Coh m’pâng đhâng p’răng pưih, coh đong sinh hoạt cộng đồng âng vel Nước Đang, chr’val Ba Bích, Trưởng Công an chr’val Ba Bich xoọc xay moon đoọng ha pêê t’cooh bhươl nắc đhanuôr Hre ooy bhiệc zêl lơi zập j’niêng cr’bưn căh ta nih liêm, pa bhlầng nắc j’niêng “K’pân za nươu bha nuôh”, “Tr’bơơn tr’pay tơợ dzợ p’niên k’tứi”, “ma nuyh vêy ma bhô”… T’cooh vel Phạm Văn Nhảy, vel Nước Đang, chr’val Ba Bích, chr’hoong Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi đoọng năl: “Ting cơnh j’niêng âng acoon coh lalăm a hay, bha nuôh moon za zưm, ngai vêy pr’đươi n’nặc nắc lơi ặ, oọ k’đhơợng pr’đươi n’nặc. T’pâh đhanuôr oọ tr’bơơn tr’pay tơợ dzợ p’niên k’tứi. Công an chr’val tước vel bhươl đoọng xay moon, lơi rau j’niêng căh ta nih liêm”.

Chấc lêy c’lâng bh’rợ đoọng cha groong, k’đhơợng lêy, t’hước tước zêl lơi zêng zập j’niêng cr’bưn căh ta nih liêm ơy ặt đhậu coh a cọ a bục âng đhanuôr acoon coh nắc đoo xa nay pr’hân pa căh đoọng ha zập ngành chức năng, chính quyền vel đong. Thiếu tá Bùi Ngọc Vương, Trưởng Công an chr’val Ba Bích, chr’hoong Ba Tơ ta luôn pa chăp xơợng nắc bhrợ cơnh ooy đoọng lơi zêng j’niêng cr’bưn căh ta nih liêm cơnh “K’pân za nươu bha nuôh” nắc rau pa bhlầng căh liêm ơy ặt đhậu coh cr’noọ pr’chăp âng đhanuôr. Tu cơnh đêêc, Công an chr’val nắc lêy ặt tớt ta nih liêm, zooi đhanuôr pazêng ca ay jeh, k’đhap k’ra…, tơợ đêêc nắc t’vaih rau loom tin đươi âng đhanuôr. Thiếu tá Bùi Ngọc Vương, Trưởng Công an chr’val Ba Bích đoọng năl: “Azi nắc ơy t’vaih pr’đơợ liêm nắc đoo ặt tớt ta nih liêm lâng đhanuôr, đăn đhanuôr lâng năl cr’noọ âng đhanuôr. Zập xa nay bh’rợ dưr vaih coh pr’ặt tr’mông đhanuôr nắc a zi zêng đâh zooi. A zi nắc vêy ting pâh bhrợ đh’rưah lâng đhanuôr đoọng pa too pa choom cơnh crêê liêm. Pazêng xa nay n’đoo âng thẩm quyền Công an nắc azi bhrợ têng, bhlêh lơi, xa nay n’đoo êêh râu âng Công an nắc a zi pa choom đhanuôr đoọng apêê xay moon lâng cấp vêy thẩm quyền căh cợ đh’rưah lâng đhanuôr bhrợ têng đoọng liêm choom”.

Tơợ bêl bhrợ têng c’lâng xa nay Công an chính quy k’đhơợng bhrợ Công an chr’val, zập cán bộ, chiến sĩ Công an xoọc pa bhrợ đhị vel đong âng 19 chr’val, thị trấn âng chr’hoong da ding ca coong Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi ta luôn ặt bhrợ ghit đoọng năl đhr’năng pr’ặt tr’mông, chr’năp văn hóa âng đhanuôr acoon coh. Thiếu tá Trần Ngọc Hải, Trưởng Công an chr’hoong Ba Tơ đoọng năl: Công an chr’hoong Ba Tơ k’đươi k’bhuh công an chr’val bhrợ têng liêm bh’rợ “4 đh’rưah”, tơợ đêêc nắc xay moon, k’đươi t’pâh đhanuôr pa zay ting pâh bhrợ, zêl cha groong apêê huông lết, r’dợ zêl lơi j’niêng cr’bưn căh ta nih liêm: “Pazêng c’moo hay, j’niêng “K’pân za nươu bha nuôh” buôn dưr vaih lâng đơc rau căh liêm coh xã hội. Bơơn lêy rau đêêc, bh’cộ Công an chr’hoong nắc ơy đh’rưah đươi dua bh’rợ, bhrợ têng bhiệc t’pâh, xay moon đoọng ha đhanuôr năl, pa zưm lâng zập xa nay pa too pa đhep, đươi cơnh đêêc nắc đhr’năng k’pân za nươu bha nuôh ơy xiêr k’rơ. Coh đêêc, c’rơ bh’rợ âng k’bhuh công an chr’val chính quy nắc pa bhlầng chr’năp, nắc k’bhuh bha lầng coh t’pâh k’đươi, xay moon, bhlêh lơi rau căh liêm đhị vel đong đoọng pa xiêr đhr’năng nâu”.

Đươi vêy ặt đăn, đh’rưah prá xay, ặt tớt lâng đhanuôr lâng năl ghit zập j’niêng cr’bưn căh ta nih liêm âng đhanuôr Hre đhị chr’hoong da ding ca coong Ba Tơ nắc cán bộ, chiến sĩ Công an cơ sở ơy chroi k’rong bhlêh lơi pazêng j’niêng căh ta nih liêm ơy cha groong đhr’năng ha dưr âng đhanuôr. T’cooh Đinh Ngọc Vỹ, Bí thư Huyện ủy Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi xay moon, nâu kêi đhr’năng tr’bơơn tr’pay tơợ dzợ p’niên ơy xiêr k’rơ: “K’bhuh Công an cung ơy năl ghit đhr’năng tr’vay tr’lin coh đhanuôr, tơợ đêêc nắc đâh k’đươi moon lâng cấp ủy, chính quyền vel đong lâng mặt trận đoàn thể bhrợ têng zập bh’rợ bhlêh lơi. K’bhuh Công an ơy đâh loon pa liêm a crêê cơnh liêm choom rau cr’noọ pr’chăp căh ta nih liêm âng đhanuôr. Zooi đhanuôr năl ghit, crêê nhâm lâng doọ dưr vaih đhr’năng tr’lin, dzơơng tr’lêy lâng vaih rau căh liêm lơơng coh đhanuôr, doọ bhrợ bil đoàn kết coh đhanuôr. Năc k’bhuh Công an ơy đâh xay moon zập xa nay nâu động t’vaih rau tin đươi, vaih rau tệêm ngăn coh pr’ặt tr’mông âng đhanuôr liêm choom lâh mơ”./.

Công an xã góp phần xóa hủ tục trong đồng bào dân tộc thiểu số

Ba Tơ là huyện miền núi của tỉnh Quảng Ngãi với hơn 80% số dân là người dân tộc thiểu số, trong đó chủ yếu là đồng bào Hre, Cor. Nơi đây hiện vẫn tồn tại những hủ tục, nguy hiểm nhất là “Nghi kỵ cầm đồ thuốc độc”. Nhiều trường hợp, do nghi kỵ dẫn đến vi phạm pháp luật như hủy hoại tài sản, cố ý gây thương tích, giết người... Từ khi có lực lượng Công an chính quy về xã đã góp phần xóa bỏ nhiều hủ tục, giúp đồng bào phát triển kinh tế, ổn định an ninh trật tự.

Giữa trưa nắng nóng, trong nhà sinh hoạt cộng đồng của thôn Nước Đang, xã Ba Bích, Trưởng Công an xã Ba Bích say sưa tuyên truyền với các già làng đồng bào dân tộc Hre về việc xóa bỏ các hủ tục, nhất là các tập tục “Nghi kỵ cầm đồ thuốc độc”, “Tảo hôn”, “Thầy cúng”… Già làng Phạm Văn Nhảy, thôn Nước Đang, xã Ba Bích, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi cho biết: “Theo phong tục tập quán của dân tộc hồi xưa, đồ độc nói chung mình tuyên truyền nếu ai có “đồ” thì bỏ, xóa cái đó, không cầm cái đó. Vận động bà con không được tảo hôn, kết hôn chưa đủ tuổi. Công an xã rất tốt đến thôn mà đến tận nơi tuyên truyền, xóa hủ tục đó”.

Tìm giải pháp để phòng ngừa, ngăn chặn, tiến tới bài trừ các hủ tục ăn sâu vào đời sống tâm linh của đồng bào dân tộc thiểu số là vấn đề cấp bách đặt ra cho các ngành chức năng, chính quyền địa phương. Thiếu tá Bùi Ngọc Vương, Trưởng Công an xã Ba Bích, huyện Ba Tơ luôn trăn trở làm thế nào để xóa bỏ hủ tục “Nghi kỵ cầm đồ thuốc độc” rất lạc hậu, ăn sâu trong đời sống bà con. Do đó, Công an xã phải sát dân, hỗ trợ bà con những lúc đau ốm, khó khăn..., từ đó tạo niềm tin đối với người dân. Thiếu tá Bùi Ngọc Vương, Trưởng Công an xã Ba Bích cho biết: “Chúng tôi đã tạo ra nền tảng đó là gần dân, sát dân và hiểu dân. Mọi vấn đề trong sinh hoạt đời sống bình thường của người dân thì chúng tôi đều có mặt sẵn sàng lúc dân cần “ lúc dân cần, lúc dân khó có công an”. Chúng tôi có mặt tham gia cùng với người dân để hướng dẫn, định hướng. Những vấn đề nào thuộc thẩm quyền của Công an thì chúng tôi giải quyết, những vấn đề nào không thuộc thẩm quyền của Công an thì chúng tôi định hướng cho người dân để họ kiến nghị cấp có thẩm quyền hoặc cùng tham gia với người dân để giải quyết ổn thỏa những mâu thuẫn”.

Từ khi thực hiện chủ trương Công an chính quy đảm nhiệm chức danh Công an xã, từng cán bộ, chiến sĩ Công an đang công tác tại địa bàn 19 xã, thị trấn ở huyện miền núi Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi luôn bám sát cơ sở để thấu hiểu đời sống, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số. Thượng tá Trần Ngọc Hải, Trưởng Công an huyện Ba Tơ cho biết: Công an huyện Ba Tơ yêu cầu lực lượng công an xã thực hiện “4 cùng”, qua đó tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia tích cực phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội, từng bước xóa bỏ các hủ tục: “Những năm trước, hủ tục “Nghi kỵ cầm đồ thuốc độc” thường xuyên diễn ra và gây hậu quả lớn trong xã hội. Thấy được điều đó, lãnh đạo Công an huyện chúng tôi áp dụng đồng bộ các biện pháp, tổ chức vận động, tuyên truyền, kết hợp xử lý bằng các hình thức để răn đe, tình hình nghi kỵ cầm đồ thuốc độc những năm gần đây giảm hẳn. Trong đó, vai trò của lực lượng công an xã chính quy hết sức quan trọng, là nòng cốt trong việc vận động, tuyên truyền, tổ chức hòa giải ở địa phương để giảm tình trạng này”.

Nhờ có sự gần dân, sát dân và hiểu được những hủ tục của đồng bào Hre ở huyện miền núi Ba Tơ nên cán bộ, chiến sĩ Công an cơ sở đã góp phần xóa bỏ các hủ tục ngăn cản sự phát triển của bà con. Ông Đinh Ngọc Vỹ, Bí thư Huyện ủy Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi đánh giá, bây giờ tình trạng tảo hôn đã giảm hẳn: “Lực lượng Công an cũng đã nắm bắt tình hình mâu thuẫn trong nhân dân, để từ đó kịp thời đề xuất cấp ủy, chính quyền địa phương và mặt trận đoàn thể thực hiện công tác hòa giải. Lực lượng Công an kịp thời điều chỉnh những suy nghĩ lệch lạc trong sinh hoạt của nhân dân, giúp bà con nhận thức đúng đắn và không để xảy ra các hành vi nghi kỵ lẫn nhau, không gây mất đoàn kết trong nội bộ nhân dân. Chính lực lượng Công an đã kịp thời tham mưu cho vấn đề này đã tạo niềm tin, tạo an ninh cơ sở tốt hơn”./.