlâng. Coh pazêng n’nau, vêy 2 pr’đhang đong 2 tầng: Tầng n’dup năc choom đớc k’gooh căh cậ choom đoọng tác tuh hooi; tầng coh m’piing năc đhị ăt g’đéch lâng choom zư đớc cr’van. Pr’đhang 1 tầng vêy gác lửng (Mẫu 02): Zên prặ bhrợ têng công doọ lâh bâc năc công nhâm mâng choom g’đéch ha tuh bhlong.

T’cooh Cao Đình Huy, Giám đốc Sở Xây dựng Đắk Lắk prá xay, bhrợ đong pr’đhang căh muy ng’xay ooy rau nhâm mâng ting n’năc năc dzợ liêm mâng coh cr’chăl boo tuh ga măc pa bhlâng:

“Dal năc mặ g’đéch ha tuh, azi lêy năc dal lâh mơ đợ đác tuh ga măc pa bhlâng tơợ 0,2 - 0,5m ting cơnh Quyết định 48 âng Thủ tướng. Zập bh’rợ zêng vêy đhăm bhưah 44m2, coh đêêc đh’rơơng g’đéch tuh tước 12m2”

Pazêng pr’đhang đoing zêng k’rong đh’rưah lâng kỹ thuật t’mêê liêm lâng đong xang n’looih âng zr’lụ bhươl cr’noon Nam Trung Bộ, nhâm mâng rau la liêm lâng pr’ăt tr’nớt liêm buôn. Đhăm bhưah tơợ 36 - 54m2 zooi pazêng pr’loọng đong đhanuôr lêy pay t’đui ooy đhr’năng âng k’tiêc k’bunh, cr’noọ âng pr’loọng đong.

T’cooh Trần Văn Khánh coh Đội 3, cr’noon Phú Hữu, chr’val Hoà Thịnh, tỉnh Đắk Lắk vêy đong ha rập zêng coh g’luh tuh bêl đêêc ahay. Năc vêy bộ đội Quân khu 5 zooi pa liêm, ađoo lêy pay đươi pr’đhang 01 lâng tần m’piing bhrợ zr’lụ g’đéch tuh. T’cooh Khánh prá xay:

“Tơợ lâh g’luh tuh ga măc n’nâu, acu pa chô kinh nghiệm, lêy pay đong muy mê đoọng vêy đh’rơơng liêm mâng, mặ ăt lâng đhr’năng đhí boo, tuh bhlong. Bêl l’lăm ahay tuh chô căh n’năl g’đéch đhị ooy, xoọc đâu vêy bộ đội zooi bhrợ đong ăt t’mêê, acu têêm loom bâc lâh mơ.”

Thiếu tướng Trần Thanh Hải, Phó Tư lênh Quân khu 5, prá xay, đơn vị vêy Chính phủ lâng Bộ Quốc phòng pazao đoọng bh’rợ k’rong đh’rưah lâng pazêng quân binh chủng, pazêng vel đong pêê tỉnh Đắk Lắk - Gia Lai - Khánh Hoà bhrợ lâh 400 đhr’nong đong đoọng ha đhanuôr coh zr’lụ tuh bhlong. Thiếu tướng Trần Thanh Hải prá xay ghít:

“Nâu đoo năc bh’rợ chiến đấu coh c’xêê c’moo têêm ngăn. Pazêng lực lượng năc k’rong pazêng pr’đươi, bhrợ têng crêê cơnh, nhâm mâng crêê t’ngay c’xêê lâng liêm crêê bhlâng. Zập đhr’nong đong năc đhị ng’za nươr đoọng zooi đhanuôr bơơn nhâm mâng pr’ăt tr’mông”.

Đắk Lắk năc vel đong crêê rau bil hư ngân pa bhlâng lâng k’nặ 700 đhr’nong đong ha rập, 1.400 đhr’nong đong hư bâc bhlâng lâng lâh 106.000 đhr’nong đong crêê đác tuh nong. Tỉnh t’bhlâng xay bhrợ liêm xang đong t’mêê l’lăm t’ngay 31/1/2026, bhr’lậ liêm xang đong đơ hư l’lăm t’ngay 31/12/2025. Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Tạ Anh Tuấn prá xay:

“Azi k’rong bâc bhlâng c’rơ tơợ Trung ương, vel đong, doanh nghiệp, apêê liêm loom lâng tơợ đhanuôr; ting n’năc choh 300 đhr’nong đong sinh hoạt cộng đồng g’đéch tuh”.

L’lăm đêêc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ơy tươc ooy zr’lụ tuh bhlong n’đăh Đông Đắk Lắk (tỉnh Phú Yên ty ahay), bhrợ bhiệc lâng apêê t’cooh xa nay pazêng tỉnh Tây Nguyên - Nam Trung bộ lâng ta đang moon bhrợ bh’rợ “Quang Trung đơơh hân” đoọng choh cớ đong ăt ha đhanuôr crêê bil đong, nhâm mâng đoọng đhanuôr vêy đhị ăt mamông t’mêê liêm crêê l’lăm bêl tước Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.

Thủ tướng xay moon ghít, bhr’lậ pa liêm cớ đong ăt coh zr’lụ tuh bhlong ting cơnh xa nay “3 griing”, ting n’năc thiết kế đớc liêm choom lâh mơ lâng đhr’năng dưr vaih k’rơ pa bhlâng âng đhí boo, tuh bhlong. Bộ Xây dựng vêy ta pazao đoọng bhrợ pr’đhang đong ăt, đươi tr’mam bê tông căh cậ tr’mam nam păn năc bhrợ t’bâc đoọng đơơh ng’bhrợ liêm xang. Thủ tướng p’too pa choom:

“Bộ Xây dựng năc bhrợ t’vaih pr’đhang đong ăt lâng đơơh đơơng pazêng grăng đoọng ra lắp, đoọng u đơơh. Cr’noọ xa nay năc tước Tết Nguyên đán, đhanuôr vêy đong. Móng năc choom ng’bhrợ đhị đêêc năc grăng ng’đươi năc bhrợ t’bấc đoọng đơơh ng’bhrợ. Pazao ooy Bộ Xây dựng bhrợ bh’rợ n’nâu.”

Tơợ pa zêng bha ar bha tơ xrặ pr’đhang đong ăt ng’bhrợ lâng rau p’too moon đơơh hân, tươc nâu cơy pazêng móng coh tr’nơơp ơy vêy ta bhrợ. Lâh 1.500 đhr’nong đong, pazêng zên k’dâng 255 tỷ đồng, năc vêy ta bhrợ đhị Đắk Lắk, Khánh Hoà, Gia Lai… dưr vaih đhị za nươr nhâm mâng đoọng ha đhanuôr Nam Trung Bộ z’lâh boo tuh, nhâm mâng đhị ăt mamông lâng pa dưr pr’ăt tr’mông nhâm mâng lâh mơ coh ha y chroo./.

NHÀ CHO NGƯỜI DÂN VÙNG LŨ- LỜI HỨA  VỀ SỰ KIÊN CỐ VÀ AN TOÀN Ở NAM TRUNG BỘ

Ngày 1/12, lễ khởi công xây dựng đồng loạt nhà ở kiên cố cho các hộ dân bị mất nhà trong trận lũ lịch sử tháng 11 đã diễn ra tại nhiều tỉnh Nam Trung Bộ. Hàng ngàn ngôi nhà mới theo các mẫu nhà tránh lũ không chỉ tạo mái ấm an cư mà còn thể hiện chiến lược “sống chung với lũ” một cách chủ động, khoa học. Việc công bố các mẫu thiết kế cho thấy định hướng kiến trúc ưu tiên an toàn tuyệt đối, thi công nhanh và phù hợp với điều kiện từng địa phương

3 Mẫu nhà được Chính phủ duyệt  xây dựng cho người dân vùng lũ đều tuân thủ nguyên tắc “3 cứng”: nền cứng – tường cứng – mái cứng, giúp chống chịu gió bão lớn và dòng nước lũ mạnh, vốn đặc trưng ở khu vực miền Trung.

Giải pháp trọng tâm là nâng cao sàn nhà hoặc bố trí gác lửng/tầng 2 kiên cố để tạo “lõi an toàn” vượt trên mực nước lũ lịch sử. Trong số này, có 2 mẫu nhà 2 tầng: Tầng trệt có thể để trống hoặc bán kiên cố để nước lũ chảy qua; tầng trên là nơi trú ẩn và bảo quản tài sản. Mẫu 1 tầng có gác lửng (Mẫu 02): Chi phí thấp hơn nhưng vẫn bảo đảm không gian tránh lũ kiên cố.

Ông Cao Đình Huy, Giám đốc Sở Xây dựng Đắk Lắk cho biết, thiết kế các mẫu nhà không chỉ tính đến sự bền vững mà còn đảm bảo an toàn trong mực lũ cao lịch sử:

“Cao trình sàn tránh lũ, chúng tôi tính cao hơn mực nước lũ lịch sử 0,2–0,5 m theo Quyết định 48 của Thủ tướng. Mỗi phương án đều có diện tích tối thiểu 44 m², trong đó sàn tránh lũ 12 m²”.

Các mẫu nhà đều kết hợp giữa kỹ thuật hiện đại và kiến trúc quen thuộc của vùng nông thôn Nam Trung Bộ, bảo đảm thẩm mỹ và sinh hoạt thuận tiện. Diện tích linh hoạt từ 36–54 m² giúp các hộ dân lựa chọn tùy theo điều kiện đất đai, nhu cầu gia đình.

Ông Trần Văn Khánh ở Đội 3, thôn Phú Hữu, xã Hoà Thịnh, tỉnh Đắk Lắk có nhà bị sập hoàn toàn trong đợt lũ vừa qua. Được bộ đội Quân khu 5 hỗ trợ tái thiết, ông chọn Mẫu 01 với tầng trên làm khu tránh lũ. Ông Khánh chia sẻ:

“Qua lần lũ dữ này, tôi rút kinh nghiệm, chọn làm nhà một mê để có sàn chịu lụt, chịu bão. Trước kia lũ về không biết trú ở đâu, giờ có bộ đội hỗ trợ làm nhà mới, tôi yên tâm hơn nhiều.”

Thiếu tướng Trần Thanh Hải, Phó Tư lệnh Quân khu 5, cho biết đơn vị được Chính phủ và Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ phối hợp với các quân binh chủng, các địa phương ba tỉnh Đắk Lắk – Gia Lai – Khánh Hòa xây dựng hơn 400 căn nhà cho người dân vùng lũ. Thiếu tướng Trần Thanh Hải khẳng định:

“Đây là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình. Các lực lượng sẽ huy động phương tiện, tổ chức thi công khoa học, bảo đảm tiến độ và an toàn tuyệt đối. Mỗi căn nhà là một điểm tựa giúp người dân ổn định cuộc sống.”

Đắk Lắk là địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất với gần 700 nhà sập, 1.400 nhà hư hỏng nặng và hơn 106.000 nhà bị ngập. Tỉnh quyết tâm hoàn thành xây nhà mới trước 31/1/2026, sửa chữa xong hư hỏng trước 31/12/2025. Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Tạ Anh Tuấn cũng cho biết”

“Chúng tôi sẽ huy động nhiều nguồn lực từ Trung ương, địa phương, doanh nghiệp, nhà hảo tâm và chính người dân; đồng thời xây dựng khoảng 300 nhà sinh hoạt cộng đồng tránh lũ”.

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trực tiếp xuống vùng lũ phía Đông Đắk Lắk (tỉnh Phú Yên cũ), làm việc với lãnh đạo các tỉnh Tây Nguyên – Nam Trung Bộ và yêu cầu mở chiến dịch “Quang Trung thần tốc” để xây lại nhà cho các hộ mất nhà, bảo đảm người dân có nơi ở mới trước Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.

Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu tái cấu trúc nhà ở vùng lũ theo nguyên tắc “3 cứng”, đồng thời thiết kế dự phòng đủ lớn trước các kịch bản thiên tai cực đoan hơn. Bộ Xây dựng được giao thống nhất mẫu thiết kế, sử dụng khung bê tông hoặc khung thép sản xuất hàng loạt để rút ngắn thời gian thi công. Thủ tướng chỉ đạo:

“Bộ xây dựng là phải có thiết kế mẫu và phải đưa những cái khung vào để lắp cho nó nhanh. Tinh thần là đến Tết Nguyên đán, bà con phải có nhà. Móng có thể đổ tại chỗ nhưng khung chịu lực phải sản xuất hàng loạt để lắp dựng nhanh. Giao Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm vấn đề này.”

Từ những bản vẽ và chỉ đạo quyết liệt, đến nay những nền móng đầu tiên đã được đặt xuống. Hơn 1.500 ngôi nhà, tổng kinh phí khoảng 255 tỷ đồng, sẽ được xây dựng tại Đắk Lắk, Khánh Hòa, Gia Lai… trở thành điểm tựa vững chắc để người dân Nam Trung Bộ vượt qua thiên tai, an cư và phát triển bền vững hơn trong tương lai./.