Zâp dự án c’lâng c’tôch coh Bình Định ơy p’têết pa zưm liêm ting c’lâng Bắc - Nam, Đông - Tay, chrooi pa xoọng pa dưr pa xơc pr’ăt tr’mung, âng đơơng zr’lụ k’tiêc võ Bình Định đh’rưah lâng prang k’tiêc k’ruung moot ooy cr’chăl pa dưr liêm choom âng acoon manưih.

Lưch c’xêê 8/2024, UBND tỉnh Bình Định pa lưih dự án c’lâng p’têêt toor biển tỉnh Bình Định lươt zi lâh thị xã Hoài Nhơn. C’năt c’lâng nâu ch’ngai mơ 7km lâng pa zêng zên k’rong bhrợ 786 tỷ đồng, ooy đâu zên ngân sách Trung ương zooi đoọng 400 tỷ đồng, dzợ ha mơ năc đươi dua tơợ ngân sách tỉnh Bình Định, C’năt c’lâng nâu bhrợ ting c’lâng câp 3 đồng bằng lâng mơ lươt đâh ta bhrợ 80km đhị mưy giờ; bhưah âng nền c’lâng 22m; mặt c’lâng bê tông nhựa bhưah 19m lâng 4 n’juông xe cơ giới lâng 2 c’lâng xe thô sơ; dải phân cách đhị m’pâng bhưah mơ 2m; đăh toor c’lâng bhưah mơ 1m. Đhanuôr ăt ma mung lâng pa bhrợ đăn c’lâng p’têêt c’lâng biển tỉnh Bình Định đhị vel đông thị xã Hoài Nhơn bhui har bêl dự án bhrợ liêm xang:

“C’lâng bhrợ ga măc liêm, đhanuôr hơnh deh, apêê ma câl xe lươt vôch. Zâp bêl lươt ooy c’lâng 1A liêm buôn bhlâng. Bhrợ ha rêê đhuôch cung liêm buôn tu bêl ha roo xang bơơn bhrợ choom đơơng chô tươc đông. Pr’đươi pr’dua đoọng bhrợ biển cung liêm buôn đoọng ha đhanuôr lươt biển. C’lâng ta bhrợ, pr’ăt tr’mung đhanuôr pa dưr lâh mơ. Đông xang pa dưr pa xơc cung tu vêy c’lâng nâu”.

“C’lâng p’têêt toor biển tỉnh Bình Định coh vel đông thị xã Hoài Nhơn vêy bâc xe âng đơơng ta mooi, xe âng đơơng pr’đươi pr’dua. Đhị bùng binh vêy c’lâng plêêh dzoọc ooy c’lâng 1A, liêm buôn xe lươt vôch lâh mơ ahay”.

C’lâng p’têêt truih toor biển zi lâh thị xã Hoài Nhơn ta moon năc c’năt c’lâng chr’năp. Đhị tr’nơợp âng c’lâng nâu p’têêt pa zưm lâng c’lâng bộ lươt đâh Bắc - Nam tươc c’lâng toor biển bhrợ liêm crêê cơnh cr’noọ lươt vôch ting c’lâng Đông - Tây đăh Bắc tỉnh Bình Định.

Ting c’lâng bh’rợ âng tỉnh Bình Định, thị xã Hoài Nhơn năc đô thị pa lêêh c’lâng đăh Bắc, năc đhị pa dưr pa xớc âng zr’lụ đăh Bắc tỉnh; zr’lụ pa dưr pa xơc đô thị t’mêê pa zưm lâng pa dưr pa xơc công nghiệp hiện đại, pa zưm lâng pr’đơợ t’mêê đăh Bắc âng tỉnh. Nâu đoo năc zr’lụ vêy bâc râu liêm choom đăh pa dưr pa xơc pr’ăt tr’mung đăh biển, pa zưm lâng du lịch dịch vụ. Tu cơnh đêêc, bhiệc k’rong bhrợ c’lâng p’têêt truih toor biển zi lâh thị xã Hoài Nhơn ơy bhrợ pa dưr bhiệc bhrợ pa dưr c’lâng lươt âng tỉnh nâu lâng thị xã Hoài Nhơn. C’lâng p’têêt nâu bhrợ t’bhưah đô thị âng thị xã đăh biển, ting bhr’dzang bhrợ pa liêm lâng pa dưr pa xớc đô thị thị xã Hoài Nhơn.

T’cooh Phạm Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND thị xã Hoài Nhơn đoọng năl, c’lâng p’têêt truih biển coh vel đông thị xã Hoài Nhơn ting bhr’dzang bhrợ liêm xang c’lâng c’tôch, pa dưr k’rơ bh’rợ pa dưr pa xơc đăh Bắc tỉnh. Tơợ c’lâng ga măc âng tỉnh k’rong bhrợ, thị xã Hoài Nhơn t’moot bhrợ pa dưr c’lâng p’têêt nâu đoọng bhrợ c’lâng liêm ma mơ:

“Pa lêêh đăh Đông - Tây nâu ơy bơơn bhrợ liêm ma mơ zâp zr’lụ đoọng pa dưr pa xơc ooy cr’chăl nâu a’tôh. P’têêt pa zưm tơợ c’lâng lươt đâh xiêr tươc biển, k’dâng 6km lươt đăn bhlâng, đoọng đhanuôr vêy cr’noọ pa dưr pa xơc đăh du lịch cung cơnh pa dưr pa xơc đăh Logistics, k’rong bhrợ đăh c’lâng c’tôch âng thị xã Hoài Nhơn lâng zâp chr’hoong đăh Băc tỉnh Bình Định. Đhị pr’đơợ lêy bhrợ c’lâng sắt lươt đâh Bắc - Nam, tươc c’moo 2030 vêy mưy ga c’lâng sắt lươt đâh đhị phường Hoài Tâm liêm buôn đoọng ha y chroo pa dưr pa xơc pr’ăt tr’mung”.

Ban k’đhơợng zư dự án c’lâng c’tôch tỉnh Bình Định bơơn UBND tỉnh nâu đoọng bhrợ c’la k’rong bhrợ 10 dự án c’lâng c’tôch chr’năp ooy cr’chăl trung hạn 2021 - 2025 lâng pa zêng zên k’rong bhrợ k’noọ 9.700 tỷ đồng, ooy đâu zên ngân sách Trung ương zooi đoọng 6.120 tỷ đồng, pa zêng 1 dự án c’bhuh A lâng 8 dự án c’bhuh B, 1 dự án c’bhuh C. Ooy zâp dự án k’rong bhrợ coh nhiệm kỳ 2020 - 2025, dự án c’lâng toor biển tỉnh Bình Định c’năt Cát Tiến - Diêm Vân vêy bhrợ ga măc bhlâng.

Đợ xa nay bh’rợ âng Ban k’đhơợng zư dự án c’lâng c’tôch tỉnh Bình Định bhrợ năc p’têêt pa zưm c’lâng c’tôch ting c’lâng Đông - Tây coh vel đông zâp chr’hoong, thị xã: Hoài Nhơn, Phù Mỹ, An Nhơn, Tuy Phước lâng trung tâm thành phố Quy Nhơn; p’têêt pa zưm thị trấn Phú Phong, chr’hoong Tây Sơn lâng zâp tỉnh zr’lụ Tây Nguyên lâng rách cớ. Đợ c’lâng bhlâng coh tỉnh Bình Định xoọc bhrợ t’bhưah k’tiêc pa dưr pa xơc đô thị, dịch vụ thương mại, du lịch. T’cooh Lưu Nhất Phong, Giám đốc Ban k’đhơợng zư dự án c’lâng c’tôch tỉnh Bình Định đoọng năl, zâp xa nay bh’rợ bêl bơơn xay bhrợ ta luôn bhrợ liêm crêê pr’lươt bh’rợ, chrooi pa xoọng pa dưr pa xớc pr’ăt tr’mung âng tỉnh:

“Pa dưr đâh pr’lươt bhrợ pa dưr xa nay bh’rợ lâng bhrợ têêm ngăn bh’rợ t’moot đươi bhrợ nhâm mâng lâng đenh đươnh. Ooy đâu bơr pêê râu bhiệc chr’năp bhlâng nắc n’năl ghit bhrợ pa dưr hạ tầng năc đợ bh’rợ bha lâng âng Ban. Tu cơnh đêếc, azi pa dưr dal c’năl bh’rợ âng cán bộ k’đhơợng bhrợ dự án, lâh mơ zâp apêê ting pâh bhrợ dự án đoọng zâp bhiệc k’đhơợng zư dự án ting pa dưr dal; bhiệc lêy cha mêêt pr’lươt bhrợ têng cung pa dưr đâh. Năl ghit trách nhiệm âng zâp đơn vị đăh bhiệc bhrợ t’vaih đợ bh’nơơn pr’đươi liêm choom lâng pa dưr bh’rợ k’đhơợng zư chất lượng đhị zâp đắh bh’rợ”.

Ooy đăh bh’rợ pa dưr pa xơc, tỉnh Bình Định lêy pay c’lâng c’tôch “lươt lăm bhrợ c’lâng”. Râu lalay âng tỉnh Bình Định lâng zâp tỉnh thành lơơng coh zr’lụ bhrợ p’căh liêm ghit ooy bhiệc k’rong bhrợ, pa dưr zâp c’năt c’lâng chr’năp, bhrợ pa dưr zêng đợ c’lâng c’tôch liêm ma mơ, hiện đại. Tỉnh nâu pa zưm pa dưr pa xơc zâp c’năt c’lâng đăh Bắc - Nam cơnh c’lâng bộ toor biển, c’lâng bộ lươt đâh lâng k’rong bhrợ zâp c’năt c’lâng bhlâng ting c’lâng Đông - Tây đoọng bhrợ zâp hành lang kinh tế Đông - Tây, p’têêt pa zưm lâng zâp tỉnh Tây Nguyên.

T’cooh Hồ Quốc Dũng, Bí thư Tỉnh uỷ Bình Định moon ghit, c’lâng c’tôch năc đoo chr’năp bha lâng đoọng bhrợ gung dưr đăh bhrợ pa dưr pr’ăt tr’mung lâng t’pâh k’rong bhrợ. Lâh mơ, c’lâng c’tôch p’têêt pa zưm lâng biển ta lêy năc c’lâng bhrợ t’vaih chr’năp t’mêê đoọng ha vel đông:

“Azi bhrợ liêm choom 3 đăh bh’rợ gung dưr, lâh mơ năc đăh hạ tầng c’lâng c’tôch. Tỉnh Bình Định ơy k’rong bhrợ bâc xa nay bh’rợ p’têêt pa zưm cơnh c’lâng toor biển, c’lâng tơợ tang bhuông păr Phù Cát tươc zr’lụ Kinh tế Nhơn Hội, c’lâng lươt zr’lụ Công Nghiệp Becamex VSIP Bình Định, c’lâng tơợ ch’nang Quy Nhơn tươc c’lâng bhlâng 1A. Azi xoọc bhrợ liêm xang zâp c’năt c’lâng p’têêt Đông - Tây đh’rưah lâng Trung ương bhrợ c’lâng lươt đâh Bắc - Nam. Nâu đoo năc bh’rợ ga măc chr’năp lâh mơ nhiệm kỳ lăm ahay. Tỉnh ơy bhrợ liêm xang đăh bhiệc zươc bơơn c’rơ bh’rợ k’rong bhrợ hạ tầng”.

Đhị bêl chô lưm lêy lâng bhrợ bhiệc lâng bh’cộ tỉnh Bình Định t’mêê đâu, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính xay moon liêm dal râu bhrợ t’bhlâng lâng đợ bh’nơơn bh’rợ chr’năp liêm âng Đảng bộ, chính quyền lâng đhanuôr tỉnh Bình Định ơy bơơn ooy cr’chăl hanua. Thủ tướng hơnh deh bh’rợ tự bhrợ t’bhlâng lâng đợ bhiệc bhrợ pr’hay, liêm choom đăh pa dưr pa xớc c’lâng c’tôch coh vel đông nâu (ooy đâu vêy k’rong bhrợ pa dưr 2 đăh c’lâng toor biển tỉnh Bình Định)... Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính moon ghit, nâu đoo năc râu liêm chr’năp lêy t’bhlâng bhrợ pa dưr lâng zâp bộ, ngành, vel đông năc lêy cha mêêt, bhrợ t’bhưah:

“Râu hơnh deh bhlâng năc zâp đồng chí ơy t’bhlâng bhrợ đoọng pa dưr pa xơc hạ tầng. Acu lươt ooy đâu cr’chăl đâu căh mơ đenh xoọc đâu rạch chô cớ lêy lalay cơnh, nâu đoo năc râu bhrợ t’bhlâng âng apêê đồng chí. Zâp đồng chí ơy p’ghit lêy bhrợ, bhrợ đợ zr’lụ k’tiêc li lưih, bha đưn vaih đợ zr’lụ chr’năp, lấh mơ năc zâp đồng chí lêy bhrợ cớ zr’lụ đô thị, zr’lụ công nghiệp lâng zr’lụ dịch vụ ha cơnh? Đợ c’lâng đăh Đông âng c’lâng toor biển năc vêy đợc mưy dịch vụ, căh đoọng bhrợ đông dal tầng. Ha dợ zr’lụ công nghiệp lâng zr’lụ đô thị đăh Tây âng c’lâng toor biển ting pa lêêh đăh Băc moot ooy Nam. K’tiêc âng Bình Định vêy bâc, p’têêt zâp c’lâng nâu năc lêy chr’năp lâh mơ. Acu chăp đươi ooy đợ c’moo nâu a’tôh bêl bhrợ liêm xang m’bưi dzợ năc c’lâng c’tôch âng Bình Định vêy pa dưr pa xớc”./.

GIAO THÔNG ĐI TRƯỚC MỞ ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN TRÊN VÙNG ĐẤT VÕ BÌNH ĐỊNH

Những năm gần đây, tỉnh Bình Định có nhiều giải pháp thu hút đầu tư, trong đó đẩy mạnh xây dựng hệ thống giao thông. Các dự án giao thông ở Bình Định đã kết nối liền mạch theo trục Bắc - Nam, Đông - Tây, góp phần phát triển kinh tế, đưa vùng đất võ Bình Định cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Cuối tháng 8/2024, UBND tỉnh Bình Định tổ chức khánh thành dự án đường kết nối đường ven biển tỉnh Bình Định đoạn qua thị xã Hoài Nhơn. Tuyến này có chiều dài 7km, tổng mức đầu tư 786 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ 400 tỷ đồng, phần còn lại sử dụng từ ngân sách tỉnh Bình Định. Tuyến này được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cấp III đồng bằng với vận tốc thiết kế 80km/h; bề rộng nền đường 22m; mặt đường bằng bê tông nhựa rộng 19m với 4 làn xe cơ giới và 2 làn xe thô sơ; dải phân cách giữa rộng 2m; lề đất rộng 1m. Người dân sinh sống và sản xuất gần đường kết nối đường ven biển tỉnh Bình Định trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn rất phấn khởi khi dự án hoàn thành.

- “Đường lớn làm ra, dân người ta ưng bụng, họ sắm xe đi lại. Mỗi lần lên Quốc lộ 1A lợi cả nửa đường. Làm nông cũng thuận hơn vì lúa khi thu hoạch cứ ngoài ruộng chở ngay về tới nhà. Vật liệu để làm biển cũng thuận tiện cho dân biển. Đường mở ra, đời sống người dân nâng lên lắm. Nhà cửa phát triển cũng nhờ con đường này”.  

- “Đường kết nối đường ven biển tỉnh Bình Định trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn xe khách, xe chở hàng chạy nhiều. Chỗ bùng binh đây có đường rẽ ra Quốc lộ 1A, trước hết là thuận tiện đi xe hơn những ngày trước kia”. 

Đường kết nối đường ven biển qua thị xã Hoài Nhơn được xác định là tuyến giao thông rất quan trọng. Điểm đầu của tuyến này được kết nối trực tiếp với đường bộ cao tốc Bắc - Nam đến đường ven biển đáp ứng nhu cầu vận tải theo hướng Đông - Tây ở phía Bắc tỉnh Bình Định.

Theo định hướng của tỉnh Bình Định, thị xã Hoài Nhơn là đô thị cửa ngõ phía Bắc, hạt nhân thúc đẩy sự phát triển của tiểu vùng phía Bắc tỉnh; vùng phát triển đô thị mới gắn liền với phát triển công nghiệp hiện đại và gắn với động lực mới phía Bắc của tỉnh. Đây là khu vực có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế biển, gắn liền với du lịch dịch vụ. Vì vậy, việc đầu tư xây dựng đường kết nối đường ven biển qua thị xã Hoài Nhơn đã thúc đẩy thực hiện các định hướng của tỉnh này đối với thị xã Hoài Nhơn. Đường kết nối này mở rộng không gian đô thị của thị xã về phía biển, từng bước hoàn thiện quy hoạch và định hướng phát triển đô thị thị xã Hoài Nhơn.  

Ông Phạm Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND thị xã Hoài Nhơn cho biết, đường kết nối đường ven biển trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn từng bước hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông, thúc đẩy cực tăng trưởng phía Bắc tỉnh. Từ đường lớn do tỉnh đầu tư, thị xã Hoài Nhơn đưa vào quy hoạch xây dựng các tuyến kết nối để tạo hệ thống giao thông đồng bộ: 

“Trục Đông - Tây này tạo ra quỹ đất đã được quy hoạch đồng bộ các khu để phát triển trong thời gian đến. Kết nối từ cao tốc đi xuống biển, khoảng 6km đi rất gần, để cho người dân có nhu cầu phát triển về du lịch cũng như phát triển về Logistrics, đầu tư về giao thông vận tải của thị xã Hoài Nhơn và các huyện phía Bắc tỉnh Bình Định. Trên cơ sở quy hoạch làm đường sắt cao tốc Bắc - Nam, đến năm 2030 có một ga đường sắt cao tốc tại phường Hoài Tân rất thuận lợi để sau này phát triển kinh tế”.

Ban Quản lý dự án Giao thông tỉnh Bình Định được UBND tỉnh này giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư 10 dự án giao thông quan trọng trong giai đoạn trung hạn 2021 - 2025 với tổng mức đầu tư gần 9.700 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ 5.120 tỷ đồng, bao gồm 1 dự án nhóm A và 8 dự án nhóm B, 1 dự án nhóm C. Trong các dự án được đầu tư trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, dự án đường ven biển tỉnh Bình Định đoạn Cát Tiến - Diêm Vân có quy mô lớn nhất. 

Những công trình do Ban Quản lý dự án Giao thông tỉnh Bình Định thực hiện sẽ kết nối giao thông theo hướng Đông - Tây trên địa bàn các huyện, thị xã: Hoài Nhơn, Phù Mỹ, An Nhơn, Tuy Phước với trung tâm thành phố Quy Nhơn; kết nối thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn với các tỉnh khu vực Tây Nguyên và ngược lại. Những cung đường huyết mạch nội tỉnh Bình Định đang mở rộng quỹ đất phát triển đô thị, dịch vụ thương mại, du lịch. Ông Lưu Nhất Phong, Giám đốc Ban Quản lý dự án giao thông tỉnh Bình Định cho biết, các công trình khi được triển khai luôn đáp ứng tiến độ, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh: 

“Đẩy nhanh tiến độ xây dựng công trình và phải đảm bảo chất lượng công trình đưa vào khai thác được bền vững và lâu dài. Trong đó một vấn đề quan trọng nhất là xác định xây dựng kết cấu hạ tầng là những vấn đề trọng điểm, trọng tâm của Ban. Do đó, chúng tôi nâng cao ý thức của cán bộ quản lý điều hành dự án, đặc biệt các chủ thể tham gia dự án để các việc quản lý dự án ngày càng nâng cao; việc kiểm soát tiến độ cũng được đẩy nhanh. Xác định ý thức trách nhiệm từng đơn vị trong việc tạo ra sản phẩm xây dựng đạt chất lượng và tăng cường công tác quản lý chất lượng ở tất cả các khâu”. 

Trong chiến lược phát triển, tỉnh Bình Định chọn giao thông “đi trước mở đường”. Điểm khác biệt giữa tỉnh Bình Định với các tỉnh thành khác trong khu vực thể hiện rõ qua việc đầu tư, nâng cấp các tuyến giao thông quan trọng, tạo nên một hệ thống giao thông đồng bộ, hiện đại. Tỉnh này tập trung phát triển các tuyến giao thông trục Bắc - Nam như tuyến đường bộ ven biển, đường bộ cao tốc và đầu tư các trục giao thông theo hướng Đông - Tây để hình thành các hành lang kinh tế Đông - Tây, kết nối với các tỉnh Tây Nguyên.

Ông Hồ Quốc Dũng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định khẳng định, hạ tầng giao thông là yếu tố quan trọng để tạo đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội và thu hút đầu tư. Đặc biệt, hạ tầng giao thông kết nối biển được xem là "chìa khóa" mở ra giá trị mới cho địa phương:

“Chúng tôi đã thực hiện tốt 3 khâu đột phá, ấn tượng nhất là về hạ tầng, đặc biệt là về hạ tầng về giao thông. Tỉnh Bình Định đã đầu tư rất nhiều công trình kết nối như tuyến đường ven biển, đường từ sân bay Phù Cát đến khu Kinh tế Nhơn Hội, đường lên Khu Công Nghiệp Becamex VSIP Bình Định, đường từ cảng Quy Nhơn lên Quốc lộ 1A. Chúng tôi đang hoàn thành các đường kết nối trục xương cá kết nối Đông - Tây, cùng với Trung ương làm cao tốc Bắc - Nam. Đây là đột phá rất lớn so với nhiệm kỳ trước. Tỉnh đã thành công trong huy động nguồn lực để đầu tư kết cấu hạ tầng”.

Trong lần về thăm và làm việc với lãnh đạo tỉnh Bình Định mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao sự nỗ lực và những kết quả nổi bật mà Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Bình Định đạt được trong thời gian qua. Thủ tướng ghi nhận tinh thần tự lực, tự cường và những cách làm hay, hiệu quả trong phát triển hạ tầng của địa phương này (trong đó có đầu tư xây dựng và quy hoạch phát triển 2 bên đường ven biển tỉnh Bình Định)… Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, đây là điểm sáng cần tiếp tục được phát huy và các bộ, ngành, địa phương nên nghiên cứu, nhân rộng. 

“Ấn tượng thứ nhất là các đồng chí cũng đã tự lực, tự cường để phát triển hạ tầng. Tôi đi cách đây mấy năm bây giờ quay lại rất khác, cái này là sự cố gắng rất lớn của các đồng chí. Các đồng chí đã chủ động làm, biến những khu đất trống, đồi trọc trở thành giá trị, vấn đề là các đồng chí quy hoạch lại khu đô thị, khu công nghiệp và khu dịch vụ như thế nào? Những con đường phía Đông của đường ven biển là chỉ có để dịch vụ chứ không cho làm nhà cao tầng. Còn khu công nghiệp và khu đô thị phía Tây của đường ven biển theo chiều từ Bắc vào Nam. Đất của Bình Định rất nhiều rồi, nối các con đường lại thì tự dưng giá trị gia tăng sẽ rất cao. Tôi tin rằng trong những năm tới đây khi hoàn thiện một bước nữa thì giao thông của Bình Định sẽ có sự phát triển”./.