Dự thảo Báo cáo chính trị p’căh ooy Đại hội XIV xay moon năc t’bhlâng bhrợ liêm xang pazêng xa nay xay moon ooy bh’rợ cán bộ, nhâm mâng “ma mơ mr’cơnh, t’lăng, liêm mâng” coh bh’rợ bhrợ pa dưr cán bộ zập cấp. Năc coh cấp chr’val, zr’lụ bhrợ bh’rợ ghít lâng đhanuôr bhlâng năc xoọc ta bhúch manuyh pa bhrợ liêm choom bhlâng. Bâc chr’val, pa bhlâng năc coh zr’lụ da ding k’coong Đà Nẵng, năc căh ơy n’năl cơnh t’pâh manuyh ta béch: thu nhập m’bứi, đhr’năng bhrợ bhiệc dzợ bâc rau ta bhúch, đhr’năng bơơn pa dưr năc căh lâh. Coh đhr’năng xa nay bh’rợ ting t’ngay ha lêệng lâh mơ, xay moon vêy muy chính sách la liêm choom bhlâng đoọng t’pâh, đươi dua manuyh ta béch chô ooy vel đong pa bhrợ năc chr’năp lâh mơ.

Prá xay ooy xa nay tuyển đươi lâng t’pâh manuyh pa bhrợ ha cấp chr’val, t’cooh Võ Như Sơn Trà, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân chr’val Nam Trà My, thành phố Đà Nẵng prá xay, rau la lua cậ năc vêy bâc rau zr’năh k’đhap lâng năc vêy đợ bh’rợ liêm choom lâh mơ. Kiêng vêy apêê cán bộ chr’val la lua ta béch năc xăl t’mêê prang zập n’đăh tơợ bh’rợ thi tuyển, prá xay ooy đhr’năng xay bhrợ tước ooy bh’rợ lêy pay, pac lơi đợ manuyh căh crêê cơnh cr’noọ bh’rợ. Tuyển đươi năc đươi tơợ bh’rợ tr’nêng, xa nay chức danh lâng tơợ rau ch’mêệt lêy coh x’rịa, xăl tu ng’đươi tơợ bha ar bha tơ căh cậ n’năl apêê bh’cộ bh’rột. Vêy cơnh đêêc, bộ máy chr’val năc vêy choom t’pâh manuyh ta béch chô pa bhrợ, bh’rợ liêm choom lâng cr’noọ t’bhlâng xay bhrợ đanh đươnh. T’cooh Võ Như Sơn Trà prá xay: “Bh’rợ bha lâng năc bhrợ h’cơnh ooy đoọng t’pâh manuyh ta béch chô pa bhrợ. Xang n’năc năc bh’rợ ooy kinh tế, bhrợ h’cơnh ooy nhâm mâng zên lương ma mơ mr’cơnh lâng g’lêêh c’rơ, đhr’năng xay bhrợ, pa bhrợ liêm choom âng công chức, manuyh pa bhrợ. Rau bơr cậ, ooy quyền lợi ooy chính trị năc công xay moon đoọng ha manuyh ta béch vêy muy cr’chăl. Lâng cán bộ n’năc năc vêy bh’rợ t’bhlâng xay bhrợ, t’bhlâng coh 3 c’moo, 5 c’moo, 10 c’moo năc công ma mơ mr’cơnh lâng bh’rợ tr’nêng bâc lâh mơ. Ba bi cơnh vêy đợ bh’rợ bêl apêê đoo chô năc bhrợ chức vụ coh bộ máy”.

Đoọng t’pâh đợ manuyh ta béch tộ chô ăt pa bhrợ coh chr’val, bâc p’rá xa nay xay moon đh’rưah lâng tuyển đươi ta nih liêm, năc t’bhlâng xay bhrợ k’rơ ooy bh’rợ t’đui đoọng. Dự thảo Văn kiện xay moon ghít: “Vêy chính sách t’đui đoọng, chế độ zên lương, thu nhập nhâm mâng ooy pr’ăt tr’mông đoọng apêê cán bộ, công chức, viên chức têệm loom pa bhrợ, ta nih liêm, lứch loom, crêê cơnh cr’noọ bh’rợ coh đhr’năng t’mêê”. Nâu đoo năc pr’đơợ đoọng bhrợ t’vaih c’rơ, pa bhlâng năc lâng apêê cán bộ chr’val coh zr’lụ ch’ngai bha dăh, zr’lụ bhrợ bhiệc dzợ bâc rau zr’năh k’đhap.

Êêh rau muy zên lương căh cậ ng’zooi zr’lụ zr’năh k’đhap, bâc p’rá xa nay xay moon, đhr’năng bhrợ bhiệc lâng zr’lụ pa bhrợ liêm choom năc rau đơ chr’năp pa bhlâng đoọng apêê n’nâu tộ ăt pa bhrợ lâng pa dưr manuyh ta béch coh chr’val. Rau la lua đoọng lêy, bêl cơ chế căh ơy lâh ghít, bêl rau ma mơ mr’cơnh căh ơy ta bhrợ crêê cơnh năc hân đhơ vêy chính sách liêm choom mơ ooy, cán bộ ta béch công k’đhap đoọng ăt pa bhrợ đanh đươnh. T’cooh Nguyễn Hữu Bình, Chủ tịch UBND chr’val Phú Ninh, thành phố Đà Nẵng prá xay rau la lua: đhr’năng bhrợ bhiệc năc đh’rưah lâng chế độ t’đui đoọng năc apêê cán bộ ta béch vêy bơơn pa dưr lứch rau tr’béch g’lăng, tu t’pâh manuyh ta béch năc căh muy đươi ooy zên lương, thu nhập ting n’năc năc coh zr’lụ pa bhrợ đoọng apêê đoo t’bhlâng xay bhrợ.“Kiêng xay bhrợ liêm choom bh’rợ n’năc năc pác bh’rợ tr’nêng ghít liêm, prá xay crêê cơnh lâng vêy đợ xa nay pr’đơợ đoọng cher đoọng ch’ner, pa hêl đơơh loon, bhrợ pr’đơợ đoọng apêê đha đhâm c’mor mặ pa dưr c’rơ, pr’đơợ âng đay. L’lăm ahay, coh bộ máy chính quyền chr’val năc dzợ vêy bhuh xoọng… năc căh vêy bh’rợ prá xay crêê cơnh, ma mơ mr’cơnh, la lua ta nih. Rau ma mơ mr’cơnh, ta nih coh bh’rợ prá xay bh’rợ tr’nêng cán bộ năc bha lâng âng pazêng bh’rợ. Tơợ đêêc t’vaih rau zr’năh k’đhap ooy bộ máy tổ chức, tươc k’đhơợng xay, bhrợ ha bh’rợ tr’nêng zih ngang”.

Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV ta đang moon “ra pặ đớc, đươi dua cán bộ crêê cơnh chức danh, crêê bh’rợ tr’nêng, crêê cơnh tr’béch g’lăng”. Nâu đoo vêy ta moon năc pr’đơợ bha lâng đoọng manuyh ta béch bơơn p’căh tr’béch g’lăng. Đoọng xay bhrợ liêm choom bh’rợ n’năc, bh’rợ prá xay đhr’năng pa bhrợ âng cán bộ năc la lua ta nih đha nâng, cơnh t’mêê, ch’mêệt lêy ooy rau liêm choom âng bh’rợ lâng đợ rau yêm loom âng đhanuôr, tơợ đêêc năc ng’bơơn lêy lâng p’zương manuyh ta béch, pân bhrợ. Tơợ xa nay bh’rợ k’đhơợng lêy cán bộ, t’cooh Nguyễn Tiến Dĩnh, bêl ahay bhrợ Thứ trưởng Bộ Nội vụ prá xay:“Apêê đoo năc tỵ manuyh ta béch g’lăng, t’pâh apêê đoo ooy bộ máy năc ng’chăp apêê đoo. Chăp năc lâng bh’rợ đươi dua crêê cơnh tr’béch g’lăng. Apêê đoo choom bhrợ bh’rợ hân đoo năc ng’đoọng bhrợ crêê bh’rợ tr’nêng n’năc. Mâng loom, pazao đoọng bh’rợ tr’nêng lâng ting n’năc bhrợ t’vaih pr’đơợ đoọng apêê đoo pa bhrợ; chăp lâng đương xơợng p’ra xa nay âng apêê đoo. Vêy cơnh đêêc năc la lua ng’đươi dua liêm choom, ng’chăp”.

Văn kiện Đại hội XIV xay moon pa dưr manuyh pa bhrợ liêm choom bhlâng năc muy coh pêê xa nay bh’rợ bha lâng, pa têêt lâng pa dưr rau chr’năp âng pazêng c’lâng bh’rợ ơy ta xay moon tơợ pazêng nhiệm kỳ l’lăm ahay, bêl xa nay ooy manuyh pa bhrợ vêy ta xay moon ghít cơnh muy rau xa nay chr’năp âng bh’rợ k’đhơợng xay k’tiêc k’ruung. Rau đơ t’mêê âng nhiệm kỳ n’nâu năc t’pâh lâng đươi dua manuyh ta béch năc vêy ta prá xay coh xa nay bh’rợ đh’rưah lâng rau liêm choom đoọng xay bhrợ chính quyền chr’val lâng rau liêm choom ng’xay bhrợ đoọng ha đhanuôr.

Tơợ rau la lua âng bâc vel đong đoọng lêy, kiêng vêy apêê cán bộ chr’val ta béch crêê cơnh cr’noọ xa nay t’mêê, năc đơơh vêy muy xa nay k’rơ lâh mơ: chính sách t’đui đoọng crêê cơnh, đhr’năng pa bhrợ ta béch, prá xay đươi tơợ rau liêm choom âng bh’rợ tr’nêng lâng đợ rau yêm loom âng đhanuôr, đh’rưah lâng rau pa dưr đươi ooy rau tr’béch g’lăng la lua. T’pâh lâng đươi dua manuyh pa bhrợ chô ooy chr’val năc căh muy xay moon âng cr’chăl pa dưr t’mêê ting n’năc năc pr’đơợ đoọng bộ máy bơr cấp pa bhrợ liêm choom, la lua đăn lâng đhanuôr, tu đhanuôr. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Cường, Phó Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh prá xay ghít:“Pr’ăt bh’rợ liêm crêê, c’rơ, tr’béch g’lăng… năc đợ rau chr’năp lâng cán bộ. Tu nâu đoo năc đợ xa nay bha lâng ha cán bộ t’cooh xa nay coh zập cấp moon zazum lâng cán bộ chr’val moon la lay. I nhi ơy năc cán bộ t’cooh xa nay năc k’đhơợng xay bh’rợ tr’nêng, năc k’rong pazêng rau xa nay bh’rợ n’năc”.

K’tiêc k’ruung tươc ooy cr’chăl pa dưr t’mêê lâng bâc rau liêm choom lâng zr’năh k’đhap vaih đh’rưah, apêê cán bộ chr’val muy chu cớ năc “bha lâng âng rau bha lâng”, năc ng’pa dưr la lua mâng k’rơ lâh mơ, liêm choom lâng lứch loom. T’pâh lâng chăp đươi manuyh ta béch chô ooy chr’val năc căh muy bh’rợ coh tr’nơơp đoọng bhr’lậ đợ rau zr’năh k’đhap coh xoọc đâu, ting n’năc năc xa nay chr’năp pa bhlâng đoọng nhâm mâng ha x anay bh’rợ hành chính xay bhrợ đoọng, bhrợ t’vaih, đăn đhanuôr lâng tu đhanuôr.

Rơơm kiêng, lâng pazêng c’lâng bh’rợ ghít liêm âng Văn kiện Đại hội XIV lâng pazêng p’rá xa nay chroi đoọng vaih tơợ rau la lua âng pr’ăt tr’mông, pazêng chính sách ooy cán bộ năc ting t’ngay liêm choom, bhrợ t’vaih c’rơ đoọng đhanuôr têêm loom pa bhrợ, xay bhrợ lâng ha dưr k’tiêc k’ruung pa dưr k’rơ lâh mơ, nhâm mâng coh cr’chăl t’mêê./.

CẦN CƠ CHẾ ĐỘT PHÁ ĐỂ THU HÚT VÀ GIỮ CHÂN NGƯỜI GIỎI VỀ CẤP XÃ

Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV đặt mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ “đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”, coi thu hút và trọng dụng nhân tài là yêu cầu then chốt trong giai đoạn tới. 

Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV xác định tiếp tục hoàn thiện các quy định về công tác cán bộ, bảo đảm “đồng bộ, minh bạch, chặt chẽ” trong xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp. Nhưng ngay ở cấp xã, nơi gánh vác phần việc sát dân nhất thì đang thiếu nhân lực chất lượng cao. Không ít xã, nhất là vùng miền núi Đà Nẵng, vẫn loay hoay vì khó thu hút người giỏi: thu nhập thấp, điều kiện làm việc thiếu thốn, cơ hội phát triển hạn chế. Trong bối cảnh nhiệm vụ đặt ra ngày càng lớn, yêu cầu về một chính sách thật sự đột phá để thu hút, trọng dụng người giỏi về cơ sở trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Bàn về vấn đề tuyển dụng và thu hút nhân lực cho cấp xã, ông Võ Như Sơn Trà, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Nam Trà My, thành phố Đà Nẵng cho rằng, thực tế đang đặt ra nhiều thách thức và cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn. Muốn có đội ngũ cán bộ xã thật sự giỏi cần đổi mới toàn diện từ khâu thi tuyển, đánh giá năng lực đến quy trình sàng lọc, loại bỏ những trường hợp không đáp ứng yêu cầu. Tuyển dụng phải dựa vào vị trí việc làm, tiêu chuẩn chức danh và kết quả kiểm tra thực chất, thay vì dựa trên hồ sơ hay mối quan hệ. Có như vậy, bộ máy cơ sở mới thu hút được người có năng lực thật, chuyên môn tốt và tinh thần cống hiến lâu dài. Ông Võ Như Sơn Trà nêu ý kiến:“Giải pháp hàng đầu là làm sao thu hút được người có năng lực về làm việc. Tiếp nữa là giải pháp về kinh tế, làm sao đảm bảo được tiền lương tương xứng với sự cống hiến, năng lực, hiệu quả làm việc của công chức, người lao động. Thứ hai, về quyền lợi về chính trị thì cũng phải đặt ra cho người giỏi một cái lộ trình. Và tất nhiên là cán bộ phải có cái sự cống hiến, phấn đấu trong vòng 3 năm, 5 năm, 10 năm thì sẽ được tương ứng với lại những vị trí việc làm cao hơn. Ví dụ như là có những vị trí việc làm bố trí về là chức vụ cho họ trong bộ máy”.

Để thu hút và giữ chân người giỏi về cơ sở, nhiều ý kiến cho rằng cùng với tuyển dụng minh bạch, cần đặc biệt quan tâm đến chính sách đãi ngộ. Dự thảo Văn kiện nhấn mạnh yêu cầu: “Có chính sách đãi ngộ, chế độ tiền lương, thu nhập bảo đảm đời sống để đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức yên tâm công tác, liêm chính, công tâm, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới”. Đây là nền tảng để tạo động lực, nhất là đối với cán bộ cấp xã ở vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện làm việc còn nhiều khó khăn.

Không chỉ là chuyện tiền lương hay hỗ trợ vùng khó, nhiều ý kiến cho rằng, điều kiện làm việc và môi trường công tác minh bạch, chuyên nghiệp là yếu tố then chốt để giữ chân và phát huy người giỏi ở cơ sở. Thực tế cho thấy, khi cơ chế đánh giá còn cảm tính, khi sự công tâm chưa được đặt đúng vị trí thì dù có chính sách ưu đãi, cán bộ có năng lực cũng khó toàn tâm gắn bó lâu dài. Ông Nguyễn Hữu Bình, Chủ tịch UBND xã Phú Ninh, thành phố Đà Nẵng nêu thực tế: môi trường làm việc phải đi cùng chế độ đãi ngộ thì cán bộ có năng lực mới phát huy hết khả năng, vì thu hút nhân tài không chỉ nằm ở tiền lương, thu nhập mà còn ở không gian để họ cống hiến và trưởng thành.“Muốn làm được điều đó thì phải có sự phân công rõ ràng, đánh giá, nhận xét công tâm và có từng khung để khen thưởng, động viên kịp thời, tạo điều kiện cho các trí thức trẻ phát huy được khả năng, điều kiện của mình. Trước đây, trong bộ máy chính quyền xã còn có tình trạng thân hữu, bà con, “người nhà”… thì không thể có đánh giá đúng mực, công tâm, khách quan. Sự công tâm, khách quan trong đánh giá cán bộ là gốc của mọi công việc. Từ đó ảnh hưởng đến bộ máy tổ chức, đến điều hành, khiến công việc trì trệ”.

Thực tế tại nhiều địa phương cho thấy, không ít cán bộ trẻ sau khi được tuyển dụng vào bộ máy chính quyền cấp xã vẫn loay hoay vì phải kiêm nhiệm nhiều đầu việc hoặc đảm nhiệm lĩnh vực không đúng chuyên môn đào tạo, khiến động lực giảm sút và chất lượng phục vụ nhân dân chưa tương xứng với yêu cầu mới. Trong bối cảnh tiêu chuẩn vị trí việc làm ngày càng cao, nhất là ở các lĩnh vực chuyên sâu, việc bố trí và sử dụng đúng người, đúng việc trở thành yêu cầu cấp thiết để bộ máy cơ sở vận hành hiệu quả. Thu hút và đãi ngộ thôi chưa đủ, điều người tài cần nhất là được giao đúng chuyên môn, phát huy sở trường để thể hiện năng lực.

Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV yêu cầu “bố trí, sử dụng cán bộ đúng tiêu chuẩn chức danh, đúng vị trí việc làm, phù hợp năng lực, sở trường”. Đây được xem là điều kiện then chốt để người giỏi thực sự “có đất dụng võ”. Để làm được điều đó, khâu đánh giá cán bộ phải thật sự đổi mới, đo lường bằng hiệu quả công việc và mức độ hài lòng của người dân, qua đó phát hiện và khuyến khích người có năng lực, dám làm. Từ góc nhìn quản lý cán bộ, ông Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ nêu ý kiến:“Người ta đã là người giỏi, anh thu hút họ vào bộ máy thì anh phải thực sự tôn trọng người ta. Tôn trọng bằng cách sử dụng đúng năng lực. Người ta mạnh về lĩnh vực nào thì phải giao việc đúng lĩnh vực đó. Tin tưởng, giao nhiệm vụ và tạo điều kiện cho người ta; tôn trọng và lắng nghe ý kiến của người ta. Đó mới là thực sự trọng dụng, tôn trọng”.

Văn kiện Đại hội XIV xác định phát triển nhân lực chất lượng cao là một trong ba đột phá chiến lược, tiếp nối và nâng tầm các định hướng đã đặt ra từ những nhiệm kỳ trước, khi vấn đề nhân tài được nhấn mạnh như một yếu tố quyết định năng lực quản trị quốc gia. Điểm mới của nhiệm kỳ này là yêu cầu thu hút và trọng dụng người giỏi được đặt trực tiếp trong mối quan hệ với hiệu quả vận hành chính quyền cơ sở và chất lượng phục vụ nhân dân.

Từ thực tiễn nhiều địa phương cho thấy, muốn có đội ngũ cán bộ cơ sở đủ năng lực đáp ứng yêu cầu mới, cần một cơ chế mạnh hơn: chính sách đãi ngộ phù hợp, môi trường làm việc minh bạch, đánh giá dựa trên hiệu quả công việc và mức độ hài lòng của người dân, cùng cơ hội thăng tiến dựa trên năng lực thực chất. Thu hút và trọng dụng nhân tài về cơ sở không chỉ là đòi hỏi của giai đoạn phát triển mới mà còn là điều kiện để bộ máy hai cấp hoạt động hiệu quả, thật sự gần dân, vì dân. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Cường, Phó Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh:“Đức, Sức, Tài… là những yếu tố cần phải hội tụ đủ ở cán bộ. Bởi vì đây là tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp nói chung và cán bộ cơ sở nói riêng. Anh đã là cán bộ lãnh đạo thì phải dẫn dắt phong trào, phải hội tụ đủ được các yếu tố đó”.

Đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều thời cơ và thách thức đan xen, đội ngũ cán bộ cơ sở một lần nữa là “then chốt của then chốt”, càng phải được xây dựng thật sự vững mạnh, chuyên nghiệp và tận tâm. Thu hút và trọng dụng người giỏi về cơ sở không chỉ là giải pháp trước mắt để khắc phục những khoảng trống hiện nay, mà còn là yêu cầu chiến lược để bảo đảm nền hành chính phục vụ, kiến tạo, gần dân và vì dân.

Kỳ vọng rằng, với những định hướng rõ ràng của Văn kiện Đại hội XIV và những góp ý xuất phát từ thực tiễn cuộc sống, các chính sách về cán bộ sẽ ngày càng hoàn thiện, tạo động lực để người giỏi yên tâm công tác, cống hiến và góp phần đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn mới./.