Đhơ cơnh đêêc, đhị apêê chr’val da ding ca coong ca noong k’tiếc âng thành phố Đà Nẵng, bhiệc xay bhrợ c’lâng xa nay nâu xoọc lưm k’đhap k’ra, ha dợ rau tu dưr vaih đơ bhlầng năc tu căh zập giáo viên lâng pr’đơợ cơ sở vật chất căh tệêm ngăn.

Năc ơy lâh muy c’xêê tơợ t’ngay khai giảng c’moo học t’mêê, trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Lý Tự Trọng, chr’val ca noong k’tiếc Hùng Sơn lưm k’đhap lâng bh’rợ đoọng học sinh học toong t’ngay. Thầy giáo Zơ Rum Nham, Phó Hiệu trưởng nhà trường đoọng năl, c’moo học nâu trường vêy 230 học sinh, zêng nắc học sinh Cơ Tu, ha dợ giáo viên vêy 15 cha nắc, coh đêêc 2 cha năc bảo vệ. Xoọc đâu trường căh zập giáo viên môn p’rá Anh lâng Công nghệ. Nhà trường ơy vêy bha ar k’đươi UBND chr’val Hùng Sơn pa xoọng biên chế ha dợ tước nâu kêi căh ơy vêy, bhrợ đhr’năng dạy đoọng học sinh học toong t’ngay căh ơy choom bhrợ. “Lalăm vêy công văn k’đươi pa choom đoọng học sinh học toong t’ngay ha dợ nhà trường căh ơy choom  bhrợ. Rau tr’nơợp năc căh zập giáo viên. Đăh bhiệc nâu, trường năc ơy vêy bha ar k’đươi lâng UBND chr’val pa xoọng đoọng ha trường 2 biên chế; Rau 2 nắc đăh cơ sở vật chất căh tệêm ngăn. Ghit nắc căh vêy đong đa năng, apêê phòng học bộ môn lâng apêê phòng thực hành. Đăh thư viện nhà trường ơy đanh 20 c’moo hay, nâu kêi năc cung hư ặ…”

Căh muy cấp THCS, zêng đhị bậc Tiểu học cơnh trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học A Xan cung xoọc lưm k’đhap k’ra bêl xay bhrợ bh’rợ pa choom đoọng ha học sinh học toong t’ngay. Thầy giáo Trần Đức Tĩnh, Phó Hiệu trưởng nhà trường đoọng năl, trường t’mêê bơơn k’rong bhrợ 4 tỷ đồng đoọng pa mâng, choh bhrợ t’mêê đong zr’nêệ nội trú lâng đhị ặt đoọng ha giáo viên. Đhơ cơnh đêêc, lâng đợ học sinh tước lớp 100%, bhiệc ra pặ thời khóa biểu đoọng học ha bu năc rau k’đhap. Trường vêy 4 điểm trường, điểm ch’ngai tơợ điểm trường bha lầng nắc lâh 10km, đăn bhlầng cung ch’ngai 5km, bhrợ bhiệc lướt chô âng giáo viên bhlưa apêê điểm trường lưm k’đhap k’ra. “Đhị đâu vêy bấc điểm trường. Ting cơnh Thông tư 32 âng Bộ Giáo dục, ra diu pa choom apêê môn chính, ha bu nắc đoọng bh’rợ ngoại khóa, STEM, bhui har cha ơh… Bhiệc ra pặ giáo viên lướt pa choom bhlưa apêê điểm trường lưm  k’đhap pa bhlầng. Ting quy định 1,54 giáo viên/lớp, rơơm Sở lâng chr’val năc đoọng zập biên chế lâng t’vaih pr’đơợ đoọng nhà trường liêm buôn ra pặ giáo viên pa choom toong t’ngay”.

Chr’val ca noong k’tiếc Hùng Sơn xoọc vêy 7 trường lâng 41 điểm trường, 82 lớp học lâng k’nặ 1.700 học sinh, ha dợ năc vêy 154 giáo viên. Căh muy căh zập giáo viên, bấc điểm trường ch’ngai căh ơy tệêm ngăn pr’đơợ đoọng học sinh ặt nội trú. T’cooh Ông Văn Kiêm, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Hùng Sơn đoọng năl, chr’val ơy k’đươi moon apêê chi bộ trường học pr’hân pa liêm đhr’năng căh zập giáo viên lâng cơ sở vật chất. “Ban Thường vụ Đảng ủy chr’val ơy k’đươi moon apêê chi bộ trường pa ghit ra pặ giáo viên. Ha dang trường n’đoo căh zập năc xrặ bha ar pa căh đoọng ha Sở Giáo dục đoọng vêy cơnh pa choom đoọng, hợp đồng, xét tuyển. Xoọc đâu căh zập giáo viên bộ môn tự nhiên, nắc Đảng ủy k’đươi apêê trường pa ghit hợp đồng căh cợ zước c’lâng xa nay xét tuyển tơợ Sở”.

Đhr’năng căh zập giáo viên xoọc dưr vaih đhị pazêng apêê trường zr’lụ da ding ca coong âng thành phố Đà Nẵng. Cô giáo A Râl Mai Tình, Hiệu trưởng trường THPT Tây Giang, chr’val Tây Giang xay moon, tước cr’chăl xoọc đâu, trường nắc căh ơy choom đoọng zập học sinh học toong t’ngay. “Xoọc đâu nhà trường ta bhuch 5 giáo viên. Đăh cơ sở vật chất cơnh thư viện, phòng bộ môn cung lêy pa liêm. Ha dang căh đâh pa liêm nắc k’đhap coh bhiệc đoọng bh’rợ pa too pa choom. Pa bhlầng nắc đhị da ding ca coong, pleng k’tiếc buôn tr’xăl pâm bhroọt, apêê a đhi cha học k’rong nắc lêy vêy zr’lụ ặt bhưah, têệm ngăn. Trường xoọc căh zập giáo viên môn p’rá Anh, Hóa, Toán lâng Công nghệ (nông nghiệp lâng ch’choh). Lalăm năc nhà trường hợp đồng giáo viên tơợ trường lơơng ặt đăn đhị đâu”.

Ngành Giáo dục lâng Đào tạo thành phố Đà Nẵng tơợ ơy pa zưm vêy lâh 51 r’bhầu cán bộ k’đhơợng lêy, giáo viên lâng nhân viên, coh đêêc vêy k’nặ 40 r’bhầu giáo viên. Pazêng c’moo đăn đâu, đợ giáo viên bơơn t’pâh dzợ t’bhuch cơnh đươi dua, pa bhlầng nắc giáo viên mầm non, Tiểu  học lâng giáo viên bơr pêê bộ môn cơnh p’rá Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ Thuật… Pr’căn Lê Thị Bích Thuận, Giám đốc Sở Giáo dục lâng Đào tạo thành phố Đà Nẵng đoọng năl, đoọng bhlêh lơi đhr’năng căh zập giáo viên, t’mêê đâu, Hội đồng Nhân dân thành phố ơy xay moon Nghị quyết đăh bhiệc pa xoọng 1.764 hợp đồng giáo viên đoọng c’moo học nâu, coh đêêc, t’dui đoọng ha pêê trường zr’lụ ch’ngai bha dăh. “Đăh đhr’năng căh zập giáo viên, HĐND ơy vêy nghị quyết pa đớp biên chế lâng hợp đồng đoọng ha pêê đơn vị trường học, tệêm ngăn zập pr’đươi cơ sở vật chất lang giáo viên pa choom học đoọng bơơn bh’nơơn dal bhlầng”.

C’lâng xa nay pa choom đoọng học sinh học toong t’ngay âng Bộ Giáo dục lâng Đào tạo năc muy c’lâng lướt nhâm crêê, đơơng chô bấc rau liêm choom coh bhiệc pa dưr dal c’năl, pa dưr kỹ năng lang pa dưr môi trường giáo dục zập đăh đoọng ha học sinh. Đhơ cơnh đêêc, coh pr’đơợ ta bhuch đăh cơ sở vật chất lâng k’bhuh giáo viên cơnh xoọc đâu, bhiệc xay bhrợ c’lâng xa nay nâu dzợ nắc muy bài toán k’đhap lêy bấc c’rơ pa zay tơợ zập cấp, zập ngành lâng prang xã hội./.

VÙNG CAO ĐÀ NẴNG - THIẾU GIÁO VIÊN, KHÓ DẠY 2 BUỔI/NGÀY

Chủ trương dạy học hai buổi một ngày ở các cấp học của Bộ Giáo dục và Đào tạo là một định hướng đúng đắn, thể hiện tầm nhìn chiến lược trong việc phát triển giáo dục toàn diện. Tuy nhiên, tại các xã vùng cao biên giới của thành phố Đà Nẵng, việc triển khai chủ trương này đang gặp nhiều trở ngại, mà nguyên nhân chủ yếu là do thiếu giáo viên và điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo.

Đã gần một tháng trôi qua kể từ ngày khai giảng năm học mới, trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Lý Tự Trọng, xã biên giới Hùng Sơn vẫn loay hoay với bài toán dạy hai buổi/ngày. Thầy giáo Zơ Rum Nham, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, năm học này toàn trường có 230 học sinh, hầu hết là con em đồng bào Cơ Tu, nhưng chỉ có 15 giáo viên, trong đó có 2 nhân viên bảo vệ. Hiện trường đang thiếu giáo viên môn Tiếng Anh và Công nghệ. Nhà trường đã có văn bản đề xuất UBND xã Hùng Sơn bổ sung biên chế nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết, khiến việc triển khai dạy hai buổi/ngày chưa thể thực hiện. "Trước có công văn đề xuất dạy hai buổi/ngày nhưng nhà trường chưa đáp ứng được. Thứ nhất là thiếu giáo viên. Về việc này, trường đã có văn bản đề xuất với UBND xã bổ sung cho trường thêm 2 biên chế; Thứ 2 là về cơ sở vật chất chưa đảm bảo. Cụ thể còn thiếu nhà đa năng, các phòng học bộ môn và các phòng thực hành. Về thư viện nhà trường xây cách đây hơn 20 năm bây giờ cũng đã xuống cấp…”

Không chỉ cấp THCS, ngay cả bậc Tiểu học như trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học A Xan cũng đang gặp khó khăn khi triển khai dạy hai buổi/ngày. Thầy giáo Trần Đức Tĩnh, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, trường vừa được đầu tư hơn 4 tỷ đồng để nâng cấp cơ sở vật chất, xây mới khu nhà ăn bán trú và nơi ở cho giáo viên. Tuy nhiên, với tỷ lệ học sinh đến lớp đạt 100%, việc bố trí thời khóa biểu cho buổi học thứ hai vẫn là một trở lực lớn. Trường có 4 điểm trường, điểm xa nhất cách điểm chính hơn 10km, điểm gần nhất cũng cách khoảng 5km, khiến việc di chuyển của giáo viên giữa các điểm trường gặp nhiều khó khăn. “Ở đây có rất nhiều điểm trường. Theo Thông tư 32 của Bộ Giáo dục, buổi sáng dạy các môn chính, buổi chiều dành cho hoạt động ngoại khóa, STEM, vui chơi, giải trí… Việc bố trí giáo viên chạy giữa các điểm đó rất khó khăn. Theo quy định 1,54 giáo viên/lớp, mong Sở và xã cấp đủ định mức biên chế và tạo điều kiện để nhà trường linh hoạt bố trí giáo viên dạy trái buổi.”

Xã biên giới Hùng Sơn hiện có 7 trường với 41 điểm trường, 82 lớp học và gần 1.700 học sinh, nhưng chỉ có 154 giáo viên. Không chỉ thiếu giáo viên, nhiều điểm trường xa còn chưa đảm bảo điều kiện tổ chức nội trú cho học sinh. Ông Ông Văn Kiêm, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Hùng Sơn cho biết, xã đã chỉ đạo các chi bộ trường học khẩn trương khắc phục tình trạng thiếu giáo viên và cơ sở vật chất. “Ban Thường vụ Đảng ủy xã đã chỉ đạo các chi bộ trường chủ động bố trí giáo viên. Nếu trường nào thiếu phải có văn bản trình Sở Giáo dục để có hướng chỉ đạo, hợp đồng, xét tuyển. Hiện nay còn thiếu giáo viên bộ môn tự nhiên, nên Đảng ủy chỉ đạo các trường chủ động hợp đồng hoặc xin chủ trương xét tuyển từ Sở.”

Tình trạng thiếu giáo viên đang xảy ra ở hầu hết các trường vùng cao của thành phố Đà Nẵng. Cô giáo A Râl Mai Tình, Hiệu trưởng trường THPT Tây Giang, xã Tây Giang chia sẻ, đến thời điểm hiện tại, trường vẫn chưa thể triển khai dạy hai buổi/ngày. “Hiện nhà trường còn thiếu 5 biên chế. Về cơ sở vật chất như thư viện, phòng bộ môn cũng cần cải tạo. Nếu không cải tạo kịp thời sẽ rất khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục. Đặc biệt ở miền núi, thời tiết thất thường, các em ăn ở tập trung cần không gian rộng và an toàn. Trường hiện thiếu giáo viên môn Tiếng Anh, Hóa, Toán và Công nghệ (nông nghiệp và trồng trọt). Trước mắt, nhà trường hợp đồng giáo viên cơ hữu tại chỗ, từ các trường lân cận.”

Ngành Giáo dục và Đào tạo thành phố Đà Nẵng sau sáp nhập có hơn 51 ngàn cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên, trong đó có gần 40 ngàn giáo viên. Những năm gần đây, số giáo viên tuyển dụng được còn thiếu so với nhu cầu, đặc biệt là giáo viên mầm non, Tiểu học và giáo viên một số bộ môn như Tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật...  Bà Lê Thị Bích Thuận, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Đà Nẵng cho biết, để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, vừa qua, Hội đồng Nhân dân thành phố đã thông qua Nghị quyết về việc bổ sung 1.764 hợp đồng giáo viên cho năm học này, trong đó, ưu tiên các trường vùng sâu, vùng xa. “Về việc thiếu giáo viên, HĐND đã có nghị quyết giao biên chế và hợp đồng cho các đơn vị trường học, đảm bảo đủ trang thiết bị cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên để việc dạy và học đạt hiệu quả tốt nhất”.

Chủ trương dạy hai buổi/ngày của Bộ Giáo dục và Đào tạo là một định hướng đúng đắn, mang lại nhiều lợi ích trong việc củng cố kiến thức, phát triển kỹ năng và xây dựng môi trường giáo dục toàn diện cho học sinh. Tuy nhiên, trong điều kiện thiếu thốn về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên như hiện nay, việc triển khai chủ trương này vẫn là một bài toán khó cần nhiều nỗ lực từ các cấp, các ngành và toàn xã hội./.